Buitenlandsch. Overwicht.
het decreet van 1809 moet worden afgeschaft, dan
krijgt men ten antwoord dit: Het decreet van 1809,
zooals liet daar ligt, kan niet blijven bestaan, terwijl
wel niemand zal willen ondernemen om het te wijzi
gen". Atqui: intrekken. Is deze logica wel juist, is
zij wel staatkundig? In Duitschland althans zou zij
geen opgang maken. Tot voor kort geleden was het
decreet van 1809 in de Rijnprovinciën in werking,
maar voldeed niet meer aan de behoefte. Werd het
bloot ingetrokken en de zaak ongeregeld gelaten dooi
de Pruisische Regeering? Wel neen, het werd ver
vangen door de wet //über die Vermögensverwaltung
in den Katholischen Kirchengemeinden", waarbij de
Duitsche bisschoppen zich gereedelijk hebben nederge-
legd. Bij de beraadslagingen over die wet zeide de
Ministerialdirektor dr. Förster zeer terechtw Wie
diese Organe (von der Kirchengemeinde) verwalten
sollen, bleibt ihnen überlassen. Aber der Staat hat
ein Recht, die Organe der Korporationen, die in den
bürgerlichen Rechtsverkehr treten, zu bestimmeu, und
diese dürfen nicht willkdrlich abgeiindert werden".
Dit recht vau den Staat is bij ons als een plicht in
art. 4 der Grondwet uedevgelegd.
De kerkfabrieken bestaan alléén in Limburg en
Staats-Vlaanderenelders in Nederland zijn de kerke
lijke gemeenten onderworpen aan reglementen van het
kerkelijk gezag. Atqui, zegt de Regeering: intrekken.
Zou het niet juist zijn te zeggenatqui, regeling van
het onderwerp bij een wet op de kerkelijke gemeenten,
die gansch Nederland omvat? Een geregelde zaak
in het ongeregelde werpen kan onmogelijk goed zijn.
Omtrent het doel dat de Regeering met de intrek
king van het decreet wil bereiken, laat zij zich na-
volgenderwijze uit//Die banden (die van het Eransch
regeeringsstelsel) belemmeren in de practijk dikwerf
krachtsontwikkeling bij de parochiën, beperken de
vrije werking en den vereischten invloed van het bij
het R.-K. kerkgenootschap erkend kerkelijk gezag
Bij het afschaffen van 't decreet van 1809 moeten de
kerkfabrieken vervangen worden door in den boezem
van het kerkgenootschap samengestelde besturen, die
zich te gedragen zullen hebben naar zoodanige kerke
lijke reglementen, als ingevolge de bestaande vrijheid
door liet bevoegd kerkelijk gezag goedgekeurd en ter
bloote kennisneming aan de Regeering medegedeeld
zullen worden".
De tendenz der Regeering is duidelijk; de laatste
vonk van kerkelijk gemeenteleven wil zij bij de leeken
uitdooven en hun het laatste plechtanker van vrijheid
van geweten en belijdenis ontnemen ten behoeve van
liet bisschoppelijk gezag. Recht duidelijk echter is
het niet, hoe dit alles moet geschieden ingevolge de
bestaande vrijheidtenzij hiermede bedoeld wordt de
vrijheid, d. i. het privilege der liooge geestelijkheid
ten koste van het volk.
Zal de steen, dien wij zooëven de Regeering bij
de wetgeving hebben zien nederleggen, liet gebouw
der ultraraontaansche heerschappij bevestigen
Zal die steen een steen des aanstoots worden, groeien,
wentelen, rollen tot in de handen des volks en dan
liet politiek gebouw helpen omstooten, door den
Roomsclien clerus in den boezem van Nederland
opgetrokken
Dat is de kwestie
J. B. Van Hugenpoth.
'sHertoganbosch, October 1875.
Het Prov. Gerechtshof in Limburg heeft de vorige
week veroordeeld tot zeven jaar tuchthuisstraf den
persoon van J. J. Lenders oud 21 jaren, landbouwer,
en zulks wegens moedwilligen manslag. De veroor
deelde bevond zich n.l. op den 15 Augs. j.l. onder
de deelnemers aan de bedevaart van Stroraay naar
Thorn. Om zijn vromen zin wat aan te wakkeren had
hij zich erg bedronken en in dien staat was hij (ot
zulk een lioogen graad van vrome razernij geklommen
dat hij een stok opnam en daarmede zekeren P. A.
Keijes op 't hoofd sloeg, zoodat er de dood onmid
dellijk op volgde. Het blijkt dat de Limburgsche
moordenaars toch wel goed ultramontaansch zijn ook.
Aan Mr. P. Hofstede van Son is eervol ontslag
verleend als rechter in de Arr. rechtbank te Middel
burg, met behoud zijner jaarwedde als pensioen.
Z. M. heeft bevorderd tot officier van gezondheid
le. kl. den off. van gez. 2e. kl. P. C. Buijze, arts.
Z. M. heeft den Commies bij het Dep. van Binnen]-
Zaken D. de Haan den personeelen rang verleend van
hoofd-Commies.
Zaterdag heeft professor Polano te Leiden zijn
40jarig jubilé als chivug gevierd. Bij die gelegenheid
ontving hij talrijke bewijzen van sympathie.
Vrijdagavond is te Vlissingen de algemeen geachte
Johannes Kivieteu, door de duisternis misleid, in de
sluis gevallen en verdronken. Dit is reeds de tweede
maal dat daar iemand is verdronken en de zevende
maal dat daar iemand in 't water is gevallen wegens
den 'ellendigen staat der verlichting van de terreinen
bij de sluizen.
Uit de Residentie verneemt men zeer verontrustende
tijdingen omtrent den gezondheidstoestand van Z. K. PI.
prins Alexander.
De corresp. der N. MiddCt. hangt o. a. daarvan
een treurig tafereel op. Als laatste redmiddel zou
thans voorgeslagen zijn een verblijf voor geruimen
tijd in Algerïe en zal de prins den 6 November
de reis naar Algiers aanvaarden.
Te Delft is door den gemeenteraad in zijn zitting
van 29 Oct. behandeld liet geruchtmakende voorstel
van drie leden van dien raad, de heeren van Rhijn,
Kuiler en Oskam, om terug te komen op liet onlangs
genomen en reeds in uitvoering zijnde besluit van
den Raad tot stichting van twee openbare bewaar
scholen. De eene dier scholen is heden geopend.
Na betrekkelijk weinig maar warme discussie is ge
noemd voorstel in stemming gebracht en, hebben de
steramen daarover gestaakt. 5t Stond 9 tegen 9. De
zaak zou nu beslist worden in een zitting op Dins
dag 2 November te houden.
Door den Board of Trade te Londen is aan kapitein
Jackson, ex-gezagvoerder van het stoomschip //Thomas
Sorby", 6 Oct. 11. op de Nederlandsche kust veronge
lukt, de bevoegdheid voor zes maanden ontnomen om
als gezagvoerder te varen.
Het blauwdaraasten salouameublemeiit, hoogste prijs
in de loterij der in het Park te Amsterdam gehouden
tentoonstelling, gevallen op serie A No. 18667, is ge
trokken door J. Okkinga, landbouwer te Wijnaldum.
Uit den Helder wordt van 28 dezer gemeld
Gisteren nam een ingezeten dezer'gemeente, tengevolge
van huiselijke onaangenaamheden, het radelooze be
sluit om zich te //gaan verdoen." In vliegende vaart
ijlt hij naar den zeekant en stapt moedig in zee.
't Schijnt echter dat het kille en natte zeewater eenige
reactie bij den wanliopigen echtgenoot teweegbracht.
Aarzelende deed hij nog eenige stappen verder, totdat
liet water zijn middel bereikte, en reeds scheen hij
plan te maken om maar liever //op 't droge" te gaan,
toen hij opgemerkt werd door een paar palingvisschers,
die naar hem toesnelden ora hem even nog //kopje-
onder" te dompelen; gelukkig wist hij dat voornemen
bijtijds te ontloopën. Naar wij vernemen is hij, met
eeti nat en vuil pak t'huis komende, door zijn gade
behoorlijk afgedroogd, in voege, zoo als zulks vroeger
bij 's rijks marine, na een koelbad, te doen gebruike
lijk was.
Te Brussel zal in 1876 gehouden worden eene
//Exposition internationale et Congres d'hygiène et
'de Sauvetage," die zeer belangrijk belooft te worden.
Het programma omvat 10 klassen, tot onderwerp heb
bende de voorbehoedmiddelen tegen- en de middelen
tot redding uit gevaren, de gezondheidsleer in hare
verschillende takken, en de instellingen tot verbetering-
van den toestand der arbeidende klasse.
Even als in bijna alle landen van Europa heeft
zich in Nederland eene commissie gevormd ter be
hartiging van de belangen der Nederlandsche inzenders.
Deze commissie is samengesteld uit de heerenJhr.
Mi' C. J. A. den Tex, burgemeester van Amsterdam,
als voorzitter; J. van Vollenhoven, burgemeester vau
Rotterdam, als vice-voorzitterL. M. Beels van Heem
stede, te Amsterdam, als penningmeester; Mr. E. H.
van Notten, te Amsterdam, als secretaris, en nog tien
andere leden, waaronder ook de heer J. C. van
Marken Jr. te Delft. Deze laatste is met den heer baron
Mackay, lid der Tweede Kamer der Staten-Generaal,
te 's Gravenhage, aangewezen voor de zaak van de
instellingen tot verbetering van den toestand der ar
beidende klasse, tot wien belanghebbenden zich dus,
wat deze afdeeling betreft, kunnen wenden.
De minister van Financiën heeft aan de Kamer van
Koophandel te Middelburg te kennen gegeven, dat de
stoomvaartdienst Vlissingen-Sheerness, niet voor het
brievenvervoer geschikt is, zoolang de dienstregeling
zoo is, dat de brieven des avonds voor half negen
uit Londen moeten verzonden worden.
In de Landb. Ct. wordt de aandacht gevestigd op
het in den handel voorkomen van guano, gemengd
met 30 pet. asch, die, volgens dat blad, door een
firma Kievits te Amsterdam wordt geleverd. De Landb,
Ct. herinnert, dat deze industrie reeds sedert 1867
gedreven wordt en raadt den landbouwers aan geen
hulp-meststoffen te koopen dan onder gewaarborgd ge
halte van hoofdbestandeelen.
Ten gevolge eeuer wijziging in den stoombootdienst
tusschen Rotterdam en Harwich zal de rechtstreeksche
brievenmaal welke met deze gelegenheid naar Engeland
wordt verzonden, te rekenen van 1 November e. k.
te 2 uren 's avonds uit Rotterdam vertrekken, om
den volgenden morgen te 4.15 uren te Londen aan
te komen.
De brieven enz. voor Engeland, per Harwichboot,
worden dientengevolge uit Amsterdam verzonden te
11.20 's morgens, uit 's Gravenhage te 10.32 's morgens
en uit andere plaatsen naar evenredigheid.
Den 27 November 1871 overleed te Groningen
mejufvrouw A. J. C. Goeverneur. De overledene had
een aantal effecten, maar in haar nalatenschap was geen
spoor van die papieren te vinden. Er bleef geen ander
vermoeden over, dan dat de effecten moesten zijn ont
vreemd, en aan den persoon, die aanwijzing kou doen
van deze vermiste papieren, werd een belooning be
loofd van ƒ200. Het baatte niet; niemand deed zich op.
Maar nu is eindelijk dezer dagen de verloren schat
op het onverwachtst te voorschijn gekomen. De hoog
leeraar Valeton, de zwager der overleden dame, had
onlangs aan den heer E. L. Dussel, timmerman aan
het Zuiderdiep, een secretaire verkocht, die door dezen
met de zorgvuldigheid, aan de mannen van zijn vak
eigen, werd onderzocht. En bij dat onderzoek kwamen
de effecten, men zegt meer dan f 20,000 waarde, voor
den dag, die nagenoeg vier jaren met nog eenige andere
papieren in een geheime lade waren verborgen geweest.
Zoo 't niet een weinig streed met de regelen der
gematigdheid waardoor de publicist zoo goed als
ieder andere gebonden is, we zouden 't geen tegen
woordig in Frankrijk geschiedt een politiek apenspel
noemen. In 't apenspel laat 't decorum vaak weinig
te vvenschen over, de kosturaes' zijn doorgaans vrij
getrouw, kortom het is juist de getrouwheid van het
uiterlijk voorkomen bij 't ensemble der apen-artisten
in achtgenomen, die den toeschouwers reden geeft om
zich met de vertooning te amuseeren, ondanks hun
wetenschap dat al de daar op de planken in actie
zijnde personages niets anders dan apen zijn. Men
werpe een handvol appelen en amandelen onder de
bedrijvige schare en zij zal ontbonden worden, zich
oplossen in iiidividus die zich weder ongegeneerd
toonen zullen wie ze zijn en die hun egoïsme in den
strijd om de toegeworpen lekkernij openlijk en onge
veinsd zullen botvieren.
"Waarlijk, als de vergelijking niet wat plat was, we
zouden zeggen zoo gaat het op 't oogenblik, en
sinds hoe lang reeds? in Frankrijk.
Ziedaar de meest onrepublikeinsche republiek, die
er ooit bestaan heeft; ziedaar den staat van een
voorloopig bestuur als tusschending tusschen twee
monarchieën en dat onder den naam van een bevestigd
en gewaarborgd septenniumziedaar een regeering die
heet op hechte grondslagen gevestigd te zijn en welker
leden elkaar niet open in de oogen durven zien;
ziedaar een president wiens verhevenste illuzie 't is
dat hij de rust zal handhaven, wiens ideaal van
eersten dienaar des staats volkomen gelijk is aan dat
van een goed commissaris van politie.
Frankrijk is sinds 4 Sept.'70 een republiek. "Welnu
ga in een Fransche stad op de markt staan en roep
leve de Republiek! en men zal u oppakken en achter
de tralies zettenschrijf 't leve de Republiekin een
blad, men zal uw blad schorsen en bij herhaling van
't feit, opheffenspreek 't leve de Republiekuit
aan een gezelligen disch, onder uw vrienden, wees
er zeker van dat onder die vrienden mouchards zijn,
die u verklappen zullen, en als gij op straat komt
zult gij in 't oog gehouden worden.
Leve de Republiek! Als ge maire zijt van een
provincie-stad van Dijon b.v. en uw gemeen
tenaren richten met uw voorkennis en medewerking,
en bovendien onder goedkeuring van den prefect van
uw departement, een allegorisch beeld van uw chère
France op; men zal u laten begaan tot uw beeld
