ZIERIKZEESCIIE COURANT.
voor liet arrondis- scment Zierifezee.
1874. No. 71. Woensdag 9 September, 77ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
NA 'T CONGRES.
DE k Eli Al IS
Deze Courant verschijnt DINSDAG en VRIJDAG avond,
uitgezonderd op FEESTDAGEN,
Prijs per drie maanden 1,Franco per post 1,
Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Per gewonen regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 15 regels, mits contant betaald, 25 ct.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk eeu dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever II. LAKENMAN.
Het blijkt dat ook anderen en, we erkennen
't gaarne, meerbevoegden dan wij, al zeer weinig
ingenomen zijn geweest met liet Brasselsehe
Congres. Wat de Engelsche Spectator daar
omtrent zegt is misschien nog sterker afkeurend
dan 't geen wij tijdens den aanvang der zit
tingen als onze meening hebben medegedeeld.
Het feit der mislukking van den geheelen op
zet kon echter ook op de vorming van bet oordeel
dat thans daarover geveld kan worden van
invloed zijn. De Spectator verblijdt zich er in
dat liet congres is mislukt. Volgens dat blad
is het geheele congres eigenlijk aangelegd om
door 't binnensmokkelen van sommige zooge
naamde door de humaniteit geeischte voorbe
houdens het overwicht in geval van oorlog
tcitelijk in banden te spelen aan enkele machtige
potentaten.
Het is immers klaar dat wanneer een kleine
staat wordt aangevallen door een grooten nabuur
en de kleine staat mag dan niet alle krachten
van verdediging inspannen, door b.v. ook de
burgers, 't zij als geregelde corpsen vrijwilligers,
't zij naar omstandigheden en zoo als hun
vaderlandsch gemoed 't hun ingeeft, in den
nationalen strijd te laten deelnemen, dat dan
de overmacht van den grooten nabuur onfeilbaar
moet beslissen, 't welk geenszins 't geval is als
de kleine natie van haar recht van zelfverde
diging volledig gebruik kan maken
De Engelsche Economist is niet van 't ge
voelen van den Spectatorten minste niet geheel.
Dit blad wil niet veronderstellen dat Rusland
met het voorstel van een dergelijk CoDgres zulke
diepgaande geheimen bedoelingen gehad heeft.
Ook de Économist echter is met de mislukking
van het Congres ingenomen, omdat daardoor
de neiging der groote mogendheden om aan de
kleinen voor te schrijven hoe zij zich zullen
mogen verdedigen is gestuit.. Wij voor ons
verblijden ons in den afloop der zaak omdat
nu een groot beginsel is intact gebleven en wel
dit: dat de beschaving de wereld regeert en
niet de politiek.
Het is namel. niet te ontkennen dat de oor
logen in de nieuwere tijden veel minder bloedig,
vooral minder wreedaardig, minder woest en
duivelachtig worden gevoerd dan in vroegere
tijden. Dit is echter niet te danken aan de
vorderingen in de politiek, noch aan de toene-
merde perfectie van het diplomatiek verkeer
maar het is de vracht van de algemeene toe
neming in beschaving en zachtheid van zeden
die van de volken zelf uitgegaan is. Zoo
ridderlijke praatjes en groote woorden de ramp
des oorlogs konden verzachten, dan hadden
gewis de oorlogen van Lodewijk XIV in dit
opzicht al zeer humaan moeten wezen. Lodewijk
XIV was de ridderlijkheid, de grootmoedigheid
zelf, hij was de beschermer der kunsten, de
trouwe zoon der Kerk. Als men zijn lofrede
naars -en dat zijn er honderden - gelooven
wil dan was hij een half-god. Zijn legers
hebben er niet minder om gewoed als wilde
horden moordenaars, verkrachters, brandstichters
en roovers. Die legers, 'die bij den staf dichters,
schilders en schrijvers telden, brandden de Palz
plat, pleegden duizend gruwelen in ons kleine
landje en zijn ridderlijke ruiterij was laag ge
noeg om zich te laten gebruiken voor beulen
om landgenooten, onschuldige eu weerlooze
protestautsche Fransclien te vervolgen als wild
gedierte en over de kling te jagen.
Neen, dat de mensoh in den oorlog minder
beestachtig is dan wel vroeger is niet de vrucht
van de fijn overlegde berekeningen der vorsten
maar van den onfeilbaren invloed der bescha
ving, een invloed die zich doet gevoelen ondanks
de overleggingen der diplomaten.
En als wij nu blij zijn dat het Brusselsche
Congres mislukt is, dan is 't vooral daarom
dat wij meenen dat het hoopje mannen, dat
daar, tusschen twee fijne diné's, heeft zitten
praten, onbevoegd was om over 't lot van mil
lioenen en nog eens millioenen menschen te
beschikken. Mochten de volken dit toch alge
meen maar inzien
Mochten zij, nog meer dan ze 't tot dusver
deden, en gedurig nadrukkelijker en luider bun
stem laten hooren als de mannen der politiek
gaan beraadslagen over 't al of niet geradene,
tijdige en voordeelige van eens een oorlog te
beginnen. De zonen des volks moeten zich
laten verminken of doodeuwaarom zouden
dan de volken 't recht niet hebben ook mee te
spreken Algemeen neemt men den regel aan
dat die 't meeste betaalt ook 't meest mag
zeggenwelnu, in de oorlogen betaalt bet volk
met het bloed zijner krachtigste zonen laat
het dan ook waar 't kan krachtig zijn stem
doen hooren
Onverantwoordelijk is 't van het beschaafde
Europa dat het voortdurend meer dan 4 milioenen
gewapende mannen ter beschikking stelt van
eenige weinige personen. Geen enkele nood
zakelijkheid buiten en boven de macht der
volken vordert dat. Laat de volken slechts
willen en de afschaffing der staande legers
wordt een feit, veel eerder dan menigeen denkt.
Men zij toch niet blind. Sedert de uitvin
ding der staande legermachten is de macht van
't goddelijk gezag der vorsten wel gedurig
gedaald maar de brutale macht der wapenen
te hunner beschikking staande is gedurig ge
klommen. Kan dat altoos zoo duren Zal
dan ten slotte elk weerbaar, laat ons zeggen,
elk volwassen of als zoodanig gerekend man,
voortdurend, met een geweer in de hand, gereed
moeten staan om 't oogenblik te verheiden
dat de heeren diplomaten, zullen gelieven te
zeggendaar moet oorlog wezen, valt aan
De burgerij bezwijkt onder den druk der
belastingen en het meeste geld van 't budget
is voor den oorlog. Kan dat altoos zoo blijven
Moéten de volken er zich altoos maar bij neer
leggen, dat tegen een cent die voor 't onderwijs
huuner kinderen wordt gebruikt, misschien een
gulden en meer wordt besteed voor kruit en
lood om die kinderen als ze volwassen zijn,
dood of lam te schieten
De beschaving, 't zedelijke licht, heeft de
rampen des oorlogs verminderd, de beschaving,
't zedelijke licht, schijne maar door, al helderder
eu klaarder en 't zal een onzinnigheid worden
dat nog langer zooveel millioenen vreedzame
burgers kunnen gedwongen worden tot den
menschenmoord onder den naam van oorlog.
Wel zal de oorlog nog niet zoo spoedig ge
heel onmogelijk kunnen gemaakt worden. Maal
ais eenmaal door den drang der publieke opinie
bij de zich noemende beschaafde volken met
de zoogenaamde Christelijke te beginnen de
staande legers zijn opgeruimd, dan kan alleen
hij die kwaad wil nog een oorlog op touw
zetten en wee dan zulk eeu aanvaller
Als de volken toonen willen dat zij wezenlijk
beschaving en zedelijkheid willen, dan zal zijn
snoode poging wel afstuiten op een wezenlijk
nationale volkswapening. Zulk een volkswape
ning zou dan half en half geïmproviseerd wezen,
't is waardoch ook de aanvaller zou slechts
over een geïmproviseerde legermacht kunnen
beschikken.
Was de volksstem wezenlijk krachtig, het
volksgeweten wezenlijk wakker dan zou de
volksstem deeréteerengeen cent voor den
oorlogen de diplomaten moesten hun ge
schillen op andere wijze zien af te handelen
of zelf vechten.
Maar waar dwalen wij heen, in onze Arca
dische droomen Milliarden zuur gewonnen
guldens zullen wellicht nog moeten verspild
worden aan oorlogstuig, oorlogsschade en winst
derving door den krijg millioenen menseheu-
zoneu zulleu elkander nog moeten verminken
eu doodeu, vóór de volken wijs genoeg zullen
geworden zijn om in te zien hoe dwaas zij
gisteren nog waren.
Toeh zal 't daartoe komen.
Een der redacteurs van den Figaro, de heer Albert
Millaud heeft dezer dagen zijn reisindrukken uit Ne
derland gepubliceerd en daarin, 't geen een zwak
van alle buitenlanders schijnt te wezen, vooral van de
Franschen getoond dat hij door een vreemd beslagen
bril gezien heeft.
Een ding evenwel heeft hij opgemerkt waarin wij
hem waarlijk niet zonden weten tegen te spreken.
Van de Rotterdarasche kermis sprekende zegt hij
//Ik zsveer bij 't hoofd van Erasmus, dat ik in de
slechtste voorsteden van Parijs niets gezien heb, wat
met de kermis te Rotterdam gelijk staat. Men zegt
dat de kermissen 't volgende jaar zullen afgeschaft
worden. Des te beter. Ik zal er de Hollanders dan
geluk mee wenschen."
Het oordeel van den Franschman verwondert ons
waarlijk niet. Immers waar ter wereld wordt kermis
gehouden als te Rotterdam Waar is meer lol, waar
wordt meer gehost, kortom waar vertoont zich de
neiging tot het geraeene en ruwe, onzen bedaarden
landaard zoo eigen, sterker dan juist te Rotterdam?
En 't zijn niet alleen de Rotterdammers die zoo uit
zinnig zijn als 't kermis iswie uit den vreemde
daar komt bij die gelegenheid wordt ook medegesleept
