ZIERIKZEESCIË COURANT.
voor liet arrondis- sement Zierilzee.
1878. No. 27.
Zaterdag 6 April,
81ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
F e uille t o n.
PIUS IX.
Deze Courant verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG avond,
uitgezonderd op FEESTDAGEN,
Prijs per drie maanden 1,Franco per post 1,
Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Per gewonen regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 15 regels, mits contant betaald, 25 ct.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever II. 1AKEXMAN.
Binnenland.
Zierikzee, 5 April. Was onze geïsoleerde ligging
menigmaal en in velerlei opzicht een reden van beklag,
in één opzicht heeft zij ons steeds een zeker voordeel
gegeven boven menige andere streek van' het land.
Wij bleven er doorgaans door verschoond van zware
besmettelijke ziekten onder menschen en vee. Thans
echter is de zoo gevreesde longziekte, die reeds zulk
tal van jaren den Nederlandschen veestapel heeft
geteisterd en voortdurend nu hier dan daar haar
slachtoffers maakt, onze landpalen binnengedrongen.
De longziekte is uitgebroken op den stal van den
landbouwer Luyendijk onder Nieuwerkerk. Het is te
hopen dat het gelukken mag door gepaste maatregelen
de verspreiding der ziekte tegen te gaananders zou
zij voor Schouwen en Duiveland een ware ramp
worden, en dat te meer, daar sinds eenigen tijd onze
landbouwers zich veel meer op de veehouderij toe
leggen dan vroeger en dat voorloopig met geen oü-
gunstigen uitslag doen. Het is echter ook te hopen
dat de veehouders toch nu vooral goed hun, belang
en dat hunner vakgenooten zullen begrijpen en zij
zoo streng mogelijk zullen oppassen dat geen vreemde
bezoekers de smetstof op hun stallen overbrengen of
dat zij zelf niet misschien door achteloosheid de
overbrengers van de kwaal worden.
Naar wij vernemen is op den staKvan den koffie-
huishonder E. alhier de kwade droes onder de paarden
uitgebroken. Van wege het Gemeentebestuur zijn
onmiddellijk de noodige maatregelen genomen tot
ontsmetting.
In de Dinsdag gehouden vergadering der Zeeuwsche
Spoorboot-Maatschappij is bepaald dat het dividend
over het afgeloopen jaar zal zijn f 45 per heel en
f 321/3 per half aandeel. Ook in deze vergadering
bleek niet duidelijk waarom deze maatschappij juist
S p o o rboot-Maatschappij heet, daar haar boot met
een spoor niets te maken heeft en alleenlijk nu en
dan, als toevallig, den reizigers van hier gelegenheid
geeft om ergens het spoor te bereiken.
Menigvuldiger en luider worden de klachten over
het gebrek aan geneeskundigen, vooral op het platte
land. Een groot aantal plattelands-gemeenten zijn
van geneeskundige hulp geheel of gedeeltelijk verstoken.
Langzamerhand worden de aanbiedingen, door ge
meentebesturen gedaan om een geneeskundige over
te halen zich in de gemeente te vestigen, hooger;
doch het gewenschte resultaat wordt niet verkregen.
Nu en dan vindt men in de bladen ook klachten
over de karigheid der gemeentebesturen ten aanzien
van de genees- en verloskundigen en wordt de wensch
uitgesproken dat de Regeering toch scherp zal toezien
op het ongeoorloofd uitoefenen der practijk.
Wie door dezen staat van zaken het meest gedrukt
worden, zijn de zieken en hun hnisgenooten. De
beschikbare hulp wordt schaarscher en dus ook duurder.
Niet geheel onjuist vinden we daarom de opmerking
dezer dagen in de N. G. Ct. gemaakt, dat aangezien
de Regeering, en zulks terecht, zulke scherpe wetten
maakt op het uitoefenen der geneeskundige practijk
en zulks om te beletten dat onbevoegden het leven
en de beurs der patiënten in gevaar brengen,
't misschien wel zijn nut kon hebben dat van Re-
geerings-wege de studie der geneeskunde werd aan
gemoedigd, of liever mogelijk gemaakt ook voor die
jonge lieden, bij wie wel lust en aanleg bestaat voor
't vak, doch wien de middelen ontbreken om de
langdurige en zeer kostbare opleiding tot geneeskun
dige naar den eisch der wet te genieten.
Te Heinkenszand is op 92jarigen leeftijd overleden
de heer J. A. Rijk, tot aan zijn dood wethouder en
dijkgraaf aldaar, welke betrekkingen hij ongeveer 60
jaar heeft vervuld.
Zaterdag zal Z. K. H. Prins Hendrik te LTtrecht
een zitting van de hoofd-commissie voor de feest
viering der Unie van Utrecht presideeren.
Gaarne nemen wij uit de Gron. Court, het bericht
over dat de heer J. J. A. Gouverneur weder bijna
geheel hersteld is en hij binnenkort weder te Groningen
denkt terug te komen.
De Nederlandsche onderlinge hulpvereeniging te
San Francisco in Californië heeft weder een nieuw
teeken van leven gegeven. Het bestuur der vereenigiug
heeft van het gemeentebestuur een sluk grouds be
komen, gelegen bij de nieuwe groote begraafplaats
eu dat bestemd is om tot begraafplaats te dienen
voor aldaar overleden Nederlanders.
De bevolking van Paramaribo en de districten
dezer kolonie beliep uit. December des vorigen jaars
49417 personen. Het getal geboorten in 1877 bedroeg
1601, waarvan 315 in echt; dat der sterfgevallen
was 2114, waaronder 84 levenloos aangegeven.
Anthony Trollope hield dezer dagen te Londen
een lezing over de Kaffers en Zulu's. Over het geheel
was zijn oordeel over de inboorlingen van Zuid-
Afrika zeer gunstig. De Kaffers waren werkzaam en
betaalden hun belasting zeer stipt; hun hoofden echter
waren schuld van de bestaande verwikkelingen, omdat
dezen door de heerschappij der Engelschen sommige
hunner privileges hadden verloren. De Zulu's waren
handig en gehoorzaam. Zeer hoog gaf Trollope op van
de Kaffers, die in de diamantvelden werkten. Bij
Krimberley hadden 4000 Kaffers 6 jaren voor 10 shilling
door
P. YAN DER YEEN.
V.
Opmerkelijk mag liet heeten, dat geen Paus ooit
heeft ingezien, dat het Pausdom zijn tijd gehad heeft.
Ieder hunner op zijne beurt droomt een Gregorius VII
of een Innocentius III te wezen. In weerwil van den
nieuwen geest, die, door de wereld trekkende, zich in
reformatorische en revolutionnaire bewegingen lucht
gaf, voeren zij maar altijd dezelfde aanmatigende taal,
zich Opperheerschers achtende, voor wie elke knie zich
buigen, elke rug zich krommen moet. Zelfs de uit
nemende Ganganelli, de beste Paus, die ooit den
Hoogepriesterlijken zetel innam, is van dien waan niet
vrij te pleiten.
Is een dergelijke starzinnigheid en kleurenblindheid
•af te keuren, te begrijpen is zij niet minder; immers
de eeuwen, die voorbijgingen, de traditie, zij stuwen
hen voort.
In dit streven naar almacht en opperheerschappij
nu heeft de laatste Paus schier al zijn voorgangers
overtroffen. Na den terugkeer van Gaeta openbaarde
zich al spoedig in den Hoogepriesterlijken kring de
zucht om middeneeuwsche toestanden, middeneeuwsche
dogmata, middeneeuwsche praktijken weder te doen
herleven. De wetenschap, die het geloof in gevaar
bracht, moest beperkt worden. De Paus moest weder
almachtig: Heer der Heeren en Koning der Koningen
zijn. Luide werden de onfeilbaarheid des Heiligen
Vaders, de onafhankelijkheid der Kerk van den Staat,
het atheïsme der Protestanten en dei-gelijken meer
verkondigd. Zeker, dit alles was het werk der Jesuïtën,
wier willooze machine Pius was, doch de ijdele man
hoorde en zag het met welgevallen.
Ditzelfde streven openbaart zich in alle Rome's
handelingen van den laatsten tijd: in de afkondiging-
der onbevlekte ontvangenis, in de uitgave van Encykliek
en Syllabus, in de vaststelling- der Pauselijke onfeil
baarheid.
Over elk daarvan een woord.
Onder de vele twistpunten, welke de monniken der
Franciskaner- en der Dominikaner-orde verdeelden,
behoorde sedert de veertiende eeuw ook dat over de
onbevlekte ontvangenis van Maria (of zij al of niet
onbevlekt in den schoot harer moeder is ontvangen).
De eersten leerden, de laatsten bestreden het. Pius IX
wilde dien strijd voor goed eindigen. Hij deed het
in den geest zijner raadslieden en zijner eigene mystieke
Maria-vergoding, in tegenspraak met het gevoelen van
beroemde Kerkleeraars en Vergaderingen.
Reeds den 2en Februari 1849 had Z. H., van Gaeta
uit, den geloovigen bericht, dat er een commissie was
benoemd ter beantwoording van de vraag of Maria's
onbevlekte ontvangenis al of niet tot dogma kon
worden verheven. Van zijn kindsheid af, aldus schrijft
hij in bedoelde encykliek, heeft hem niets nader
aan het hart gelegen dan de allerzaligste Maagd
Maria met bizondere vroomheid en godsdienst en innige
liefde te vereeren, en dat alles te volbrengen, wat
kon strekken tot haar grootere eer en tot bevordering-
van haai- roem.
Bedoelde commissie achtte het vaststellen van het
leerstuk noodzakelijk en den 8cn December '1854 werd
het bij de bul »Ineffabilis Deus" in de Sixtijnsclie
kapel afgekondigd.
Het was dien dag juist bizonder mooi weder: de
zon scheen met ongewone pracht. »Een in dezen
tamelijk onbeduidend iets."Zoo zou men
meenen. De niet-bijgeloovige Pius evenwel ziet daarin,
naar zijn eigen woord, het bewijs, dat hij met de
vaststelling van zijn geliefd dogma een goed werk
verricht.
Wat nu in de afkondiging van dit leerstuk het
merkwaardigste is weet een iegelijk, wien de wijze,
waarop het tot stand kwam, niet onbekend is. Het
werd aangenomen niet, zooais behoorde, op een Kon-
cilie, maar op een Bisschoppelijke vergadering, waar
slechts honderd-twee-en-negentig Prelaten tegenwoordig
waren. Hierdoor werd dus de aloude vraag, of de
Paus alleen aan het hoofd van een Koncilie of ook
voor zijn -persoon onfeilbaar is, feitelijk in laatst
genoemden zin beantwoord. Voorts brak men, dit
dogma afkondigende, met de traditie der Kerk. Im
mers slechts dat is naar den alouden regel kerkleer,
wat door allenaltijd en overal is geleerd. Van de
onbevlekte ontvangenis echter gold dit geenszins.
Zoo ergens dan bleek het ongetwijfeld in de afkon
diging van dit dogma dat, ongerekend het verzet
van sommige priesters en de spot, waarmeê het hier
en daar werd begroet, tamelijk kalm werd aangeno
men dat het Katholicisme, onder der Jesuïten
hand, van Episkopaal-aristokratisme in Pauselijk-
absolutisme was overgegaan. Het was een welgeslaagde
poging om alle macht, met voorbijgang der Bisschoppen,
in handen des éenen Heiligen Vaders te leggen.
Tien jaren later verschenen de beruchte Encykliek
en Syllabus, welke, door eenige geleerde geestelijken
opgemaakt, door den Paus en de Kardinalen werden
vastgesteld. Zij bepalen het standpunt des Pausdoms
tegenover de moderne beschaving en smijten der laatste
vermetel den handschoen toe.
Hierover in een volgend nummer nader.
