ZIERIKZEESCQE COIRWT.
1877. No. 57.
Zaterdag 21 Juli,
80ste jaargang.
EEN GROENTEMARKT.
We weten zoowaar niet voor de hoeveelste
maal het reeds is, maar we komen nog eens
weder terug op dit onderwerp. We vragen:
waarom moet er te Zierikzee schaarschte van
groenten zijn, in een streek zoo bij uitnemend
heid geschikt om overvloed van de beste, dege-
lijltste groenten op te leveren? waarom moet
dit betreurenswaardige feit dagelijks worden
waargenomen, terwijl het toch bekend is, dat
zoo menige omwonende dorpeling thans met
de voortbrengselen van zijn moestuin geen raad
weet? waarom moet het kunnen gebeuren dat
de van Rotterdam naar hier aangevoerde groente,
vaak goedkooper wordt verkocht dan de groente
die door onze tuinders wordt gevent? hoe komt
het dat dit b.v. op dit oogenblik met de nieuwe
aardappelen bepaald het geval is
Zoo hebben we nog meer vragen. Het ant
woord er op is de oude passe partoutwe
hebben geen groentemarkt, 't Is dan wel treurig
gesteld
Er is een tijd geweest dat er te Zierikzee
een wezenlijke marktdag bestond. Wat thans
nog marktdag heet, is niet meer dan een
schaduw daarvan. Wel komen op Donderdag
nog de buitenlieden naar de stad, doch behalve
de eomedie-vertooning die botermarkt heet, is
er van een eigenlijke weekmarkt niets hoege
naamd te zien. Nu moge het mooi staan als
onze lieve Schouwsehe en Duivelandsche boer
innetjes haar gewone wekelijksche wandeling
door onze goede stad komen doen, en we
erkennen gaarne dat dit vaak een zeer mooi
gezicht oplevert; het moge ook waar zijn
dat enkele winkeliers op Donderdag vrij wat
te doen hebben, dat koffiehuizen en sociteiten
het dan druk hebben, dat onze buitenlieden
vooral komen om zaken te doen, dit alles is
goed en welmaar wij voor ons houden stijf
en sterk staande dat er ten algemeenen voordeele
zoo voor land als stad, vrij wat meer kon ge
schieden op Donderdag dan we nu zien.
Daar er geen schijn of schaduw van een
openbare vrije beurs is, ziet men handelaars,
makelaars en makelaars-bedienden draven van
de eene koffiehuiszaal naar de andere om hun
lieden op te vangen, te snappen, te schieten in
de vlucht of onder het bittertje. Is dat nu
enkel en alleen het monopolie dat zoo alle
karakter van vrije aanbieding en vrije concur
rentie in koopen en verkoopen heeft gedood?
Waarom hebben we een onderdak dat „de
beurs" heet, en toch geen plaats die beurs is
of waar iets omgaat zooals dat op een beurs
gezien wordt? We willen noch kunnen ge-
looyen dat deze manier van schuilevinkje spelen,
al handelende, in het voordeel van landbouw
en handel of van één van beiden zijn zou. In
het uitsluitende belang van zeer enkelen mis
schien, ja; zeker niet in 't algemeen belang.
Doch we spraken en lamenteerden over het
gemis van een groentemarkt.
Monopolie is het voor een deel, en gebrek
aan ondernemingsgeest voor een ander deel,
waaraan we den ongezonden toestand die te
dezen aanzien heerscht, toeschrijven. Monopolie
van de weinige hoveniers die hier gevestigd
zijn; want het kwam nog dezer dagen voor
dat een persoon die 's morgens groenten uit
ventte, onhandig genoeg was van zelf te er
kennen dat de prijs van zeker artikel nog niet
kon opgegeven worden „omdat nog niet bekend
was wat N. N. een vakgenoot er voor
vroeg". Met het artikel aardappelen ziet men
dit dagelijks gebeurenwaaruit zich laat ver
klaren hoe 't komt dat deze vrucht b.v. heden
aan alle groentewagentjes precies zóóveel kost,
en morgen even precies en algemeen, zóóveel
meer, of zóóveel minder, al naar de markt
iso, neen, maar al naar de monopolisten
hebben goedgevonden af te spreken.
Heeft A. of B, eens niet veel tijd gehad om
te rooien, of heeft het een buitje geregend, ter
stond kan dit aan de wagentjes en in de
beurs der goede burgerij gemerkt worden. Hij
bedriegt zieh zeer die meent dat deze toestand
dan toeli in het voordeel is der groenteboeren,
die door hun monopolie veel geld verdienen,
en daarvan trouwens blijk geven door hun
uniforme keurig nette wagentjes. Wie zal hun
dezen blijkbaren vooruitgang niet gunnenMaar
er kon meer geschiedenook het algemeen
belang kon gediend worden en als dit geschiedde
in dit geval door het stichten van een groente
markt, daar zouden de groenteboeren niet minder
wel bij varen dan de burgerij. Thans moet
het grootste deel der ingezetenen zich het genot
van groenten ontzeggen en aardappelen eten
dure wel te verstaan, veel duurder dan in de
streken waar geen enkele aardappel groeit,
doch waar een markt is aardappelen eten
met aardappelen en aardappelen toe. En
dat in een der vruchtbaarste streken van Ne
derland! En dat terwijl er voor den arbeider
en den landbouwer van buiten, goed uitgere
kend, jaarlijks een schat van geld te verdienen
was met de groenten en tuinvruchten die nu
te hooi en te gras moeten opgemaakt worden
in het eigen gezin, of wel bederven in veld en
tuin! Is dit geen ergernis en slaat het niet
het gezond verstand met vuisten
Nog heden, toen wij informeerden naar den
prijs der aardappelen op eenige omliggende
dorpen, werden wij gewaar dat die prijzen
onderling zoo uiteenliepen, dat zij van 25 tot
50% verschilden, en uat voor aardappelen van
zeer weinig uiteenloopende kwaliteit. Ja, aard
appelen, die als de beste van onze eilanden
werden geprezen, kostten op zeker dorp slechts
de helft van hetgeen hier in de stad de
„markt" heet.
Zou zoo iets mogelijk zijn als onze buiten
lieden hetgeen zij missen kunnen voor eigen
gebruik naar de stad brachten en aldaar marktten
of door anderen lieten uitverkoopen op de markt
Gewis het algemeen belang zou hiermede ge
diend ziju.
Waarom is er geen groentemarkt; waarom
is hetgeen we onze Douderdagsche markt
noemen niets dan een wassen neus, een boer
innetjes-parade en een besteldag voor eenige
winkeliers, zonder meer, zonder algemeen ver
tier, zonder handel of nering in den eigen
lijken zin
Wie zal de tijden terugwenschen van het
oude vaderlijke regime der Burgemeestereu,
Schepenen en Raden, die alles en alles regelden,
reglementeerden en keurden, zoodat de buiten
man bezwaarlijk in stad kon komen zonder op
de vingers getikt te worden wegens een of
andere misgreep tegen keuren en ordonnantiën,
toen geen graan mocht worden ingescheept
aan de haven, dat niet eerst op do markt was
geweest; toen geen appelen of peren in de
winkels mochten uitgestald of „bij der straten
gevent" worden, die niet eerst aan de markt
waren geweest waar vraag en aanbod geregeld
kon worden; toen alle melk op de melkmarkt
moest verschijnen om gekeurd te worden, en
alle boter ter botermarkt, de Schouwsehe op
de Schouwsehe botermarkt en de Duivelandsche
aan de Kraan toen er ook nog een boommarkt
was, en een lammermarkt, een beestenmarkt en
een varkensmarkt, alles in keurslijf en dwang-
pak van de Heeren Regenten
Maar ook het „laat loopen den boel!" heeft
zijn bedenkelijke zijde. En wanneer men in
een stad van een kleine 8000 zielen langza
merhand tot den toestand vervalt van een
afgelegen dorp, waar mogelijk overvloed van
alles, doch waar niets te koop is op gezonde
manier, dan zon men haast gaan wenschen:
hadden we nog maar eenige van die oude keuren
overgehouden
Men heeft ons wel eens ingefluisterd dat
grondeigenaars wel gaarne die hooge en al
hooger klimmende prijzen der producten zien,
met het oog op de pachten en huren, 't Kan
zijn, maar we zijn daar nog niet van overtuigd.
Kunstmatig door monopolie geschapen toestan
den die enkel het gevolg zijn van traagheid
en jansaliegeest, zijn ongezond en kunnen op
den duur tot niemands voordeel strekken maar
zullen wel op algemeene schade uitloopen, al
ware 't alleen daarom, dat het monopolie alle
energie doodt, door het weren van concurrentie
en dat dus van vermeerderde productie op den
duur niets komt, zoodat de negatieve gevolgen
het schijnbaar positieve voordeel van enkelen
ook te niet doen.
We herzeggen ten slotte nog eenshadden
we maar een groentemarkt!
Binnenland.
Zierikzee, 20 Juli. De uitslag der verkiezing
van leden voor leden van den Gemeenteraad, reeds
bij bulletin aan onze abonncs in de stad bekend ge
maakt, is als volgt
1°. Ter vervanging van den heer Jhr. Mr. P. J. F.
Eethaau Macaré (vacature tot Sept.) Ingeleverd 182
stembriefjes, van onwaarde 5, getal geldige stemmen
alzoo 177, hiervan verkregen de heeren E. E. van
Nes van Meerkerk 114Mr. B. de Jonge van Elle-
meet 20; E, A. Tissot van Patot 14; D. Q,. Mulock
Houwer 13 en A. Giljam 6 stemmen. Overige stemmen
op verschillende personen verdeeld. Zoodat is gekozen
de heer E. E. van Nes van Meerkerk.
2°. Ter vervulling van de plaatsen der leden, die
met Sept. aftreden. Ingeleverd 184 stembriefjes, van
onwaarde 7, getal geldige stemmen alzoo 177, hiervan
verkregen de heeren W. A. Ochtman 166; J. C. Pi
laar 162; Jhr. Mr. J. W. D. Schuurbeque Boeije 149
E. E. van Nes van Meerkerk 112; Mr. B. de Jonge
van Ellemeet 28E. A. Tissot van Patot 21D. Q.
Mulock Houwer 14 en A. Giljam 12 steramen. Overige
stemmen op verschillende personen verdeeld. Zoodat
de vier eerstgenoemde heeren zijn gekozen.
De opkomst der kiezers is niet talrijk geweest
nog niet de helft heeft zijn kiezersplicht wezen ver
vullen. Maar er was ook geen strijd, zooals men dat
noemt. De Nederlandsche kiezer meent nog al te vaak
dat hij pas naar zijn schoenen moet gaan zoeken als
Hannibal voor de poorten staat; als er niets bijzonders
aan de hand is, beschouwt hij het naar de stembus
gaan eer als een last dan als een plicht. Dit zal
echter mettertijd wel beter worden. Wij verblijden
ons er in dat van de kiezers die zijn opgekomen,
verreweg de meesten zich vereenigd hebben met het
advies der //voorloopige kiesvereeniging", al had be
dilzucht, of iels anders? ook wat aan te merken op
het wordings-proces dier vereeniging. Wij raden haar
thans zich zoo spoedig mogelijk voor goed te organi-
seeren, gedachtig aan het spreekwoord van den smid,
die het ijzer smeedt als 't heet is.
Brouwershaven, 20 Juli. Bij de plaats gehad
hebbende verkiezing van leden voor den gemeenteraad
alhier zijn herkozen de heeren J. de Kaler Jz. met
47 en H. B. Vollenhoven van Daalen met 32 van
de 53 uitgebrachte stemmen. Getal kiezers 105.
Een achttal E. Kath. geestelijken te Eoermond
hebben thans bij gelegenheid der gemeenteraadsver
kiezingen openlijk de ultramontaansche vlag opgestoken,
den kiezers gelast wie zij te kiezen hadden en hen bij
ongehoorzaamheid aan dat bevel met de eeuwige
straffen gedreigd. Zoo nemen die heeren dus openlijk
God en godsdienst in den arm om verkiezings-agitatie
te verwekken en komen zij onbewimpeld uit voor huu
gevoelen dat enkel slaven van den Syllabus in den
Eaad moeten zitten en dat de geheele burgerlijke ge
meente ondergeschikt moet worden aau de geestelijkheid.
En dan durven die lieden nog klagen dat Nederland
geen vrij land is en zij het hier al bijster kwaad
hebben
