Zll lllkZI ISI III COURANT.
voor het arrondis-
sernent Zierikzee.
1877. No. 21. Woensdag 14 Maart, 80ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
F e uille t o n.
SCHETSEN OP REIS,
Deze Courant verschijnt DINSDAG en VRIJDAG avond,
uitgezonderd op FEESTDAGEN,
Prijs per drie maanden 1,Franco per post 1,—
Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PRIJS DER ADVERTENÏIEN:
Per gewonen regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 15 regels, mits contant betaald, 25 et.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever II. LAKEMIAAI.
Binnenland.
Zierikzee, 13 Maart. Van een onzer geachte
correspondenten ontvangen wij een schrijven dat ons
belangrijk genoeg voorkomt om het in zijn geheel hier
mede te deelen, daar het toestanden teekent die ook
hier wel eenigermate worden teruggevonden.
Wanneer in eene plaats, welker ontwikkeling en
welvaart geheel afhankelijk is van handel en scheep
vaart, eensklaps deze bronnen van bestaan, zoo niet
geheel dan wel grootendeels in een betrekkelijk kor
ten tijd, ophouden te vloeien, dan ziet men ook
geleidelijk, in hetzelfde tijdsverloop, de treurige ge
volgen daarvan zich uitbreiden.
Het niet opvolgen van het spreekwoordZet de
lering, naar de nering", d. w. z.het onbezorgd
voortleven als bij den dag, waardoor in gunstiger
tijden, de voor de arbeidende klasse, betrekkelijk ruime
verdiensten even spoedig verdwijnen als zij verkregen
zijn, dit gebrek werkt ook al mede, om clie treurige
gevolgen nog gevoeliger te maken.
Men ziet dit helaas, maar al te dikwijls bewaarheid.
Scherp teekent zich die toestand af op kleine plaatsen,
die uit zich zelve geene bronnen van welvaart kunnen
ontwikkelen, of werkkrachten dienstbaar maken, ten
nutte van de vele huishoudens, wier hoofden men in
zulke tijden, op voor wind of regen beschutte
hoeken der straten, bij massa's met de handen in den
zak ziet staan dus werkeloos.
Zulk een hoop menschenvleesch staat daar rente
loos; die mannen, gezond van lichaam, ook van geest,
zij zijn te beklagen, vooral die welke niet door eigen
schuld verplicht worden zich te scharen onder weer
anderen, die in gbede tijden de tering niet naar den
nering zetten, en men moet medelijden hebben met
die flinke kerels, die graag willen werken, dit kunnen,
die aanpakken en volhouden, doch waarvoor geen werk
gegeven wordt.
Het eenklaps ophouden van werk is niet alleen
de oorzaak dat de welvaart vermindert; bij enkelen
is er nog een grooter vijand, die zich dikwijls zijne
slachtoffers kiest, juist onder hen, die direct of indi
rect door de scheepvaart hun middel van bestaan
vinden die vijand is //sterke drank".
Een waarheid is het, dat het gebruik van dit ont
zenuwend vocht, zich doorgaans het meest in zeeplaatsen
voordoet; het verkrijgen van een borrel valt daar zoo
gemakkelijk, vooral voor varensgezellen of voor hen
wier beroep hen dagelijks daartoe in de gelegenheid
stelt. Zeldzaam wordt een aangeboden borreltje ge
weigerd de koude, somtijds ook inspanning ver-
eischende arbeid het blootstaan aan alle weer
en wind in open sloepen en vaartuigen, rechtvaardigt
eenigszins zulk een aanbod en zal wanneer er met
mate gebruik van wordt gemaakt, den geharden varens
gezel of sjouwerman geen hinder doen.
Evenwel hieruit ontslaat eene gewoonte, een trek
of zucht naar meer, die zich bij enkelen niet altijd
tevreden stelt met het aangebodene (want dit ver
valt wanneer er niets te werken valt) en als equivalent
wordt in slappe tijden de herberg bezocht en steken
waard of waardin datgene op, wat anders zonder
twijfel in de huishoudelijke beurs zonde terecht ge
komen zijn.
De gevolgen van opgenoemde gegevens blijven op
zulk eene plaats niet lang uit, n.l. ophooping van stil
staande werkkrachten voor een deel misbruik van
sterken drank armoede en, last notieast, meerdere
of mindere ontvolking.
Nog meer te betreuren zijn die gevolgen, wanneer
zij waar te nemen zijn op eene plaats, die als door
de natuur aangewezen is, om dienstbaar gemaakt te
worden aan handel en scheepvaart.
Neemt men als voorbeeld ons stedeke Brouwers
haven, gelegen aan het door iederen gezagvoerder
bekende zeegat van dien naam. Nemen wij ook tevens
aan, dat de oorzaken van verval en achteruitgang der
arbeidende klasse, daar hoofdzakelijk te wijten zijn
aan de algemeene malaise die tegenwoordig in handel
en scheepvaart heerscht en wijst men terzelfder tijd
op andere zeeplaatsen, dan voorzeker komt men al
licht tot het denkbeeld, dat er nog andere oorzaken
moeten zijn, wier invloed daar zeer gevoeld wordt.
Zoo als hier boven gezegd is, is dit werkelijk eene
plaats, die als door de natuur aangewezen is, om
dienstbaar gemaakt te worden aan handel en scheepvaart.
Dit zelfde wordt ook beweerd door vele, zoowel
Hollandsche als vreemde gezagvoerders, van welke
natie ook, welke ééns of meermalen met hunne schepen
Brouwershaven bezochten, en zelfs ook door mannen
in de handelswereld van beteekenisgetuige o. ai. het
nog niet zeer lang geleden bezoek van het hoofd eener
Engelsche firma, welker schepen gedurende een reeks
van jaren, in de vrachtvaart tusschen Java en Rot
terdam, deze plaats passeerden, of alhier geheel of
gedeeltelijk hunne ladingen lostenwelke persoon zelf
zich hiervan overtuigde door de binnen en buitenreede
in oogenschouw te nemen en welk bezoek het gevolg
had, dat een zijner grootste steamers meer dan ééns
naar deze plaats gedirigeerd werd voor geheele ont-
lossing der lading in lichters, terwijl ook hij evenals
zoovele anderen voor hem, zijne verbazing' te kennen
gaf, dat liet Hollandsche gouvernement zich zoo niets
aan deze plaats liet gelegen liggen.
Worden er millioenen scliats besteed voor den
aanleg van waterwegen (waarvan het goede resultaat
althans tot heden toe, wat den waterweg naar Rot
terdam betreft, nog zeer onzeker is of betwijfeld wordt)
en ziet men millioenen aangewend, om eene enkele
zusterhaven op te heffen, door den aanleg van dokken
en de uivoering van kostbare werken ten dienste der
scheepvaart, waarvan het vooreerst te voorzien is, dat
er in de eerste jaren zeer luttel profijt van getrokken
wordt dit zijn feiten welke voor zeer verschillende
beoordeelingen vatbaar zijn, maar in ieder geval het
bewijs leveren, dat het Holl. gouvernement ook met
den tijd mee wil gaan.
Treurig is dan de ervaring, dat onder die omstan
digheden eene plaats als Brouwershaven geheel en
al voorbijgezien, ja zelfs door belanghebbenden veron
achtzaamd wordt, of daarvan door hetzelfde gouver
nement niet de minste notitie genomen wordt; al
ware het slechts in zooverre, en dit is eene zeer matige
eisch, dat de daartoe bevoegde autoriteiten de handen
willen leenen, ter voorziening in enkele behoefien of
leemten, welker vervulling hoogst nuttig en voor de
scheepvaart dringend noodzakelijk is, zonder nog zoo
vele duizenden te kosten, als er nu millioenen aange
wend worden voor de daarstelling van andere kostbare
werken ter benefice van enkele bevoorrechte plaatsen.
Aangenomen dat het volstrekt onmogelijk is, 'om
in de eerste jaren eene directe spoorweg-verbinding
van uit Brouwershaven, met liet vaste land tot stand
te brengen en het met terzijdestelling van andere
goede gegevens, nog voor onbepaalden tijd een nood
haven blijft, alwaar de zeeschepen en steamers wegens
grooten (liepgang of slecht weder verplicht zijn binnen
van over zee en van over land.
XXXI.
Allen te zamen maken deze parken en tuinen het
groote Londen in veel opzichten "veel landelijker dan
men zou verwachten; ongetwijfeld hebben zij op den
gezondheidstoestand, de gemoedsstemming en de zedelijk
heid der bevolking een weldadigen invloed.
En nu de sqares binnen de stad. Deze zijn tegen
woordig haast ontelbaar. Gezamenlijk maken zij '13
Hektaren beplante ruimte uit. De naam square (vier
kant) wordt aan de meesten gegeven, ofschoon die
pleinen geenszins allen vierkant zijn. Lincolns Inn
FieldsSt. James squareBelgrave square en anderen
zijn kwadratenTrafalgar square is een rechthoek,
Fusion square bestaat uit twee zulke vlakken, door
den breeden Fusion road gescheidenCavendish square,
Fitsroy square zijn cirkels; Grosvenor square bij
Hijdepark is een ovaal, terwijl een andere, Grosvenor
square in Lambeth, ten zuiden van de Theems, drie
hoekig isandere van die groene pleinen zijn halve
maanvormig en heeten dan Crescents. Tusschen
beide gezegd, de squares dienen ook tot aanduiding
van de ligging van straten en wijken en tot liet be
palen van afstanden. De meeste squares zijn wat het
beplante gedeelte betreft door sterke ijzeren hekken
van de straten gescheiden; sommigen zijn in den
Italiaanschen stijl aangelegd met steenen waterkommen,
fonteinen, beelden en figuren. Dit levert nog het voor
een groote stad niet te versmaden voordeel op, dat
daardoor bij volksbewegingen en oploopen, de al te
groote ophoopingen van menschen op één enkel punt
eigenaardige belemmering ondervindt en in tijd van
nood de verstrooiing der massa's gemakkelijker valt.
Rondom de squares treft men de fraaiste paleizen
aan of groote hotels en winkels.
De squares leveren ook de beste gelegenheden tot
het plaatsen van standbeelden en monumenten. Enkele
van die pleinen zijn daarmede dan ook overladen, 't
welk vooral in den omtrek van Westminster het geval is.
Met standbeelden en monumenten zijn de Engelschen
over het algemeen niet zeer gelukkig. Wel ziet men
enkele wezenlijk schoone kunstgewrochten daaronder,
doch de meesten hebben iets grotesks, iets wansma
kelijks, dat het kunstgevoel beleedigt. Yele gedenk-
teekenen op openbare pleinen hebben de fout dat zij
of te klein of te groot zijn voor de omgeving waar
zij staan, terwijl de beteekenis der voorgestelde per
sonen niet altoos in verhouding staat tot de grootte
en kostbaarheid der gedenkteekenen. Dit is trouwens
meermalen in de wereld zoo.
Van de historische gedenkteekenen zagen we 't eerst
de kolom van den grooten brand, dit is ook het oudste
monument in dat genre, dat men te Londen ziet.
Van de aan personen gewijde gedenkteekenen is het
Albert-memorial het grootste, kostbaarste en schoonste.
De kolom van den grooten brand, eigenlijk hetLonden-
monument geheeten, staat op een klein vierkant plein
dicht bij de Londen-brug. Het is een Dorische zuil
van 202 voet op een voetstuk van veertig voet
hoog. Het plan is van Chr. Wren, den bouwmeester
van St. Pauls. De zuil werd opgericht'in 16711677
ter herinnering aan den grooten brand, die in 1666
tweederdegedeelte van het toenmalige Londen ver
woestte; zij staat dan ook nabij de plek waar het
huis van den bakker stond waar de brand begon en
wel evenveel voeten (202) daar van daan als haar ge
heele hoogte bedraagt. Het geheel is zuiver van vorm
en verhoudingen, doch de plek waar het staat is te
klein en de omgeving te dicht bebouwd om er een
goed gezicht op te hebben. Het voetstuk is met goed
bewerkte basreliëfs en opschriften °P de ramp toe
passelijk, versierd, bovenop is een omgang van een
traliehek omgeven en een zwart marmeren wenteltrap
in de schacht der zuil geeft gelegenheid om ze te
beklimmen. Evenals van de Vendóme-zuil te Parijs,
hebben zich ook nu en dan ongelukkigen van die hoogte
op de straat geworpen.
Wordt vervolgd.
