paard" eu dergel., vermeldt de telegraaf nog weinig
feiten die stroomen van bloed en tranen hebben doen
vloeien. En dat weinige is dan nog twijfelachtig, of
wordt terstond weder tegengesproken. Zoo werd eerst
bericht dat de Kussen bij Keni geslagen waren toen
zij beproefden den Donau te overbruggen, en een dag
later volgde de tijding dat er niet eens een poging
tot het slaan van een brug, noch ook een gevecht
had plaats gehad.
Het is nu ook gebleken dat in den omtrek van
Kars nog geen noemenswaardige gevechten hebben
plaats gehad. He Kussen staan Noordoostwaarts op
2 a 3 uren gaans van de vesting. De insluiting is
nog niet volbracht, daar het corps dat uit het Zuid
oosten moet komen waar het Bajezid bezet heeft, nog
niet ver genoeg gevorderd is om zich tusschen Kars
en Erzeroem te kunnen werpen. De beweging des
legers wordt daar zeer belemmerd door slechte wegen
en moeielijken toevoer van vivres. Bovendien schijnen
de Kussen zich nog niet ver van hun bazis te durven
wagen wegens den uilgebroken opstand van den Kau-
kasischen stam der Tschertseuse.il en waardoor hun
gemeenschap met den spoorweg Poti-Tiflis in gevaar
zou kunnen komen van afgesneden of belemmerd
te worden.
Overigens houdt men het er voor dat de Kussen
zich niet zullen ophouden met een lang beleg van
Kars, daar zij de vesting als van zelf zullen krij
gen, zoodra zij Erzeroem bemachtigd zullen hebben
dat door een Turkscli corps in het open veld tus
schen Erzeroem en Kars gedekt wordt. Dit corps
zullen de Kussen in ieder geval eerst moeten verslaan,
voor zij iets ernstigs tegen Kars kunnen ondernemen.
Aan den Donau hadden eenige kleine ontmoetingen
plaats. De Turken hielden zich druk bezig met het
nemen of vernielen van alle vaartuigen die zij aan
den Koemeenschen oeverv maar gewaar konden worden.
Zij beschoten Oltenitza den 10 Mei van uit het tegen
overgelegen Toertoekaja, doch hun kanonnen werden
door die der Koemeensche artilleristen tot zwijgen ge
bracht. Ook hebben zij een Russisch klooster in de
Koemeensche Dabroedsja in brand geschoten. Daaren
tegen is hun een gevoelige neep toegebracht voor
Braïla. Een groote Turksche driemast-monitor kwam
die stad beschietende Kussen antwoordden eerst met
veldgeschut, doch later met een zware batterij; twee
granaten troffen den stoomketel van den monitor, die
daarop sprong» terwijl het schip in brand raakte en
in de lucht vloog. Tweehonderd Turken kwamen om,
/alleen de loods werd gered", zegt liet telegram.
Te Odessa heerscht groote ongerustheid; vele in
woners verlaten tijdelijk de stad uit vrees voor een
bombardement.
Het schijnt ondertusschen dat de Turksche marine
zich voorshands nog niet aan eenige groote onder
neming durft wagen, wellicht ook al uit vrees eu wel
voor de torpedos, die de Kussen op vele punten der
kust gelegd hebben.
Men houdt aan met spreken over pogingen om een
opstand in Polen te krijgen.
Tegenover het bericht dat de Koemeensche kanonnen
te Oltenitza de Turksche overburen te sterk zijn ge
weest, moet ook weer gesteld worden dat de Turken
van hun kant beweren dat zij de Koemeensche artil
lerie tot zwijgen gebracht hebben bij Kalafat tegenover
Widdin.
Men zegt nu dat de Kussen ook reeds te Giorgewo
tegenover Roetschoek verschenen zijn en dat daar vele
divisies worden opgehoopt. Mocht dit bewaarheid
worden, dan schijnen we 't geraden te hebben, toen
we meenden dat de Kussen daar den overtocht van
den Donau zullen forceeren. In verband hiermede kan
men brengen het bericht dat zes Russische kleine ge
pantserde kanonneevbooten met eeu pontontveiu aan
den mond van de Szereth gereed liggen om den
Donau op te gaan, de pontons voor de samenstelling
der brug en de schepen om die te beschermen.
Den 11, dus Vrijdag, moet een vrij belangrijke
ontmoeting hebben plaats gehad in den omtrek van
Batoem, tusschen den uitersten linkervleugel der Turken
en den uitersten rechtervleugel der Kussen. Dat het
gevecht heeft plaats gehad zal wel waar zijn, daar het
zoowel uit Konstantinopel als uit St. Petersburg ver
meldt wordt. De uitslag is onzekerde Kussen spreken
niet van een overwinning en ook niet van een neder
laag; zij zeggen alleen dat zij 12 doodeii verloren en
9 officieren en 107 manschappen gewond werden en
dat de troepen prachtig gevochten hebben. De Turken
daarentegen geven op dat zij den Kussen een verlies
van 4000 man hebben toegebracht.
Men heeft het van de Turken scherp veroordeeld
dat zij niet dadelijk na het uitbreken der vijandelijk
heden de spoorwegbrug over de Szereth bij Barbaschi
vernield hebben, waardoor zij de spoorweggemeenschap
van Galatz met Boecharest zouden hebben verbroken.
Thans meldt een correspondent uit Konstantinopel
dat dit den Turken onmogelijk is geweest, daar de
brug reeds vóór 24 April goed versterkt was door
batterijen en geschut. De Koemeensche regeering had
er dus al op gerekend, dat zij gemeene zaak met
Rusland zou maken, 't geen trouwens door het be-
staaude tractaat van den 16 April bewezen is, en
ook door ons van den aanvang af als zeer waarschijnlijk
is voorgesteld.
Onze Leestafel.
De a meer eu meer gebruikelijke weg" ziet tegeu-
woordig op zijn plaveisel ook reeds kandidaten voor
de Tweede Kamer. Een vorige maal stelde de heer
Grashuijs te Leiden als onbekende grootheid zich per
advertentie kandidaat. Thans ontvangen we twee
circulaires, waarin weder twee andere ten deele bekende
ten deele zeker ook wel geheel onbekende grootheden
zich aanbevelen in de gunst en recommandatie van
het geachte publiek.
De eerste circulaire heet: //Open brief aan alle
welgezinde Liberalen in Nederland" en is geteekend
//UE. Dv. Dienaar, Petrus Johannes de Quartel.
Ingenieur le kl. in Nederland; hoofdingenieur der
Openbare Werken in Peru".
Als men dezen open brief zoo doorleest komt men
onwillekeurig tot de onulekkiug dat thans eigenlijk
de lang gehoopte groote man is gevonden, die, waardig
de erfenis van een Thorbecke te aanvaarden, het door
dezen aangevangen werk onzer liberale wedergeboorte
zal voortzetten en voltooien.
De heer P. J. Quartel is in Aug. 1816 te Rotter
dam geboren. In 1836 trad hij in dienst bij 't Kijk
als ingenieur van den Waterstaat, bij den aanleg van
den Rijn-spoorweg AmsterdamUtrechtArnhem.
Van 18411869 diende hij //met onbezweken ijver"
in onderscheidene provinciën. Van 1871 1876 was
hij hoofdingenieur bij de Openbare Werken in Peru.
Thans is hij Ingenieur le klasse aan 's Kijks-Water-
staat op wachtgeld. Zijn twee zoons zijn goed geplaatst
bij de Exploitatie-Maatschappij der Staats-spoorwegen
te Utrecht.
Na deze biografische bijzonderheden ontwikkelt de
heer P. J. de Q. zijn staatkundig program. Het komt
ongeveer hierop neer:
Een liberale Volksvertegenwoordiging en eenige
weinigedoch flinke liberale Ministers.
Eeu departement van Openbare Werkeu als hoek
steen van het gebouw onzer staatsinstellingen.
Plet overtollige Departement van Buitenlandsche
Zaken gevoegd bij dat van Koloniën.
De Oorlog met Atchin als//onproductief en nergens
toe leidend te termineeren". Curasao afstaan aan
Venezuela. Hel //enorm onnutte" Dep, van Oorlog-
gevoegd bij dat van Marine. Het budget van Oorlog
hoogstens 7 a 8 millioeu, dat van Marine 17 a 18
millioen.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal //als tijd-
roovend" af te schaffen.
//Al de onnutte en dure diplomaten" evenals in
Peru vervangen door consuls, alleen voor onze han
delsbetrekkingen.
Aan het hoofd van het Dep. van Openb. Werken
//zou men gaarne zien", één flink ervaren ingenieur,
doch geen professor, advokaat of notaris".
De Kerk afgescheiden van den Staat, en de alge-
meene dienstplicht voor alle mannen van 23 tot 28
jaren ingevoerd.
De Zuidevzee-droogmakerij-plannen //late men rusten,
tot dat"en hier volgen dan twaalf groote werken
van Hercules die de heer de Q. eerst wil voltooid
zien, o. a. de volmaaktheid van het Noordzeekanaal,
die van den Nieuwen Waterweg van Rotterdam,
ndubbeld" spoor op alle spoorbanen, verbetering en
verzwaring onzer rivierdijken, //behoorlijke ontginning"
van al de heidevelden van Drente, Overijsel en Noord-
Brabant, aankoop door het Kijk van alle spoorwegen
en exploitatie en beheer door het Kijk, verbetering
der Keulsche vaart door kanalisatie van de rivier de
Lek //van af Arnhem tot Schoonhoven".
//Naar aanleiding van het voorgaande" stelt de heer
Q. zich //gaarne" tot kandidaat voor het lidmaatschap
der Tweede Kamer.
Wij voor ons weten naar aanleiding van het voor
gaande haast niet hoe we 't hebben, en wat we er
van denken moeten. De goede wil en de ambitie
van dezen selfmade kandidaat schijnen boven allen
twijfel verheven te zijn. Doch wat beteekeut dit?
Met goeden wil en ambitie is men nog bezwaarlijk
klaar te achten als staatshervormer.
Wij genoten echter deze circulaire meer als letter
kundig product dan als staatkundig manifest; en
misschien was het daarom dat ons in het oog viel
het totale gemis van logische rangschikking der denk
beelden en de aanwezige overvloed van taal- en stijlfouten.
Misschien kan deze circulaire er toe leiden dat in
het vervolg van onze ambtenaren, de eminentste in
cluis, toch gevorderd wordt dat zij dragelijk Hol-
landsch schrijven, al worden zij dan ook niet geroepen
tot den post van eersten minister-staatshervormer.
De tweede circulaire is vau den heer P. A. Janssen,
oud-kapitein der Infanterie, //Aan de Kiezers", en
gedagteekend //Middelburg, Mei 1877". Men weet
dat de heer Janssen thans kommandant is van de
gevangenis te Middelburg.
Het program dat de heer Janssen geeft, naar aan
leiding vau een door hem geplaatste advertentie waarbij
hij zich verkiesbaar gesteld heeft als afgevaardigde
van een liberaal kiesdistrict voor de Tweede Kamer
der Staten-Generaal, is korter en bondiger dan het
program van den heer P. J. de Quartel.
De heer Janssen wil
Verplicht onderwijs van Slaatswege; het bijzonder
onderwijs toegelaten, meer nietdoch onder Staats
controle.
Geen algemeen kiesrecht vóór de voldoende ont
wikkeling des volks algeraeener is.
Afschaffing der plaatsvervanging als brug naar de
invoering van algemeenen dienstplicht.
Staatsbemoeiing met de kerk ingekrompen tot het
onvermijdelijk noodige.
Men ziet, de heer Janssen werpt zich niet op als
Staatshervormer. Hij wil tevreden zijn met een man
daat als afgevaardigde.
Wij kennen den heer Janssen niet genoeg om zijn
talenten te kunnen beoordeelen. We vreezen echter dat
de hem indertijd ten deele gevallen populariteit wegens
zijn martelaarschap voor zijn zucht naar schrijven in
't openbaar, toch nu niet meer zoo levendig bij de
natie zal wezen dat 'er op zijn advertentie veel navraag
zal komen.
Kerk- en fcSclioolnierLWS.
Het in een vorig nummer voorkomende bericht,
als zou ds. L, II. Olderaan te Ouwerkerk het beroep
naar Schermerhorn aangenomen hebben, was abusief;
tiaar we nader vernemen heeft de heer Olcleman tot
hiertoe nog geen besluit desbetreffende genomen.
Bedankt voor 't beroep naar de Ned. Herv. Gem.
te Vlissingen door ds. A. Verkouw te Harlingen.
De Minister van Binnenlandsche Zaken brengt te
algemeener kennis, dat aan de rijkskweekscholen voor
onderwijzers, met het begin van den cursus 1877/78,
aanvang nemende op 1 Sept. gelegenheid zal zijn tot
plaatsing in het le studiejaar van 20 kweekelingen
te 's Hertogenbosch, 20 te Haarlem, 21 te Middelburg,
20 te Deventer en 23 te Groningen, ten einde daar
op kosten van liet Kijk opleiding tot hulponderwijzer
te ontvangen. De voorwaarden zijn in de Staatscourant
vermeld.
BEURS- EN MARKTBERICHTEN.
PRIJZEN DER EFFECTEN TE AMSTERDAM
den 14 Mei 1 8 7 7.
Nederland, Cert. Nat. Schuld. 2*/^ pCt.
dito dito 3
dito dito 4
dito Stad Rotterdam 3
België, dito Rotschild, 2'/i
Spanje, Obligatien, 1867/74 1
dito Binnenl. f 6250 3
dito f 1250 en ƒ2500 3
Portugal, Obligatiën 1853/69 3
dito 185663 3
Rusland, Obl. Hope Co. 17981816 5
Bew. Ins.m. Coup. 6 S. 1855 5
Obligs. a f 100Ó,1866 5
dito a 100,— 1860 4'/j
Cert. bij Hope fy- Co. 1840 4
Obligatiën-Leening 1867/69 4
dito 1859 3
Staatsleening 1866 5
Oostenrijk. Obl. in papier Mei en Nov. 5
Febr.-Aug. 5
dito in Zilver Jan. en Juli 5
April Oct. 5
Aand. Pr. Leen. fl. 100 1864
Bew. Inschr. met Coupon 5
Obl. Alg. Schuld 1865 5
dito Mei. Nov. 1885 6
dito 1865 5
dito 1851 3
pCt
'f
pCt,
6211/IB
751U
995/8
99'/s
IOOI/2
•10 Vis
51%
93'/»
74%
86'/,,
76%
61%
67%
54%
118%
44'%»
44%
48'%,
49% s
98%
65%
6"/,6
100
89%
Italië,
Turkije,
N.-Amerika
Brazilië,
Mexico,
Groote Russische Spoorw.-Maatsch. 1868 5 99u/i6
Baltische dito 3 43^
Russische Spoorw. Poti Tiflis d°. f 1000, 5 pCt 84
dito Jelez-Orel f 1000 L1868 5 83i/s
Fransch-Oost. Spoorw.-Maatsch. 3 pCt. Obl. f 58
Zuid-Ital. dito 3 dito 381/le
Illin. Cent.-Spw.-Maatsch. Cert. van aandeel 555/s
St. Paul en Pac. Spoor. Obl. 2e S. 7 24*/4
Chicago N. W. pref. 42
PRIJZEN VAN COUPONS.
Metalliek f 19,25 I Rus. Z.-R. 1,255/3
Dito Nationale 21,85 Amer. Dollars 2,43
Div. Eng. p 11,82^ I Papier 2,241/2
ROTTERDAM, '14 Mei 1877.
Tarwe en Rogge 25 ct. per heet. lager aangeboden
doch zonder koopers op die prijzen. Overigens onveranderd.
Jarige Zeeuwsche Tarwe 1875
Nieuwe 1876
Rogge 1876
Wintergerst 1876
Zomergerst
Inl. lange Haver
korte
Kleine Blauwe Erwten '1876
Groote
Bruine Boonen
Witte
Zeeuwsche Paardenboonen
f- f f
'12.25
- 8.25 a -
- 6.a -
- 5.50 a -
- 3.50 a -
- 4.20 a -
- 10.a - 11.—
- 11.50 a - 12.50
- 11.50 a - 12.50
- 12.a - 14.
- 7.50 a - 8.—
13.25
8.75
6.50
4.75
5.20
