Zaterdag 22 Maart. 82ste jaargang.
Feuilleton.
Een biik op den Engelschen Landbouw.
ro
3s~=--_
Zierïezee, 21 Maart. Er ia in de knust in't alge
meen, ook in de fraaie letterkunde in tIn* zond er een
iiog aitooB open vraag: in koever heelt het realisme
daar recht van bestaan. Merkwaardig ;s bet, hoe de
ernstige plastische kunstenaar gevaar loopt met den
banbliksem getroffen ce worden uit de hemelstreek
v/aar de ordinaire menschen wonen, de alledaagsche
nette Ivo, de Süjraeriogen en ds Droogstoppels, zoodra
hij vat op zich geeft of schijnt te geven, om beticht
te kunnen worden van realisme. Waarheid wil men
wie heeft liet niet hooren déclameeren de
geheele waarheid, 't realisme niet. Is daarom idea
lisme onbestaanbaar met realisme? Wij zullen dit
niet enkel niet zeggen, maar dr-.rtcgen in zelfs pertinent
volhouden dat idealisme er realisme wel degelijk samen
kunnen gaan. Dan, zoo meenen we vertier, als het
idealisme zich huwt aan 'fc realisme, of liever zijn
rein en, louter enden adem daarover laaf. gaan, houdt
het realisme op hinderlijk, onaangenaam, afzichte
lijk te zijn; het wordt de grauwe achtergrond waar-
lagen de gloeiend lichtende figuren, waar 'i op aan
komt, des te gunstiger en aantrekkelijker uuteken,
gj. js dit moet echter wel in aanmerking genomen
w or dep tweederlei^realismeik zou ze noemen een
reëel realisme en een nominaal, zoo dit geen voorwend?': 1
\on. geven tot opzettelijk misverstand. Wat ik bedoel
5? dit: wanneer op een kermisprent door een klad-
aoivilder, met menie, oker, Berlijnsoh blauw, Spaausch
groen eu zwartsel de detfiilscUildering van een moord
onder akelige omstandigheden wordt geverfd, enkel
met het doel om het hardgevoelige plebs ce trekken
'en onderwijl debiet te verschaffen aan een straatliedje,
fian i-B- dat een lage walgelijke speculatie op bet gevoel
'oor het plat realistische dat het publiek bezit, al
ezit 'fc ook voor 'i overige niet veel meer dan eenige
nten om dat soort gehot te bekostigen. Maar ais
n énner van den meuach en 't geen in den mensch
n zij» waarnemingen een fiksch gekleurd tafereel
f de uit gapende monden sprekende
ev> .;fir.g van 'fc plebs te behalen, maar om de
oogea te openen dat ze de wonden der maatschappij
:'unne» zien, steeds daarbij 't ideaal voor oogen
judende en naar den balsera zoekende, dan is dit
„a geheel ander realisme. Wie ziet er iu een spiegel
-fit lust om iets leelijks te zien? Maar hij of zij djö
in den spiegel ziend'! daarin iets leelijks waarneemt,
en dan moeds genoeg hééft im dit te willen weten,
die moet besef hebben van 't'ideaal schoone: die is
idealisti'-oè. ook waar hij ra«t het realisme rekening
houdt.
Yan den plastische» kunsfctiaar wil men 'fc realisme
niet; hoogstens vergeeft men en komponist een handig
gebruikte dissonant. Nog mlev kan men van den
bellettrist 't realisme velen. Misschien wei daarom,
dat 't realisme van den eerstenkderee.fi; tot ds uiterlijke
zinnen spreekt, terwijl daarentegen dat van den laatsten
dieper indrukken maakt, teêjder snaren treft. Wat
was de grieve die men te a-en tijde tegen geniale,
ernstige, onbarmhartig ernst: j. :cdcn meesters heeft ge
had, anuers dan dat realisme, 'fc welk in den vlakken
spiegel laat zien wat daarin b zien is?
'fc I3 geen nieuw verschijnsel dat men op 't gebied
der bellettrie iemand wil dojddoen znefc de beschuldi-
digiug van realisme ir den twaden zin. 't Is zoo oud
als de kunst; zoo oud als \'i gevoel, zoo oud als
't geweten. Tot de nieuwere tijiin behoort het misschien
dat ook geniale vrouwen zich vagen op 't glibberige
pad, waar men zoo licht de verdeuking van kwaad
realisme oploopt.
Ook in dit opzicht dienen de voorwerpen in tweeder
lei soort geschift te worden. Er zijn veel vrouwen
als auteur opgetreden in de joiïgase kwarteeuw.- Logcl-
sche vooral en *imerikaaiisuk-, mr,z; ook uit andere
lauden, 't Is haast of dat eb onderdeel is van de
openbaring van deii eigSncipatij-geest die gevaren is
in de schoonste helft van ons geslacht. Maar daar
zijn er onder die, zoo al mé; kleurloos, dan toch
totaal inoffensief zijn. Wat gteft ;t mij of ik een
thee- novelle of .een water-en-nelk-iornan lees door
een vrouw geschreven of door urn man; thee is thee
en water-en-melk stijgt toch nieraaar 't brein 1 Enkele
- ik zeg zeer bevoorrechte vrouwen zijn er die
dieper gaan, die eerst 'fc oatfefimss in lovende of
misschien alreeds cadavreuso visesch zetten en daarna
'fc penseel grijpen om op 'fc dcfic 't tafereel te schil
deren, voor aller oog zichtbaar? van 'fc geen ze hebben
waargenomen, en dis dit doen niet om haar be
drevenheid in 't seceeren te doen uitblinken, noch
om 'l bewonderend gegaftp vin 'fc.ruwe plebs te
genieten, maar om kennis te vespreiden., die tot een
gezond streven naar gezonde lotmanden onmisbaar is.
Tcfc dezulke behoort de genia? vrouw, die, onder
den pseudoniem van Quids, em Eoropepschen roep
over zich heeft uitgelokt. Wie dit nog niet zoo goed
wist en dat zullen er wel eenigen zijn voor dezen
was de lezing op 'fc Nut van Dinsdag-avond voorzeker
in hooge mate een genotIk, die dit schrijf, hoorde
een deel dier lezing per telefoon en alleen 't tweede
gedeelte eigenoorig; maar ik verklaar genoten en
geleerd te hebben uit dat wel doorwrochte studiestuk
van den heer L H. O. Heijse.
Ik vertrouw dat een deel der talrijke hoorders
een net gehoor, zou men met recht mogen zeggen
evenals ik iets van Ouida gelezen hebben, en mis
schien ook iets gehoord van de kritiek die over haar
werk, (en ook over haar, dat komt zoo uit in de
kraam der kritiek van 't geen realistisch kau gescholden
worden) is uitgeoefend. 'Die allen zullen ongetwijfeld
don heer Heijse dankbaar zijn voor zijn gave. Ik noem
't ten gehoore brengen van zulk een degelijke studie
van een degelijk onderwerp een zeer te waardeeren
gave, En wie Guide's tendenz-romans nog niet kennen,
dit zij aanbevolen er iets van te leeren kennen. Voor
gelicht door 'fc geen de heer Heijse er van heeft gezegd,
zal die lectuur dubbel nuttig kunnen zijn.
En niet gevaarlijk. Neen, niet gevaarlijk. Hij of zij
wiens netheid gevaar loopt door 'fc lezen van 't geen
een. geniale -vrouw als Ouida heeft geschreven, met
die is 'fc iaat mij 't maar noemen zooals 'fc is
toch al bitter slecht gesteid en aan dezulken is niet
veel meer te hederyeu.
Yan de lezing zelf verelag geven kau ik niet. Iu
't eerste deel pvf de Spreker een reeks schetsen uit
de werken van Ouida'fc tweede deel was een pleidooi
vóór Quida en daas in leerde hij haar te waardeeren,
tot op een hoekte dat- men. zeggen maglaat Onida's
werken maar opengeslagen liggen cp 'fc leestafel tie
zelfs van de vetste jonge dame en laas die ze lezen
als devruchtdes géestcs van een barer zustere»,
wie zeker veel! ervaren is; ze zal er geea schade bij
lijdenIntegendeel
Op 25 dezeji zal in een bijeenkomst dei' //Vrije
Gmocjifce» in fiat lokaal -.Concordia''' te Amsterdam
de heer T. H. Heijse optreden om de vraag in te
leidenLigt armenzorg op den weg vnn godsdienstige
gemeenten"? waarna dit punt een onderwerp vau
debat zal uitmaken.
Yan geachte zijde werd ons het volgende ter plaat
sing gezonden, dat wij gaarne--opnbmen.
V.'
Slot.
.De heer Booth, kweekt al zijn. kalven op. Kij houdt
ze aan, die al de vereischte hoedanigheden bezitten
van de een of de andere variëteit; de gebrekkige, of
minder volkomen dieren worden gemest voorde vleesch-
houwerij. De stieren, die hij wil aanhouden, worden
gevoed met koeken en meestal in vrijheid gelaten in
hun boxes tot op den leeftijd van 12 of 14 maanden.
Op dien leeftijd beginnen zij hun dienst en men leidt
hen dagelijks rond, opdat ze met te plomp en niet
machteloos worden. Er waren op Wariaby een veer
tigtal stieren van verschillenden leeftijd, van 12 maanden
tot 10 a 12 jaar. Allen hadden een ring in den
neus en vertoonden sporen van fistels, die men hun
gewoonlijk zet als zij een of twee maanden oud zijn
en die zij tot op de 10 of 12 maanden blijven dragen,
rn de hevige in die streek endemische ziekten te
voorkomen, vooral die bekend onder den naam van
blackquarter. Jaarlijks wordt er tegen den springtijd
een openbare verhuring van deze dieren gehouden voor
de maunder, Sept.December. De gewone huur
prijs is f 2500, buiten het onderhoud van een stiere 1-
kner.ht en net voeder van het dier. De voornaamfic
sfier van den heer Booth was twee jaar achtereen
gehuurd geweest voor de koestallen der Koningin te
Windsor, tegen den huurprijs van 350 pond. (ƒ4200)
's jaars.
Van den begin, d. i. van 4832 af, zijn k beesten
van den lieer Th. Booth ingeschreven op hi General
shorihorned herd booh, of algemeen bod: van de
kudden korhoornig vee, hetwelk de stambomen bevat
van de stieren en koeien van (het veH»eWde Dur-
fcamsche korthborn-vas. ïn dat boek kan )en thans
de afkomst der die. en nagaan en de dfcumenten j
vinden, die licht kunnen geven uitrent hun verdienste
voor de fokking.
Algemeen hebben de fokkers 'jgezien, dat de waar
borg van het bloed moest Mfiagen tot waardever
meerdering hunner dieren en.'om vertrouwen in te
boezemen aan de koopers. Dills zóó waar, dat de
enkele inschrijving in het heri booh van een dier,
dat goed gevormd is en een goed:- stamboom heeft,
daaraan een waarde schenkt, di de conventioneeie
prijzen bovengenoemd rechtvaardig;
Wij zien hier dikwijls, zeide de lier Booth, vreemde
landbouwers, die zich zeer weinif om de genealogie
bekommeren en die zich dan wencin tot commission-
nairs, die de markten afloopen ei' maar zoo wat vee
oprapen zonder eenige distinctie;. Welke ook de prijs
zijdie men er voor betaalt, bih zulke dieren toch
het gei-: niet waard. Op die frjze zal men nimmer
tof verbetering van het vee c' Om tot eeriig
wezenlijk resultaat te ge - ten stieren aan-
koopen, die een goede ,a!(fn' "C^. ebben, omdat
alleen de zoodanige op -n s am oorde hoeda
nigheden overplanten, ,mi imnJ -oheiden. Men
vindt die zoo maar' hffl|,ond?d, maar moet
geduid hebben en :'C;,,met c .ereonen, die be
wijs gegeven hebbed. ^ende" ^.mheid in de
moeielijke kunst der veefÖi.XcPij^'f
Yolgens den heer Booth wordn in Engeland jonge
fokstieren, die een goeden stambbin hebben, op 8 a 10
maanden ouderdom betaald mt 80 a 100 pond
(f 9G0 a f 1200).
De dag van Wariaby was :oor de reizigers de.
aangenaamste en leerrijkste varjhet geheele tochtje.
Kun werd voor hun vertrek nog én lunch aangeboden,
waar zij het Durham-vleesch oil. proefondervindelijk
konden leeren schatten en moesin erkennen, dat het
beter was dan elke andere soort! Ten slotte ontving
elk lid van het gezelschap noieen fraaie gravb.ro.
voorstellende L:dy Fragrantdgvermaardste koe van
de stallen van. den heer Booth.
Des namiddags te. 2 ure slipten de reizigers te
Northallerton in den trein en deze bracht hen te
9 ure 's avonds weder te Londen, zoodat zij in 7 uren
een weg van 90 uren gaans afg -legd hadden.
Overal waar zij hofsteden hadden gezien werd de
landbouw zoo intensief mogelijkgedreven. De twee
jarige wisselbouw, dien de Engelschen aanduiden met
de woorden green crop and i.yhiie c-ropwordt er
algemeen gevolgd. De gebouwen der boerderijen zijn
hoogst eenvoudig. De stallen fijn luchtig, zindelijk
en hoogst zuinig gebouwd. Lchuren zijn er bij üe
hofsteden niet. Het koren w>rdt op klampen gezet
en zoo spoedig mogelijk gedorsi ht, om langer of korter
bewaard te worden op zolders, die meest boven de
woonvertrekken liggen. De weiden worden in Enge
land met bijzondere zorg beh mdeld.. Een overvloedige
grasproductie is een der onmisbare voorwaarden voor
den bloei der hoevesüperpho .pliaat 'van kalk en potasch
zijn de voornaamste toevoegsels tot de overvloedige
strooraest, die men verkrijg.,.
De slotsom, die als vrucht van-den waarnemings-
tocht ider reizigers is aan te merken, is in de volgende
stellingen uitgedrukt
1°, Het Burham-ras bestaat uit twee wel onder
scheiden variëteiten, die men .liiet moet vervarren
één voor de melkprodu .tie en een voor de vleesch-
productie.
2°. I11 beide variété iten zijn dn dieren van 'het
zuiver ras, zoo mannclijii e als vrouwelijke, over 't alge
meen beter dan alle andere rassen.
3°. Zij zijn vroeg rijp en op dken leeftijd, hoewei
in verschillende mate, geschikt tot vetmesting en daar
bij uitnemendheid vatbaar voor.
4°. Het Durbam-ias) met een goeden stamboom,
anders niet, is bijzondfir geschikt om zijn hoedanig
heden op andere rassen' over te planten.
5°. Dit ras eindelijk verdient met zorg gekweekt
te worden en ijverig verspreid niet sléchts voor zijn
siyen vermenigvuldiging, maar met het doel om door
kruising in verschillende graden die ontwikkeling van
vermogens te bewerken, die bij de iulandsche rassen
riet voldoende geschiedt.
