/IIMk/IIMIM (MTRMT.
voor het arrondis- aÉsj^sement Zierikzee.
1876. No. 82. Zaterdag 14 October. 79ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
Feuilleton,
Twee Congressen van tegenvoeters.
Deze Courant verschijnt DINSDAG en VRIJDAG avond,
uitgezonderd op FEESTDAGEN,
Prijs per drie maanden 1,Franco per post I,-
Afzonderlijke nomraers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PRIJS DER ADYERTENTIEN:
Per gewonen regel 10 cent. Huwelijks-, Geb oor te
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 15 regels, mits contant betaald, 25 et.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever II. LAKEXMAN.
(IIel Congres van Duitsche Socialisten te Golha,
en de Algemeene Vergadering der
Fransche Katholieke Werkliedenvereeni-
ging le Bordeaux).
II.
Aan 't slot van 't eerste gedeelte van dit
artikel spraken we een oordeel uit, waaruit
men zon kunnen opmaken dat we ons in den
aankef getiite vertrouwen op de eerlijkheid en
oprechtheid der Congreslni weder hebben inge
trokken. Wc zeiden n.l. dat zoowel de leiders
van het G-othasche als die van 't Bordeanxsche
Congres „kun lieden paaien met nietszeggende
groote woorden, terwijl zij zelf ondertusschen
hun bijzondere bedoelingen met. behulp der
volgzame kudde najagen." Behoudens de reserve
dergenen onder de leiders die met voorbedachten
rade de noodlijdende, of althans klagende ar
beidersklasse bedriegen en dezulken zijn er
zoo in Duitsekland als Frankrijk houdt dat
oordeel juist niet in dat al de leiders schurken
zijn. Wij kunnen ons voorstellen dat velen,
zelfs de meesten in gemoede handelen. Doch
dit neemt niet weg dat wat zij doen en wat
zij hun aanhang ingeven en aanraden toch
grootendeels niet dezen, de arbeidende klasse,
maar hun, den leiders en, in het geval van
het Bordeauxsche Congres, den heerschappij
voerders der kerk ten goede komt. Yoor de
lijdende partij schiet er zooveel als niets over.
Laat ons zien welke practiscke middelen de
Dnitsche socialisten aanprijzen en toepassen.
In de eerste plaats komen ze om de penningen
der goê-gemeente. Het Congres heeft n.l. een
volledig geörgauiseerd corps van werkende leden
opgericht, bestaande uit 145 man. Daaronder
zijn 8 vast-aangestelde agitatorendie hun be
staan vinden in het bevorderen en leiden der
socialistische beweging; zij genieten 135 mark
's maands en 1 a 1 Va mark daags reiskosten.
Deze 8 hebben nog 14 tijdelijke helpers, die
elk 25 ii 75 mark per maand ontvangenver
der zijn er nog 46 bezoldigde beambten en 77
vrijwillige sprekers. Voorloopig is een som van
40,000 mark 's jaars vastgesteld om al deze
lieden te betalen.
Het is niet te ontkennen dat met zulk een
goedgesmeerde machine wat uitgevoerd kan
worden. Maar het doel dat de lijdende of kla
gende werkman zich voorstelt wordt er nimmer
mede bereikt. De agitators zullen agileeren
en, als zij hun vak goed begrijpen, zullen ze
dat „zachtjes aan" doen. Dat eens 't doel
zou bereikt worden kunnen zij niet wenschen,
want dan vervalt hun broodwinning. Eu agi-
teeren ze con amore, dan moeten ze wel voor
zieh persoonlijk baantjes of postjes op 't oog
hebben, of ze zouden geen mensehen moeten
zijn van gelijke bewegingen als „socialisten."
Ziclr opolferen was tot dusver nog niet socialistisch.
Alles komt neer op „agitatie," dat is in dit
gevalwoeling, beweging, ontevredenheid over
slaande tot dadelijkheden, revolutie, zoo sociale
als politieke. Zal de werkende klasse op dien
weg zijn heil vinden Daar zijn er die 't ge-
looven, wij voor ons gelooven het niet.
Merkwaardig is bet dat het eenige wezenlijk
rationeele middel dat op 't Congres werd te
berde gebracht, n.l. de stichting van een soort
Universiteit waar de socialistische leer zou ge-
leeraard en beoefend worden op wetenschappe-
lijken voet, verworpen word als „ontijdig." Hoe
zal nu „agitatie" tijdig zijn kunnen, zoolang
redelijke bestudeering der vraagstukken nog
„ontijdig" wordt geacht'? Door zulke feiten
komt bij de leiders de aap uit de mouw.
Eu nu te Bordeaux. Daar waren de middelen
in schijn meer onschuldig, minder gevaarlijk,
minder agressief.
Uit de aangestipte punten bleek reeds een
en ander. Patroons en werklieden moeten zich
laten leiden door „het geloof, de barmhartigheid
on de gerechtigheid der kerk". Dit is nltramon-
taansehe figuurlijke taal. De Congressisten
zullen het wel niet geitualiseerd hebben't komt
neêr op „zoet wezen, luisteren naar 't geen
(le Kerk zegt, en dat maar stil en gedwee doen,
dan zal de Kerk wel voor alles zorgen, dan
zal alles wel te recht komen, 't brood wel goed-
kooper en de loonen wel booger worden". Wat
is dit anders dan bolle klank? Is de Kerk
dan de almachtige? Is de Kerk dan iets anders
dan een abstract begrip Komt niet alles daarop
neer dat men de werkende klasse in Frankrijk
wil onderwerpen aan de priesterschap als aan
een bovenaardsehe macht die het lot der wereld
in de band beeft? Welk nut of voordeel kan
de werkman daar ooit van hebben? Niet 't
minste, maar wel 't omgekeerde, zooals de ge
schiedenis maar al te duidelijk leert.
Wie dit nog niet mocht inzien die zal er
wel van doordrongen worden als bij verneemt
wat Monsgr. de Ségur vertelde in de sluitings
rede van het Congres. Hij maande allen met
nadruk aan, zich onvoorwaardelijk aan de be
velen van den paus te onderwerpen. Den paus
betitelde hij als „een leveud sacrement". Wat
is dit anders dan onzin? Wat kan 't daar te
Bordeaux auders hebben bedoeld dan de lieden
te verleiden tot bet bewijzen van goddelijke
eer aan den ouden man te Ronre
Neen ook te Bordeaux zijn den vierden stand
niets clan holle woorden gegeven waar zij niet van
eten kunnen, en waardoor bun lot niet zal ver
beteren maar verergeren. Gelukt de arbeid der
Duitsche agitators, dan komt er vroeg of laat
een socialistisch oproer, natuurlijk om weder
onderdrukt te worden, ende werkende
klasse betaalt bet gelag, terwijl de heeren agi
tatoren zieb uit de voeten maken. Slagen de
vrome agitators van Bordeaux, dan komt er te
Nederland op de Wereldtentoonstelling
te Philadelphia.
Slot.
litteratuur der Muziek.
Hiernevens kan men een collectie muziek bestu-
deeren, omvattende proeven van de beste werken in
dit vak in Holland voortgebracht in den jongsten
tijd, zoowel vokaal als instrumentaal. De expositie
bevat de werken van inlandsche en vreemde compo
nisten, en geeft een goed denkbeeld van den graad
van nationale ontwikkeling op dit gebied. De boeken
en bladen muziek zijn fraai gegraveerd en gedrukt,
liet papier en de geheele uitvoering uitstekend. Men
vindt er edities of afzonderlijke gelegenheidsstukken
van de meeste voorname toonzetters, alsmede een
aantal compositiën van toonkunstenaars, die in dit
werelddeel onbekend zijn. Dat de Hollandsclie com
missarissen zooveel zorg besteed hebben aan deze
afdeeling, is alweder een bewijs van de degelijkheid
en bezienswaardigheid der expositie.
De Veepest.
Vervolgens merkt men een groep op van een geheel
ander karakter. Het is een practische beschrijving
van de veepest, die, gelijk men weet, zulke verwoes
tingen in Holland heeft aangericht. De mannen der
wetenschap hebben de plaag krachtig aangetast en
haar oorzaak en uitwerking zeer voldoende verklaard.
Op de Tentoonstelling ziet men een reeks van afgiet
sels en anatomische preparaten, waaruit men het ge
heele verloop en den aard der ziekte kan nagaan.
Deze expositie is een kostbare bijdrage tot de weten
schap en geeft blijk van een groot practiscli vermogen
in het onderzoek van een speciaal geval. De personen,
die zich inzonderheid aangetrokken gevoelen door de
zaal der landbouwtentoonstelling (Agricultural Hall)
en haar bijgebouwen, mogen wel bijzonder aandacht
schenken aan deze afdeeling van de Nederlandsche
expositie. Zij is wel waard op het nauwkeurigst be
studeerd te worden door alle klassen van landbouwers
en veefokkers.
Lakwerk. Tapijten.
Vele bezoekers worden verrast als zij bevinden dat
de Hollanders zoo ingewijd zijn in 't lakwerk, maar
dit is werkelijk in vroeger jaren een der voornaamste
industrieën van' Holland geweest. Er is een groote
verscheidenheid van dit soort van goederen tentoon
gesteld, bevattende doozen, presenteerbladen, toilet
tafels, handspiegels, borstels, theebladen, portefeuilles,
schrijflessenaars enz. Het meerendeel van dit werk
is met paarlmoer ingelegd op de Italiaansclie manier,
maar overtreft deze laatste soort in fijnheid en be
valligheid. Er zijn echter ook menigvuldige staaltjes
van onopgesierd lakwerk in den gedreven stijl, die
bijzonder aan de Japanners eigen is. Men ziet hier
zulke volkomen geslaagde nabootsingen, dat men
moeielijk op het gezicht kan uitmaken of zij niet
wezenlijke Japansche werkstukken zijn.
Grenzende aan deze sectie is tentoongesteld een
collectie van zeer schoone tapijten van bewonderens
waardige teekening en harmonieus en schitterend vau
kleur. Zij schijnen losser geweven te zijn dan de
beste soorten die wij hier (in Amerika) gewoon zijn,
maar zij zijn bevallig .en aantrekkelijk. Daar zijn
ook onderscheidene groote tapijten uit een stuk om
een geheel vertrek te beleggen.
V er scheidenheden
Op dit punt splitst zich de uitstalling in onder
scheidene individueele exposities. Daaronder vindt
men proeven van onderscheidene tegenwoordig bloeiende
industrieën, maar het is duidelijk merkbaar dat er
thuis over dit alles een regelend toezicht gegaan is,
waardoor noodelooze herhalingen van hetzelfde artikel
vermeden zijn, en waardoor vooral getracht is een
heldere voorstelling te geven van de Nederlandsche
voortbrengselen, zonder acht te slaan op persoonlijke
meeningen die bij de uitvoering mogelijk gekrenkt zijn.
