ZNJIIkZIISIIII COURANT
voor het irrondis- sement Zierikzee.
1875. No. 35.
Zaterdag 8 Mei,
78ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
Feuilleton.
IETS OVER DE
R10 TINTO-MIJNEN.
Deze Courant verschijnt DINSDAG en VRIJDAG avond,
uitgezonderd op FEESTDAGEN,
Prijs per drie maanden 1,Franco per post 1,
Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Per gewonen regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 15 regels, mits contant betaald, 25 ct.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag- voor de uitgave in te zenden aan den uitgever lï. LAMMAN.
Binnenland.
ZIERIKZEE, 7 Mei 1 8 7 5.
Zierikzee, 7 Mei. Vroeger is wel geklaagd over
gebrek aan politiek leven hier ter plaatse, of wel
over zekere schuwheid om publieke zaken ook pu
bliek te bespreken. Tegenwoordig is 't de tijd niet
meer dat deze klachten gegrond zijn. Integendeel,
er is nu wel liefhebberij, inzonderheid om in den vorm
van correspondenties uit Zierikzee in onderscheidene
vreemde bladen, getuigenis af te leggen van zijn be
langstelling. Dit bewijst dat men, ofschoon thuis
zwijgende, toch de inwoners van andere steden niet
onkundig wil laten van onze petites questions.
Nu heeft weder de Nieuwe Middelburgsche Courant
een blad gelijk bekend is van de conservatieve rich
ting, ons verrast met een tamelijk uitvoerige corres
pondentie uit Zierikzee. Van wien dat schrijven is,
weten wij niet en 't doet er ook niet toe of wij dat
weten. Genoeg zij 't dat uit den toon en den inhoud
blijkt dat het van iemand is die perfect op de hoogte
is en blijkens zijn oordeelvellingen volkomen gerechtigd
om den lezers der N. M. aan 't slot van zijn brief
toe te roepen dat zij er nu //alles van" weten.
Natuurlijk och, waarom ook natuurlijk
Natuurlijk is de piece de resistance van deze corres
pondentie de jongste verkiezingszaak. Na verhaald te
hebben dat hier een afdeeling van //Volksonderwijs"
is opgericht en dat deze of ten minste het bestuur
dier afdeeling" heeft gemeend zich met die verkiezing
ook te moeten gaan bemoeiien, zegt de correspondent
z/Men doorzag spoedig de kaart en heeft de Nieuws
bode er de eer van dadelijk dit den volke kenbaar te
hebben gemaakt." Het moet voor de liberale Nieuiosbode
een ontzaglijk genoegen zijn zoo in een verklaard
conservatief blad een brevet te ontvangen van specia
liteit in het kaarten doorzien, of van orgaan dergenen
die goed in de kaart kunnen kijken.
We vinden vervolgens de klinkende redeneering,
die wij ook in een der aanbevelings-artikels in de
Nieuiosbode lazen, dat //van de twaalf raadsleden van
onzen achtbaren gemeenteraad elf bepaalde voorstanders
zijn van het openbaar neutraal onderwijs," en 't er dus
niet op aankomt of er nog een lid inkomt van wien
men omtrent zijn standpunt in de onderwijs-kwestie
niet zeker is //zoodat de afdeeling //V." ten dezen
geheel had mis gezien."
Verder en hier blijkt dat de correspondent
volkomen ingedrongen is in de geheimen van //de
kaart" zegt hij//Buitendien is uitgelekt dat zelfs
bepaalde voorstanders van het neutraal onderwijs niet
medegaan met de heeren van //Volksonderwijs,"
z/oradat de meesters eu onderwijzers (sic!) een lesje
kunnen gaan nemen bij den onderwijzer der hier
sinds eenige jaren bestaande bijzondere school. Deze
telt ook verreweg de meeste leerlingen en met reden."
Voor de Middelburger zal dit niet heel duidelijk zijn.
Wij weten echter dat het ten deele niet is //uitgelekt"
maar voluit in de Nieuiosbode heeft gestaan, 't Laatste
van die //meeste leerlingen" is niet duidelijk. Moet
er mede beduid wordenmeer leerlingen dan iedere
openbare school afzonderlijk, dan is dit onwaarmoet
het beteekenen meer leerlingen dan de gezamenlijke
leerlingen der openbare scholen, uit even breeden maat-
schappelijken kring als de bijzondere school omvat,
dan is het ook al onwaar.
We kunnen 't correspondentie-artikel niet op den
voet volgen, 't is vrij uitgebreid eu bevat velerlei,
waaronder zeer ware en juiste opmerkingen, betreffende
zaken buiten de zaak, die //de hoofdrol speelde."
Alleen moeten we nog wijzen op 't geen de corr.
zegt van de organisatie van //Volksonderwijs", //Het
bestuur van //Volksonderwijs", zegt hij, wordt ver
tegenwoordigd door de heeren Heyse en Schuringa."
De corr. heeft blijkbaar dat ingezonden stuk in de
Nieuwsbode van eergisteren niet gelezenanders zou
hij al de namen van de leden des bestuurs van
//Volksonderwijs" kennen.
De corresp. geeft eindelijk naar aanleiding dezer
verkiezing een ernstige vermaning aan de liberale
kiezers wegens hun slechte opkomst ter stembus. //De
kiezers zijn andermaal zeer slecht opgekomen en van
de 450 bleven er ruim 200 thuis. Zij zullen door
schade wijs moeten worden en moge het geen waar
heid zijn, het spreekwoord, dat op hen zoude moeten
worden toegepast, //die niet hooren wil, moet voelen."
Het is klaar dat dit ziet op de liberale kiezers die
wegbleven. Anders heeft het in de pen van den corr.
geen zin, daar de overwinning is behaald door zijn
geestverwanten, en als 't waar is wat hij zegt, dat
het op één raadslid meer of minder voor een partij
niet aankomt, veel minder komt 't dan aan op een
kiezer of watles affaires marchent toujours.
En hiermede stappen we van deze correspondentie af.
Met zekere verlegenheid moeten we erkennen dat
wij sinds eenigen tijd met schier bevende hand allerlei
vreemde couranten opnemen om daarin op de hoogte
geholpen te worden van 't geen er binnen onze veste
omgaat. En toch, met den besten wil, we kunnen
't niet helpen, wij hebben geen medewerkers die
specialiteiten zijn in de //in de kaartkijkerij," en wij
zelf verstaan van die gewaardeerde kunst ook zoo
weinig, dat we 't geen wij soms nu en dan in de
kaart meenen te zien, maar liever voor ons houden.
Gelukkig kunnen we nu elders terecht en daarom
zien wij dagelijks maar trouw de bladen na: Vader
land, N. 'RotterdammerMiddelb. Ct., DagbladNieuwe
Middelb. Ct. De hemel weet of er niet nog al meer
zijn, en dan kunnen wij't op den duur niet bijhouden.
Zierikzee, 5 Mei. Bij de heden gehouden aan
besteding van 't gewone onderhoud van gemeente
werken en openbare gebouwen over 1875'76, zijn
aannemers geworden
lePerc. Openbare gebouwen, de heer M. van den
Ende, f 2610.
2e Kaaimuren, de heer J. Lammers, 423,60.
3e Beschoeiingen en paalwerken, de heer H.
Bezaans, 1295.
4e Leveren van materialen en leggen van
winterkramraat, de heer J. de Rijke te
Stavenisse, 843.
5e Bruggen enz., de heer L. Geers, 1240.
6e Riolen, sloten, putten en waterleidingen,
de heer H. C. van den Ende, f 189.
7e Schoolgebouwen, de heer G. Aleman, ƒ961.
Het totaal der sommen voor het genoemde onder
houd is alzoo 7561,60.
Op de thans openbaar gemaakte lijst van de 59
hoogstaangeslagenen in 's rijks belastingen in de prov.
Zeeland, komen o. a. voor uit deze gemeente: Mr.
C. van der Lek de Clercq (als No. 1) met/4084,03;
Mr. J. Moolenburgh, 1222,91; Jhr. W. M. H. de
Jonge, 960,315Mr. W. C. de Crane, 904,425
R. Koole, f 875,62; Jhr. Mr. J. Schuurbeque Boeije,
f 705,77 Jhr. W. van Citters, f 610,91.
Zierikzee. In de bladen lezen wij dat de Haagsche
vereeniging tot bescherming van dieren voornemens
is een eigen politie-agent, tevens onbezoldigd rijks
veldwachter, in dienst te nemen. Zij heeft, ter be
reiking van dit doel, reeds een gift van 100 van
mevrouw de Wed. Poelcbe ontvangen.
Wij zouden die vereeniging in bedenking willen
geven, dien bijzonderen politie-agent, of wel zooveel
De ontredderde staat der Spaansche financiën, die
door den langdurigen oorlog waarin het land gewik
keld is, nog zeer is verslimmerd, brengt bij menigeen,
wiens geldelijke belangen er bij betrokken zijn, wel
eens ernstigen twijfel te weeg of 't Spanje, ook als de
orde teruggekeerd zal zijn, met den besten wil zijner
regeerders wel ooit mogelijk zal zijn de achterstallen
aan te zuiveren en dan voortdurend te voldoen aan
de verplichtingen die het land zich door zijn kolos
sale leeningen heeft op den hals gehaald.
Het kan daarom niet ongepast zijn eens de aan
dacht te vestigen op een enkel punt, ten einde in
het licht te stellen hoe verbazend rijk het Spaansche
schiereiland is in schatten door de natuur geschonken
en hoe 't daar alleen van goeden wil en kapitaal
afhangt om niet alleen 't gouvernement in staat te
stellen aan zijn verplichting te voldoen, maar zelfs
schier onuitputtelijke bronnen van welvaart te openen.
Wij hebben 't oog op 't mijnwezen. Spanje is
onuitputtelijk rijk in allerlei kostbare mineralen. Geen
land van Europa levert zooveel verscheidenheid vau
metaalhoudende en andere geldswaardige delfstoffen op
als Spanje. Men telt er toch 600 bergwerken en bijna
2000 in exploitatie zijnde mijnputten en groeven, en de
mineralen daaruit getrokken leveren ijzer, lood, koper,
zilver, goud, zink, kwikzilver, mangaan, zwavel, steen
kolen, antimonium, aluin, zout, arsenicum, oker enz.
Reeds in overoude tijden was Spanje vermaard
wegens zijn mijnen. Het is bekend dat de Romeinen
er goud-, zilver-, koper- en ijzermijnen ontgonnen
hebben. Tijdens de overheersching door de Mooren
werd de bergbouw verwaarloosd. Na de ontdekking
en verovering van de rijke goud- en zilverlanden in
de Nieuwe Wereld volgde wederom een langdurig
tijdperk dat het mijnwezen in Spanje kwijnde, l'n
de vorige eeuw, vooral onder de energieke regeering
van Karei III, werd weder ernstig de hand geslagen
aan de ontginning der rijke schatten die het Iberische
schiereiland zelf bezit en waarvoor het, des noods,
alle buitenlandsche schatgraverij wel kan laten rusten.
Het ontbreekt niet aan zekere regeling van het
mijnwezen. Het geheele land is verdeeld in dertien
bergwerk-districten. Te Madrid is een algemeene
directie gevestigd; ook werd daar in 1835 een aca
demie voor mijnen-ingenieurs gesticht.
Het verkrijgen van concessiën voor de exploitatie
van mijnwerken is zeer gemakkelijk; het domein-
bestuur staat doorgaans kosteloos de gevraagde gronden
ter exploitatie af. Nochtans is het wel eens minder
loyaal toegegaan als n.l. de regeeriog een rentegevend
bergwerk weder onteigende zonder eenige schadever
goeding en zonder ander recht dan den lossen voet
waarop eertijds de concessie geschonken was.
De behaalde voordeelen hebben over 't algemeen
niet beantwoord aan de billijke verwachtingen die
men op zulke uitnemende natuurlijke gegevens zou
kunnen bouwen. De oorzaken hiervan zijn altoos
geweest, wat ze nog zijn: gebrek aan kapitaal, slechte
wegen en gemis aan verband tussclien de verschil
lende mijnondernemingen.
Door gebrek aan kapitaal bleven de ondernemingen
meestal te klein van omvang en te kostbaar in verhouding
tot de opbrengst. Afschuwelijk slechte wegen hebben al
toos het vervoer der ertseu, zoowel als dat der bewerkte
mineralen belemmerd, en vele mijnen zijn verlaten omdat
men de producten niet kon vervoeren zonder er aan
onkosten al de winsten bij in te schieten. Er was ook
geen verband tusschen de mijnondernemingen, gelijk
dit b.v. in Engeland bestaat tusschen de kolenmijnen
en de metaalmijnen. Er was daardoor meestal gebrek
aan brandstof en het verzuim der exploitatie van de
overvloedig aanwezige kolenbeddingen heeft Spanje
het grootste deel van zijn bossohen gekost. Geheele
