ZIMIKZEESOIE COURANT
voor het aitondis- jlSsm. sement Zierihzee.
1874. No. 24.
Woensdag 25 Maart,
77ste j aargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
Vereenigingen van Landbouwers.
Deze Courant verschijnt DINSDAG en VRIJDAG avond,
uitgezonderd op FEESTDAGEN,
Prijs per drie maanden 1,Franco per post 1,
Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PRIJS DER AD VERTEN TI EN
Per gewonen regel 10 cent. II u w e 1 ij k s -Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van I5 regels, mits contant betaald, 25 ct.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever 51. LAKE MAN.
Geen tijdperk der geschiedenis zag zooveel
vereenigingen ontstaan op elk gebied als de
onze. De oude waarheid dat eendracht macht
maakt en dat zelfs zeer kleine krachten door-
aansluiting en vereeniging een groot vermogen
lcuDnen ontwikkelen, wordt in onzen tijd moei
en meer begrepen. Men ziet dan ook ver
eenigingen en bonden tot stand komen niet
alleen tot veraangenaming en vergemakkelijking
van het gezellige maatschappelijke leven, maar
ook in de verschillende takken van nijverheid
en in elk vak van het maatschappelijk bedrijf.
Toch mag men wel beweren dat het beginsel
der vereeniging nog hier en daar voor toepas
sing vatbaar is, waar 't ook ontwijfelbaar nut
tig en voordeelig zou kunnen werken. Slaan
wij b.v. het oog op onze landbouw-nijverheid,
dan zien wij daar eenige groote maatschappijen,
ten deele reeds sedert jaren werkzaam, en
waarvan bet algemeene nut niet kan worden
ontkend, doch het is tevens in het oogvallend
hoe weinig plaatselijke en met het oog op
de locale toestanden meer rechtstreeks berekende
vereenigingen van landbouwers er nog slechts
bestaan. Het mag waarlijk wel verwondering
baren dat er niet in ons landbouwende land
een menigte van dergelijke plaatselijke veree
nigingen bloeien. De provincie Limburg maakt
in dit opzicht een gunstige uitzondering. Daar
zijn in de laatste jaren een aantal landbouw-
casino's ontstaan, en het practisch nut dat zij
stichten lokt gaandeweg ook in het naburige
Noord-Brabant tot navolging uit.
Het komt ons niet ongepast voor nog eens
opzettelijk de aandacht onzer Zeeuwsche land
bouwers op dit inderdaad belangrijke punt te
vestigen. Gaarne willen wij medewerken om
de wenschelijkheid der oprichting- van dergelijke
plaatselijke vereenigingen van landbouwers,
landbouw-casino's of landbouw-soeiteiten meer
ingang te doen vinden. Met veel ingenomen
heid vermelden wij dan ook dat er sedert
kort in het eiland Schouwen reeds twee
dergelijke vereenigingen zijn opgericht, u.l. te
Noordgouwe en te Noordwelle, op welke wij
ons voorstellen later nog eens uitvoerig terug-
te komen.
De strekking en werking der groote Iand-
bouw-maatschappijen zijn in vele opzichten
uitstekend. Van deze vereenigingen gaan de
zoo nuttige tentoonstellingen uit; zij brengen
de pers in beweging om algemeene begrippen
van zaken den landbouw betreffende te ver
spreiden en ingang te doen viudeu, zij kunnen
den landbouwers ingenomenheid met hun zoo
bij uitnemendheid nuttig vak inboezemen en
veel bijdragen tot verheffing van den landbou
wersstand. Maar de werkkring dier groote
maatschappijen is veel te wijd van omvang,
zoodat het directe practische nut voor elke
streek en voor iederen landbouwer in bet bij
zonder zich nog- niet zoo gemakkelijk laat
aanwijzen. Geen tak van industrie toch is er
waarbij zooveel rekening moet gekoude 1 worden
met plaatselijke toestanden en bijzondere om
standigheden als bij den landbouw en met die
bijzondere plaatselijke omstandigheden kan een
groote algemeene vereeniging zich niet bemoeien.
Bovendien is er bij groote maatschappijen geen
sprake van eigenlijk practisch nuttig onderling
overleg, noch van leerzame bespreking van
allerlei voorkomende zaken door de leden.
Slechts de plaatselijke vereeniging kan in dit
opzickt iets doen.
Over de inrichting van de plaatselijke ver
eenigingen die wij zouden wenscben opgericht
te zien zullen wij thans niot uitweiden, maar
slechts in algemeene trekken haar nuttige
strekking trachten aan te wijzen.
De directe goede vruchten die zij kunnen
opleveren kan men brengen onder de volgende
hoofdpuuten onderling verkeer en mededeeling
van elks bijzondere ondervindingen, waarne
mingen en denkbeeldenonderlinge samen
werking tot bet nemen van proevenonderling
overleg ter behartiging van de algemeene be
langen der landbouwers ten opzichte van de
grondeigenaren, den staat en de wet, alsmede
ten opzichte der arbeiders.
Aangaande het eerste punt merken wij op
dat, aangezien de tijden van het monopolie
voorbij zijn, elks bijzonder belang het best ge
diend kan worden door de hulp van aller
gezamenlijke kennis en ondervinding.
De belangen van den landbouwer en de
eischen des tijds vorderen dat hij alle krachten
inspant om zijn arbeid zoo extensief en zoo
intensief mogelijk te maken, dat is: om op
zoo breede schaal mogelijk tegelijk zoo winst
gevend mogelijk te arbeiden. De tijd is voorbij
dat de landbouwer in vrome berusting zaait
en plant zooals hij 't van vader en grootvader
gezien heeft en verder van lucht en grond, van
weer en wind, of zooals de een zegt van Hoo-
ger hand en de andere van 't toeval of 't gelnk
afwacht wat zijn arbeid geven zal. Het staat
natuurlijk als een paal boven water dat ieder
meusch, ook de landbouwer, in zijn arbeid
altoos afhankelijk blijft aan Hooger bestel;
doch dit mag hem niet weerhouden alle krachten
van zijn eigen denkvermogen, al zijn ervaring
en al de voorlichting der wetenschap te ge
bruiken om aan den grond rijke en overvloe
dige oogsten te ontwoekeren. Welnn, geen
beter middel om zijn kennis cn ervaring uit
te breiden, om van dwalingen cn vooroordeeleu
ontslagen te worden en in zijn vak vooruit te
gaan dan opzettelijk daarop berekende omgang
en conversatie met zijn vakgenooten. Wat
de dorpsherberg of sociteit evenmin geven kan
als de gewone wekelijksehe ontmoetingen, op
den marktdag, in de stad, dat kunnen de
dorps-landbouwvereenigingen wel geven. In
de samenkomsten dier vereenigingen is het vak
hoofdzaak en niet de gewone flauwe en nut-
telooze conversatie, waarmede men meestal,
onder het bittertje, in do herberg zich moet
behelpen.
In de tweede plaats noemden wij de proeven.
Met hoeveel bedenking en tegenkanting-, stijf
hoofdig verzet zelfs, de wetenschappelijke land
bouw nog te worstelen kebbe, niets zal kunnen
tegenhouden dat de landbouwwetenschap ten
laatste moet overwinnen en alom gehuldigd
worden. De meeste teleurstellingen waartoe
de proeven met nieuwe werktuigen, nieuwe
manieren, nieuwe bemestingen en in 't algemeen
alle proefnemingen aanleiding geven, worden
veroorzaakt door de zwakheid der op zichzelf
staande krachten. Wij kunnen ons voorstellen
dat een modern landbouwer zich met zijn werk
ruïneert enkel omdat hij alleen staat en alleen
gelaten wordt, terwijl hij tot een zegen voor
allen kon zijn, zoo hij in overleg en vereeniging
met zijn vakgenooten kon arbeiden.
De aankoop van kostbare werktuigen gaat
veler krachten te boven met vereenigde krach
ten valt hij niet zwaar, terwijl de werktuigen
in veel gevallen onderscheidene landbouwers
achtervolgens kunnen dienen. Voor 't geval
eenig werktuig later mocht tegenvallen of min
der aan 't doel beantwoorden, wordt de schade
onder velen verdeeld en gemakkelijk gedragen.
Het nemen van proeven met chemische mest
stoffen, die gedurig meer opgang maken en
voor den intensieven landbouw onmisbaar zijn,
kan bet voordeeligst geschieden door een ver
eeniging. De aankoop van die meststoffen is
ook aanmerkelijk voordeeliger bij groote hoe
veelheden dan bij kleine en een vereeniging
kan die groote inkoopen doen. Er schuilt
veel bedrog onder die chemische meststoffen,
zoodat wel elke partij moet onderzocht worden
door een vertrouwd scheikundige en de kosten
van dit onderzoek kunnen door een vereeniging
gemakkelijk worden gedragen.
liet wordt meer en meer noodig dat de landbou
wers proefvelden aanleggen ton einde steeds meer
door te dringen tot bet wezen van bun vak: nauw
keurige kennis van don grond en van de eigenaar
dige voedingsstoffen die t- gewas vercischt. Voor
ieder landbouwer in het bijzonder heeft liet
aanleggen en met nut bestndeeren van zulk
een proefveld eigenaardige bezwaren, die ge
noegzaam allen overwonnen worden wanneer
de vereeniging der landbouwers van den om
trek zich daarop toelegt.
Eindelijk is er geen beter middel tot behar
tiging en bepleiting der belangen van don
landbouwer en zijn bedrijf dan de vereeniging-
van vele vakgenooten tot één lichaam. Voort
durend komen er belangrijke zaken voor omtrent
welke de op zichzelf staande landbouwer in
bot onzekere on onbestemde blijft, waarin bij
machteloos is, of die zijn aandacht ontglippen,
hoezeer zij ook zijn belang raken. Wij noemen
b.v. slechtspolderzaken, tienden, de jachtwet,
de grondbelasting, de middelen van vervoer,
de regeeringsmaatregelen in tijden van vee
ziekte, de verhouding- tot de arbeiders en de
fabrikanten. De vereeniging kan zich al deze
zaken en nog veel andere meer aantrekken en
voor de behartiging der gemeenschappelijke
belangen zorgen.
