ZIERIKZEESCHE COURANT.
1878. No. 61. Woensdag 7 Augustus. 81ste jaargang.
Openbare Raadsvergadering
Binnenland.
ZIERIKZEE, 6 Augustus 1 8 7 8.
Hoe zich hetgeen sommigen hun godsdienstigheid
noemen, vaak openbaart in kwaadaardigen haat en
dommen, blinden afkeer van alles wat niet de ge
vraagde kleur heeft, is dezer dagen weder gebleken
te Apeldoorn. De liedertafel //Euterpe" uit Amsterdam
was uitgenoodigd een concert te komen geven, zooals
zij voor eenige weken te Hilversum ook had gedaan.
De zangers waren bereid te komen, doch op voor
waarde, dat het concert tegen entree voor het publiek
toegankelijk zou zijn en dat de opbrengst voor een
liefdadig doel zou bestemd worden. Zoo gebeurde
liet, en men meende het geld niet beter te kunnen
bestéden, dan door het te schenken aan de Apel-
doornsche wèezen. Maar men had gerekend buiten
de vrome heCren, die voor regenten van het weeèhuis
spelen. Dëzë weigerden de liefdegave, omdat
het concert op Zóndag Was gegeven. Zoo vroom zijn
die luï, dat ze zelfs niet willen dat iemand op Zondag
góed doet: Lijken moeten de menschen wezen, lijken,
alleen als 't noodig is geëlectriseerd door den clëri-
calen haat. Dat is 't toppunt van zulker vromen
godsdienstigheid.
In sommige opzichten toonen de lui van het volks-
conscientie-klavierspel dat ze nette menschen zijn.
Het zooveel besproken //Smeekschrift" schijnt veel meer
den vorm gekregen te hebben van een cadeau aan
Z. M., dan van een gewoon rekwest, waarbij men iets aan
Z. M. verzoekt. Trouwens wat men opgemaakt heeft
is geen gewoon rekwest en wat men er in vraagt is
een onmogelijke zaak. Daarom heeft men er misschien
iets extra's van gemaakt.
Volgens de Amst. Court, is al het met namen en
kruisjes gevulde papier in 15 dikke deelen gebonden
in groene baudeu, met nSmeekschrift om een School
met den Bijbelin goud op de platten. Elk deel is
bovendien in een groene portefeuille met groene lintjes
gesloten, terwijl het stuk zelf zit in een groenen koker
met zijden linten van de nationale kleur. Z. M. zal
onwillekeurig vvel gedacht hebben//wat ziet dat alles
er erg groen uit; en dat altemaal van arme luitjes,
die geen //school met den Bijbel" kunnen krijgen voor
hun bloedjes van kindertjes
Het aldus toebereide pracht-smeekschrift zou, volgens
gerucht, reeds Zaterdag aan Z. M. op het Loo worden
aangeboden door 400 edelen neen door een
commissie van elf maal 2 leden overeenkomstig het
getal der provinciën. Deze commissie zou staan onder
leiding van Mr. Elout van Soeterwoude en onder
oppertoezicht van deu veldheer uit Amsterdam.
We lazen al in een blad dat de heer Elout reeds
Vrijdag bij Z. M. heeft gedineerd, en dat ook dr.
Kuyper in den omtrek van 't Loo zwervende ge
zien is. Werkelijk heeft Z. M. Zaterdag de commissie
op het Loo ontvangen en haar zeer minzaam bejegend.
Indien 't met dit petitionnement gesteld was als met
het aasjes-visschen, n.l. dat alles telt, dan maken de
304,179 namen geen te versmaden figuur. Maar voor
wie de geschiedenis dezer walgelijke, ergerlijke en
hoogst gevaarlijke volksbeweging nagaat, is dat groote
cijfer veeleer het bewijs dat het verstandelijk en gees
telijk proletariaat in Nederland nog schrikbarend groot
is. Laat de wetgever uit dit geval althans deze les
trekken, dat het voor de waarachtige belangen der
- natie goed is toch zooveel mogelijk dat proletariaat
te bestrijden met al de wapenen des lichts, die de Wet
voorschrijft of veroorlooft en dat de proletariërs van
dat soort ook flink beschermd dienen te worden tegen
de ridders van 't Calvinistische feodalisme, wien 'l te
doen is om heerschappij te voeren en het geestelijk
knechtschap te bestendigen.
Hetgeen de Standaard gezegd heeft over het uit-
landig zijn van Z. M., komt nu óf le vervallen en
maakt dan een flauw figuur, óf wel de omstaudigheid
dat Z. M. juist nu teruggekeerd is, voor de Eerste
Kamer beslist heeft, zal voet geven aan den waan
dat die terugkeer door de groene agitators uitgelokt is.
In Limburg is het groene smeekschrift geteekend
door 20 personen, ropresenteérende 10 kinderen. Neemt
men nu aan dat van die 20 personen, die geteekend
hebben, niemand de school meer behoeft te bezoeken,
dan zou Z. M. vermoedelijk 10 scholen en 10 bijbels
moeten geven om die 10 arme bloeden te helpen; en
dat in Limburg 1
De Standaard heeft luide gejuicht over het groote
cijfer dat men door de agitatie op het papier gekregen
heeft en maakt daaruit de gevolgtrekking, dat die
300,000 onderteekenaars zich nu verklaard hebben
tegen de kieswet, tegen de Kamers, tegen de //heer-
schende kaste." Dit toont nog duidelijker dan iets
anders, zegt de Arnli. Courantdat het volks-petition-
nement niets anders geweest is als volksmislei
ding. Met de leus dat de bijbel in gevaar was,
heeft men de massa in beweging gebracht en nu
duizenden personen door die leus misleid zijn, gebruikt
men het cijfer tegen onze staatsinrichting, tegen het
pays légal. De quasi-godsdienstige beweging blijkt
een politieke geweest te zijn, die de omkeering der
maatschappij bedoelde, die de macht in handen van
de minst ontwikkelden wilde brengen. Zou de Stand
aard bevreesd geweest zijn voor een mogelijke inwil
liging van 't adres, dat het blad nu al gaat onthullen
wat eigenlijk het doel der beweging was?
Het is onjuist dat 300,000 personen nog vasthou
den aan de waarde van den bijbel bij de volksopvoe
ding; dat doen nagenoeg alle protestanten nogmaar
niet allen willen den bijbel als schoolboek en men
wil hem verklaard hebben door wie daartoe bevoegd
zijn. Men weet dat wel. Maar zij, die teekenden,
weten dat niet; die behooren meerendeels tot hen die
niet onderzoeken, niet nadenken, niet weten, maar
die slechts gelooven aan de woorden van anderen.
Zij, die hen misleiden, wisten het wel. En nu is het
in hooge mate ergerlijk dat van zooveel duizenden,
die argeloos hun naam zetten onder 't geen de leiders
hun aanboden, met moreelen dwang in den regel, vaak
ook met materiëelen- dwang, de bewoners der diakonie-
huizen, de eenvoudige plattelanders, zij die zelfs hun
naam niet kunnen schrijven, dat men die laat optre
den als beoordeelaars onzer organieke wetten en onzer
staatsinrichting. Daaraan heeft geen honderdste, mis
schien geen duizendste deel der naam- of kruisjes-zetters
gedacht. Dat is al weer grove leugen en bedrog.
Wil men weten wat die 300,000 bewijst? Dit:
dat als er ebrand" wordt geroepen in de kerk of
ergens waar veel lui argeloos bij elkaar zitten, de
meesten ook gaan roepen //brand" en zelfs elkaar
gaan vertrappen om weg te komen. Doch dit be
wijst volstrekt niet dat er dan wezenlijk brand is.
't Kan wel een loos alarm wezen dat //brand"
roepen. Maar zij, die zoo iets doen, hebben veel op
hun verantwoording.
De heer D. P. Dominicus heeft verleden week zijn
vijfentwintig-jarig burgemeesterschap van ICrabbendijke
herdacht. Hem werden vele geschenken vereerd en
vvenschen opgedragen. Van de ingezetenen kreeg hij
een prachtig kristallen milieu de table op zilveren voet.
Te Deventer is overleden mr. G. Dumbar, lid van
de Eerste Kamer der Staten-Generaal.
Te Deventer zijn een aantal monsters meel schei
kundig onderzocht en alle volkomen zuiver be
vonden en vrij van vreemde inraengsels. Nu, zegt het
klagend publiek, zou ook nog het brood moeten onder
zocht worden, aangezien er geen noodzakelijk verband
bestaat tus9chen het goede meel dat onderzocht is en
het brood dat toch gebakken wordt van meel dat niet
is onderzocht.
Het ijzeren oefenings-vaartuig voor de Marine, dat
te Vlissiugen op de werf de //Schelde" gemaakt wordt,
heeft den naam van //Castor" ontvangen. Het is
besterad voor de jongens van de //Anna Paulona" te
Rotterdam.
Leden van //Eigen Hulp", die in aanmerking willen
komen voor de betrekking van secretaris, waaraan
ƒ1500 salaris verbonden is, moeten zich bij het hoofd
bestuur aanmelden. Ook wenscht men spoedig te
voorzien in de betrekking van administrateur der
//Onderlinge levensverzekering". Ook daarvoor moet
men zich bij het hoofdbestuur aaumeldeu.
Als eeue opmerkenswaardige bijzonderheid deelt men
uit Varseveld, het volgende mede. Bij den heer G.
op //Idink" is een bijenzwerm in den schoorsteen ge
vlogen (zijnde een dubbele schoorsteen) en zit beueden
in den haard van de l1/^ meter hooger gelegen zij
kamer. Deze haard is echter dichtgemetseld; wanneer
men nu in de keuken bij de kachel staat, kan men
aan de andere zijnde van den muur het vroolijk, gon
zend gebrom van dit kleine volkje duidelijk hooren.
Liefhebbers die genegen mochten zijn dezen bijenzwerm
er uit te halen, staan twee middelen ten dienste, 1.
om in de zijkamer een muur weg te breken en die
vervolgens op eigen kosten te herstellen, of 2. om
zich door den hoogen nauwen schoorsteen naar be
neden te laten zakken, op gevaar af van niet weer naar
boven te kunnen komen, 't Is een zuur werk, dat
mogelijk verzoet zal worden door den honig.
gehouden te ZIERIKZEE den 2 Aug. 1878.
Voorzitter Mr. J. Mauritsz Ganderheijdeu, Burgemeester.
Bij de opening der vergadering zijn afwezig de TÏ.ÏT.
Mr. Fokker, Mr. Moens, Mr. Moolenhurgh, Pilaar en Labrijn,
die volgens mededeeling van den Voorzitter hebben kennis
gegeven deze vergadering niet te kunnen hij wonen, alsmede
Mr. Schneiders van Greijffenswerth, die echter onder het
lezen der notulen binnengekomen is.
De notulen van het verhandelde in de vorige twee ver
gaderingen worden gelezen en goedgekeurd.
De Voorzitter deelt mede, dat zijn ingekomen
1°. vier brieven van de Ged. Staten, houdende bericht
van de goedkeuring der in de vergadering van den 12
Juni 1.1. genomen besluiten tot verhooging der jaarwedde
van een hulponderwijzer aan de armenschool, tot beschik
king over den post voor Onv. Uitg. dienst '1878 en tot
af- en overschrijving van en op een post der begrooting
voor 1877, benevens terugzending van het goedgekeurd
kohier van den hoofdei, omslag voor 1878.
Aangenomen voor kennisgeving;
2°. een brief van de Ged. Staten, waarin zij mcdcdeelen
dat de jaarwedden van de meeste gemeente-ontvangers in
deze provincie, door vermeerdering der gemeente-inkomsten
niet meer in overeenstemming zijn met de grondslagen
vermeld in Prov. blad 1872 No. 56, hetwelk hen heeft
geleid tot eene algemeenc herziening, waarbij zij de ge
raamde inkomsten van 1878 tot grondslag hebben genomen.
Het gevolg daarvan is, dat zij de jaarwedde van den ont
vanger dezer gemeente wenschen vast te stellen op ƒ1200.'
Zij verzoeken daarop vóór 15 Aug. e.k. het gevoelen van
den Raad te vernemen.
Burgem. en Weth. stellen voor, dat de Raad zal verklaren
geen bezwaar tegen de vaststelling der jaarwedde op 1200
te hebbenomdat die naar den aangenomen maatstaf op
dat bedrag behoort te worden gebracht. Zij doen dit
voorstel nog te eerder met het oog op den ijver en de
nauwgezetheid, waarmede de ontvanger zijne betrekking
vervult.
De H.H. Muloclc Houwer en Ochtman verklaren zich van
deelneming aan deze zaak te zullen onthouden, wegens
bloed verwantschap in den tweeden graad met den gemeente
ontvanger.
De Voorzitter stelt daarop voor, de behandeling tot eene
volgende vergadering aan te houden, waarop tusschen de
H.H. van Nes, Jhr. Boeije en de Voorzitter nog de vraag
wordt besproken, of thans wel een besluit in deze zaak
zóu kunnen worden genomen, omdat als de H.H. Houwer
en Ochtman zich onthouden, er slechts 6 leden hunne
stem kunnen uitbrengen. De heer Boeije zegt, dat de
Raad geen besluit kan nemen en verklaart zich daarom
voor het voorstel van den Voorzitter om de behandeling
uit te stellen.
Alzoo besloten;
3°. een brief van den Commissaris des Konings, met
verzoek, dat de Raad vóór 1 September a.s. eene voordracht
zal inzenden van tweemaal zooveel personen als er leden
te benoemen zijn in het collegie van zetters voor 's Rijks
directe belastingen, ter voorziening in de vacatures, met
31 December a.s door de periodieke aftreding van twee
leden, te ontstaan.
De Voorzitter deelt mede, dat de aftredende leden zijn
de H.H. J. van der Linden en C. van der Vliet Dz., welke
laatste echter hoeft verzocht niet meer in aanmerking te
komen.
Volgens de uitkomst van verschillende stemmingen worden
op de voordracht geplaatst de H.H. J. van der Linden,
A. Giljam, A. Buijze Mz. en P. Labrijn Dz.
4°. twee verzoekschriften om afschrijving van hoofdelijken
omslag over 1878, wegens vertrek uit de gemeente, van
de H.H. P. van der Veen en J. L. Hertstein.
Op voorstel van Burgem. en Weth. wordt de gevraagde
afschrijving verleend, respectievelijk tot een bedrag van
17,81 en '14,25
5°. een verzoekschrift van den heer J. Borghstijn om
afschrijving van hoofdelijken omslag over 1878, wegens
vertrek uit de gemeente.
De Voorzitter stelt namens Burgem. en Weth. voor, op
dit verzoek afwijzend te beschikken, omdat de verzoeker
vóór zijn vertrek naar het buitenland heeft verzocht in de
hevolking-registers dezer gemeente ingeschreven te blijven,
en hij dus geacht moet worden hier zijn hoofdverblijf te
houden.
De heer Zuurdeeg neemt aan, dat de adressant in het
bevolking-register ingeschreven staat, doch betwijfelt, of
de gemeente daarom wel recht heeft op de betaling van
hoofdelijken omslag. Hij meent, dat de verzoeker evenveel
recht heeft op remissie als anderen, die uit de gemeente
vertrekken.
De Voorzitter is dit niet eens met den heer Zuurdeeg;
de adressant heeft verklaard hier zijn hoofdverblijf te willen
behouden en dient op dien grond volgens art. 245 der
gemeente-wet aangeslagen te blijven.
De heer Zuurdeeg meent, dat in elk geval in het oog
moet worden gehouden, dat het verzoek om remissie, waarin
