Buitenlandsch Overzicht.
Brieven uit Zeeuwsch-Vlaanderen.
't gemengd zal worden om wat nieuws op te leveren
immers op zich zelf mist de anti-revolutionaire partij
vooralsnog de bevoegdheid om de leiding der zaken
op zich te nemen, zij kan oppositie zijn doch nog
niets meer dan dit. Van een compromis met de
conservatieven kan niets komen, omdat deze zich
verknocht hebben aan de ultramontanen en, 't moet
tot eer der anti-revolutionairen gezegd worden, hiertoe
zijn deze niet te brengen.
Maar al gevoelde nu de anti-rev. partij dat zij ten
deele den toestand beheerschte, zij was zich in lange
niet bewust wat haar weg in de gegeven omstandig
heden moest zijn. Eerst nu is zij voor den dag
gekomen met haar conclusie. De Standaard maakt die
openbaar en zij is dezehei tegenwoordig kabinet
steunen, in afwachting dat door het ministerie een
houding worde aangenomenmet zijn gesteldheid stroo-
kende. Derhalve afwachten wat er van het ministerie
zal worden en, gelijk de Standaard er nog aan toevoegt,
zich niet verhangen aan conservatieve noch ultramon-
taausche vriendschapsbanden.
Als Atchin maar niet als een leelijke spaak in 't
wiel er tusschen gekomen ware, hoe anders zou de
zaak dan staan Doch naarmate de toeleg duidelijker
wordt van de drie oppositie-partijen om de geheele
schuld van die Atchiu-historie te schuiven op en te
doen dragen door dit ministerie, wordt ook de verant
woordelijkheid zwaarder van hen die zich niet tot de
oppositie wilden gerekend hebben en die toch 't meest
de dagen van 't tegenwoordige kabinet hebben verbitterd.
Gesteld we verliezen, dan wordt de liberale partij onder
de schuld bedolven,- gesteld we winnen, dan wordt
diezelfde partij iu den persoon van 't kabinet toch de eere
daarvan ontnomen, onder voorwendsel dat men het
kabinet immers heeft laten leven om ziju fouten
eerst te beteren.
Zierikzee. Ten vervolge op 't in ons vorig nummer
medegedeelde programma der tentoonstelling van land
bouw, melkerij en bloemen te Goes, merken we nog
op dat de aangifte van inzendingen ook kunnen
geschieden te Zierikzee bij den secretaris der afd. den
heer H. G. Mulock Houwer.
Te Goes heeft zich een geval van typhus voorgedaan.
Te Ylissingenis den 21 dezer door een groote
menigte burgers voorafgegaan van een muziekcorps
met fakkellicht een hulde gebracht aan de nagedachtenis
van Neerland's grootsten zeeheld, den Vlissinger M.
Adrz. de Ruijter, die den 21 Aug. 1673 de Engelschen
sloeg iu den geduchten zeestrijd bij Kijkduin. Aan
den voet van het standbeeld des belds werden eenige
muziekstukken uitgevoerd en een toepasselijk vader
landslievend woord gesproken. De ovatie had geen
officieele kleur't was de burgerij eerende de nage
dachtenis van den edelen de Ruijter die ook door
burgerdeugd uitmuntte.
In het Staatsblad no. 121 komt voor 't Kon.
besluit van den 13 Aug. 1873, waarbij de artt. 21
en 22 van het reglement voor de Rijks-hoogere
burger- en landbouwscholen vastgesteld bij Kon. besluit
van 30 Aug. 1864 'Staatsblad no. 91.) De hoofdzaak
der wijziging bestaat in het verplicht stellen der
toelatingen overgangs-examens. Gelijk bekend is, werd
vroeger bij Miuisterieele beschikking bepaald dat de
leerlingen om tot hoogere klassen bevorderd te worden
niet verplicht waren aan de eischen van 't examen
voor die klasse te voldoen, een interpretatie die zeer
nadeelig op 't onderwijs aau de Rijk- H. 33. kan
werken en die terecht nu weder verlaten is.
Onder de bekroonden met de medaille van verdienste
op de Weener tentoonstelling komen voor de heeren
E. van den Bosch van Goes, A. Geluk van Tholen,
en J. J. Bal van Middelburg.
Z. M. heeft pensioen verleend ad. 695 aan den heer
J. Bourdrez, gewezen opzichter van 's Rijks waterstaat
te Middelburg
Door den Min. Binnenl. Zaken is ter kennisse
gebracht dat bij den boekhandelaar firma van Weelden
en Mingelen te 's Hage kosteloos is verkrijgbaar gesteld
een verbeterblad van de Nederlandsche Pharmacopoea.
De fusie is nog altoos de gewichtige zaak van den
dag. Het is evenwel geen wonder dat na de be
komst van do groote verrassing, die de conferentie van
Erohsdorff had aangebracht, sommige nadenkende
mannen zich met bedaardheid rekenschap hebben ge
geven van den toestand. Bij de leidende coterie is
't niet meer noodig te vragen wat wilt gij Wat
zij wil heeft ze duidelijk genoeg gezegd. Al te dui
delijk zelfs voor 't succes van haar eigen zaak, want
ze heeft 't nog denkende deel van de mannen die in
vloed kunnen uitoefenen juist daardoor wakker geschud
en tot nadenken gebracht. Neen, zeggen deze nu, de
fusie is nog geenszins een fait accompli. De beide
groote monarchale partijen, orleanisten en legitimisten,
zijn immers niet verpersoonlijkt in de beide prinsen
die daar te Erohsdorff dat kleine diamatisch incident
hebben gespeeld Wij hebben te doen met twee par
tijen, niet met twee prinsen, en al beschikken nu die
prinsen over de huid van den beer, de beer zeli loopt
nog iu het bosch te brommen. Dit is waar't gaat
niet aan te veronderstellen dat zelfs in. de Nationale
Vergadering, hoe zonderling ze nu ook zij, de uit
roeping van Hendrik V zoo maar op eens, bij wijze
van motie van orde, er door gehaald zal kunnen wor
den en nog minder bij de natie zelf. Het legiti-
misme is niet alleen een staatkundige theorie van den
adel en de clericalen, 't is een geloofsbelijdenis die
nog leeft in duizenden kinderen der natie voor die
geloofsbelijdenis streden de Vendeërs tegen de eerste
republiek en men vergete het niet, ze streden daarvoor
wederom tegen de Juli-monarchie der orleansen. liet
orleanisme vertegenwoordigt evenzeer een politieke ge
loofsbelijdenis, het is het burgerkoningschap, ongeveer
beschouwd als de resultante vau 't uiterste der legi
timisten en 't uiterste der republikeinen. De fusie
is daarom niet een mondeling accoord tusschen twee
prinsen integendeel de fusie is een onmogelijkheid
want ze zou zijn de samensmelting van de eene der
twee werkende krachten met de resultante. Waar is
't ook dat het fusionisme reeds meer dan veertig jaar
heeft gewerkt en altoos zonder vrucht, 't geen wel te
verklaren is. Doch de Eransche natie is vergeetachtig
en als haar uitverkorenen, haar deze dingen niet gedurig
voorhielden zou zij ze allen gelijkelijk vergeten en zich
laten meesleepen door eiken oogenblikkelijken indruk.
Wij voorons houden de fusie nog maar voor een
veronderstelling, en niets meer.
Opmerkelijk is het ook hoe de departementale en
vele gemeenteraden door hun houding protesteeren
tegen den overmoed der partij die tijdelijk 't gezag in
handen heeft. Zoo er een fonds aanwezig was om de
fusie kracht te geven 't moest in deze regeerings-
lichamen liggen, doch de bewijzen zijn overvloedig
dat de kring van notabele burgers waaruit deze raden
voortkomen, en dat is juist dc beste kern der natie,
niet is ingenomen met een legitiemen koning.
Al gaat dan ook de dweepzieke ultramontaansche club
die dit alles tot zoover gedreven heeft, zelfs nog ver
der en stopt ze b. v. de dames en heeren doekspelden
in de hand in den vorm van een kruis of een zwaard
met leliën bezet en met de woorden „in hoe signo
vincesdan beteekent dit nog slechts weinig, en 't' wil
volstrekt niet zeggen dat in November de witte lelievlag-
zal waaien en Hendrik Y //bij de gratie Gods" zijn
avenement zal doen aankondigen bij de Europeesche
hoven.
Ook de drijvers zelf gevoelen dit, naar 't schijnt,
wel. Vandaar de dwaze praatjes over 't ontwerpen eener
constitutie terstond na de proclamatie van Hendrik V.
't ls alsof ze niet wilden weten dat een legitiem
koningschap en een constitutie twee onvereenigbare
begrippen zijn.
Er kon ten slotte nog wel eens geheel iets anders
uit de crisis geboren worden. Men moest blind zijn
om dit niet in 't verschiet te zien aankomen. Wat
de Gaulois in een droomgezicht zag- en wat de naïeve
Meierijsche Courant vervolgens voor werkelijkheid
heeft gehouden, kon wel eens waarheid worden ten
deele althans, want de heer Thiers behoeft er niet voor
vermoord te worden. Wat o. i. gebeuren kan is dit
Na de bijeenkomst der Nat. vergadering zal de
meerderheid het vraagstuk der monarchie ter tafel
brengen en de beslissing doordrijven in haar geest
clan zal de republikeiusche partij, tot het uiterste
gebracht, de revolutionairen niet langer kunnen tem
men en in bedaardheid houden oproer en tumult
zullen losbreken Mac-Mahon zal zich geroepen en
de ure gekomeu achten om zijn plicht te doen en wel
in 't belang van den zoon zijns ouden meesters en
zoo zou men Napoleon IV hebben bekomen door 't
onbesuisd roepen om een Hendrik Y. Er ontbrak
aan de voltooiing der dramatische scène dan nog
alleen maar een plebiscit, doch de geestelijkheid, die
zich als 't er op aankomt zoo goed in de omstandigheden
weet te schikken, zou er spoedig- toe over gaan om
de briefjes voor de boeren in te vullen met een oui.
Niets evenaart tegenwoordig de drukte der bede
vaarten, dat is een manie, een ragecle ijver voor
de evangelisatie-partijen bij ons is daar niets bij
de vlammen van 't stroovuur slaan hoog op ten hemel.
Den 17 Augustus werden er pelgrimstochten gehouden
naar 11 plaatsen, den 18 naar 5, den 19 naar 4, den
20 naar 4 en den 21 naar 7 plaatsen. Dat is 31
bedevaarten in 5 dagenOf 't middel helpen zal, dan
of men 't hollende paard over den kop zal jagen,
moet de naaste toekomst leeren.
jLu cle Spaansche havens bevinden zich thans oor
logsschepen van Duitschland, Engeland, Erankrijk en
Italië, terwijl de weinige getrouwe Spaansche oorlogs
bodems tusschen hen heen en weervaren om de kusten
te zuiveren van Deerhounds die wapenen aan de Car-
listen brengen en in oproerige zeeplaatsen cle orde te
handhaven. De Spaansche marine heeft hierdoor wel
iets van een dorpspolitieagent, die zijn best doet om
de ruzie in de herberg te sussen //omdat de heele
gemeenteraad en de notabelen" er bij staan en op
hem letten. On der tusschen is er nu zeer weinig meer
noodig om de vreemde interventie tot een feit te
maken, en 't zou misschien te wenschen zijn dat er
dit maar van kwame.
Tegen cle Carlisten schijnt de regeering steeds meer
en meer vooruit te gaan, ofschoon wc geen onvoor
waardelijk geloof hechten aan de verhalen van over
winningen die van officieele zijde uitgaan, eu evenmin
aan die welke de Carlisten uitstrooien.
Te Genève is dezer dagen aan cle gevolgen van
hersenschudding overleden de gewezen hertog Karei
van Brunswijk. Deze man heeft zonderling geleefd, is
als een zonderling gestorven en na zijn dood wordt
er tengevolge van zijn zonderling testament nog zon
derlinger met zijn lijk omgesprongen. Zijn vermogen,
op 25 millioen begroot, doch waarvan 't 24/25 ge
deelte in de lucht hangt en alleen door tal van
processen zal te realiseeren (of op te maken) zijn,
heeft hij aan de stad Genève vermaakt, doch hier bij
heeft hij zulke origineele voorwaarden gesteld, o. a.
dat hij een standbeeld moet hebben van marmer en
twee prinsen zijner familie elk een van brons, dat
het voor den raad van Genève nog een punt in
kwestie is of hij de nalatenschap zal aanvaarden
of niet. Een Engelschman, zekere Smith, is executeur
tegen een honorarium van 1 millioen.
IV.
Cadzand, 15 Augustus 1873.
Amice
Vóór mij de zee, de onmetelijkeachter mij het land van
Cadzand, het welbekenderechts en beneden mij de hooge
duinen, de beveiligende, links de zeesluis van het uitwate-
ringskanaal, het lang gewenschte.
Zoo ben ik dan sedert eenige dagen in het eigenlijke
Cadzand, het land der Kattenhet land, waar de prachtige
episoden uit de Goedroen spelen, niet verre van liet land
schap Buckde bakermat van den held uit het Nevelingenlied
in 't verschiet de toren van het klassieke Aardenburg, waar
Willem van Utenhoven zijn dieren-epos van den Vos Bei-
naerde te boek steldenog iets verder de plompe toren
van het oude St. Anna ter Muyde en daarachter Damme,
waar Maerlant zijn Spieghel Historiaal berijmde. Hier de
plaats waar Maurits zich inscheepte om dien beroemden
tocht in Vlaanderen te doen, die met de overwinning bij
Duinkerken bekroond werd; daar de toren van het toenmaals
bijna onneembare Sluis, dat de namen van Parma en Maurits
als stededwingers vereeuwigen zou
Wat is er toch menige schoone bladzijde in onze letter
kunde wat is er menig heldenfeit op te teekenen uit onze
geschiedenis't Is waar vaderlandsliefde" is een gevolg
van gebrek aan algemeene menschenliefde, maar toch, ik
ben er trotsch op te behooren tot een land dat een geschie
denis heeft.
«Noblesse oblige" zei ik dan ook tegen een lang heer,
die zich in gezelschap van een paar jonge dames in het
badhuis bevond en daar met een paar breedgeschouderde
Cadzantenaars over den oorlog in Atsji zat te redeneeren
want die rnan begon me machtig te vervelen.
De heele winkel was een prulleboelheel de soldaterij
moest afgeschaft wordenals hij in de Oost haas was, 't
zou wel anders gaanhij zou bij den eersten aanval cle
Atsjineezen geëcraseerd hebbenmet een ecraseerde hij een
heele pint bier.
Toen ik de vrijmoedigheid nam om hem te doen opmer
ken, dat hij in tegenspraak met zich zeiven was, als hij zei,
dat hij de soldaterij zou afschaffen en de Atsjineezen ecraseeren,
werd hij eenigszins boosmerkte op, dat hij geen schoolvos
was en trachtte zich uit liet nauw te redden door te zeggen,
dat hij niet wist, wat wij eigenlijk in Atsji te doen hadden
dat we beter hadden gedaan de Atsjineezen met rust te
laten dat er weêr een heele boel geld verknoeid zou worden
dat Sumatra toch niet rendeerdeik weet niet
in welke palingbochten hij zich nog al meer wrong.
Ik begon zoo zachtjes aan te merken met wien ik te doen
had. Zoo'n soort courantenlezer, als ik u in mijn vorigen
brief beschreven hebdie meê praten over Spanje en Indië
juist op de wijze van de laatste courant, die ze gelezen
hebben en met een aplomb, dat gij een oogenblik zoudt
denkendie vent is er zeker geweestBij geluk maken ze
intusschen al gauw zulke ontzettende bokken, dat een ieder
hunne volslagen onkunde door dat vernis heen ziet kijken.
Ik wou dat ge 't gezicht van dien man gezien had, toen
ik hem na al zijn gescharrel vertelde, dat hij een heele boel
groote woorden gebruikte, maar niets bewees, dat hier vooral
het noblesse obligegold en dat
Maar ilc had geen tijd om uit te praten. De man betaalde
zijn gelag, groette het gezelschap, liet zijn paard inspannen
en reed met zijn gezelschap weg.
Ik ben overtuigd, dat hij het land aan mij had en mis
schien nog jaren zal hebben.
Op mijne navrage aan de biijvenden, wie die heer was,
vernam ik, dat hij nog al wat geld bezat, rijk getrouwd was
een paar kinderen had, en bij dat alles eene soort van
dorpsnotabiliteit, gewoon om 't hoogste woord te voeren
dat niemand hem eigenlijk goed aandurfde, maar ieder er
veel pleizier in had, als hij eens op zijn kop kreeg.
'k Heb hier meer van die menschensoort ontmoet. Ze
behooren, zoolang ze niets te zeggen hebben, tot de ultra
liberale partij zoodra ze lid van den raad geworden zijn,
zijn ze nog maar alleen liberaal, en zijn ze wethouder geworden
of aan 't hoofd van eene andere administratie gekomen, dan
zijn ze de grootste, de verwaandste en de onverdragelijkste
baasspelei's, die er uit te denken zijn.
