tel
I
advbbtentib-blap
82ste jaargang.
Woensdag 1 Januari.
Tl
NIEUWS- es
'S
semeni f
GËM. 21ÉRÏKZEE J
BiailCTHEXEN
üi
1 e u i 11 t o n.
AFGHANISTAN en de AFGHANEN.
i'
r
Verschijnt DTNSu
,;n;'ierd op ïTSE9ïï>AGffiN.
n f \fErancc per
- - - 'i'iji-j'i
PK IJ S DEK
Per gewonen regel 10 cent. Hii";
en D o o d b e r i c li t e n van 1-
Dionstaa.nbiedingén van 15 rege1?. mits contant betaald, 25 ct.
g'fctsl
nor <U
ïftYe
1
\po«-
liet
\£ae
tl öitfifSijK i'ï'j 11 v
ig^pBMB^raca^sataasspaaBiB^'^s^gwwiw
jjWnlirik i-ióid aijo ffcretó-kermis 'op boogst
„JA ,vy ".e aai hot Ja ff w wel eeüri.,.!C:yri
Jeel zgnev .erioroii p;.üi;-".i'<ft'n '-•■
gewonnen en het hoeft een schred
tot het oude doe!,
van allo #na>*«feu n.n sma '-y...
natip" 'i:; W',J 'J
Ti tc zenden aai? den uitgever 21. LAKïIA'MAja
jaren, cog
misten
als cie
zoudeu
vorüen
ollp
,vii' -
fisrende UÜ Ie
.Niet ji.ist
wereidhee
•r zij.- :...u
l onrustun.ieaue energie
de' .Prainsciift wapenen
schappij te znÏTii be-
i£f. Frankrijk Aoor zijn
•eu ue.r? vrij hoogen
•De Zieke Man leeft nog. ofertmwi rond-
g'jvingende op krukken en levende van de
iruimkens, die hem worden toegeworpen.
Italië "schijnt niet ver van een andere ont-
ivikkelings-phase te'zijn, in elke aan de reactie
weHk-nt een niet cnbeteekenesde vol zal toe-
vulio1.
Spanje heeft de s'iares aangenomen van den
•.lenst der internationale politie ter harte te
nemen, terwijl 't binnen eigen landpajMj»»»
in lang niei sulver is en d%kff*
ton tiers
tar.
Ixar, er niets meer bij
.b O
w.erHH oc-fd:
vvc Kijk is
met zt
vppbu ei
beroeo
uionsu
.-.on konden we voortgaan, en de slotsom
;yi" 't jaar 1878 is zoo iets als een ge-
met middel 1 jaaraiet al te slecht, niet ai tegoed,
een lichaam «ffet a{tie donker, niet zoo bijzonder licht,
r veel barton,
e- e, biizóuder
A
ernstig o;
gemeen nog vrij goed
i:rtMC-g' o .Vorst wei'".! CM'ivH-
^.•«d. O andere teoordaau-
N, ffffekkig afgewend, of hadden
,t kif', 'i'oclx nog genoeg om
I. te geven aan een algemeens
4 wat gevaarlijk :s o? schijnt
óf vaat-de ar s. Unypij.
■ze wei:; der »oiüliuile ijvemars
.,erse;iscliimmige denkbeelden nèèr-
iienz®! :S en huu geestverwanten
ok op vole edelen van zin en bedoeling,
as een kwaad jaar voor enkele groote
men en voor «enige groote geklklopne-
hieruit volgt al dadelijk, dat het een j
nest" jaar moet geweest zijn voor andere j
isumenen geldklopperjjen. De.ft rvlaterij j
en tak van industrie, die 'i niet alle winrt«n i
al vinder; kan.
leng scheen te suffen
rheid afgeschud en
i, n Op onderscheidene
punten van uiin aarubcuc.i enden mijlen
van eikaar verwijderd, r Moet nog blijken of
't actieve Engeland t verdei' zal brengen dan
'i siiüc. loerende en spccnleerende Engeland.
In bet iuud zelf s.'
crisis in industrie en
N.-Amerifoi heeft
faooden, als die smi een groot lichaam past,
dat iawc.dig vndrigk lijdt aan bloedarmoede.
.bi ltosk-.J beginnen de gistende elementen
raec tu meer in werking te komen. Het is
mlsscfcieit voorbarig daarbij aan een aanstaand
'39 te denken doch 't is hoogst onwaarschijnlijk,
dat een regeeriugsstelse'. aïs 't Russische 't lang
zal honden, als de verschillende bestauiMcelen
des volks hun respectieve krachten meer en
meer gaan beseffen.
•lijnt een hoogst ernstige
Landel aanstaande,
zich diï jaar zoo stil ge-
Laat das vasthoiajen #ot> 't geloof, .dat 1879
hooger staat fas zijn voorganger en dat, ondanks
alles, excelsiorde, leus moet zijn, waaronder
de .strijd om 'l bestaan gestreden wordt, sy
de deelgenooten in dien strijd dit zelf weten
of' niet.
Werpen we nog even don blik méér in 't
i bijzonder op otis eigen laud en gaan we iu
I gedachten na wat voor ons het jaar 1878 beeft
j opgeleverd, dan komen we tot het besluit, dat
i er ofschoon geen bepaald groote rampen op eenig
j gebied oas troffen, er toch eeu zekere malaise
j beerschte ea nog heersebt, zoowel iu de industrie
eu dei; groothandel, als iu het binneuiandseh ver
tier en verkeer. Bezuiniging' eu bekrimping is
de lens geworden van ons ataatshmshouden, iu
alle tangen eu standen laat bezuiniging en be
krimping zich gevoelen. Men dien', daarbij
gewis in 't oog ts houden, dat er eenige ze:\
goede jaren waren voorafgegaan, eu dat dus
de tegenwoordige toestand van inzakking nog
niet zoo erg veronlrpsleud behoeft geacht te
wordenmaar toen de malaise is er en menig-
Jj
- i pk f 0
V.
Soo ?ormf--4 zich in --veiniga maanden een geel
V'.nzwefvdg tegen de Engehchen, die nagenoeg alle
•hanen omvatte, 't Was ol' de Engelschen" met
gesiogeu waren, dat za «ie voorteekenen der
iert-i
zoif uit
nv,tdde
aaraha
palfiïfl
eien
uiibi.ïsiing niet opmerkten. Sir Burness,
vroegere ervaringen land en voile wel kende,
hardnekkig alle waarschuwingen, hoewei
geenszins ontbrak. Hij bleef rustig in
Kaboel en nam volstrekt geen maat-
van voorzorg.
jp de»; Noveinber 1841 barstte de opstand
a's een nationale beweging zoo i.nag genoemd
den cp alle punten los. De saamgezworenen
en op alle Engelsehen er. Hindoes aan en doodden
der onderscheid van beTLKking, -ine of ouderdom,
de meest meedoogeiü wreedheid. Sir Burnesa
Was ecu der eerste siaohtoffü.-v zijner zorgeloosheid.
In het Engelsche kamp lagen 6000 Engelsehen eu
-.2000 Hindoes, van welke laatsteu de meesten ook
gcvvriipend en strijdbaar waren; doch nu werden de
ollén omgekeerd en de paniek, die zieii van de Ën-
^Uc-hRU meester maakte, was nog veei grooter dan
•e der Afghanen een jaar te voren.
m plaats van flink op te :reden en zinli in Kaboel
te werpen, dat het brandpuit van do beweging was,
bleven de Engelsehen werkeloos in het kamp eu
gl'gen aan het oiiderha.tffeWi. Wellicht was het
tov. tijd t'.v '.V'.ri -,l ticli ww Djo'.ialabad door te
slaan, i'e Iwijtthmhtign ee- met den vijand te
onderhandelen, viel le beur a; m Macuaghteu, den
Eiigeiscuiin zaakg'j'astigd.ó hij Sjoedschah, die toen hij
zelf zich voolde wank ion ipgenover uc*> pópulairen
Akber, zich met de Engeisch^n zocht te vead«:r« door
onderhandelingen. Sjoedscliah ried den Engelsehen ;u
hun kamp te blijven en men deed dit. Ondertusschen
deed ikber den 22 November zijn intocht nis Khan
le Kaboel. Na zijn steeds aangroeiende macht ge
ordend te hebben trok bij ten volgenden dag reeds
op :t dorp Bimaroe los, dat de Engelsche legerplaats
van levensmiddelen voorzag' Bimaroe was een ver
sterkte plaats eu bood flink tegenstand de Engelsehen
zonden een detachement to. hulp, doch dit was te
zwak, werd geslagen e»! verspreidde nu den schrik in
het k.?.mn zelf.
Nu ving Macnaglvten de evnedevende onderhande
lingen aan, die den 21 December eindigden met eer.
capitulatie. De voorwaarden Waren, dat de Engelsehen
zouden aftrekken, dat er rede zou zijn tusscben
Engeland en Afghanistan tjr. dat Dost-Mohamnied
zou vrijgelaten worden.
Het was echter -Akber-Khan geen ernst geweest
mat die vredesonderhandeling. Hij had eeu verraderlijk
plan overlegd om de Engelsehen te verderven en
voerde dit met echt Oostersche laaghartigheid uit.
MaCDagliten hield hij aan de praat met uitzichten op
voordeeliger voorwaarden en wist op die wijze panieren
van den Engelsehen diplomaat in handen to krijgen,
waaruit zou kunnen bewezen worden, dat de Engelsehen
eventueel het verdrag v.\d ^uuoii willen ie; iweken.
Met deze stukken gewapend wist Akber de hoofd ea
wijs te liinkeu, dat Macuagiiten verraad it" i-' zia
had en hen over te halen oin nu ook 't gesloten verdrag
niet te eerbiedigen, maar de Engelsehen verraderlijk
i? doodön. Oin t.e beginnen liet Akber den beer
Macnagiitoii vermoorden, toen deze den 23 December
op ecu nieuwe bijeen1,••••si lor onderhandeling verscheen.
Den Engelsehen in liet kamp ontzonk nu Je moed
geheel c.u ah. Zij vernederden zich zelfó tot het
koopen van een gewapend geleide, ofschcou zij zoo
goed als zeker konden zijn. <h:. dit bestemd was om
hen ouder weg te slachten, zoodra daarvoor maar een
gelegenheid te vinden zou zijn. Die gelegenheid iiet
zich maar al te gemakkelijk vinden.
Den 6 Januari 1 öJ'2 ving. de noodlottige aftocht der
Engelsehen aan zij waren onder het bevel dor gene
raals Elphinstone en Sheltcn, telden ongeveer -i500
Bi:gelschen en "12000 Hindoesche koelies en cepayers.
Men hoopte ovei Djellalabad cu den Kheiberpas Iudié
w bereiken, doch 't was midden in den wiuier, streng
koud, de bergwegen met sneeuw en ijy böiHkt eu
•An- liiw ergste w&S; de verraderlijke Afghaaeu hadden
