1 Ij !H»'
voor liet arrondis-
seiient lerikee.
1879, No. 14. Zaterdag 15 Februari. 82ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
Oezo ïDotiranh orschijnt DINSDAG" en VRIJDAG n^ttöd,
v.a~-d7.ondGid op FEESTDAGEN,
F p c* r f! r i m a .n 11 <1 e n 1,-
Afzonder!Fkc nommers 5 oeuf.,
Franco per post 1,
met Bijblad 10 cent.
PRIJS DER AD V EUTENÏIEN:
•'.v jowonen regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 15 regels, mits contant betaald, 25 et-
Mie sttiKE»:'-'. rcuaccle betreffende. «telsev
Z0cT'Gi;£iDS-G0AUT!ËN,
Mag n)en de uitstekendste staatbuislioadkun -
digen gelouven, dan heerscht et' in de nijvere
wereld overal de schoonste harmonie; dan
leiden de onder,seheidenc ouderling vaak zeer
togeustrijuige belangen op wonderbaarlijke
neen hoogst eenvoudige en natuurlijke wijs tot
de krachtigste samenwerking kortom, dan
alles zoo best als 't maar kan wezen in de
beste der werelden.
In d; natuur evenzoowordt uien niet
oitwecystsaiibam' medegesieept tot bewondering
van 't heelal, door zooveel en zoo velerlei
kvtvltfee bewogen en gedreven tot zulk een
hamoniens geheel
Mair, ak men ia de natuur de dingen op
zich ie!f, of twee aan t- ee, of groep aan groep
gaat lezien, fin ri ufcoml mem ieder oogenblik
't fei waar. dat 't oene voorwerp slechts bah
ten keoto .at' 't andere: dat 't eene
.ndet'R verdrijft. ja doodt, verslindt eu
...ode. voedt, dat ook de eeno niensch
den aiKe,'n Vt=' h'ii.vf, verdrijft, uitwerpt, al
't zoo uii'i."" - tnr-l. zijn wezenlijk of vermeend
--val de mach' vau den sterkste
nortie slechts op een
belang, dat
boerseM co dat he.
eit met een zeer ruinr'11' veel op eens thhivAt-
tenden blik valt waar te nemeii.
Zoo ook in de nijvere wereld. In negen en
negentig van de honderd enkele gevallen laat
zich de Harmonie te vergeefs zoeken, die men toch
in ruimen zin aan 't geheel niet kan ontzeggen.
Om eeri voorbeeld te nemenkan er schooner
harmonie zijn dan hierin, dat de nijvere land
bouwer suikerbieten verbouwt, de schipper die
bictou naar de suikerfabriek voert, de fabrikant
er de suiker uithaalt en dat wij zoodoende ons
schepje suiker krijgen in bet gezellige kopje
thee of in 't sneeu'wballetje 1
En toch van nabij gezien, ivat js er aan die
zoete bieten een narigheid vast en wat hebben
tol van goede menscheu hun arme zielen be
zondigd met gedachten vol hatelijkheid en
bitterheid, vóór 't schopje suiker zijn uitwerking
kan doen iu de thee of in 't sneeuwballetje
Waar is in dit geval dc schoons harmonie
tnsschen de verschillende industriëekm, uit wier
gczaiDëbli|ken arbeid 't genot der zoetigheid
moet voortkomen! Turk cu Rus, Engelschtoaii
en Afghaan of Katte- staan haast met nijdiger
tegenover elkaar i op dit oogenblik <lc suiker-
ubrkaiiKv i' de landbouwers-biotentelci'8
Laat ons om men dat bij de tegenwoordige
suikerprijzen de fabrikanten alleen kunnen wer
ken wanneer zij de bieten kannen knopen legen
zekeren prijs, en dut de boeren alleen suiker
bieten kunne» verbouwen als zij ongeveer zeker
zijn daarvoor zekeren prijs te zullen ontvangen,
aan is 'i zoo kiaar als do dag dat beide partijen
volkomen tevreden zullen zijn, als maar die
„zekere prijs in beide gevallen precies' gelijk,
of althans slecbts aan zeer kleine dobberiugen
onderhevig is. Dit blijft zelfs nog even waar,
wanneer óf de bóer óf' de fabrikant beide functiön
ia één persoon vereenigt, de boer tevens fabri
kant. of deze levens boer is. Met andere woorden
taeii uiterlijk een slag (oor (1e uitgave in
ii.il ui i III zdv.-g-n-z- -
bieten-suiker kan alleen .-'ïvdureerd worden
bij zekeren marktprijs der
De fabrikant en de moeten 't samen
vinden of er wordt geen i-.iker gemaakt uit
bieten.
Hoe zullen ze 't vinden De wetenschap zegt,
zs vinden 't van zelf, bek-miner n daar maar
niet over, eet gij maar suiker en bewonder de
uleone harmonie De erve' .g zegt echter, dat
rij l m-i.iv moeicljjk rind't kunnen, dat suiker-
fi-brieken cut Zeer slechte geldbelegging zijn;
dai hintentelen ook veor fert boer volstrekt de
steen der wijzen niet ik on dat, moge de
harmonie ook eens'komt... >p dit oogenblik er
allesbehalve harmonie heertclit, maar in plaats
daarvan allerlei leeiijke «issouanten de ooien
verscheuren.
Het is met lieden, wier belangen van zekeren
kant gezieii tegen ?'ri,j.c zijn, als mét Vréd-
strijd, e die elk aan een eind van een touw
itoak-ai; elk poogt het fangste eind aan zijn
i kant te krijgen. Zoo póogt de fabrikant de
baas te worden van den boer en deze zon op
zijn beurt den fabrikant naar zh'n pijpen willen
I laten dansen.
Feitelijk trekken de fabrikanten al e nds lang
aan t langste eind "s dit eind zou nog langer
zijn, ids er niet wat veel suikerfabrieken be
stonden, te "fed...wellicht voor de wezenlijke
behoefte, 't welk tï&uV?6ilB—weder eènigszins
den boeren ten goede komt.
Dat de fabrikanten aan 't. langste eind trekken,
is der boeren eigen schuld. Men behoeft hen
daarom niet zuur aan te kijken, maar hnn
schuld is liet: door 't voorschotstelsel hebben
zij zich laten overmannen en ais ze zich daar
aan niet weten te ontworstelen, dan zal bun
eindje al korter en korter worden. In elke zaak
zal altoos de voorschotnemer in ongunstiger
positie zijn of geraken dan. de voorschutgever.
Dit wil niet zeggen, dat de landbouwer zich
nooit van voorschotten zou mogen bedienen,
integendeel, hij mag dit zoo goed als ieder
ander ondernemer, doch als hij 't voorschot
moet halen bij dengenen die juist zijn afnemer
moet worden, dan wórdt hij "vroeg of lakt af
hankelijk van dezen en dan is zijn positie
slecht. De boer, die voorschotten opneemt bij
den graanhandelaar, is van dezen reeds daardoor
eenigszius afhankelijk en bij loopt gevaar te
eindigen met feitelijk de zetboer van den graan-
kooper te zijn. Zoo zijn er, leert de ervaring.
En als de suikerbieten niet anders geteeld kunnen
worden dan onder het opnemen van voorschotten,
dan is of wordt de bocv de knecht van den
fabrikant.
Een aiidere vraag' is iet of de fabrikanten
met dat voovschottén-stelsd zelf ook wel op den
goeden weg' zijn. Wij geneven van niet. Ook
de industrie der snikerfatrikanteii is ziekelijk.
Iuimers zij liangt geheel af van de onwetend
heid, onbeholpenheid, zvakheid der boeren.
Zoodra 't den landbouwer gehikt zich los te
maken van de aanlokkelijke voorschotten, 'tzij
door geen bieten te telen, 't zij door geld te
zoeken bij derden en niét bij deu fabrikant,
zoodra zal ook de balais naar den kant der
hoeren overhellen.
te
ernï-tit aan den uitgever II. LAKENMABI.
De tegenwoordige toestand is kort en góed
onhoudbaar.
Eenige fabrikanten hebben coalitie gemaakt
om niet hooger te contracteeren dan af 10,
Enkele fabrikanten doen daaraan niet mee.
Zoo nu allen bij hun afspraak blijven, zuilen
die enkelen in de volgende campagne het werk
niet afkunnen en de fabrieken der coiilitie zulk u
stilstaan. V/eb: een schade zal dit zijn I
Maar tegenover de coalitie 'dér fabrikanten
slaat of schijnt te zuilen gaan staan, de coalitie,
der boeren, 't Gaat nog niet erg van harte,-
maar er zit toch wél iets in de lucht van ecu
suikerbieten-crisis, want vele boeren hebben
geroepenlaat ous ook samen üoen cn geen
contracten sluiten tot f 10,—, iaat ous f 12,
eiseben en daarop blijven-, of 11,en dim
sekuni' daarbij blijven.
Gelukkig, dat lange mijier. leggen tusscben
doen en zeggenanders zou men haast mógen
aannemen, dat er 'dit jaar géén bieten zullen
zijn, dat er dus ook geen suiker uit gemankt
zal worden, enz.
Dit zou zeker in de eerste plaats proote
schade zijn voor de aandeelhouders ia suiker
fabrieken; 't zou ook scliade zijn voor vele
boeren, die reeds zoo zwak zijn dat zij zonder
't steuntje der voorschotten over dei: kop zullen
gaan, kortom 'tzal altoos beginnen met schade
lijk te zij li.
't Zou onbillijk zijn zoo bepaald partij té
trekken voor de eene of andere partij; het
komt aan op 't algemeen belang, 't Bepaalde
overwicht van één der partijen zou toch slechts
zeer tijdelijk kunnen bestaan en met den ouder
gang eener industrie aüoopen, tenzij er op de
een of andere wijze een schikking, dat is har
monie gevonden wordt.
't Geldt hier ontegenzeggelijk een zeer be
langrijke zaak. Wie nie't aandacht de lezens
waardige studie er over heeft nagegaan, die
men verleden week iu de Micldelb. Courant
kon lezen (zie de Nrs. 1 en 30), zal moeten
erkennen, dat de geheeie suikerbieten-teelt op
den voet zooals die tegenwoordig gedreven
wordt, op den duur de moord voor den boer
en zijn land tegelijk moet wórden. Doch hieruit
behoeft misschien nog niet zoo dadelijk ie vólgen
dat de ieuze van nu af zal moeten wezen weg
met de suikerbieten 1
Immers, er moet toch wat verbouwd worden,
dat als bandels-gewas zekere gemiddelde vaste
waarde beeft. Wij gelooven dat de tarwe de
grondslag van onzen landbouw niet meer kan
zijn, voor zoover zjj dit nog hier eu daar was.
liet is evenwel de vraag: wat zal er dan wel
de grondslag zijn en daarom laten de bieten
zich zoo op eens niet wegcijferen nu ze er
eenmaal zijn.
Een goudmijn, zooals weleer de meekrap,
zullen dc suikerbieten wel nimmer worden.
Zelfs om op den duur een eenigszins lopuendè
cultuur er van te maken zal er veel. zeer veel
moeten veranderd en verbeterd worden.
Slot volgt.
