Tweede Kamer.
die, als wij ze zelf deden in een gezelschap
van ernstige meusehen, kinderachtig en flauw
zouden genoemd worden.
Foei
Dat men de geesten wil oproepen kannen
wij nog begrijpen; dat is een verleidelijk iets.
Wien bekruipt in oogenblikkeu vau ernstig
gepeins, hij zulke knoopen in 't leven, als de
zwarte vrager hij ons aanklopt, niet wel eens
het stil verlangen om eens te zien in het on
bekende land, vanwaar nog niemand weder
keerde om er iets van te berichten Wie zal
't in den wijsgeer veroordeelen dat hij al zijn
aandacht vestigt, al de kracht vau zijn geest
concentreert op die éérie plaats om er een aan
grijpingspunt te vinden Maar dat men hen
die dit ijdele leven achter den rug hebben, nog
voor dwaas genoeg houdt om in ons gezelschap
allerlei kinderachtigheden en flauwiteiten te
komen uitvoeren, vinden we akelig; 't doet
ons geloof in 't gezond verstand der spiritisten
wankelen.
In de zitting van Vrijdag werd de behandeling van
liet Hoofdstuk Oorlog afgedaan en het geheele oor
logsbudget, tot een bedrag van 18,502,913, ten
slotte aangenomen met 43 tegen 29 stemmen.
Onder de voorstemmers behoort ook de heer van Eek
onder de tegenstemmers de heer Bredius. Ook de
afgevaardigde van ons district, de heer van Kerkwijk,
stemde tegen.
Zaterdag werd de begrooting voor Koloniën behan
deld en nadat eerst de afzonderlijke begrootiugeu voor
Suriname en Curapau met algemeene stemmen waren
goedgekeurd, werd 't geheele hoofdstuk aangenomen
met 65 tegen 2 stemmen.
Een van die twee stemmen was die van den heer
van Houten en de aanleiding zijner ontevredenheid
wellicht gelegen in de onbevredigende wijze waarop
de Minister zijn vraag beantwoord had betreffende
liet ontslag van den Gouverneur-Generaal van Indië.
Een feit is liet toch dat er Zaterdag in de residentie
zeer druk gesproken werd over dat ontslag en dat de
N. Rolt. Courant, bet reeds dien morgen had mede
gedeeld. De Minister verklaarde nu op de vraag van
den heer van Houten dat de lieer Loudon werkelijk
zijn ontslag had gevraagd en ook bekomen. Reeds
bij liet optreden van dit kabinet had de heer Loudon
te kennen gegeven dat hij ongaarne zou aanblijven
en sinds dien tijd had hij bij herhaling zijn ontslag
verzocht, docli er nu zoo bepaald op aangedrongen
dat het kabinet aan Z. M. had voorgesteld het
te verleenen. Zaterdag avond zou de Staats-Courant
de benoeming van een opvolger bevatten. Op de
nadere vraag van den lieer van Iiouten omtrent de
aanleiding tot deze gewichtige gebeurtenis verklaarde
de Minister in algemeene termen dat zij lag in «me
ningsverschillen, waaromtrent hij thans niets verder
kan zeggen.
Oiidertussclieu werd bij 't bericht der aftreding van
den heer Loudon ook reeds de naam van diens op
volger genoemd en wel Mr. J. YV. Lansberge Nederl.
gezant te Brussel.
üe Minister van Binnenlandsche Zaken heeft bij
de Tweede Kamer ingezonden een memorie van ant
woord op het afdeelingsveïslag nopens liet hooger
onderwijs. Hij vat den arbeid op waar deze kortelings
door de aftreding vau den heer Geertsema is gestaakt.
De Minister geeft geen nieuw, maar een gewijzigd
ontwerp. De definitie van hooger onderwijs is deze:
vorming en voorbereiding tot zelfstandige beoefening
der wetenschappen en tot het bekleeden van maat
schappelijke betrekkingen waartoe een wetenschap
pelijke opleiding wordt vereischt. De letterkundige
propaedeusis is: naar de gymnasia overgebracht.
De gymnasia zullen verplichtend ziju voor gemeenten
boven 20 duizend zielen, mes bevoegdheid van het rijk
oin te subsidieeren. Zij moeten van de hoogere bur
gerscholen gescheiden blijven. Dit belet evenwel niet
dat, zoo plaatselijke toestanden het gedoogen, sommige
docenten bij beide Werkzaam zijn en de hulpmiddelen
van de een.e school ook aan de andere worden gebruikt.
Athensee zijn gemeentelijke instellingen van universitair
onderwijs. Gemeentebesturen zijn bevoegd tot oprich
ting er van. Het ligt niet in de bedoeling der regeeriug
de drie rijks-universiteiten geheel op denzelfden voet
in te richten; ook wanneer de drie instellingen 8a9
ton zouden kosten,: gaat dit onze finantieele krachten
niet te boven. In het gewijzigd ontwerp zijn de vakken,
die tot godsdienstwetenschap en wijsbegeerte behÖoreu,
bijeengevoegd en bij de faculteit der. letteren ingedeeld.
De heereiï G'ratama, ïdzerda en van Kerkwijk hebben
aan de Kamer doen toekomen een gewijzigd ontwerp
van wet tot intrekking der bijzondere bescherming tot
dusver aan de jacht en het jachtbedrijf verleend.
Nadat Zaterdag avond nog een langdurige zitting
is gehouden waarin de wet op de middelen in behan
deling is genomen is de Kamer op reces gescheiden.
Binnenland.
ZIERIKZEE, 2 1 December 1 8 7 4.
Zierikzee, 19 Dec. Gisteren avond hield het dept.
Zierikzee der Maatschappij van Nijverheid een verga
dering. Als leden van 't bestuur werden herkozen
de heeren dr. J. K. de Bruijne en VV. Top Wz. en
als leden der vaste commissien de heeren M. Couvée
Jr., J. A. Moolenburgh, C. Hofman en Jac. Ochtman Jz.
Vervolgens werd door den lieer A. VV. Stellvvagen
een keurig opstel voorgedragende Kunst in de Nij
verheid. Naar wij vernemen zal dit uitmuntend stuk
in een onzer tijdschriften verschijn en en daardoor meer
algemeen bekend kunnen worden en nut stichten.
Zierikzee, 22 Dec. In een ingezonden stuk in
de N. Roti. Court, is de lieer J. J. van Kerkwijk nog
nader teruggekomen op hetgeen hij in de Kamer ge
zegd heeft omtrent de houding der regeering iu zake
afkoop vau tienden. Den toedracht der zaak lezende,
moet men wel erkennen dat de houding van den
Minister van Financiën niet getuigt van welwillendheid,
ja wij vinden haar zelfs vrij zonderling. Na een pu
blicatie van wege den Minister gedaan in het voorjaar
van 1874, houdende aanwijzing dat de tiendplichtigen
zich om te komen tot afkoop hebben te wenden tot
de ontvangers der registratie, maakten de tiendplichtigen
van den Springerpolder onder Ouddorp daarvan ge
bruik. De Minister berichtte hun dat hij bereid was
te laten afkoopen, mits tiendplichtigen de kosten be
taalden van twee deskundigen, van welke een te be
noemen door den Minister. Deze deskundigen taxeerden
de afkoopsom op 3644. In Juli verklaarde de
Minister hiermede niet tevreden te ziju en de afkoop
som op minstens 5472, 14 te schatten en dat hij
dus de tienden over 1874 zou verhuren.
De Minister verklaarde verder dat hij niet ongezind
was den afkoop alsnog te doen plaats hebben als
tiendplichtigen de afkoopsom wilden verhoogen en de
kosten dragen van nog een derden deskundige. Hierin
berustten de belanghebbenden doch op voorwaarde dat
de Minister dan berusten zou iu de nieuwe taxatie
door de drie deskundigen. Men zou zoo zeggen dat
hieromtrent geen twijfel kon bestaan. Doch niettemin
weigerde de Minister de toezegging //omdat volgens
art. 3 der wet van 29 Augustus 1848 de Koning den
af koopprijs bepaalt."
Met den heer van Kerkwijk moeten wij vragen wat
art. 1 en 23 der wet van 12 April 1872 te beteekenen
hebben als deze uitlegging des Ministers opgaat P
Het komt ons ook voor dat de uitkomst van den
oogst van 1874 niet had mogen infinenceeren op de
onderhandelingen tot afkoop, die reeds in het voorjaar
waren aangevangen en om redenen buiten de macht
der tiendplichtigen gelegen, waren vertraagd.
Wij meeneu met den lieer var. Kerkwijk dat zijn in
de Kamer gemaakte aanmerking alleszins juist was.
Gaat 's Ministers explicatie op dan kan, als men 't
zoeken wil, alle afkoop van do'maniale tienden worden
onmogelijk gemaakt.
Merkwaardig is de toon die tegenwoordig door den
Standaard wordt aangeslagen. Wat zou er door de
anti-revolutionaire organen gezegd worden, wanneer
de liberale bladen eens spraken in den trant als 't geen
wij hier citeeren uit den Standaard?
//Een deel der Staten-Generaal wenscht een herziening,
die uw grieven verdubbelen, uw rechten nogmaals
inkorten, u eiken waarborg voor'gewetensvrijheid ont
nemen zou.
z/Op elke klacht der vrije school luidt het kort
bescheid dezer heeren Nihil.
z/Maar wel zullen ze: lo. de kosten voor het open
baar onderwijs in hun geest uit 's Rijks schatkist
verdubbelen2o. nog meer dan tot dusver de beste
onderwijskrachten tot zich trekken 3o. door uitbrei
ding van het stelsel der kostelooze school u de con
currentie schier onmogelijk maken; en 4o. als er geen
school, gelijk uw geweten die eisclit, denkbaar is, u
tot schoolbezoek voor uwe kinderen dwingen.
z/Men zij gewaarschuwd
//Welnu, men zal ons met 't geweer in den arm vinden.
//Tegen zulk een overmacht van tyrannie en willekeur
achten we elk wettig middel ter zelfverdediging ge
oorloofd.
//Haast begrijpt men niet, dat mannen van doorzicht,
die de kaart van 't land kennen, zoo bijna schaamte
loos den eerbied voor an der er recht op vrijheid in 't
aangezicht slaan.
z/Acht men dan geen overmaat van onrecht denkbaar,
die ten laatste zelfs dezen beker doet overloopen?"
En zoodanig is nu de taal van mannen of van een
man die ai zijn heil beweert te zoeken aan de voeten
van hem wiens leer was lijdzaamheid, zachtmoedigheid,
verdragende liefde, lamsgedultl die gezegd heeft zoo
wie u op den eeuen wang slaat biedt dien ook den
anderen wreekt uzelven niet, beminden en zooveel
meer in een geest als geenszins spreekt uit boven
staand artikel.
Maar dat artikel is een alarm zonder oorzaak.
Dat artikel is een opeenstapeling van opgeschroefde
dingen die grieven moeten heeten.
Dat artikel is een manifest van vrome demagogie.
Waar moet 't heen als godgeleerden, wier plaats is
de kansel, gaan praten van //met 't geweer in den
arm" te staan Is dat een figuurlijk geweer En zoo
ja, is zulk een beeldspraak niet zeer gevaarlijk tegen
over de volgzame schare die de woorden van zalving
passief opneemt
z/Men zij gewaarschuwd!" Wie is hier die men?
Toch moet erkend worden dat in punt 2o. aan de
onderwijzers der openbare school groote lof wordt
toegezwaaid.
Toch wordt ook in punt 3o. toegegeven dat er
hoofdzakelijk met geld wordt geconcurreerd.
Wij vragen heeft eenig ernstig opzet de pen be
stuurd die zulke taal schreef? Dat men zich toch
nader verklare't is gevaai'lijk met zulken stijl te
speieu tegenover lezers waarop men blijkbaar rekent
impressie te maken.
Het vastraken der //Waverley" in den mond van
den Nieuwen Waterweg, dat in de afgeloopen week
heeft plaats gehad en waarbij 't als een geluk te rekenen
is dat het stoomschip nog met verlies van een gedeelte
der lading is vlot geworden en behouden gebleven,
doet op nieuw de aandacht vestigen op de Vlissingsche
havensdaar zou zulk een ongeval tot de onmogelijk
heden behooren
In de afgeloopen week heeft te Goes een zoogenoemde
broodmeeting plaats gehad onder voorzitterschap van
den lieer Fransen van de Putte. Uit het couranten
geschrijf dat deze meeting is voorafgegaan, blijkt dat
de bakkers niet weinig vertoornd waren over de pogingen
van den heer van de Putte om de burgerij wakker te
schudden. Voor 't overige leverde de meeting weinig
resultaat op. De heer van den Bosch ontwikkelde een
berekening waaruit bleek dat de zuivere winst van een
bakker die een debiet van 140 brooden daags heeft,
22 gulden per week bedraagt. Een ander maakte
opmerkingen omtrent de geringe deugd van 't brood
al was 't ook zoo wit als krijt. Ten slotte werd de
burgerij aangeraden al de bakkers de leverantie op te
zeggen enzich slechts te doen bedienen door den
eeneti die den prijs vau zijn brood gesteld heeft op 16 ets.
De N. Midd. Court, neemt tegenwoordig ook roe
rende Fransche verzen op ter gelegenheid van sterf
gevallen gemaakt, andere inzenders zorgen dan latei-
voor even roerende vertaling, doch helaas niet in verzen.
De surnumerair bij den dienst der posterijen D. J.
Bekaar is geplaatst te Middelburg.
Aan de hoogeschool te Utrecht is bevorderd tot
doctor in de rechten, na verdediging van stellingen,
de heer F. N. van der Bilt van Gapelle (Z.-Beveland).
Door de commissie te Leiden is toegelaten als
apotheker de heer van Kalmthout te Goes.
Te Nunspeet hebben de ingezetenen den hoofdon
derwijzer een tastbaar bewijs van waardeering zijner
verdiensten vereerd in den vorm van een vet varken.
Met 't oog op den staat der tracteraenten, meenen
wij 'dat menig onderwijzer, die hoopt zijn veertigjarige
dienstvervulling nog te beleven en wien dan een mooi
boekgeschenk wacht, nu al vast op voorhand zulk een
viervoetig cadeautje wel zou willen ontvangen.
Te 's Gravenhage is de vorige week, in bijna tacli-
tigjarigen ouderdom, overleden dr. A. Capadose, bekend
als een eerlijk, nobel en warm strijder voor de zaak
der Christelijk—historische richting. Aan de nieuwere
richting der Christ.—hist, beginselen is door dit sterf
geval weder een censor uit de oude school ontvallen.
Voor vele hulpbehoevenden en hulpbegeerigen zijne)-
partij is de dood van den heer Capadose.een groot
verlies.
De heer Esser heeft zich met een aardigheid zoeken
af te maken van de moeielijkheden waarin zijn ietwat
al te krasse uitingen op de meeting te Amersfoort hem
hebben gewikkeld.
Zaterdag werd aan het Vaderland uit Vlissingen
getelegrapheerd dat de commissaris van politie aldaar
voorwerpen opgespoord had, die behoord hebben aan
de wed. van der Kouwen, voor twee jaar te 's Hage
vermoord. Het blad deelt 't bericht onder reserve mede.
