MERIKZEESCHE COURANT. voor liet arrondis- seiiient Zierikzee. 1875. No. 11. Woensdag 10 Februari, 78ste jaargang. NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD DE SCHOOLKWESTIE. Binnenland. Deze Courant verschijnt DINSDAG en VRIJDAG avond, uitgezonderd op FEESTDAGEN, Prijs per drie maanden 1,Franco per post 1,— Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad 10 cent. PRIJS DER ADVERTENTIEN: Per gewonen regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte- en Doodberichten van 16 regels 60 cent. Dienstaanbiedingen van 15 regels, mits contant betaald, 25 ct. Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag* voor de uitgave in te zenden aan den uitgever II. LAKENMAN. Vóór 1857 werd gesproken van „onderwijs kwestie", thans is de benaming „schoolkwestie" gepaster. Vóór 1857 werd verlangd vrijheid van onderwijs, men wilde dat de Staat het monopolie van 't volksonderwijs zon loslaten en ook vrijheid geven tot het oprichten van bijzondere scholen, een vrijheid die onder de wet van 1806 zeer beperkt was gebleven. Die vrijheid is gegeven. Wel heeft de grond wet van 1848 het volksonderwijs als een voor naam onderwerp van staatszorg uitdrukkelijk gehandhaafd, maar bij de wet van 1857 werd ook algehcele vrijheid verleend tot het oprichten en exploiteeren van bijzondere scholen. Alleen de beoordeeling der bekwaamheid van de on derwijzers heeft de Staat zich voorbehouden, en dat niet zonder reden. Na 1857 is de onderwijsvraag omgezet in een sclioolvraag. Zij die eerst slechts vrijheid van onderwijs vroegen, beoogen sinds 1857 den val van het openbaar onderwijs en de uitsluitende heerschappij van 't bijzondere. Zijn dan vóór '57 de grieven onjuist gefor muleerd en heeft men slechts het billijke ge vraagd omdat het onstaatkundig zou geweest zijn den geheelen eisch te stellen? Of heeft men zich vergist in den volkszin en gemeend dat zoo slechts vrijheid van onderwijs verkregen werd de val van de staatsschool spoedig een feit zou zijn en de school door de volksstem zelf zou teruggegeven worden aan de clerieale partijen, aan welke zij een halve eeuw vroeger was ontnomen, omdat de clerieale partijen geen goede voogdij hadden uitgeoefend, noch die konden uitoefenen Hoe 't zij, thans is de vraag deze: wie zal de volksschool in zijn macht krijgen, de clerieale partijen of de Staat Wie niet inziet dat de vraag inderdaad aldus opstaat, moet wel blind zijn voor 't geen er rondom hem wordt gezegd, geschreven en gedaan. De spreuk: wie de volksschool heeft, die heeft de toekomst, is niet te vergeefs uitgevonden en dat elk dei- partijen daarvan overtuigd is blijkt uit den vinnigeu strijd die er om 't bezit van den talisman wordt gestreden. Tot 't voeren van dien strijd worden allerlei wapenen gebezigd en daaronder loopen er niet weinigen die onder loijale strijdende partijen niet moesten worden toegelatendat ze dit toch worden, ja dat ze openlijk worden aan geprezen, bewijst tot welk een graad van verblinding de warmte van den strijd de par tijen al reeds heeft gebracht. Worden niet dagelijks grieven gezocht en gevonden? Wordt niet gedurig aan brandstof opgehoopt? Wordt niet gewerkt op de passieën, de zoo licht ontvlambare godsdienstige of liever kerkelijke passieën der onwetende menigte Heeft de gelieele strijd niet in een der hoofd organen van de agiteerende partijen, thans zelfs den vorm en de nomenclatuur van een werkelijken oorlog verkregen, zoodat het in de immers toch zoo vreedzame polemiek over de vraag: hoe zullen we onze kinderen onderwijzen? wemelt van militaire termen: generaals, officieren, soldaten, kanonnen, mor tieren, vaandels, verdekte en onverdekte bat terijen, sappes en wat niet al Ziet men dan niet in dat dit een bepaalde tenclenz moet hebben, of dat het anders onver antwoordelijk baldadig is zoo met kruit te spelen, als men toch maar vreedzame bedoe lingen beeft? Waar moet het heen als ten laatste de suf geprate menigte werkelijk gaat wanen dat zij uitgelokt wordt om al de oude jachtroeren en vervallen gladloopers te gaan opzoeken, en te hoop te loopen onder het vaandel der zich noemende generaals, om Ja, waarom Om een hersenschim te gaan be vechten, om elkanders welvaart te gaan ver woesten zonder zelf te weten, (wat de mannen die de touwtjes trekken wel weten), zonder te weten waarom 't eigenlijk te doen is. Hoever is 't gekomen Zoover dat een ge moedelijk ijveraar, die ook meent guerilla- hoofdman te zijn in den strijd tegen de openbare school, de schoolkwestie aldus stelt„De school kwestie komt hierop nederWilt gij den Heiland als toornend Lam zien in de scholen van Ne derland, óf als Vriend der kinderen Bannen laat Hij zich niet, en onzijdig is Zijn hart nooit". en dat hij die stelling neerschrijft zonder zelf in te zien dat zij onzinnig is van 't begin tot het einde, en dat alleen lieden die gewoon zijn te dutten en te dommelen op een bed van figuurlijke zegswijzen, die zij noch verstaan, noch ook willen aualyseeren om ze leeren verstaan, dat alleen zulke lieden ze kunnen hooren en nabauwen zonder te glim lachen over de onzinnigheid. Maar ondertusschen wordt er gedreven en niet 't minst op zulk een wijze, en de drijvers omhullen zich met mystieke dampen en spreken in mystieke termen, waarop óf geen uitlegging past, óf waarvoor alle uitleggingen goed zijn, al naar de wind waait. En ondertusselieu kan dat spelen met kruit gevaarlijk wordenéén vonkje behoeft er maar in te vallen en daar is de ontploffingen Neerlands historie heeft genoegzaam bewezen dat Neerlands volk, als 't maar zoo vallen wil, eigenaardige geschiktheid heeft voor 't voeren van burgerkrijg en 't wroeten in eigen inge wanden. Daarom is 't roekeloos te achten, te meenen dat het tijdvak der binnenlandsehe beroerten en onzalige clerieale twisten zich mengende met even onzalige politieke verdeeldheden, zou afgesloten zijn, omdat we nu een driekwart eeuw nageuoeg in menig opzicht gedommeld hebben in den zoeten slaap der ruste, een rust die niet altijd en in allen deele geweest is een natuurlijke verpooziug na de onrust, maar een rust als die van 't herkauwende rund. Daarom verblijden wij ons in teekenen van leven die wij zien in de groote meerderheid van ons volk, welke groote meerderheid inziet dat Neerlands bestaan en toekomst niet mag overgeleverd worden ten speelbal der kerkelijke partijen en die daarom de beschermende hand wil uitstrekken over Neerlands volksschool, i) I. Esser, Maran-atha no. Ill, 1875. waarin 't bestaan en de toekomst van het va derland gelegen is. Daarom hebben wij indertijd met sympathie begroet de Nederlandsche vereeniging„Volks onderwijs." De stichters dier vereeniging hebben goed gezien, toen zij opmerkten dat een slappe, angstige, veel te kleinzeerige, en veel te kwalijk geplaatst beleefde vereeniging als het Neder landsche Schoolverbond niet bij machte zou zijn Nederlandseh palladium, de nationale volks school te beschermen tegen de bommen en gra naten die, gedurig van naderbij, op baar worden geworpen En daarom hebben wij met ingenomenheid kennis genomen van 't indertijd reeds door ons en andere bladen als gerucht medegedeelde dat de alhier bestaande afdeeling van het Schoolverbond zich wilde reorganiseeren als een afdeeling van „Volksonderwijs." Op morgen (Woensdag) is tot dat doel een vergadering uitgeschreven door 't bestuur der afd. van 't Schoolverbond. Moge die vergadering door vele leden worden bezocht en vruchtbaar zijn voor de goede zaak. ZIERIKZEE, 9 Februari 1 8 7 5. Zierikzee, 8 Febr. Heden wappert de vaderland- sche driekleur van toren en publieke gebouwen, terwijl ook zeer veel particulieren door 't uitsteken der vlag hun sympathie met het derde eeuwfeest van Leiden's Hoogeschool aan den dag leggen. Zierikzee, 9 Febr. Gisteren avond had de gewone maandelijksehe vergadering plaats van het alhier ge vestigde departement der Maatschappij van Nijverheid. Na de afhandeling der huishoudelijke zaken en 't doen van mededeelingen hield de heer J. Th. Oosterman een lezing over de spoorwegen en hun invloed op handel, industrie, verplaatsing, groepeering, versprei ding en ophooping der bevolkingen. Hierna leverde de heer dr. P. Schuringa een belangrijke bijdrage over de klimatologie en meer bepaaldelijk een ver klaring van het verschijnsel der toenadering van de saisoenen, door 't verminderen der uitersten van zomerwarmte en van winterkoude. Beide stukken werden door de vergadering met belangstelling aan gehoord. Zierikzee. De hoofdonderwijzers in de prov. Zee land zijn door den heer Inspecteur van het lager onderwijs in die prov. uitgenoodigd een speciale en nauwkeurige aanteekening te houden van het school verzuim wegens veldarbeid, over het tijdvak van 15 Jan. 1875-15 Jan. 1876. Bij den hoop statistieken arbeid en al 't vaak geheel nutteloos getreuzel met cijfers waarmede de onderwijzers zich hebben te bemoeien, geeft dit weder een nieuwe en, als zij consciëntieus wordt opgevat, geen geringe bemoeiing. Toch is het te wenschen dat de onderwijzers werkelijk zooveel mogelijk nauwgezet de statistiek van het schoolverzuim wegens veldarbeid helpen samenstellen, omdat het wellicht een schrede nader tot het verplicht onderwijs kan voeren. Reeds vooraf durven we voorspellen dat de uitkomsten dier statistiek bedroevend zullen zijn. Zierikzee. Z. M. heeft benoemd tot kantonrechter te Cortgene jhr. mr. J. Schuurbeque Boeije, thans griffier te Sluisen tot griffier bij liet kantougerecht te Cortgene jhr. mr. P. J. Boddaert, advoeaat te Zierikzee.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Courant | 1875 | | pagina 1