van den tooi van technische termen, dan houdt men
over: een winkelier, die speculeert op een groot aantal
kleine rentelooze voorschotten, een winkel die den
naam aanneemt van coöperatieve inrichting, klanten
die leden heeten, die niet wegloopen kunnen, althans
niet vóór 't jaar om is, die vooraf betalen, die geen
rente trekken van hun gestorte geld, en die ten slotte
nog de pret van een klein loterijtje bij wijze van
potvertering toekrijgen.
Alles samengenomen komt men tot deze conclusie
zulk een zaak kan volkomen eerlijk en zuiver zijn,
zelfs dat er geen rente gegeven wordt kan worden
opgewogen door de voordcelige prijzen, de ondernemer
kan er wel bij varen en 't publiek kan er voordeel
bij hebben. Maar de zaak kan ook net omge
keerd wezen, of later worden.
Met 't oog op de mogelijkheid dat de bedoelde
circulaire ook hier verspreid kan zijn, vestigen wij
daarop de algemeene aandacht en roepen we de zui
nige huismoeders toe: weest voorzichtigde dubbeltjes
zijn duur tegenwoordig
Binnenland.
ZIERIKZEE, 11 Mei 187 5.
Zierikzee, 10 Mei. Reeds hebben wij vroeger
gewezen op de verdeeldheid in 't clericale kamp in
zake de schoolkwestie. Ook audere bladen vestigen
daarop de aandacht. Trouwens 't mag niet onbe
langrijk geacht worden dat als de Standaard eenigszins
in opgewondenheid, nauw grenzende aan den hikstijl,
uitroept
//Is 't recht, is 't goed, kan 't billijk genaamd
worden, dat de gemeentekas, die aller is, profijt trekke
uit de offerpenningen der ouders voor de godsdien
stige opvoeding van huu kroost?" Prof. Brummelkamp
in de Bazuindan als een echo van 't geweten en 't
gezond verstand, daarop antwoordt
//Wel neen, het is afschuwelijk.
//Maar wij stellen er de vraag tegenover
//Is 't recht, is 't goed, kan 't billijk genaamd
worden, dat de gemeentekas, die aller is, nadeel lijde
door het onderhoud van godsdienstig onderwijs, dat
velen het verderf der natie rekenen
Dit nog al frappante verschil van opinie tusschen
twee erkende hoofdleiders der anti-revolutionaire partij
is wel te verklaren. Terwijl een deel dier partij in
den ijver voor 't idee van restitutie, waarin 't de
loswarring van den Gordiaanschen knoop meent te
zien, maar doordraaft, wordt het andere deel opmerk
zaam op 't gevaar dat aan de toepassing van 't stelsel
verbonden is, n.l. dat ook de frater- en nonnekens-
scholen om restitutie komen zullen. Eu terecht.
Wanneer 't toch recht zou zijn dat de vereenigiug
voor de Christel, scholen item zooveel ontving uit de
staatskas, dan heeft de broederschap van den heiligen
Jozef en elke andere congregatie gelijk recht op item
zooveel. Buiten dezen waard schijnt de Standaard te
hebben gerekend. Maar de Standaard meent wellicht
genoegzaam gedekt te zijn door als conditio sine qua
non voor de restitutie te stellen, de controle of 't
toezicht der autoriteiten op de onderwijzers en 't
onderwijs.
De Standaard schijnt althans de concessie aan den
Staat niet te willen weigeren.
Van ultramontaansche zijde denkt men er echter
geheel anders over. Men leest b.v. in de Tijd een
scherp artikel te dezer zake tegen den Standaard.
//Vrije scholen," aldus redeneert de Tijd//maar dan
ook wezenlijke vrije," (d. i. wel te verstaan vrij van
deu Staat en zijn toezicht, niet vrij op zich zelf),
dan ook niet de vrijheid voor 't restitutie-geld ver
kocht."
Wat dus de Tijd slechts verlangt is gfeld. zonder
meer. En hierin zijn de ultraraontanen volkomen
consequent. Geld alleen hebben ze noodig en kunnen
ze gebruikentoezicht, verantwoordelijkheid, compta
biliteit kunnen ze best missen. In hoever 't nu van
het eene deel der anti-revolutionaire partij oprecht
gemeeud, of slechts voorloopig is dat zij 't servituut
van staatstoezicht willen aanvaarden, valt moeielijk te
zeggen. Wij raeenen evenwel dat 't ook op hun weg
ligt, om als eenmaal de penningen binnen zijn, den
ongeloovigen de deur voor den neus dicht te klappen,
't Zou uiet anders dan consequent zijn.
Verder bestaat er verschil onder de clericale legers
over 't bedrag van de oorlogsschatting. De Tijd zou
met minder tevreden zijn dan de Standaard. Dit
is echter slechts een querelle Allemand, die op
den loop der zaken, noch op de innigheid der coali
tie van invloed zal wezen.
De Haagsche correspondent van de N. Midd. Ct.
bespreekt in zijn jongsten brief o. a. ook de verhou
ding van den Minister Heemskerk tot de restitutie-
vraag en in 't algemeen tot de schoolkwestie. Hij
verzekert zoo stellig mogelijk dat de Minister aan de
herziening van de wet op 't lager onderwijs volstrekt
niet wil beginnen vóór de wet op 't hooger onderwijs
aangenomen is; verder dat er hoegenaamd geen con-
nexiteit bestaat tusschen den Minister en den afge
vaardigde uit Gouda (doctor Kuyper). Eindelijk
verklaart hij//Mijn betrouwbare zegsman verklaarde
mij, dat hij allen grond had om te gelooven dat,
voor het geval dr. Kuyper het restitutie—idee in een
wetsontwerp belichaamde en bij de Kamer ter tafel
bracht, het kabinet zulk een wetsvoorstel ten ernstigste
zou bestrijden. IViet langs dien weg zou de re
geering aan de schoolwets-bezwarcn willen te gemoet
komen."
JE pur se muove was 't gevoelen van Galileï.
Zierikzee, 8 Mei. Op 29 April j.l. werd alhier
door het dagelijks bestuur van het Waterschap Schouwen
aanbesteed: Het schoonmaken der waterleidingen iu
de verschillende districten, gedurende de jaren 1875,
'76 en '77. Aannemers zijn gewordeu Zuidhoek,
Ding. Krabbe te Zierikzee voor 50 per jaar; Bor-
rendamme, Corn. Berrevoets te Zierikzee 74 per
jaar: Eiaauwers, I. v. d. Panne te Duivendijke f 146
per jaarKoudekerke, denzelfden 130 per jaar
Scharendijke, Corn. Kloet te Duivendijke 147 per
jaar en Langendijk en Brouwershaven, Joh. v. d.
Weel te Brouwershaven 125 per jaar.
Op 5 dezer werd door het zelfde Bestuur aanbesteed
Het vernieuwen en herstellen der gewone aarde-,
kram-, rijs en steenglooiingwerkcn aan dat Waterschap
in 1875. Aannemers zijn geworden: Zuidhoek, J.
de Rijke te Stavenisse voor 4150Borrendamme,
denzelfdeu voor 11650; Flauwers, B. den Exter
van den Brink te Krabbendijke voor 29,900; Kou
dekerke, H. Ringelberg te Duivendijke voor 7875
Scharendijke, J. v. d. Linden te Zierikzee voor 12,075
en Langendijk en Brouwershaven, P. van der Wende
te Goedereede voor f 16,100.
Verleden week is een vijfjarig kind in de Nieuwe-
'naven gevallen, bij laagwater, zoodat het eerst op de
steenen en daarna te water viel. Het kind werd
vervolgens door Jan Verschuur, die er bij sprong
gered, en met behulp van de heeren Mr. J. M. I.
Moens en M. S. Polak op den wal gebracht, waarna
laastgenoerade er in slagen mocht den drenkeling
weder bij te brengen.
Hit Middelburg wordt gemeld dat de heer Bouvin,
de vermaarde oogheelkundige, die gemeente metderwoon
gaat verlaten. Men voegt er bij dat de aanleiding
hiertoe zou zijn de voortdurende hatelijkheden, waaraan
genoemde geneesheer bloot staat van de zijde van
't fanatiek gemeen, sinds zijn bemoeiingen in zake
de lijkenverbranding. Voor Middelburg zou het ver
trek van den heer Bouviu een groot verlies, en, als
't om de genoemde reden is, tevens een groote schande
zijn. Maar zoo gaat 't, het gemeen, dat de vrome
wil spelen, is nog even gemeen als in de middeleeuwen.
Z. M. heeft aan de navolgende officieren bij dedd.
schutterijen op hun verzoek, eervol ontslag verleend
bij die te Middelburg, aan mr. J. van der Lek de
Clercq, als kap., en aan J. Zip als le luit., laatstge
noemde onder gehoudenheid tot liet volbrengen van
de op hem, uit kracht der wet, nog rustende verplich
tingen ais gewoon lid der schutterij bij de reserve,
met al dc gevolgen daaraan door de wet verbonden.
Voorts zijn bij de dd. schutterijen benoemdbij
die te Middelburg, tot kapt. E. G. Sprenger, thans
le Juit.tot le luit., W. J. Sprenger en H. H. Lans
dorp, beiden thans 2c luit.; tot 2e luit., J. W. La-
sonder en D. N. Appel, beiden thans schutter.
Bij de aanbesteding van buitengewone werken aan
den oever der breede watering bewesten Yersekc in
twee perceelen, zijn aannemers geworden voor 't eerste
perc. de heer C. de Jonge te Sliedrecht voor f 17,486
voor 't tweede perc. de heer F. F. Willems te Selzate
voor 24,383.
Volgens de Goesche Courant zal dit jaar het zui
delijk zendingsfeest niet onder 's Heer Arendskerke,
maar op een weide onder de gemeente Kapelle worden
gehouden. Het blad vraagt: zou het ook mogelijk
zijn dat de animo voor de zendigsfeesten zoo groot
is dat er wellicht twee in onzen omtrek zullen gehouden
worden?
De stoomboot //Zuid Beveland", vroeger tusschen
Goes en Rotterdam varende, is dezer dagen voor
Antwerpen met volle lading gezonken.
Wegens de toenemende stoomvaart worden thans
aau de losplaats van den spoorweg te Neuzen, tijdens
het kanaal is afgelaten, eenige noodzakelijke werken
verricht, hoofdzakelijk ter verlenging der aanlegplaats.
Tevens verneemt men dat eene maatschappij te
Antwerpen aldaar gronden heeft aangekocht grenzende
aan het stationsplein, ten einde aldaar eene stcom-
houtzagerij op te richten.
Volgens een te Brugge verschijnend dagblad zou t
de Belgische minister van openbare werken geneigd
zijn concessie te verleenen voor den aanleg van een
spoorweg tusschen Brugge cn Breskens. De conces
sie-aanvrager zou een ingezeten van Middelburg zijn.
Den 1 Mei jl. werd in een der lokalen van het gebouw
der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, te Rot
terdam, onder voorzitterschap van den heer President-
Commissaris J. L. A. Blankenbijl en in tegenwoordig
heid van heeren Commissarissen en 29 persoonlijk j
tegenwoordige of bij volmacht vertegenwoordigde aan
deelhouders, de tweede Jaarlijksche Vergadering ge
houden van aandeelhouders der //Algemeene Maatschappij
van Geldelijke Uitkeering, gevestigd te Overschie."
Nadat door den directeur de rekening en verantwoor
ding over het afgelcopen boekjaar was overlegd, gaf
de President namens het collegie van Commissarissen
verslag over den toestand der Maatschappij. Hieruit
bleek, dat deze Maatschappij, die tot nu toe uitsluitend
gewone kapitaals-verzekering voor klein bedrag had ge
sloten, 3475 contracten had aangenomen voor /"205,315.
Aan premiën werd geboekt/811,260. De Maatschappij
betaalde in 1874 aan sterfgevallen 1435.In ge
noemde Vergadering werd een nieuw Bestuur en drie
Commissarissen benoemd en twee afi redende herbenoemd.
Daarna werden eenige wijzigingen in de Statuten ge
maakt en besloten, dat de zetel zal worden verplaatst
naar Rotterdam. Voorts werd de Commissie tot on
derzoek der rekening en verantwoording en der balans
benoemd, benevens de plaatsvangende leden dier Com
missie. Het dividend werd bepaald op 5% voor de
op aandeelen gedane storting.
Nadat den Voorzitter der directie en een der Ven-
nooten aan heeren Commissarissen dank had gebracht
voor de goede zorgen aan de Maatschappij besteed,
werd door deu Voorzitter de Vergadering gesloten.
Een der beide beminnelijke schrijfsters, de gezusters
Loveling, en wel miss. Rozalie Loveling, is den 4
Mei j.l. in 41jarigen ouderdom overleden. Zij zou
te Gent worden begraven.
Tilburg, 6 Mei. Ieder die alhier bekend is her
innert zich het voornaamste der driehoekige pleinen,
den Heuvel, met den eigenaardigen pyramidalen lin
deboom vorm Sedert het vorige jaar is dit plein door
bestrating en beplanting aanmerkelijk vebeterd en
verfraaid, vooral door drie nette bloemperken in elk
der hoeken aangelegd. Het Gemeentebestuur heeft
den verstandigen maatregel genomen deze perken, in
plaats van door verbodsbepalingen, te beschermeu
door borden, waarop geschreveu staat dat de beplanting f
aan de hoede van het publiek wordt toevertrouwd.
Deze maatregel schijnt uitmuntend te werken. Althans
na de raaandmarkt van deze week, waarop het niet
aan drukte en (brood?) dronkenschap ontbreekt, is
het gebleken dat het plantsoen geheel onbeschadigd is
gebleven. Het ware te wenschen, dat de belangstelling
van het publiek op dergelijke wijze algemeen gewekt
werd voor openbare wandelplaatsen en beplantingen.
Tweede Kamer. Dr. Kuyper heeft na daartoe be
komen verlof een interpellatie aangekondigd over de
onderwijs-kwestie.
Bij het vervoer van den troep van Oscar Carré
van Kassei naar de Haagsche kermis, 't geen ge
schiedde per extra-trein van het Rijnspoor, had men
te Emmerik een aanmerkelijk oponthoud. Door de
üuitsche regeering is narael. de uitvoer van paarden
tijdelijk verboden wegens de groote aankoopen door
Fransche kooplieden, en nu mochten de paarden van
't circus ook niet 't land uit. Daarop is een gedeelte
van den trein met personeel en bagage doorgereden
naar den Haag. Later zijn ook de paarden, na daartoe
verleende machtiging, uit Berlijn doorgelaten en te
's Hage aangekomen.
Kort na het vertrek van den troep uit Kassei is
het aldaar nog staande circus afgebrand.
Aan het Utr. Dagblad wordt uit Rotterdam ge
schreven
//Misschien is er weer een tooneelprocesje in 't
verschiet. Ik verneem toch, dat mej. Mina Kruseman
en Elize Baart een exploit aan de directie van den
nieuwen schouwburg hebben doen beteekenen, waarin
zij protesteeren tegen de opvoering van Vorsteuschool,
zonder hare medewerkingwat hiervan zij, zal de tijd
leeren."
De bekende stichter van het huis Michel Levy te
Parijs is Dinsdagavond in de Fransche hoofdstad
overleden. Hij werd geboren te Phalzburg, in den
Elzas, in 1821. De man is zijn schitterende loopbaan
begonnen met een stalletje in een der Parijsche straten.
Rachel, die vertrouwen in hem stelde, heeft hem het
eerste geld gegeven om de zaken uit te breiden. Door
de uitgave van de Bntre-Acte werd hij de man.
