geheelen voorraad bemachtigd te hebben, tot
liet publiek zegt: kom nu bij ons en betaal
zooveel per kilo, of: drink geen koffie! is dat
dan eeu gezegend effect van de schoono theorie
van vraag eu aaubod, die als weldadige en
gelen den prijs der zaken regelen En wanneer
't publiek zegt: geef ons brood voor ons geld
en de industrie antwoord daaropzie bier
bollen van gips en veldspaat met een weinig
meel er bij, eet en verzadigt u, is dat dan
ook een bewijs dat bet perfect iu orde is met
vraag en aanbod
Eindelijk nog een laatste punt voor beden.
De statistiek, die logica der cijfers, leert de
mate van algemeene welvaart afmeten uit bet
totaal cijfer van de waarde der producten. Hoe
liooger uu de marktprijzen stijgen des te booger
eindcijfer. Werkelijk heeft er sedert tal van
jaren en in de laatste jaren al sneller en sneller
stijging van dat eindcijfer plaats.
Is nu werkelijk de algemeene welvaart ook
maar altoos stijgende? En zijn de klachten
van duizenden en tienduizenden over achter
uitgang, over gebrek wegens de duurte der
eerste levensbehoeften, niets dan een bijzondere
uiting van de algemeene brooddronkenheid ten
gevolge van de toenemende welvaart
Wat bedoelen wij nu met al deze zwartgal
lige beschouwingen willen wij wantrouwen
kweeken omtrent de moderne wetenschap bij
uitnemendheid, de schoone wetenschap van de
volkshuishouding
Geenszins we willen alleen er op wijzen dat
er een optimisme der wetenschap bestaat en
daar willen wij tegen waarschuwen. Of de
schoone theorieën der wetenschap al geleeraard
worden, 't beduidt minder dan niets zoo ze
niet worden opgevolgd. Of de vrijheid al wordt
gehuldigd en haar heerschappij altoos maar
uitgebreid wat beteekent het ten nutte van 't
publiek zoo niet de zedelijke beginselen haar
beheerschen Wat is een vrijheid die hoofd
zakelijk ten bate komt van behendige en ge-
weteulooze winstzoekers Waartoe dient de
vrijheid als zij door 't publiek zelf ook niet in
zijn belang wordt gebruikt
Laat ons toch niet wanen dat wij nu A. D.
1874, op économisch gebied cle wetenschap
kennen en in praetijk brengen, dat wij de
waarheid gegrepen hebben.
Integendeel, bet is meer dan tijd om de tot
dus ver gevolgde économische theorieën eens
ernstig te herzien.
Aan de waarheid van (Je meeste grondstellingen
der économische wetenschap mag voorloopig
nog wel niet worden getwijfeld. Het gebrek
schuilt daar niet in. Het schuilt in de toepassing
der beginselen. Eu nu meenen wij dat cle
zegeningen van de nieuwere économische weten
schap onmogelijk bereikbaar zijn, zoo niet de
zedelijke ontwikkeling van 't algemeen met de
vorderingen van die wetenschap gelijken tred
houdt. Wordt het wetenschappelijk idéé ge
dreven ten koste van 't zedelijke idéé, dan is
de wetenschap slechts in de hand van behen-
digen en gewetenloozen een middel om vooruit
te komen; de eenvoudigen, de naïevenbetalen
dan het gelag de beste plaatsen zijn dan voor
lien die brutaal genoeg zijn om ze in te nemen,
de beste vruchten voor hen die ze zich kort en
goed toeëigenen.
Zoo als men tot dus ver heeft getobd gaat
liet op den duur niet. Men lean inderdaad
de grondregelen der économische wetenschap
slechts iu zoo ver waarde toekennen als zij toe
gepast worden onder den invloed van het reine
zedelijkheidsgevoel.
Daarom meenen wij dat het meer dan tijd is
om ook in de économische wetenschap de zede
lijke grondregelen de hun toekomende plaats
te geven.
A T C IIIN.
Een bij liet dep. van koloniën ontvangen telegram
van den gouv.-gener. van Ned.-Iudie, dd. 24 dezer,
bevat de volgende mededeelingen, ontleend aan een
telegraphiscli bericht van den kolonel Pel te Atchin.
Den 16 Aug. is kampong Poede zonder verlies ge
nomen en bezet. De vijand maakt bentings om ons
grondgebied. Den 17 is een grasheuvel, 400 meter
ten oosten van Kotta-Badja, genomen en bezetons
verlies bedroeg 3 dooden en 26 gewonden, allen
minderen en koelies; 'svijands verliezen waren onbekend.
Toekoe Nek van Maraksa is overleden.
De gezondheidstoestand is beter.
Binnenland.
ZIEBIKZEE, 28 Augustus 1 8 7 4.
Programma der muziekstukken, heden avond uitte-
voeren in //Parklust" door het Harmonie-Gezelschap
z/K ii li s t e ii E e r."
1. Feestmarsch, J. A. Kwast. 2. Ouverture, Nilioul.
3. Eantaisie de l'opera //Faust", Gounod. 4. Polonaise,
Walhain. 5. a. Canticque, Adam b. Das bild der
Pose (tenorhoorn), Peichardt. 6. Hilda Walzer, Godfreij.
7. Hochzeitsmarscli, Meudelssohn. 8. Potpourri
La fille de Mad. Angot, J. A. Kwast. 9. Carlotta
polka, ICetterer. 10. Souvenir C. M, von Weber,
Jb. Kwast. 11. Quadrille op raotiven van Offenbach.
12. Parklnst-Galop, Eisner.
Z. M. de Koning heeft, op het daartoe door hen
gedaan verzoek, eervol ontslag verleend aan de heeren
Mr. G. de Vries Az., als Minister van Justitie; I.
D. Fransen van de Putte, als Min. van Koloniën;
Mr. J. H. Geertsema, als Min. van Binnenl. Zaken
Mr. A. van Delden, als Min. van Financiën; en
Mr. J. L. PI. A. baron Gericke van Herwijnen, als
Min. van Buitenl. Zaken, onder dankbetuiging voor
de vele en gewichtige diensten, door hen aan den
Koning en den Lande bewezen
en benoemd: tot Min. van Binnenl. Zaken Mr. J.
Heemskerk Az., raadsheer in den Iloogen Paad der
Nederlanden; tot Min. van Justitie Mr. C. Th. baron
van Lijnden van Sandenburg, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Gener.tot Min. van Koloniën
Mr. W. baron van Goltstein, oud-lid van de Eerste
Kamer der Staten-Gener.tot Min. van Financiën
Jlir. Mr. H. J. van der Ileim, lid der Gedep. Staten
van Zuid-Holland en tot Min. van Buitenl. Zakeu
Mr. P. J. A. M. van der Does de Willebois, Com
missaris des Konings in Limburg.
Van een onzer geachte correspondenten ontvingen
wij nog eenige nadere mededeelingen omtrent de ontdek
king onder Schoondijke van een put die petroleum
opgeeft.
Plet moet toch waar zijn, wat daarvan verteld
wordt. De olie, waarvan tot dusver een aantal emmers
zijn verzameld, is onzuiver maar zeer brandbaar. Die
onzuiverheid schijnt wel e,en bewijs dat men hier niet
te doen heeft met bedrog, noch met een toeval, n.l.
het terugvinden van een in de nabijheid van dien
put door lekking verloren gegane hoeveelheid petro
leum, gelijk elders wel eens heeft plaats gehad. Het
schijnt dus wel oorspronkelijke aardolie te zijn. Neemt
men nu in aanmerking dat er ook in den omtrek,
onder het bed der Wester Schelde zegt men, steeu-
kolenlagen worden aangetroffen, dan kan er ook wel
aan wezenlijke aardolie aldaar gedacht worden.
Wij vernemen verder dat er reeds stappen gedaan
zijn om nauwkeurige nasporingen te doen eu als 't
baatgevend geacht wordt tot de exploitatie over te
gaan. Tot heden toe is men evenwel met den eigenaar
van 't terrein nog niet kunnen overeenkomen.
Door Commissarissen van den polder Walcheren
is, ter vervanging van wijlen mr. E. B. Brucken Fock.
het volgende drietal opgemaakt waaruit door Z. M.
eeu tot president van het polderbestuur zal worden
benoemd, n.l.de heeren D. A. Dronkers, mr. A.
M. Becius en mr. D. A. Berdenis van Berlekom.
Omtrent de herstellingen aan de groote kanaalsluizen
in Walcheren verneemt men nader dat deze steeds
den besten uitslag doen verwachten. Men heeft den
waterstand in het kanaal thans op 1,50 meter -f- A. P.
gebracht, ten einde verder de stevigheid van het
werk te beproeven.
De lieer B. PI. M. Flander te Vlissingen is door
de Maatschappij voor Gasverlichting (gevestigd te
Js Gravenhage) benoemd tot directeur der gasfabriek
te Carcassonne in Frankrijk.
Te Vlissingen heerscht het roodvonk nog al ernstig
van den 16 tot den 22 Augustus zijn aldaar door die
ziekte aangetast 8 personen en daarvan 4 overleden.
Dinsdag is te Vlissingen aangekomen met bestem
ming naar Antwerpen het Engelsche Koninklijke jacht
Victoria and Albertaan boord hebbende den kroon
prins en dc kroonprinses van Duitscliland.
L. v. V., die voor ongeveer 14 dagen geleden een
der agenten van politie te Vlissingen, aan het Spoor
wegstation een dolksteek toebracht, is door de arron-
dissements-rechtbank te Middelburg, te dier zake ge
straft met een cellulaire gevangenisstraf van één jaar
en eene boete van 100.
De verwonde polifcie-beambfce is reeds bijna geheel
hersteld.
Te Middelburg moet herstemming plaats hebben
tusscben de heeren Mr. P. Boetert Tak Ez. die 125
en jlir. mr. C. de Jonge die 88 stemmen verkreeg bij
de verkiezing voor een lid in den gemeenteraad ter
vervulling van de vacature ontstaan door het over-
lijden van den heer de Jonge van Campcnsnicuwland.
Te ICruiningen heeft een oppassend jongmensch van
18 jaar het leven verloren bij zijn pogingen om een
span paarden waarmede hij naar 't land reed en die
op hol geraakt waren, tot staan te brengen.
Zr. M. Stoomschip Ilydrograaf, die op de reis naar
Indië in de golf van Suez aan den grond was gevaren,
heeft daarbij geen schade bekomen en de reis weder
voortgezet.
Helder, 25 Augustus. Met het stoomschip Wil
liam Mackinnon is jl. Zaterdag o. a. alhier aange
komen de 1ste luitenant Comfurius van het O.-I.
leger, die in Atchin beide oogeu heeft verloren.
Te Parijs heeft een kastelein zich van het leveu
willen berooven, door zich te willen verdrinken in ai
zijne spiritualia. Beeds had hij alle kranen in den
kelder opengezet en zich op den vloer neergelegd
reeds omspoelden hem de vreemdsoortige golven, waarop
hij begon te drijven, toen de knecht, zijn meester
zoekende, in den kelder kwam en hem uit zijne
zonderlinge positie redde.
Te Bucharest heeft een tragische gebeurtenis plaats
gehad. Een Servier werd vervolgd door een woekeraar,
en deze kreeg vonnis tegen hem. De schuldenaar
smeekte den man hem eenig uitstel te verleerien, maar
te vergeefs, waarop hij den woekeraar, ouder verwijt
dat hij geen hart had, een dolksteek toebracht, die
hem juist het hart doorboorde. De dood volgde
onmiddellijk. Hierbij zou de zaak gebleven zijn, wan
neer niet een buurman tusscben beide was gekomen,
die den moordenaar wilde vasthoudendeze bracht
ook hem een doodelijken stoot toemaar de buurman
bezweek niet onmiddellijk, hij greep een blok hout en
sloeg den Servier dood, waarna hij zelf bezweek. Al
de personen van dit drama hadden dus opgehouden
te bestaan men behoefde ze nog slechts te begraven.
Geen van de drie laat bloedverwanten of erfgenamen
na. Ook was er niemand tegenwoordig bij dit on
geval en kan dus niemand 't navertellen.
Ned. West-Indië.
De reis van Z.Exc, den gouverneur naar de Maro-
wijne heeft vele bijzonderheden in het licht gesteld
wegens de goudontginning, die aan de Fransche zijde
van die rivier reeds tot zekere ontwikkeling gekomen
is. Daardoor worden de berichten, reeds van de vorige
eeuw dagteekenende, dat ook in Suriname goud ge
vonden wordt, alleszins bevestigd. Aan de Fransche
zijde der Marowijne heeft men een twintigtal conces
sion van gronden, welke door Europeanen, kleurlingen,
negeis en Indianen worden bewerkt en waarvan de
grootste 27,000 hectaren omvat. Deze concessies zijn
gelegen boven de Sakoerakreek en het lijdt geen twijfel
of daartegenover, aan onze zijde der rivier, verkeert
de bodem onder dezelfde omstandigheden. Nabij het
Nassau-gebergte is de plaats otn goud te vinden als
aangewezen.
Naar de Sur't7i. Courant vermeldt, is het hoofd van
ons koloniaal bestuur geheel doordrongen van het ge
wicht dezer zaak en maakt liet, bij zijn onafgebroken
eu onvermoeid streven om zijn beheer aan liet welzijn
dezer kolonie en van haar ingezetenen bevorderlijk te
maken, reeds een onderwerp van ernstige overweging
bij hem uit om haar, zonder botsingen met andere
belangen, naar beliooren te regelen. Hij zoude haar
tevens wenschen dienstbaar te maken aan de belangen
der Bosch-, Neger- en Indianenstammen aan de
Marowijne, die thans van weinig nut zijn voor de
koloniale maatschappij en bovendien door hun wijze
van leven, door verwaarloozing der kinderen, voort
planting van ziekten, misbruik maken van sterken
drank enz., zichzelven als vernietigen.
Zijn wij wel onderricht, dan zoude onze geachte
landvoogd niet vreemd zijn aan het denkbeeld om
over eenigen tijd een vreemd vaartuig disponibel te
stellen voor een expeditie van deskundigen en belang
stellenden, ten einde in loco de zaak te onderzoeken.
Yan de Erausche autoriteiten moet bereids de toezeg
ging zijn ontvangen, dat zij door medewerking van
hun kant de belangeu dezer kolonie, ook in dit opzicht
op alle wijzen bevorderlijk zullen zijn.
