yii nik/nsciii coumkt.
voor het arrondis- sement Zierikee.
1874. No. 55.
Woensdag 15 Juli,
77ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
Nog eens de Tienden.
Deze Courant verschijnt DINSDAG en VRIJDAG avond,
uitgezonderd op FEESTDAG RN.
Prijs per drie mapde'D l,-1Franco per post 1,-
Afzonderlijke nomraers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PRIJS DER AD VERTENTIEN:
Per gewonen regel 10 cent. Huyrelij k s-, Geboorte-
en Doodberichten van 16 'regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 1oregels, mits contant betaald, 25 ct.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever U. LAHRYMAN.
(Slot.)
Een vriendelijke hand deelt ons nog een
opgave mede bevattende een berekening van de
waarde van tienden in de gemeente Ouwei'kerk.
De uitkomst dier berekening is 3 of, na aftrek
van 13Vs f '2,65 per Gemet, dus f 53 in
kapitaal voor de afkoopsom per Gemet.
Wij kunnen bjerbij nog opmerken dat in onze
berekeningen geen vlastieuden zijn berekend,
als zijnde het vlas vrij in den polder Schouwen,
waarop onze opgaven betrekking hebben. In
Ouwerkerk is bet vlas ook tiend vrijdoch,
vreemd genoeg, in Nieuwerkerk niet en daar
wordt met de vlastiend bovendien nog. aller
wonderlijkst omgespropgen.
Tot nadere toelichting van bet eerste gedeelte
vail ons artikel en tot gemoetkoming voor
sommige bedenkingen die tegen onze gestelde
voorbeelden zouden kunnen gemaakt worden,
diene nog het volgende.
Wij hebben niet alle vrachten genoemd die
in de negenjaarsche routine kunnen voorkomen.
Dit achtten wij niet noodig. Wij hebben een
stel genomen dat een geheel uitmaakt en dat
door wijziging door andere vrnchtkeuze toeb
wel niet veel verandering in de geldelijke re
sultaten ten opzichte der tienderi zal oudergaan.
Wilde men b.v. den -verbouw van koolzaad in
de reeks opnemen, dan zou men bet aandeel
dat wij aan de voedergewassen hebben toegekend
ook wel zien inkrimpen.
Aan de aardappelen hebben wij geen plaats
gegevendoch dit kan niet van beduidenden
invloed zijn, daar zij toch niet tot de vrije cul
tuur behooren maar met f 1,92 per Gemet
zijn belastzij zouden ook alleen de paarde-
boonen of de haver kunnen vervangen.
De suikerbieten hebben wij niet genoemd.
Wij meeneu dat de Zeeuwsebe landbouw wel
zal doen met zijn toekomst niet in dat gewas
te zoeken; daartoe is onze grond waarlijk te
kostelijk en de toekomst onzer kinderen mag
ons niet onverschillig zijn.
Wij meenen bet tijdige van den afkoop der
tienden te hebben betoogd; het wenscbelijke
behoeft gelukkig niet meer bewezen te worden,
het wórdt algemeen erkend.
Toch doet zich als het er op aankomt nog
een bezwaar op dat wel verdient opgemerkt
te worden. Om met eenige kans van slagen
over te gaan tot bet doen van stappen tot
den afkoop, is samenwerking der belangheb
benden noodig. De door de wet gestelde regel
dat de afkoop bloksgewijzë moet geschieden
brengt dit mede.
Aan deze samenwerking nu ontbreekt nog
veel. Het is bekend dat in onze polders blokken
lands liggeu van zeer uiteenioopende waarde.
Naast een boog stuk vindt men niet zelden
een stuk dat een meter of meer lager gelegen
en veel slecbter is. Meestal worden die laag
gelegen stukken als weiden gebruikt. Dat zijn
die eeuwenoude weiden, die als 't ware ver
oordeeld zijn om te eeuwigen dage weiland te
blijven omdat zij te kwader naam staan en
vroeger ook zonder twijfel zeer slecht waren.
De houder van zuLke stukken lands ziet niet
in dat bij met den tieudafkoop iets te maken
heeft, en die weiden, meent bij, zal men toch
nooit kunnen scheuren; bij wil dns niet mee
doen aan den afkoop.
Wij merken hieromtrent op dat onze lage
landen slecht zijn omdat de waterstand te
bunnen opzichte altoos te boog is geweest.
Maar sedert een twintig jaar is dit oneindig
veel verbeterdde waterstand is veel verlaagd
en kan nog meer verlaagd worden. Daardoor
zijn reeds vele lage stukken tegenwoordig tien
maal zooveel waard als vroeger en meer en
meer nadert de tijd dat men zal inzien dat
weiden gesebeurd en bebouwd kunnen worden
waarvan de vaderen dit nooit hebben kannen
denken. Wij meenen ook dat de kunstweide
en de stalvoedering in bet vervolg wel op
ruimer schaal zullen in toepassing komen. Het
is dus wel te voorzien dat menig stuk lands
dat altoos als weiland bekend gestaan heeft te
eeniger tijd onder het bereik van den tiend-
heffer zal worden gebracht en wanneer dan
na de aanwending van ext.ra-kosten bet land
wel meer gaat opbrengen doch de tiendheffer
komt er dan met zijn schaar inknippen, dan
zal de tiendenlast vast veel zwaarder drukken
dan men nu denkt dat bij drukken kan. Het
komt ons daarom voor dat allen moeten mede
werken, ook zij die tot dusver meenden er
persoonlijk niet zooveel belang bij te hebben.
Niet alleen echter is met de kwestie van de
tienden bet belang van den tiendplicbtige ge
moeid ook de tiendheffer is daarbij betrokken
en bet zou eenzijdig zijn als wij alleen op de
belangen van de "eene partij 't oog vestigden en
die der andere partij niet in aanmerking namen.
En nu meenen wij dat ook de tiendlieffers in
bun welbegrepen belang zullen bandelen als
zij zich verzoenen met bet denkbeeld van zich
van hun recht te ontdoen tegen billijke ver
goeding en dat zij 't den tiendpliebtigen niet
te moeieiijk maakten om tot een vergelijk te
komen, wanneer dit door dezen gewensciit en
gezocht wordt. Inderdaad is de vernietiging
der tienden ook in het belang der tieudbeffers.
Het is slechts schijnbaar dat het voorgaande
met deze stelling' in strijd zou moeten zijn.
In de laatste 25 jaar is de waarde der tiend
rechten ongemeen gestegen, ten gevolge van
de hooge marktprijzen der vruchten. Er kunnen
evenwel omstandigheden komen, en toestanden
in het leven geroepen worden die na de vette
jaren magere jaren zullen doen volgen voorde
tiendlieffers. Zoo zon 't heel wel kunnen ge
beuren dat men zieb in onze streken meer
ging toeleggen op de vermeerdering van den
veestapel. Drang daartoe bestaat reeds in de
duurte der stalmest, waarnaar al grooler vraag
komt naar gelang men meer en meer gaat in
zien dat intensieve bemesting noodig wordt.
Dit dringt den landbouwer om meer vee aan
te fokken, waarvoor bij natuurlijk ook weder
meer voedergewassen moet verbouwen. Men
begint ook meer en meer voordeel te zien in
den aanfok van vee op zichzelf. Niet alléén
wordt er meer rundvee opgezet, maar men fokt
ook reeds paarden aan voor den handel, 't geen
vroeger alleen geschiedde voor eigengebruik.
Nu is het klaar dat naarmate de veeteelt een
grooler aandeel iu bet boerenbedrijf krijgt, ook
de voordeeleu voor den tiendheffer iu 't alge
meen zullen verminderen.
En er is nog iets. Laatst boorden wij door
een man van veel kennis de stelling ontwikkelen
dat bet den tiendpliebtigen met de wet in de
band mogelijk is om door onderlinge samen
werking, zóó te boeren en de tienden bloksgewijze
aehtervolgens zóó af te koopen dat er voor den
tiendheffer zeer gevoelige verliezen uit volgen
moeten, die dan aan den anderen leant des te
grooter voordeelen voor de tiendpliebtigen zullen
doen ontstaan. De ruimte ontbreekt ons om dit
thans nader uiteen te zetten. Zaakkuudigen
kunnen er eens over nadenken en zij zullen
wel begrijpen wat wij bedoelen. Maar wanneer
daar nu aan den eenen kant uit volgt dat bet
voordeel der tiendpliebtigen gelegen is in sa
menwerking, er volgt ook uit dat bet in bet
belang van den tiendheffer is zich op goede
voorwaarden zoo dra mogelijk van zijn rechten
te ontdoen.
Ten slotte deelen wij nog eenige cijfers mede
waaruit blijkt boe uiteenloopend de overeen
komsten tot afkoop al kunnen uitvallen.
In den polder van Dreischor beeft afkoop
plaats gehad van den particulieren tiendheffer op
deze voorwaardenHet tvvintigvoud van de
gemiddelde jaarlijksebe opbrengst over 15 jaar
na aftrek der twee hoogste en twee laagste
jaren en dit verhoogd met 3 van een jaar
lijksebe opbrengst. Slapende tienden werden
daarbij niet in rekening gébracht.
In bet land van Tholen is afgekocht, mede
van particulieren, op den voet van de gekapi
taliseerde opbrengst volgens de wet, maar met
een verkóoging van 16%% der. gevonden jaar
lijksebe opbrengst. Slapende tienden werden
niet gerekend. Dat zou dan trouwens nog erger
geweest zijn, want wat beduidt nu reeds die
l6Vs verhooging, zoo zij niet moet dienen
om boven de werkelijke tiend nog een denk
beeldige af te doen koopen, omdat de tiend
heffer bij 't treffen van 't aecoord de sterkste
partij was
Van bet Kroondomein is in Schouwen afge
kocht ook op den voet als de wet aangeeft,
maar met twee verboogingeneerst een van
5 op de gemiddelde jaarlijksebe opbrengst
en dan nog een van 5 op bet kapitaal.
Wat deze verboogingen betreft, verklaren
wij niet genoeg ingewijd te zijn in de knust
van bet geidslaan, óm te kunnen uitleggen
boo men daaraan komt.
Mogelijk kan iemand onzer lezers ons daar
mede dienen.
