Binnenland.
ZIERIKZEE, 14 Juli 1 8 7 4.
Zierikzee, 13 Juli. Heden had hier een droevig
voorval plaats. Een zevenjarig meisje, dochtertje van
den brieVenbeslelder U. heeft al spelende een koperen
oorbelletje ingeslikt. Dit voorwerp is blijven haken
en heeft binnen een uur den dood van het kind
veroorzaakt..
Ia de Woensdag j.l. gehouden vergadering van het
Dep. Zierikzee der Maatschappij tot Nut van 't Alge
meen zijn tot afgevaardigden ter Alg. Vergadering te
Amsterdam benoemd de heeren Dr. W. J. K. Schoor
en A. W. Stellwagen. De lieer C. 'Hoffman werd
herkozen als lid van het bestuur.
Zierikzee, 14 Juli. Met belangstelling hebben
wij nota genomen van het verslag der algemeene
vergadering van de vereeniging voor Christelijk nati
onaal schoolonderwijs, op 5 Juni j.l. te Utrecht
gehouden. Belangrijke daadzaken laten zich op grond
van dit verslag constateeren.
Ï0. Dat het zoogein Christelijk onderwijs niet floreert,
maar hard achteruitgaat en zoo als de N. G. Crt.
zegt//gevaar loopt onder de onzedelijke concurrentie
van het staatsonderwijs geheel te verdwijnen."
2o. Dat de partij van welke dr. Knijper als 't hoofd
erkend wordt, althans erkend wil worden of daarvoor
doorgaat, ofschoon zij haar heil zoekt in het vasthouden
aan een onwrikbare leer, zelve verloopt en ten speelbal
wordt van allerlei wind der leer.
3o. Dat dr. Knijper, lid der Tweede Kamer een
geheel ander mensch is als dr. Kuijper, dominé te
Amsterdam.
Het Christelijk onderwijs floreert niet, het. kwijnt,
vervalt, is zijn ondergang nabij. Dit blijkt uit vele
verschijnselen groote en steeds toenemende tekorten,
opgeheven scholen, mislukte pogingen om nog meer
scholen op te richten.
De N. G., en nog veel meer met haar, zeggen dat
dit het gevolg is van de onzedelijke concurrentie der
staatsschool. Zij zal zich wel ontlasten van het leveren
van liet bewijs dezer insinuatie. De uitdrukking
onzedelijke concurrentie toegepast op de nog niet eens
strenge uitvoering van een artikel der grondwet laten
wij voor rekening van de'N. G. Wij weten wat men
bedoelt. Men is niet tevreden met de door de wet
verleende onbeperkte vrijheid van het bijzonder onder
wijs men zou willen 'dat de staat het onderwijs
losliet en de school overgaf aan de Clir. nat. partij,
natuurlijk met zulke overvloedige subsidieën er bij dat
de tegenwoordige kosten van het openbaar ouderwijs
er maar kleinigheden bij zouden zijn. Van jiet toe
geven aan zulke pretention kan natuurlijk niets komen.
Wij kunnen voor 't overige den achteruitgang der
zoogen. Chr. scholen zeer wel verklaren. Behoudens
voor een betrekkelijk klein gedeelte, is de behoefte
aan die scholen nooit zóó groot geweest als de roep
daarover wel kon doen denken. Er zijn alotn van
diet scholen opgericht, te hooi en t.e gras; dal was
een opzettelijk gedreven demonstratie hemel en aarde
werden bewogen om de goede lieden die van die
behoefte geen flauwe aandoening gevoelden, wijs te
maken dat hun wel of wee op 't spel stond. Zoo
lieten de lieden zich inpakken en meenemen. Aan
ijveraars die er ook geld voor over hadden om het
schoolgeld te betalen voor de kinderen die aangeworven
Werden, ontbrak het in den beginne niet. Daar was
een zekere geestdrift. Door de agitatie tot het uiterste
te drijven meende men het bereiken van het groote
doel omverwerping van art. 194 der grondwet
en als loon daarvoor de verovering van hétNederlandsche
volk door de geestelijkheid, te gullen bespoedigen.
Men vleide zich met de hoop den staat te zullen
overrompelen gedurende de sluimering der liberale
partij, die al te beleefd en al te toegefelijk was.
Maar de toeleg misluktenaarmate de tijd verliep,
bleek telkens meer dat er aan geen grondwetsvermin-
Jcing zon te denken vallen. Ondertusscheii bedaarde
de agitatiede bang gemaakte gemoedereu zagen den
oudergang der wereld toch zoo spoedig nog niet ko
men. Ook de gulheid der agitateurs verminderde
toen het meer en meer bleek dat de agitatie toch
maar alleen door middel van dubbeltjes in gang te
houden was en dat zij voorloopig tot niets zou leiden.
Zoo werd al spoedig het gewone culminatiepunt van
alle nieuwe vereenigingen bereikt en nu is men weder
zakkende en als er geen onvoorziene toevallen bijkomen
zal men van lieverlede weder op het normale stand
punt komen, waarop men ook in zijn recht is.
Dit komt evenwel voor partij-drijvers slecht in
hun kraam te pas.
Op de algemeene vergadering heeft dr. Kuijper drie
vragen gesteld die zeer opmerkelijk zijn, vooral de
eerste, die aldus luidt: //Welke eischen meent de
vereeniging, dat aan de wetgeving van den staat zijn
te stellen, om het Christelijk onderwijs voor onver-
mijdelijken ondergang te bewaren." Het mag vreemd
schijnen dat dr. Knijper eerst nu met zulk een vraag
aankomt. Heeft men tot dus ver dau niet geweten
wat men wilde? Heeft men dan de natie tegen de
staatswetten opgezet zonder zelf te weten wat men in
de plaats van het verworpene verlangde Neen er
heeft alleen een kleine frontverandering plaats gehad
en men heeft het oude veldteekeu weggeworpen, om
dat het is geblekeu niet aan 't doel te beantwoorden
en een nieuw veldleeken zoekt men nu. Grondwets
verandering is de leuze geweestthans is deze leus
ingetrokkeu en een nieuwe moet worden gezocht. Zie
daar de strekking der vraag. In plat-Hollands'eh
met art. 194 wil het niet vlotten; wie weet er nu
wat anders op
Men mag overigens met recht vragen of het wel te
pas komt den staat eischen te stellen ten einde het
Christelijk onderwijs in 't leven te houden.
De staat is verplicht voor 't volksonderwijs te
zorgen maar wanneer zich een particuliere vereeniging
opwerpt om eigen scholen te hebben, dan heeft de
staat daar niets merle te maken clan voor zoover artt.
3, 6, 23 en 3739 die bemoeiingen medebrengen.
De heer Knijper heeft nu openlijk de vlag inet den
eisch van wijziging van art. 194 er op, neergehaald
en zoekt een andere. Ook dit komt ons verklaarbaar
voor. Ten tijde van dr. Kuijper's cundidatuur wezen
wij er op, hoe o. i. dr. Kuijper, eenmaal lid der
Kamer geworden, verplicht zou zijn al zeer spoedig
met de kwestie der grondwetsherziening voor den
dag te. komen. Thans is hij in de Kamer;
doch de tijd is in de verste verte niet gunstig voor
een kwestie van zoo ernstigen aard als de grondwetsher
ziening met liet oog op art. 1 94. Zou de heer Kuijper
dit ook van te voren niet geweten hebben Zou hij
soms na 't fiasco van zijn debut voor nog grooter
val vreezen als hij met art. 194 aankwam?
De heer Nahuijs heeft zijn wenschen ten opzichte
van de schoolquffistie geformuleerd in een voorstel,
dat de Standaard samenvat in de volgende bewoor
dingen
z/Aan ieder die een acte als hoofdonderwijzer heeft
verkregen, staat het vrij een school op te richten.
De staat verleene aan elke school een zekere subsidie,
naar gelang van het aantal onderwijzers en kinderen.
z/Ook op normaalscholen wordt hetzelfde beginsel
toegepast.
z/Van zijne zijde eische de staat, dat de schoolge
bouwen voldoende zijn, en dat het ondeiwijs zich
boven een zeker peil verheft. Bij liet niet voldoen
aan deze eischen heeft hij het recht de school ouraid-
delijk te sluiten. De staat zorge allerwege voor die
kinderen, die geen schooi hebben. Op deze staats
school moet het onderwijs zooveel mogelijk volstrekt
neutraal zijn. Alle vakken worden daarom vermeden,
bij welke de neutraliteit onmogelijk in het oog ge
houden kan worden. Waar het aantal kinderen
die geen eigen school hebben, te klein is, om een
school voor hen te stichten, voorzie de staat op andere
wijze in hun onderwijs, bijvoorbeeld door het plaatsen
•van een hulponderwijzer, die in zijne eigen woning
de kinderen neutraal onderwijs geeft."
(Wij komen op deze //eischen" nader terug.)
lioe dit zij, de leus is. neergehaald en de partij die
onder de leus gemarcheerd heeft juicht die vreemde
opvatting der consequentie toe. Dit noemen wij om
gedraaid worden mei eiken wind der leer. Met eiken
dag ontaardt de anti-revolutionaire of christelijk—nati
onale partij, die aanvankelijk een respectable kerkelijke
secte was, meer iu een zeer ordinaire politieke partij.
Dat is trouwens zeer natuurlijk. Nog wat meer open
hartigheid slechts bij enkele leiders om met de gea
vanceerde begrippen, die onmiskenbaar au fond bij
hen aanwezig zijn, voor den dag te komen, en dan
zien wij nog het vreemde verschijnsel dal de Neder-
landsclie ortodoxen een toevlucht zoeken bij de radi
calen.
Nadat eerst was gemeld dat baron vati Heekereu
van Keil, directeur van 't Kabinet des Konings naar
zijn landgoed was vertrokken heeft het Vaderland for
meel bevestigd dat die lieer zich naar Montreux heeft
begeven, zoodat zijn reis in verband schijnt te staan
met de kabinets-crisis.
Prof. Vreede is ontevreden over de afwezigheid van
Z. M. Dat is niet billijk na de vermoeiende Mei
maand mocht Z. M. vast wei eenige rust nemen en
iu alle geval zou het zonderling zijn als Z. M. op 't
Binnenhof moest staan wachten of het de Tweede
Kamer ook beliefde al of niet een crisis te doen ont
staan. l)e geest die op Binnenhof spookt zou
daardoor niet mak worden.
Inmiddels blijft het de vraag hoe de crisis zal af-
loopeu. Vele liberale bladen adviseereu tot de ontbin
ding. Enkelen droomeu van een cabinet d'affaires, een
noodhulp-kabinet, dat de zaken dragende zou houden
tot de verkiezingen van 1875. Van dit idee willen we
alleen dit zeggen, dat we geen hooge gedachten zouden
kunnen koestereu van de mannen die op zulke yoor-
waarden de portefeuilles zouden willen aanvaarden.
Maar, wat meer is, wij meenen dat ze ook niet te
vinden zouden zijn. Om een effectief ministerie samen
te stellen heeft men bij ons al moeite genoeg wat1
zou 't zijn om zeven of acht tijdelijke 9toelbewaarders
te vinden Wij gissen dat het 'kabinet door Z. M.
zal gehandhaafd worden doch dan zal ook de ont
binding onvermijdelijk 1 wezen en van de ontbinding
verwachten wij weinig goeds.
Duiveland, 10 Juli. Boosaardigheid, waarschijnlijk
het gevolg van wraakzucht wegens vermeend aangedaan
onrecht, had een landbouwer onder Oosterland de
grootste ongelukken kunnen berokkenen. Bezig zijnde
met het maaien van gras door middel van een ma
chine, die hij zich onlangs had aangeschaft, gingen
de getande messen eerst schokkend overeind slaan en
braken zij kort daarna gelukkig spoedig, zond,er den
geleider der paarden of den' bestuurder der raachiue
te wonden. Bij het daarop volgend ouderzoek bleek,
dat op verschillende plaatsen iu de weide, hard houten
en ijzeren pennen in den grond gestoken waren, die
onder het gras verborgen niet gemakkelijk konden
bespeurd worden, en, naar men vermoedt, daarin ge
stoken waren door grasmaaiers.
Toch blijven deze hier aan de veelvuldige dijken
en op de oneffene weiden werk in overvloed behouden,
en weren de raaaimachines nog niet eens alle vreemde
grasmaaiers.
Onze landbouwer liet zich door de aanvankelijk
mislukte proef evenwel niet afschrikken. Door de
weiden vooraf met een volblok te doen onderzoeken
wist hij alle pennen te vinden en te verwijderen,
terwijl het gras zich bij de heersehende droogte weer
spoedig genoegzaam oprichtte om door de machine-
te kunnen afgesneden worden. Vaderl.
Zitting van de Provinciale Staten van Zeéiartd. Vrij
dag 10 Juli des namiddags ten V/2 ure.
Wordt mededeeling gedaan door den voorzitter dat
tot voorzitter en ondervoorzitter in de verschillende
afdeelingen benoemd zijn, al9 volgt: le afdeeling
voorzitter de heer Matlion, ondervoorzitter mr. Moo-
lenburgh2e afdeelingvoorzitter de heer Bijbau,
ondervoorzitter de heer de Sraidt; 3e afdeeling-. voor
zitter de heer Mazure, ondervoorzitter de heer Vader.
Verworpen met 26 tegen 14 stemmen het voorstel
vati Gedeputeerde Staten tot wederinvoering der tol
heffing op den grooten weg 2e klasse, tusschen Zierikzee
en Brumisse, welke door de provincie wordt onder
houden. r -t*
Middelburg, 13 Juli. Heden heeft de Gemeenteraad
met 13 tegen 4 stemmen aaugenomen hét voorstel
der heeren Zeijlen en Decker, tot den aanleg van een
droog dok met subsidie van f 50.000 van de gemeente,
uit te keeren één jaar na de voltooiing en goedkeuring
van het werk. Men is algemee.n met dezen uitslag
tevreden.
De Nijverheids-vereeniging te Middelburg heeft
proeven genomen om aldaar metselsteeneu te bakken.
Een veldoveu heefl 40,000 stuks opgeleverd, die door
deskundigen onderzocht en zeer goed bevonden zijn.
De kleur der steenen is geel, als die van cle ijselstec-
nen. Men heeft nu een tweede baksel van 50,000
stuks gereed gemaakt.
Dordrecht, 13 Juli. Bij den gister te Gent ge-
houdeu wedstpijd van. koren heeft de liedertafel Jdo's
mannenkoor, van Hendrik Ido-Ainbacht (18 leden sterk)
de gouden medaille behaald.
Te Utrecht is o. a. toegelaten, na afgelegd examen
als hulp-apotheker de heer A. A. Lagaaij van Vlissingen.
Uit Dinant schrijft men Jaarlijks treft men in de
bosschen der omstreken dezer stad eeue groote hoe
veelheid adderslangen aan doch nog nooit heeft men
deze kruipdieren in zoo grooten getale gezien als
tegenwoordig. De kleine slangen verspreiden schrik
onder de boerinnen, die niet meer in de bosschen
durven gaan om voeder voor hel vee te snijden. Ook
kronkelt zich dit ongediert om de booinen en klimt
zoo naar boven, waar het in de nesten der vogels de
eieren uitslorpt en de jonge vogels doodt. Het schijnt
dat de zachte winter de oorzaak is van de buitenge
wone vermenigvuldiging dezer dieren.
Naar wij met zekerheid vernemen, is liet in gips
overgebrachte kindergeschenk aan Z. M. den koning,
n. 1. een pendule in groot formaat, zoover gevorderd,
dat het op het einde dezer maand naar de konink
lijke zilverfabriek van den heer van Kempen le
Voorschoten zal kunnen gezonden worden, om iu
zilver te worden overgebracht. U. D.
Blijkens de rekening en verantwoording, gedaan
door den algenieenen penning-meeestev van het te
zameu gebracht fonds voor een nationaal geschenk
