ZIERIKZEESCHE COURANT.
voor het arrondis-
sement Zierikzee.
1878. No. 66. Woensdag 20 Augustus. 76ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
Feuilleton.
BEKENDMAKING.
Deze Courant verschijnt DINSDAG en VRIJDAG avond,
uitgezonderd op FEESTDAGEN,
Prijs per drie maanden 1Franco per post f 1
Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PRIJS DER AÜVERTENTIEN:
Per gewonen regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 15 regels, mits contant betaald, 25 ct.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever II. lAïiE\Ji.4>.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee
maken bekend, dat MATTHIJS den HARINCK, wonende in
deze gemeente, vergunning heeft gevraagd om eene berg
plaats van petroleum te maken aan zijn woonhuis, staande
in de Lange Nobelstraat, wijk A, no. 32, en dat de infor-
matiën de commodo et incommodo betreffende dit verzoek
zullen worden gehouden op Woensdag den 20 Augustus a. s.,
te 12 uur des middags, in de gewone vergaderkamer van
het Bestuur ten Raadhuizezullende allen, die tegen dat
verzoek bezwaren mogten willen inbrengen, alsdan in de
gelegenheid zijn om in hun belang te worden gehoord.
Zierikzee. den 15 Augustus 1873.
De Burgemeester en Wethouders
v. CITTERS.
De Secretaris,
J. P. N. ERMERINS.
De Anti-Draaimolens-beweging.
Het heugt ons nog hoe we als kleine knapen
de kermis met ongeduldig verlangen te gemoet
zagen, o. a. omdat met de kermis ook de
„mallemolen" meekwam. Prettig denkbeeld
die mallemolen voor een jongen van de jaren
40 en vroeger! Eerst in een schuitje, bakje
of sleetje, zooals men 't al noemde, en later
op een paard, althans op een van hout gezaagd
en gekapt fatsoen van een paard 1 Wij zien
den ouden bekenden mallemolen nog in onze
herinnering; 't latwerk rood-wit-blauw, de bakjes
groen-rood-geel, de paarden zwart, bruin, bont
of sehimmelklenrig geverfdvan onderen „de
houten," waarin de paria's onder de jongens
„liepen" om de machine aan den draai te
krijgen en bovenop een jong mallemolentje,
dat ook meedraaide als de oude draaide.
En dan 't Bleutel trekken! en als prijs een
gratis-beurt; later 't ridderlijke ringsteken en
mede een gratis-draai voor de drie ringen 1
Oude, aardige, populaire, fatsoenlijke malle
molen wat is er van u geworden 1 Een groote
draaiende tent met klatergoud en valscb kristal
opgeschikt, met schilderijen en spiegels in uw
midden, zonder „de houten," met hangende
paarden, leeuwen, sphinxen, draken en basilis
ken, met hakken als moesten er heele famieles
ingeladen wordenmet een woest brullend
draaiorgel, een paar gescheurde bekkens, een
Turksche trom, een triangel en een afschuwelijk
trio van schreeuwende meiden en kerels
En ge amuseert nu niet meer onze flinke
Hollandsehe jongens, degenen die centen hebben
op de paarden en die geen cent hebben „in
de houten;" neen, ge amuseert nu groote kin
kels en lummels van jongens en groote blagen
van meidenja zelfs heet het dat gij groote
mensehenmannen en vrouwen, heeren en
dames zelfs amuseert.
Ook zijt ge ontaard van menige deugd die
in u te prijzen viel toen ge nog maar eenvoudig
de „mallemolen" waart.
De mallemolen draaide overdag; als de hel
dere zonnestralen de verf van zijn paarden
bladderde, dan deden die dieren hun dienst en
amuseerden ze de lustige knapen en vroolijke
meisjes. Zoodra de avond kwam was 't spel
uit, dan werden de paarden en schuitjes in
het midden gezet om de spil heen, de houten
werden uitgespannen en als beschutting rond
de paarden geplaatst; daarna maakte „de baas"
alles vast met een touw of een ketting en de
mallemolen „was op slot" tot den volgenden
middag. Thans is 't, helaas, omgekeerd. Zoolang
de zon schijnt vertoont de draaimolen zich als
een officierstent, die op een stok staat te drogen
en 's avonds, tegen den tijd dat de knapen en
meisjes naar bed moesten, dan wordt de vuile
gordijn opgerold, de glasvlammen worden aan
gestoken, 't helsche geraas begint en paarden,
leeuwen en draken krijgen geen rust vóór diep
in den nacht.
Arme oude mailemolen! hoe zijt gij gevallen
ondanks al uw opgesmukteu pronk en ondanks
de vaatjes met eenten, die uw „directeur mee
neemt als hij u ook meeneemt 1
En dan, ge zijt niet meer alleen koning in
uw rijk, ge zijt niet meer „de mallemolen."
Bij geheele zwermen komen tegenwoordig uw
verbasterde nakomelingen en vervullen de steden
bij kermistijd met een zoo ontzettend geraas,
gehuil, getier, geklinklank en gebons alsof al
de heksen van den Blocksberg in uw paarden
en monsters gevaren waren en op 't kommando
van uw „directeur" en uw „directrices" haar
sabbath hielden.
Wat kan er toch in een menscheuleeftijd
van een mallemolen worden
Opmerkelijk is het ondertnssehen dat het
tijdperk van draaimolen-manie, dat we thans
beleven en dat nu ook zijn periode schijnt
bereikt te hebben, niet het eerste is, dat de
geschiedenis der beschaving te vermelden heeft.
In een niet geheel onbekend boek, in folio,
handelende over de bespottelijke effecten-spe
culatie en den overdreven actie-handel van
1720, welk werk in 1729 is gedrukt, vindt
men een menigte en daaronder geestige spot
prenten. Een dezer prenten stelt den malle
molen voor, zooals die toen waarschijnlijk wel
geweest is en waarlijk, als we dien molen zien,
dan moeten we erkennen dat de thans in zwang
zijnde draaimolens toch nog zoover niet zijn
gevorderd. De mechaniek wordt daar door
een paard in beweging gebracht; de paarden
zijn ook monsters, de bakken zijn chars a-bancs
of venus-sehelpen't geheel is met een tent
overdekt, in een omheining besloten en met
allegorische beelden, sommige draaiende andere
stilstaande, versierd.
Maar dit daar gelaten al is de overeenkomst
van de effecten-draaierij met de draaierij in
deze beide tijdperken, 1720 en 1873, ook
treffend.
Een reisje
Fantasie
naar Emancipatoria
door W E E, T H E R.
XXII.
Daar is vooreerst het huwelijk zelf volgens uw
wetten en godsdienstige denkbeelden. Wanneer man
en vrouw zedelijk genoeg zijn om hun vereeniging
door acte te wettigen en door kerkelijke vormen-zoo
genaamd te heiligen, dan leggen ze daardoor een
getuigenis af van hun eerbied voor het zedelijk
heids-beginsel. Wat doet nu uw maatschappij? Zij
maakt dien band nagenoeg onbreekbaar. Zoo die
vereeniging later blijkt te zijn geweest een fout,
een vergissing, een dwaasheid, gij maakt die onher
stelbaar. Gij kluistert partijen aan elkander voor
eeuwig en dat doet ge alleen in dat ééne geval, ter
wijl ge alle andere overeenkomsten opzegbaar maakt.
Wanneer daarentegen man en vrouw hun vereeniging
niet wettigen, noch heiligen, dan laat gij hun volkomen
vrijheid om eventueel hun vergissing te herstellen
en elkander los te laten.
Maar gij doet meer. Wanneer de echtgenooten el
kander verlaten omdat zij zich in elkander bedrogen
hebben dan breekt gij den staf over hen en verklaart
hen onzedelijk. Doch als onwettig sarnenlevenden el
kander verlaten om dezelfde reden, dan drukt uw
maatschappij op de verlaten vrouw het schandmerk en
geeft den verleider een getuigschrift van zedelijkheid
mede, hem prijzende voor zijn terugkeer tot een inge
togen leven.
In beide gevallen is de vrouw de meest lijdende partij.
Uw zoo geprezen maatschappij doet nog meer. Zij
schandmerkt de vrije liefde en zij drukt en bezwaart
tegelijk de wettige verbintenissen.
Millioenen jonge mannen ontzegt zij het huwelijk
zoolang zij 't soldaten pak dragenhoewel het toch
overbekend is dat dit verbod van te trouwen niet
gelijk staat met onthouding van het involgen der na
tuurlijke aandrift. Honderdduizenden jonge mannen
en jonge vrouwen ontzegt zij 't huwelijk, hun wijs
makende dat er in die onthouding iets Godsdienstigs
gelegen is en zij sluit ze op in de kloosters, terwijl
't toch onmogelijk is de zinnelijke natuur daarbuiten
te sluiten.
De gehuwde staat wordt verder gedrukt door uw wetten.
Gij laat de meeste belasting betalen door de gehuwden
en de meeste ongehuwden ontgaan zelfs bijna eiken last.
Gij beschouwt het huwelijk als een belemmering
in veel gevallen en trekt den ongehuwde voor bij
den gehuwde. Het is soms of men den gehuwden
staat als een groot kwaad beschouwt, en waarlijk in
het systeem uwer vormen en begippeu is hij een kwaad.
En is uw maatschappij hard jegens den gehuwden
staat, zij is nog harder en onbarmhartiger jegens de
ongehuwde vrouw.
Als kind wordt ze verwaarloosd. De volksmeening
z/'t is maar een meisje" wordt door de genen die beter
moesten weten gevoed.
't Is maar een meisjeOnder deze minachtende,
vernederende en verderfelijke formule wordt 't vrouwe
lijke volkskind groot gebracht. Verwaarloosd naar 't
verstand wordt zij zwak in de beginselen der zedelijkheid.
Is 't het verwaarloosde volkskind te verwijten dat
ze, tot haar bloeitijd gekomen, ook zwak is tegenover
de verleiding? Welke zedelijke beginselen, welk fonds
van gezond en ontwikkeld verstand geeft uw maat
schappij de jonge vrouw mee in het leven Als de
stem der natuur en de gisting van het jonge bloed
zich in haar openbaren, wee haar dan als ze schoon
is en welk meisje heeft niet ten minste eenige
maanden in haar leven dat ze schoon en bevallig is
wee haar dan als ze schoon is,- want wat hoeft ze
om zich te sterken tegen de gevaren die haar dreigen
Aan uw maatschappij, die de vrouwelijke jeugd
verwaarloost, de schuld dat verreweg 't grootste deel
