/illtlkZFFSCIIF COURANT.
voor het arrondis»
sement Zierikzee.
1874. No. 54.
Zaterdag 11 Juli,
77ste jaargang.
NiMÜWS- en ADYBBTENTIE-BLAD
Nog eens de Tienden.
Deze Courant verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG avond,
uitgezonderd op FEESTDAGEN,
Prijs per drie maanden/ 1,Franco per post 1,
Afzonderlijke nomraers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PRIJS DER ADVERTEiNTiÏEN:.
Per gewonen regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 1—6 regels 60 pent.
Dienstaanbiedingen van 15 regels, mits coutant betaald, 25 ct.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve inen uiterlijk een dag' voor de uitgave in.-te zenden aan dén uitgever lï. L AKEIS AN.
Over eenige dagen zal in onze eilanden de
verpachting der tienden, oudergewoonte, weder
plaats hebben. Dit gaf ons aanleiding oui nog
eens terug te komen op het voor alle belang
hebbenden zoo splinterige onderwerp van den
afkoop der tienden. Het is waar, de hangende
procedure welker afloop in hoogste ressort met
zooveel .belangstelling wordt tegemoet gezien,
houdt voor 't oogenblik waarschijnlijk menigeen
terug van het doen van ernstige stappen om
tot den afkoop te geraken; (joch dit neemt
niet weg dat liet ook nu alleszins gepast mag
genoemd worden de aandacht voortdurend op
de .zaak van den tienden-afkoop gevestigd te
houden.
Wij nemen als zeker aan dat vroeg of laat
de tiendpliehtigen tot den afkoop zullen moeten
overgaan. Niet alleen toch dat de intensieve
landbouw, 'waartoe meer en meer onze land
bouwers zullen verplicht worden, o. a. ook om
de steeds meer dreigende concurrentie van den
buitenlandseken landbouw het hoofd te kunnen
bieden, door de meerdere pröductie-kosten die
hij vereissht, met klemmenden nadruk zal gaan
wijzen op de belemmering die de tienden-last
aan alle vermeerdering van bet productiefe
vermogen in den weg ligt; maar de natuurlijke
loop der zaken na de inkrimping van de mee
krap-cultuur zal ook al meer en meer den
druk der tienden op den landbouw doen gevoelen.
Het is toch niet te ontkennen dat elke bui
tengewone inspanning van kracht ook aanwen
ding van meer kapitaal voor de exploitatie
tengevolge heeft en dat wel op zulke bezwarende
voorwaarden dat om een geringe vermeerdering
van productie te verkrpgen uitgaven noodig
zijn die de toepassing der verbetering slechts
even toelaten, ja wellicht aanvankelijk verlies
opleveren, doch die zeker onmogelijk kunnen
gedaan worden zoolang de meerdere productie
voor een goed deel ten goede komt aan den
tiendheffer, die er niets voor heeft gedaan. Met
korte woordende tienden belemmeren elke
vermeerdering der productie.
En in de tweede plaats zal het geen betoog
behoeven dat inkrimping van de .irieekrap-teelt
ook geleidelijk uitbreiding van den teelt van
tiendbare vruchten zal tengevolge hebben.
Wij meenen derhal ve de afkoop als een zaak
te kunnen beschouwen, waartoe de landbouwer
vroeg of laat komen moet en die zichzelve
gedurig meer als onvermijdelijk zal aanbevelen.
Wanneer dit nu het geval is dan is het ook
waar dat hoe eerder de betrokkenen tot den
afkoop overgaan hoe beter.
De vooruitzichten voor onzen vaderlandschen
landbouw zijn volstrekt niet zoo schitterend
dat men een noodzakelijke stap om de conditiën
te verbeteren, mag uitstellen of ongedaan laten,
al kost hij ook aanzienlijke opofferingen. Wij
noemden daar het buitenland; welnu, van jaar
tot jaar wordt de mededinging van het buiten
land ernstiger. De verkorte handelswegen, de
verbazend verbeterde middelen van vervoer, de
kolossale inspanning van den grooten landbouw,
gesteund door groote kapitalen, overal in streken
die vroeger wegens gebrek aan vervoermiddelen
en uitwegen bijna onbebouwd bleven liggen,
dat alles laat zijn invloed op de groote markten
van West-Enropa reeds zeer merkbaar gevoelen.
Onze landbouwer zal op zijn reeds dure land
nog gedurig meer kapitaal moeten aanwenden
om den strijd vol te honden. Daarom zal er
ook steeds ernstiger moeten worden gedacht
aan de ontheffing vau den landbouw van den
tiendenlast.
Wij zijn in staat gesteld onze stelling dat
het nu de geschikte tijd is om tot afkoop te
besluiten met eenige cijfers toe te lichten. Wij
geven1 hjeronder een staat van den gemiddelden
omslag der tienden, in een gemeente van Schou
wen, per Gemet, en over de jaren 18591873
18.59 2,46
1860 - 2,12
1861 - 2,61
1862 - 2,94
1863 ...- ,2,97
1864 - 2,90
1865 ...- 2,16
1866 ...- 2,26
1867 - 3,57
1868 - 3,61
1869 ...- 2,165
1870 ...- 2,80
1871 - 3,035
1872 - 3,76
1873 - 2,81
Totaal ƒ42,17
af: de tweehoogste jaren 1872 3,76
1858 - 3,61
de twee laagste jaren 1865 - 2,16
1860 - 2,12
ƒ11,65
blijft 30,52
of een gemiddelde jaarlijksche omslag van
2,775 per Gemet.
Hieronder zijn begrepen de onkosten der
verpachting, die voor 1869 bedroegen 13Vs
zoodat het zuiver bedrag van den omslag per
Geniet beloopt 2,45hetwelk ad 5 geka
pitaliseerd een afkoopsom van den tiendlast
pel' Gemet zou noodig maken van ƒ49,00.
Wij vestigen hier in ,'t bijzonder de aandacht
op het voordeel dat de afkoop reeds zou ople
veren wegens het uitwinnen van de onkosten
der verpachting; deze bedragen 10 %bjj kroon
domein- en 15 bij particuliere tienden of ge
middeld 13V3 zooals in onze berekening is
aangenomen. Dit geld is zuiver verlies en de
afkoop zou reeds een belangrijk voordeel op
leveren door 't uitwinnen dezer onkosten.
Laat ons tot verduidelijking nog eens wat
dieper graven en eenige denkbeeldige bouwjaren
met elkander vergelijken, waarbij wij inzonder
heid in rekening zullen brengen de inkrimping
van de meekrap-teelt.
Nemen we daartoe een beslag van 45 Ge
meten en de jaren 1869 en 1872.
10
45
5
5
1VÏ
1
21A
5
Van- die 45 Gemeten bezaaien wij 'er-»
Taxatie. Verh. Onk. TotaajL
met Tarwe. f 6,42. '6.9 o/0 13J/3 o/0 f 77,20
Meekrap. - 0,24 3,60/
Vlas.
Klavers, Mangels.
Paardeboonen. - 3,46'
Haver. - 3,46
Gerst. - 4.80
Erwten. - 5,60
45 Geméte'n. p. Gemet f 3.04
Als maatstaf nemende de taxatie der vruchten
in 1872, met een verhooging van 0,84%, de
onkosten IBVs^ en dezelfde verdeeling. van
den grond vinden wij f 3,46 per Gemet of
totaal f..155,705.
Nemen we thans aan de volgende verdeeling,
wederom over 1869".
- 5,70
3;80'
- 42;92s
- 33,6.7?
Totaal f 136,90:
Gem.
- Taxatie. Verh. Onk. Totaal.
f 6,42. 6,9 o/0 131/3 o/0 f 77,20
- 0,24,- 2,?"
40 met Tarwe.
42 Meekrap.
5 Vlas.
2 Haver. - 3,46 - 7,60
5 'Klavers, Mangels.
4 s) Gerst. - 4,30 - 20,68
2 Paardaboonen. - 3,46 - 7,60
5 Erwten. - 5,60 - ,33.67;
45 Gemeten. p. Gemet - 3,32° Totaal f 449,63s
Of over het jaar 1872 en Verder als in
't vorige geval per Gemet 3,81 en totaal
171,60.
Stellen we eindelijk nog een derde voorbeeld
waarin de Meekrap geheel is weggelaten en
door ancjere vruchten vervangenb.v. aldus
Gem. Taxatie. Verb. Onk. Totaal.
40 - met Tarwe. 6,42. 6,9 o/0 431/3 o/„ f 77.20
5 Vlas.
5 Klavers, Mangels.
2i/2 Rogge, - 4,56 - 43,70
5 Paardeboonen. - 3,46 - 49,
2i/j Haver. - 3d6- 9,50
5 Gerst. - 4,30 - 25,85
5 Erwten. - 5,60 - 33.67°
45 Gemeten, p. Gemet f 3,98 Totaal f 178,925
Of over het jaar 1872 per Gemet 4,68
en totaal 210,49.
Het valt dadelijk in het oog dat iu ons eerste
voorbeeld slechts 20 Gem. volle tiend dragen,
daar 15 Gem. slechts met 24 ets. belast en
10 Gemeten geheel vrij zijn.
In het tweede voorbeeld heeft de inkrimping
van de meekrap-teelt een vermeerdering van
tiendlast tengevolge tot 23 Gem.
In het derde voorbeeld (zonder meekrap)
worden 30 Gem. tiend baar.
Ieder zal wpl iuzien dat de landbouwer op
den duur tot het verbouwen van meer tiend-
bare vruchten zal moeten komen. In onze
voorheelden over 1869 volgt daaruit reeds in
het 2e voorbeeld een meerdere last van 0,32
per Gemet, dat na aftrek der 1373 onkosten
een meerder kapitaal van 4,80 v'oor de af
koopsom uitmaakt. In het defde 'voorbeeld
klimt het verschil met 't Ie tot SH/o ets. of
16,90 per Gemet en niet het 2e is het 60 ets.
of 12 per Gemet. En in de voorbeelden over
1872 bedragen deze nadeelige verschillen 31,
59 en 107'/s ets. of 6,20, 11,80 en 21,50
in kapitaal voor den afkoop.
