Binnenland.
dit veeleer uitbreiden, reinigen; de geheele
maatschappij wordt gedacht verdeeld te zijn in
een aantal kringen als zoovele groote huisge
zinnen, die allen te zamen weder één groot
gezin vormenden staat. Aanvankelijk door
een zoo wijd mogelijk strekkenden statenbond
moet de oplossing der onderscheidene volken
tot één groot gezin worden voorbereiddit zal
dan van zelf al meer en meer worden benaderd.
Zoolang de inéénsmelting der stalen niet is
bereikt, moet er zijn algemeene weerplickt,
algemeene oefening in het krijgvoeren, doch
staande legers zijn niet noodig. Wel moet er
zijn een sterke politie tot handhaving van orde,
vrede en wet, en tot tenuitvoerlegging der
vonnissen. Rechtspraak door middel van jury,
dat spreekt van zelf. In den sociaal-democra-
tisehen staat zullen echter verreweg de meeste
rechtszaken van thans (n.l. altemaal kwestiën
van 't mijn en dijn) niet voorkomen.
Wordt vervolgd.
ZIERIKZEE, 16 Juli 1 8 7 8.
Hoe drijvers en dwepers tot allerlei onzinnigheden
vervallen, blijkt o. a. uit hetgeen dezer dagen door
iemand in liet //Zuidenwerd opgeworpen, n.l. of 't
niet goed zou zijn dat //onze kinderen zelf een smeek
schrift aari Z. M. den Koning gingen aanbieden, om
bescherming tegen het lot dat hun wacht als de be
ruchte onderwijswet door Z.M. mocht worden bekrach
tigd. Als er uit elke provincie van het land een
zeker getal, b.v. vijf, gingen uit aller naam, onder
geleide van een onzer aanzienlijken, die. ook een
kindervriend is, of van hun ouden vriend Gerdes,
wie weet denkt die iemand of zulk een smeek
schrift, eenig in zijn soort, geen verblijdende uitwerking
zou hebben/' Het kan waarlijk al niet fraaier. Dat
zou zoo iets als een kinder-kruistocht wezen. Maar
zoo wil men dan kinderen zich met hooge staatszaken
laten bemoeien, hen zelfs laten optreden met rekesten
aan den Koning tegen de Kamers, en dat wil een
partij, die zich anders zoogenaamd krachtens de doop-
gelofte een onbeperkte macht over de kinderen aan
matigt
Zeer gunstig steekt hierbij af de daad van den heer
v. Weede van Dijkveld te Utrecht. Die heer is óók
een voorstander der //school met den bijbel", doch
het tegenwoordig drijven keurt hij af, blijkens het
volgende stuk door hem ingezonden in liet Utr. Dagbl.
Volkspetitionnement, al dan niet?
Een ongevraagd advies.
Ik antwoord zonder omwegGeen volkspetitionne
ment.
Waarom?
Niet omdat het onwettig zou zijn. Geenszinsde
grondwet waarborgt dit recht aan ieder Nederlander.
Evenmin omdat de onderwijs-kwestie niet van dat
belang zou kunnen wezen, om het gansche Neder-
landschc volk er in te mengen.
Maar omdat mijns inziens de voorstelling van het
dreigend gevaar, dat nu tot een volkspetitionnement
aanleiding geeft, een onjuiste ik mag liet niet terug
houden naar mijne innigste overtuiging een onware is.
Aan het Christelijk gezinde volk in Nederland wordt
de gewetensvraag voorgehoudenWilt gij niet een
school met den Bijbel?
Dit volk antwoordt uit één mond: //ja", en tot dat
volk behoor ik.
Maar juist deze vraag is nu niet aan de orde. De
aanhangige schoolwet ontneemt ons de Christelijke
school met den Bijbel niet, die de wet van 1857 had
mogelijk gemaakt. Wel bemoeilijkt zij haar bestaan,
hoofdzakelijk hierin, dat dit veel grooter geldelijke
offers zal vereischen.
Ik vraag mijzelven af: Is het wenschelijk een volks
petitionnement uit te lokken, om een financieele kwestie,
waartoe deze moet worden teruggebracht?
Mijn antwoord is: neen. Maar zeer zeker: ja, indien
het gold gewetensvrijheid; en in dat geval zou ik
onder de eerste voorstanders behoord hebben.
Maar nu sta ik het volkspefcitionnement niet ter zijde
want mijn geweten wordt niet bezwaard door het
dragen van een dubbel aandeel in de kosten van het
onderwijs, dat aan de Nederlandsche jeugd wordt ver
strekt, èn op de openbare èn op de bijzondere school.
Of dit billijk heeten mag? Ik wil dit hier niet
beslissen. Maar het is geen gewetenszaak.
NederlandersBedenkt wat gij hebt te doen
Het is te verklaren dat de manifestatie van zelf
standigheid, in het protest van Jhr. van Weede van
Dijkveld gelegen, de anti-openbare-schoolpartij zeer
ongelegen is gekomen en tegen-geschrijf heeft uitge
lokt. Het Utr. Dagbl. is royaal genoeg onmiddellijk
drie tegenstukken op te nemen één van dr. M. Cohen
Stuart, een van den lieer E. W. Merens en een van
Jhr. T. A. J. van Asch van Wijck. De stoutigheid
van den heer Dijkveld wordt liera door deze drie
heeren nog al niet erg kwalijk genomen. Zij meenen
echter dat hij 't zeer mis heeft en dat de klavier
agitatie wel degelijk een goede zaak is. We laten 't
geschrijf der eerste twee heeren rusten maar in dat
van den heer van Asch van Wijck treffen we weder die
in den schoolstrijd zoo vaak gedebiteerde staatsrech
terlijke ketterij aan, die telkens behoort aangewezen
te worden.
//Is het een geldkwestie," aldus vraagt de heer van Asch
van Wijck, //wanneer men het onbillijk acht te betalen
voor het onderwijs dat meu afkeurt en aan kinderen
van anderen wordt gegeven, terwijl men nog eens moet
betalen voor het onderwijs aan zijn eigen kinderen
Neenbij dit alles ligt niet het geld, maar het recht
ten grondslag."
Wij meenen dat daarbij nu juist de bedoelde ketterij
ten grondslag ligt en niet het recht. Het is wel vreemd
dat de heeren houders van bijzondere scholen op geen
ander artikel van het staatsbudget zulk een aanmerking
maken, maar wel op de kosten van 't onderwijs. Moet
de burger alleen belasting betalen voor 't geen naar
zijn zin is ingericht en hem persoonlijk voordeel aan
brengt? Maar dat is toch geen kwestie van recht?
Dat is een kwestie van onwetendheid en 't vloeit voort
uit een verkeerde opvatting van 't geen het staats-
huishoudeu is als geheel. Als dat opging bij de kos
ten voor de staatsschool, waarom zou 't dan niet
opgaan bij die voor leger en vloot, voor gevangenissen,
kustverlichting, enz. Dan zou ieder zich gemakkelijk
aan vele lasten onttrekken. Neen, een dubbeltjes
kwestie is 't, waarbij alleen het drijven der clericalen
een groote rol speelt, maar die inet het recht niets
te maken heeft, en met het geweten evenmin, gelijk
de heer v. Dijkveld zoo gul erkent.
Eenige groote gefortuneerde luï bekostigen grooten-
deels het zoogenaamd christelijk ouderwijs, door 't
betalen van schoolgeld voor cliënten, het geven van
bijdragen enz. Daar heeft het geweten niets mede te
maken en 't recht ook niet. Dat is een zaak van lief
hebberij of berekening of laat 't zijn oprechten
ijver. Maar iets anders is 't ook niet. De heer v.
Dijkveld meent dat die liefhebberij door deze wet wat
kostbaarder zal worden, doch dit behoeft geen bezwaar
te zijn. Wie iets extra's voor zich persoonlijk wil,
moet het ook maar betalen.
Een droevig figuur maken sommigen der vinnigste
(geloofs)-strijders tegen de openbare school. Zoowel
de Standaard als de Banier erkennen vrij onbewimpeld
dat de grond waarop al het geloof steunt, dat zij redden
willen, zoo zwak is, dht zij bij de eventuëele aanneming
der wet alles verloren achten. Waarom dan zooveel
alarm gemaakt? De echte martelaars blijven gelooven.
Alleen komedie-martelaars lachen achter de schermen,
omdat zij wel weten dat al hun misbaar toch geen
ernst is.
Den 12 Juli heeft de heer M. Mazure, burgemeester
van Nieuwvliet, zijn 25javig jubileum als zoodanig
gevierd. De heer Mazure ontving vele blijken van
sympathie.
De Commissie van Oppertoezicht en Beheer over de
Kweekschool voor Zeevaart te Leiden zal op Maandag
29 Juli a.s. in genoemde inrichting een keuring-
doen plaats hebben van knapen, welke bij 's Rijks
Zeemacht in dienst wenschen te treden.
Te 's Gravenhage is op 48jarigen leeftijd overleden
jhr. mr. L. F. van Panhuijs, raadsheer in het gerechtshof
aldaar. De overledene, die om zijn kunde en huma
niteit zeer werd geroemd, was vroeger o. a. rechter
te Zierikzee en raadsheer in het voormalige Hof van
Zeeland. In 1876 werd hij naar de residentie verplaatst.
//Verlangend wordt de komst van het vorstelijk
echtpaar te 's Hage verbeid, leest men in. de Haagsche
Kroniek der Gron. Ct. iu een bericht over het aan
staande huwelijk van Z. K. H. Prins Hendrik en
Prinses Maria van Pruisen, en men is voornemens
der jengdige Prinses een schitterende ontvangst te
bereiden. Van gemeentewege zijn reeds plannen voor
een keurige versiering der stad en voor een illuminatie
ontworpen, maar de geheele bevolking zal zeker mee
werken om de ontvangst recht feestelijk te doen zijn.
Ik heb reeds iets vernomen van een plan tot plaatsing
voor het paleis van Prins Hendrik van een raonster-
pyramide van bloemen, op te richten door de voor
naamste bloemisten van het geheele land".
Uit de Indische berichten blijkt dat men den 29
Mei te Batavia nog geenszins nauwkeurig op de hoogte
was aangaande de oorzaak van de ramp, die de
//Voonvaart3" getroffen heeft. Alleen wist men dat
de commissie van onderzoek de schuld aan den 3en
stuurman van de //Voorwaarts" zou hebben toege
schreven. Dit komt ook overeen met de berichten
iu de Benang Gazette.
Te Arnhem heeft men in een gracht, die toevallig
droog gevallen was, 61 sleutels bij elkaar gevonden,
die daar hoogstens drie a vier weken kunnen gelegen
hebben. Er waren losse sleutels en sleutels aan ringen
bij. Men verdiept zich in gissingen naar de herkomst.
Een hoefsmid te Amsterdam zou een paard nieuwe
ijzers aanleggen. Het hoornachtig binnengedeelte van
den hoef snijdende, stootte hij op een hard voorwerp.
Dit bleek een gouden ring te zijn, dien het paard
zich in den hoef moet hebben getrapt.
Eene boeriu wilde haar man den lust benemen des
avonds naar de herberg te gaan. Zij haalde daarom
haar broer over, om Hannes, als hij naar huis kwam,
bang te maken, door voor duivel te spelen. De broer
wachtte dan ook zooveel mogelijk in traditioneel
duivelscostuum zijn zwager op, toen deze laat en niet
heel nuchteren uit de herberg terugkeerde. Toen Han
nes voorbij de plaats kwam waar zijn zwager verscholen
lag, rees deze van achter een boschje op. //Wie ben
je?" vroeg Hannes, die volstrekt niet ontstelde. Ik
ben de duivel," zeide de ander. //Geef me dan de
hand, Joost," zeide Hannes, //want ik ben met je
eigen zuster getrouwd."
Blijkens een bij het Departement van Koloniën
ontvangen telegram van den Gouverneur-Generaal
van Nederlaudsch-Indië, d.d. 12 Juli, zijn de IV en
VI Moekim weder door de vijandelijke benden, die
(blijkens het bericht in de Staatscourant van 2 dezer
No. 153), zich daar genesteld hadden, ontruimd,
vóórdat nog de van Java gezouden troepenversterking
in Atchin was aangekomen. Een paar kolonnes,
welke de verschillende bergpassen zijn doorgetrokken,
hebben er geen vijandelijkheden ontmoet.
Benoemingen, Besluiten, enz.
Z. M. heeft benoemd tot ontvanger der registratie
en domeinen te Holwerd den heer Ter Pelkwijk, thaii9
ontvanger te Kortgene, en tot ontvanger te Kortgene
den heer Bouman, thans surnumerair.
De adelborst le kl. N. L. de Bruijne wordt met
den 20 dezer op non-activiteit gesteld.
Landbouw.
Inhoud van Ceres No. 19. Neêrlands landbouw
op de tentoonstelling te Parijs, II, (vervolg). Een
brief uit Schouwen-Duiveland. De bemesting,
(vervolg). Verslag van de afgevaardigden der
laudbouw-tentoonstelling, afdeeling zuivelbereiding,
te Apeldoorn, Juni 1878. Feuilleton: Over Plan
tenvoeding, door dr. Adolf Mayer, (vervolg).
Het onlangs te Soerabaya gehouden Ned.-Indisch
landbouw-congres met tentoonstelling heeft voor de
wezenlijke belangen van den landbouw weinig te
beduiden gehad. De feestelijkheden, die er bij plaats
hadden, nog opgeluisterd door de aanwezigheid van
den Gouv.-Generaal, hebben congres en tentoonstel
ling zoo tamelijk overschaduwd. Voor het houden
van het volgend congres heeft men nog geen plaats
kunnen vinden. Men ziet in de groote plaatsen tegen
de dure feesten op. Het schijnt dus dat ook in Iudië
de wetenschap en de zaken evenals hier lijden onder
de pret, en dat overdrijving van feestelijkheden op
den duur de dood van congressen en tentoonstellingen
kan worden.
De eenige bijenmarkt in ons land is die te Vee-
nendaal. Die markt is dit jaar den 8 Juli aange
vangen 22 vrachten bijen die zich //uitstekend"
houden zijn aangevoerd. De prijzen zijn hoog.
Kunst en Wetenschap.
Te 's Hertogenbosch heeft men een Germaansch-
Heidensche begraafplaats ontdekt. De asch-urnen,
op ongeveer 1,50 M. diepte gevonden, zijn van ruw
maaksel en over het algemeen nog ongeschonden.
Op de Berlijnsche academie voor de bouwkunde
wordt door 72 leeraren onderricht gegeven. Het
aantal studenten bedraagt 805, waaronder 689, die
voor 's Rijks dienst bestemd zijnvan deze laatsten
hebben er 354 de gymnasia en 335 de //realschulen"
bezocht. Aan de gymnasia schijnt dus nog steeds
de voorkeur te worden gegeven.
In een vorig nommer is melding gemaakt van ge
weldige vulkanische uitbarstingen, die op een der
Australische eilanden heeft plaats gehad. Thans is
ook door het schip //Thermopylae", van Sydney naar
Shanghai, het bericht medegebracht dat dit schip 60
mijlen ver door drijvenden puimsteeu had gevaren.
Ook het schip //Mary", van Nieuw-Zeeland komende
heeft veel puimsteen ontmoet. Deze vulkanische werking
moet ongemeen krachtig geweest zijn.
