niet onverschillig in kan zijn den lieer Heemskerk,
al is 't dan als kamerlid, te hooren over een zaak
blijkbaar zoo zwaarwichtig dat hij er als Minister
maar niet mede is kannen klaar komen.
Uit sommige nu en dan voorkomende verschijn
selen zou men haast geneigd zijn te denken dat de
nu al zoovele jaren gangbare meening dat wij niet,
maar de Engelschen wel in staat zijn de groote scheeps
bouwkundige werken uit te voeren die de eischen van den
dag noodig maken, zoo tamelijk ongegrond is, en dat
althans bij wijlen blijkt dat ook de Engelsche machine-
en scheepsbouwers niet onfeilbaar zijn. Zoo zegt men
b.v. dat van ons nieuwste ramtorenschip de //Koning
der Nederlanden" eerst het roer met zijn aanhooren
niet deugde, en nu wordt weder bericht, dat in een
der stoomcilinders een scheur van ruim een voet lang
is opgemerkt, waarom thans een ingenieur van de
firma John Penn en Co. te Greenwich naar Nieuwediep
moet gekomen zijn om een onderzoek in te stellen.
Ook aan het prachtige nieuwe stoomschip //Prinses
Maria", dat in Engeland gebouwd is voor de Maat
schappij //Zeeland", schijnen vrij ernstige gebreken te
zijn waargenomen, zoodat dit schip dan ook nog niet
door de genoemde Maatschappij aanvaard is.
In het Venl. Weekblzoo men weet het blad van
den heer Half mans, wordt met warmte de aaneen
sluiting der R. Katholieke kamerleden gepredikt. Het
blad spaart dien heeren en de Katholieken in het
algemeen de roede niet, en het verwijt hun dat zij
te slap zijn, dat ze als klissen aan elkander moesten
hangen, doch dit doen als droog zand, enz.
't Is inderdaad erg genoeg. Er moet dan toch
nog wat gehamerd en gezweept worden voor de
Katholieken openlijk de horens opsteken als Katho
lieke Staatspartij en aan elkander hangende als klissen
Het zou echter kunnen zijn, dat vele Katholieken
nog niet inzien dat het verstandig zou wezen een
partij te gaan vormen die niets anders als leuze
kon bijbrengen danwe zijn de Katholieken, 't Zou
kunnen zijn dat ze inzagen dat daarmede aan al de
niet-Katkolieken een briefje in handen gegeven zou
worden, waarop stondwe zijn de niet-Katholieken
en dus bestrijden we u.
Wat zou 't Venl. Weekbl. wel zeggen als er eens
Staatspartijen zicli opwierpen met de leuze: Wij zijn
de Protestanten, de Gereformeerden, de Lutheranen, de
Mennisten, de Afgescheidenen, de Joden, de
enz. P Zou het blad dat mooi vinden Mogelijk wel.
Maar de ware Vaderlanders vinden dat zeker niet in
den haak.
Volgens de G. Ct. heeft Zaterdag 1.1. in den voor
oever van den Anna-polder (Noord-Beveland) over
eene lengte van 75 a 80 meters een val plaats gehad,
waardoor de slikken p.'m. 70 meter zeewaarts in zijn
weggevallen, zoodat die ongeveer nog 20 meters van
den dijk verwijderd zijn. In den gekomen val staat
van 8 tot II meters water.
Gisteren is te 's Gravenhage plotseling overleden
Mr. J. D. W. Pape, President van den Hoogen Raad.
De werkzaamheden aan de spoorwegbrug te Nij
megen worden met kracht voortgezet. De houten
stelling van de derde groote overspanning is, wat
het bovengedeelte betreft, weggenomen, zoodat het
ijzeren gevaarte geheel is afgewerkt. Voor de zevende
of laatste overspanning is de houten onderstelling
reeds geplaatst en zijn de ijzeren onderliggers reeds
aangebracht.
De studenten van Kopenhagen hebben met 280
tegen 220 stemmen het hoffelijk besluit genomen,
hunne vrouwelijke medestudenten geen toegang tot
hun sociteit te verleenen.
Mejuffrouw Pustowoitow, die tijdens de Poolsche
revolutie als adjudant van den aanvoerder der opstan
delingen Langiewicz fungeerde, is te Rothenburg
gearresteerd en tot gevangenisstraf veroordeeld wegens
landlooperij.
Benoemingen, Besluiten, enz.
Z. M. heeft benoemd tot burgemeester van St. Anna
ter Muiden den heer J. H. Hennequin, om die be
trekking te vervullen te gelijk met die van burge
meester van Sluis; tot burgemeester van Heille den
heer J. Sanders.
Landbouw.
Uit Duiveland wordt gemeld dat daar nog niet
veel lust bestaat om suikerpeen te contracteeren. De
firma's van //Loon en de Ram" te Zevenbergen en
Wittouck te Bergen op Zoom loven f 10 per 1000
kilo met voorschot van f 100 per Hectare; doch
daar men verleden jaar ƒ11 heeft gemaakt, willen
de landbouwers er nog niet aan.
Kunst en Wetenschap.
Door E'ujen Haard is medegedeeld dat de voor de
Soematra-expeditie bijeengebrachte som thans nagenoeg
f 40,000 bedraagt.
Aan het schoenersoheepje voor de voorgenomen
proef-noordpool-expeditie wordt met kracht gewerkt;
het moet tegen Mei gereed zijn. De //Willem Barendsz."
is reeds voor gereed. Het geld voor 't schip en
de sloepen is er; doch om de verzameling instru
menten, die men noodig heeft, te betalen, ontbreekt
nog een som van f 9000. Het comité tracht nu nog
dit geld te vinden en hoopt daartoe op bijdragen.
Uit New-York zijn andermaal per telegraaf storm-
voorspellingen aangekomen en wel dat de stormen
zouden komen tegen den löen, om een geheele week
te duren. De nauwkeurigheid en uitvoerigheid dei-
voorspellingen doen onwillekeurig aan hun waarde
wel eenigszins twijfelen.
Blijkens brieven uit Batavia, te Amsterdam ont
vangen, is de heer Schouw Santvoort in den nacht
van den 22 November onverwachts overleden, zonder
vooraf ongesteld te zijn geweest, 's Avonds te lU/g
ure was hij nog opgeruimd en wel. Men heeft te
Djambi veel deelneming betoond. Alle voorname
Djambineesche hoofden waren bij de begrafenis tegen
woordig.
Ongelukken, Rampen, Misdaden, enz.
Eergisteren is te Brouwershaven weder een schuur
afgebrand; naar men verzekert was het pand geassureerd.
Te Odiliënberg bij Roermond is een pachterswoning
afgebrand, met al wat er in was; ook eenige runderen
en een paard zijn omgekomen.
Te de Wilp is een dubbele arbeidershuiziuge afge
brand. Een lijk dat, nog ongekist, in het vertrek
lag, waar de brand ontstaan is, werd later verkoold
onder het puin gevonden.
Te Westdorpe is een schuur en wagenhuis van den
landbouwer L. de Block afgebrand. Ook 3 paarden,
3 runderen, oogst en gereedschappen werden vernield
alles was verzekerd.
Te Haarlem is een werkman van de gemeente
reiniging ouder zijn kar geraakt en aan dc gevolgen
overleden.
Bijdrage tot kennis van de kwestie der
Sint-Agatha-goederen.
Reeds vóór eenige maanden is er in sommige
bladen druk geschreven over de St.-Agatha-zaak. Van
ultramontaanschen kant om te betoogen, althans te
beweren, dat de Staat der Nederlanden ten aanzien
der kloosterheeren van St.-Agatha onrecht pleegt;
van andere zijde om den staat van zaken toe te lichten
en het bewijs te leveren dat de Staat der Nederlanden
niet enkel volkomen in zijn recht is met de bedoelde
kloostergoederen eindelijk eens voor goed als zijn
eigendom te behandelen maar dat alleen zekere mis
plaatste toegevendheid en sloffigheid de aanleidingen
zijn geweest dat er ten aanzien van het bezit en
gebruik dier goederen zooveel verwarring kon beslaan.
De N. Rolt. Courant heeft onlangs een paar stukken
geleverd, waarin de geheele zaak nog eens weder
a fond werd behandeld. Daarna is een begin van
uitvoering gegeven aan de maatregelen van de Regee
ring om de St.-Agatha-gesehiedenis voor goed uit
de wereld te doen. Vernieuwd groot alarm in het
ultramontaansche kamp, zoo groot dat zelfs de advo-
kaat der kloosterluï, Mr. Eaber te Amsterdam, ook al
stukken in de kranten is gaan schrijven, vooral met
het doel om het getwist en geschrijf er over zoolang
te willen uitstellen tot het proces, dat er over han
gende is, al die heele of half juiste publiciteit meer
zou gedoogen dan thans het geval zou zijn. De,
om 't zoo eens te noemen, Staatsgezinde partij heeft
toen ook gezegdlaat ons dan de zaak laten rusten.
Maar 't schijnt dat de geestverwanten der cliënten
van Mr. Faber er anders over denkenzij gaan
voort met in hun bladen uit te varen tegen hetgeen
zij zulk een schreeuwend onrecht, geweld, roof en
wat niet al noemen; en het is naar aanleiding
van een nieuw opgeschroefd artikel in het Vetilo's
Weekbl. dat thans de N. Rott. Ct. andermaal een
uitgewerkt stuk geeft om de zaak in het licht dei-
feiten te stellen.
Wij zullen dit stuk niet volgen noch er iets uit
trekken. Alleen willen we hier bij wijze van bijdrage
doen opmerken dat de St.-Agatha-kwestie geenszins
nieuw is, maar dat zij reeds voor lang blijkbaar de
openbare aandacht getrokken heeft en die waardig
gekeurd is.
We vinden n.l. in het XII deel der//Hedendaagsche
Historie, of Tegenwoordige slaat van alle Volkeren"
bevattende de //Generaliteitslanden" en te Amsterdam
bij Isaak .Tirion in 1751 uitgegeven, op pag 313
(n.l. van den 2e drukvan den le druk is het
pag. 285,) het volgende:
z/S. Aagten of S. Agatha is een tamelijk groot
gehucht en vermaard van wege het S. Aagten-Klooster,
dat men er heeft. Het ligt aan de Maas, een groot
half uur bezuiden Knik. De geestelijken van dit
Klooster ziju reguliere kanonniken van het H. Kruis.
Hun getal bestaat gewoonlijk uit twaalf priesters en
zes leekebroers, die, onder 't opzicht van een prior,
een onder-prior en een procureur staan. Het Klooster
komt den Baron van Kuik toe;1) docli de geestelijken
genieten de inkomsten van hetzelvemits daarvan jaar
lijks twee duizend guldens aan den Raad des Prinsen
van Oranje in den Haag betalende. 2)
't Is hun uitdrukkelijk verboden, eenige nieuwe
geestelijken in het Klooster te nemen, in de plaats
der afgestorvenendoch zij hebben dit verbod nimmer
nagekomen. (Volgens een Resolutie van hunne Hoog-
mogenden van den 12 Maart 1731, moet het Klooster
van S. Agatha en nog een ander Begijnen-Klooster
in de stad Grave uitsterven. Zie Kerkelijk Plakaat-
boek, II deel, pag. 575). Zij koopen zelfs, op andere
nemen gedurig vaste goederen en vorderen den pries-
leren en leekebroeders, welke zij aannemen, een zekere
som bij derzelver intrede af. Alleenlijk staat het
hun niét vrij, in ordensgewaad uit te gaan. Ook
mogen ze geen klok aan hun kapel hebben. Hun
Klooster is ruim en wordt wel onderhouden. De
cellen zijn echter niet zeer net. De prior heeft een
goed vertrek tot zijn gebruik.
Daar is een fraai kerkje bij dit Klooster, in het
welk dagelijks dienst gedaan wordt. De landluiden
hieromtrent gaan er ter kerke; doch op Paschen
communiceeren zij bij den priester van Kuik. In één dei-
vertrekken van het S. Aagten-Klooster hangt een
schilderij met een Latijnsch onderschrift, waaruit men
den tijd der stichting en eenige lotgevallen van het
zelve vernemen kan. De zin van het onderschrift
komt hierop uit: //In 't jaar 1571 is dit Klooster
uit de goederen der geestelijken gesticht en begiftigd.
In 'tjaar 1582, in den aanvang der Nederlandsche
beroerten, is het t'eenetnale verwoest. Ten tijde van
het Bestand in 1609, heeft men het wederom be
gonnen te hermaken, en onder de gunstige bescherming
van Maurits en Frederik Hendrik, Prinsen van Oranje,
tot volkomenheid gebracht. In 't jaar 1644 werd
het Klooster en al deszelfs inkomsten verbeurd ver
klaard. In 't jaar 1648 werden de monniken
gebannen, en in 't zefde jaar, op den 14 Augustus,
werden er met geweld achttien priesters, twee klerken
en twee leekebroers verkoren."
Het slot van dit opschrift vatten we niet. Wil het
zeggen dat het geweld kwam van de kruisheeren Of
wordt er mede bedoeld dat van wege de Slaten de
Kloosterlingen een soort van reconstitueering moesten
ondergaan, of zich een of andere plechtigheid op hun
ondergeschiktheid aan de Staten doelende, moesten
laten welgevallen? Of, eindelijk, meent men dat er
staatsolie Kloosterlingen geïnstalleerd werden Trouwens
dit raakt ons voor 't oogenblik niet; we meenden
slechts onzen lezers deze bijdrage tot deze eigen
aardige Villefort—historie te moeten mededeelen. In
alle geval blijkt er uit dat reeds bijna anderhalve
eeuw geleden deze zaak vrij onklaar moet geweest zijn.
In verband met de St.-Agatha-historie laten we
hier nog volgen een correspondentie uit V e n 1 o aan
de N. Rott. Ct. //Het vroegere kruisheeren-Klooster
alhier, in het laatst der vorige eeuw door Napoleon
in bezit genomen en later met de aanhoorige eigen
dommen aan de kerkfabriek vervallen, is, na bijna
eon eeuw als bergplaats gediend te hebben, nu aller
prachtigst gerestaureerd en tot kerk ingericht. Tegen
Paschen a. s. zal het ziju bestemming als zoodanig
bereikt hebben. Men zegt dat er onderhandelingen
aangeknoopt zijn tusschen het parochiaal bestuur en
de kruisheeren van St.-Agatha en dat deze laatsten
hun vroegeren eigeudom wenschen terug te koopen."
J) Dat was n.l. de Prins van Oranje, zie pag. 289 van
't zelfde werk.
2) Wij onderstrepen.
Buitenland.
De Oorlog in het Oosten.
Niet dan in verband met de onbesliste vraag of er
al dan niet een wapenstilstand of een begin van
vredes-onderhandeling zal vastgesteld worden, dan
wel of Rusland voornemens is zoo na mogelijk bij
Konslantinopel te 'komen, is hetgeen er nu nog op
't krijgstooneel voorvalt van belang. Alles schijnt
echter aan te duiden, dat Rusland nog geen einde
aan de zaak wil maken. Dat het Engeland en alle
andere Mogendheden de beide keizers uitgezon
derd buiten de kwestie wil houden, is duidelijk
genoeg. En wie zal dit Rusland met grond euvel
duiden We hebben 't reeds gezegd, 't is in Ruslands
belang, ja de Czaar is zelfs zedelijk verplicht nu nog
geen halt te bevelen. Heeft hij tot heden toe Enge
land en de congressleep er buiten gehouden, waarom
