DE UITSLAG DER VERKiËZINGENT
Binnenland.
Maar er is nog meer en met de aanstipping
van een enkel punt uit dit meerdere zullen we
thans onze beschouwing over dit onderwerp
sluiten.
De grondwet en de ondervvijs-wet sluiten de
secte-school niet uit, zij laten haar vrijheid om
zich te vestigen en te ontwikkelen. Er is derhalve
op wettelijken grond tegen de seete-seholen niets
in te brengen. Men kan haar bestaan verkeerd
achten en betreuren, 't zou ongrondwettig zijn
het te willen verhinderen of beletten. Wij voegen
er zelfs hij dat het niet wijs zou zijn langs
wettelijken weg tegen de seete-sclioleniets te doen.
Maar de middelen die de drijvers der secten
gebruiken om hun doel te bereiken zijn niet
altoos zuiver. Integendeel zij zijn doorgaans
onrein, laag, verachtelijk hoogst onzedelijk zelfs.
Doorgaans zijn de argumenten die men aanvoert
om de gezeggelijke, volgzame, helaas nog bijna
geheel onbevoegde schare voor de seete-school
lekker te makeu en op le warmengeheel ne
gatief, enkel bestaande in insiuuaties, verdacht
makingen en lasteringen tegen de openbare school
en haar bedienaars. Nu wordt nitgevaren tegen
de profane wetenschap die de kinderen tot on
geloof opkweekt, dan tegen de ongeloovigheid
der openbare onderwijzers of deze al hun best
doen de jeugd liefde en zocht in te prenten
voor al wat waar, sehoon en goed is, voor al
wat liefelijk is en welluidt, daar wordt minder
opgelet. Ja men gaat in sectarischen ijver zoo
ver, de jeugd zelfs wantrouwen in te boezemen
jegens haar onderwijzers en opvoeders.
Dat de drijvers voor de secte-school niet
tegen 't aanwenden van zulke middelen opzien
is waarlijk een groot kwaad. De strijd blijft
daardoor niet gelijkwant de roeping van den
openbaren onderwijzer is te edel en te verheven
om van dergelijke middelen ook gebruik te
maken en den vijand met gelijke munt te betalen.
Bovendien de wet verbiedt het hem zeer uit
drukkelijk en hij kan noch mag het „leer om
leer, oog om oog, tand om tand" in practijk
brengen. Dit maakt de secte-drijvers sterk en
overmoedig tevens want wie kan hen beletten
den weerloozen openbaren onderwijzer te lasteren
en te honen Dit kan de wet niet en de
verongelijkte onderwijzer der openbare school
ook niet.
En toch kan hij iets, toch kan hij veel, toch
kan hij alles en behoeft hij den ongelijken kamp
niet te vreezeD.
Hij vermag dit juist als hij zijn taak' trouw
vervult, zijn roeping wel begrijpt en opvolgt,
als hij is een drager des lichts en dat licht
voortplant en doet ontvlammen in de jeugdige
harten die aan zijn zorg zijn toevertrouwd. In
plaats van den kinderen bv. bijbelteksten van
buiten te laten leereu waaruit schijnt te blijken
dat 999 menschen voor de hel bestemd zijn
tegen 1 voor den hemel, kan hij hen inboezemen
liefde voor de naasten, voor God, voor al wat
goed en rein is, dan opent hij hun een hemel
in het gemoed en de hel blijft verre van hen,
terwijl ze, als in 't voorbij gaan, leeren goed
oog onuitstaanbaar bespottelijk en vernederend voor
't mannelijk geslacht tevens.
Ondertusschen had de machinist de werktuigen in
beweging gebracht om 'tkabel te winden; vlug en
onberispelijk regelmatig wond de trommel 't lint weder
op; terwijl de tien jongens zorgden dat het zoo schoon
en behoorlijk ingesmeerd om den trommel kwam dat
er aan geen roesten te denken was. Terwijl men
hier mede voortging en ik mij weder wilde verwijderen
kwam een officier, die er vrij snibbig uitzag even
surveilleeren; zij liet mij echter ongemoeid en ik ging
de machinist weder opzoeken. Ik kon onmogelijk na
laten mijn wrevel een beetje lucht te gevendoch zij
lachte fijntjes en merkte op dat de jongens aan boord
't zoo kwaad niet hadden, zij hadden goede menage,
geen hoofdbrekend werk en geen halsbrekend werk
ook, wel wat machinaalmaar, zei ze, waar zal men
ze anders voor gebruiken Bovendien, voegde ze er
bij, als de kapitein eens bijzonder goed gemutst is
mogen ze bij groepen te gelijk voor een keer eens
zooveel alcohol drinken als zij willen en dan is 't een
potsierlijk gezicht zulke dwaze sprongen en zotte figuren
ze dan maken. Hit gebeurt echter niet dikwijls, daar
ze er nog al van verslijten en dat zou te duur uitkomen.
Maar, ging ze voort, er zijn aan boord wel betere
betrekkingen voor mannen en die meer met uw eer-
te zijn en goed te doen, den naasten te zegenen
en niet te verdoemen. En wanneer hij zoo
zijn taak opvat en in oprechtheid en ijver tracht
te volbrengen, dan, dit gelooveu wij vast, zal
hij een geslacht opkweeken, dat, groot geworden,
zich niet meer zal laten ophitsen en opruien
door secte-drijvers, maar dat de waarheid zal
weten te schiften aan den leugen en dan is hem
de overwinning.
We hebben nog te vermelden dat te Alkmaar
herkozen is het aftred. lid jhr. rar. O. van
Foreest, c., met 1270 van de 2463 stemmen.
Wat nu de uitkomst der verkiezingen van den 10
Juni betreft; 't is niet moeielijk om daaruit allerlei
bespiegelingen te maken, doch in den grond is de
uitkomst voor de verhoudingen der partijen van zeer
weinig gewicht.
Men kan ook niet aannemen dat de verkiezingen
ditmaal een overheerschende staatkundige beteekenis
hebben gehad, dit is slechts voör de anti-revolutionaire
partij en voor de ultramontaneu het gevalvoor de
eerste was de onderwijs-kwestie voor de laatsten het
ultramontaansche kommando de leidende gedachte.
Zooals de heer de J. in de N. Midd. Court, doet,
uit den uitslag dezer verkiezingen een votum van
afkeuring van het ministerie wegens den oorlog met
Atchin op te maken, heeft o. i. geen enkelen grond.
Atchin heeft gelukkig met deze verkiezing weinig of
niets te maken gehad of 't moest zijn dat de heer
Nierstrasz 't daaraan te wijten heeft dat hij in her
stemming is gekomen.
De liberale partij is er ondanks de weinige geest
drift die zij ontwikkeld heeft tegenover de tegenpartijen
die wel geestdriftig waren, nog ai goed afgekomen.
Van de 69029 uitgebrachte geldige stemmen hebben
de liberale kandidaten er 30857 op zich vereenigd,
d. i. nagenoeg de helft van al de uitgebrachte stemmen.
Met het oog op dit kapitale cijfer kan het de vraag
niet zijn of de liberale partij nog den grondtoon van
't land uitdruktzij doet dit feitelijk en behaalde
alleen nagenoeg zooveel stemmen als de drie andere
partijen te zamen.
Voor de anti-revolutionaire partij was deze verkiezing
een groote geregelde monsteringal hare lichtingen
had zij onder de wapenen geroepenzij behaalde
13265 d. i. nagenoeg 2/5 van al de steramen. Haar
corps van kandidaten heeft echter niet veel succes
gehad. Nergens behaalde zij de overwinning; alleen
te Amersfoort handhaafde zich haar kandidaat, te
Leiden moet hij zich aan een herstemming onderwerpen
en te Dokkura, Utrecht, Gouda en Goriuchem brachten
zij 't tot de herstemming.
De ultramontaneu hebben groote dingen gedaan,
misschien niet geheel in hun wezenlijk belang. De
geheele Zuid-Oosthoek van 't land heeft thans openlijk
de zwarte uniform aangetogen. De partij behaalde
11043 stemmen dat is minder dan 1/6 van 't totaal.
Toch werd er in den donkeren hoek nog door 2597
liberale stemmen getuigenis afgelegd voor 't licht en
door een hoopje van 245 stemmen gaven daar ook
de anti-revolutionairen getuigenis van hun bestaan.
De droevige figuur is ten deel gevallen aan de con
servatieve partij. Zij maakte uit 11092 stemmen. Te
's Gravenhage handhaafde zij de positie dit gelukte
haar ook te Alkmaar en te Tieldoch te Delft, Gouda en
Gorinchem zakte zij tot de herstemming, en te Almelo
en Amsterdam gelukte het haar tot herstemming te
komen
De liberale partij, om tot deze nog even terug te
zuchtige ideën zullen strooken. Als gij lust hebt u
onder ons te vestigen en het ontbreekt u niet geheel
aan aanleg dan zal ik u aanbevelen aan een zuster
van mij die directeur is van de kweekschool voor koks
maats. Dank u zeer, zei ik schielijk, mij herinnerende
welke buitenkansjes een koksmaat soms kan oploopen.
Nu dan, hernam ze, een andere zuster van mij staat
aan het hoofd der inrichting tot vorming en opleiding
van spoorweg wachters, brievenbestellers en dergelijke
ambtenaren.
Ik wenschte voor 't oogenblik niets liever dan wat
eten, waagde ik tegenover deze aanlokkelijke vooruit
zichten op te merken. Het schip was inmiddels weder
in gang. Ik zal u helpen, zei de machinist, eu seinde
de in rang op haar volgende, die weldra binnen kwam,
met bevalligen zwier 't militaire saluut maakte en de
plaats van haar chef verving, en toen introduceerde
de machinist mij in den long-room. Hier waren echter
maar drie of vier officieren, doch het middagmaal was
overheerlijk en we werden onberispelijk goed en handig
bediend door een paar tafeljongens, die blijkbaar ook
voor hun vak gestudeerd hadden.
Aan tafel werd nog al gesproken, doch veel van
het gesprek ging voor mij verloren, daar ik 't Eman
cipatorisch nog niet zoo goed machtig was. 'tWas
eigenlijk geen mooie taal maar een waar mengelmoes
keeren, heeft haar positie gehandhaafd te Zuidhorn»
Appingadam, Winschoten, Assen, Leeuwarden, Sneëk,
Zwolle, Deventer, Zutphen, Arnhem, Hoorn, Haarlem,
Amsterdam (voor 2 plaatsen), Rotterdam, Dordrecht,
Middelburg en Zierikzee. Zij behaalde de kans der
herstemming te Leiden en Delftdaarentegen zakte zij
tot de herstemming te Dokkum, Almelo, Utrecht en
Amsterdam (voor 1 plaats), terwijl zij den post te
Maastricht heeft moeten verlaten.
Wat betreft het succes der in minderheid gebleven
nieuwe kandidaten, van enkelen was 't nog al beduidend,
van anderen min.
Dr. A. Kuyper, de nieuwe komeet der anti-revolu
tionaire partij, behaalde te Appingadam nog niet ]/s
van 't getal stemmen van den liberalen kandidaat, te
Assen minder dan ]/6, te Rotterdam J/4.
Te Gouda bracht hij het tot de herstemming doch
met slechts 592 stemmen tegen de 740 van den con
servatieven kandidaat.
De heer Keuchenius viel ook bijna overal af, en wel
te Sn eek met "As. te Zwolle met 5/9, te Arnhem
met 4/n, te Amsterdam met ruim 1/i en 1/6, te Delft
met 1/3te Rotterdam met 1/4 van 't getal stemmen
van de overwinnaars. Toch blijkt 't succes van den
heer Keuchenius ongelijk grooter te zijn dan dat van
den heer Kuyper. Te Dokkum kwam hij zelfs in de
herstemming met den liberalen kandidaat en wel met
639 tegen 666 stemmen.
De lieer Messchert van Vollenhoven viel te Hoorn
af met 1/6 der steramen van den liberalen kandidaat,
te Utrecht bereikte hij de herstemming met 574 tegen
715 stemmen. Te Middelburg behaalde jhr. J. L. de
Jonge 7/10 van 't getal stemmen dat den heer van
Eek ten deel viel.
De kandidaturen van de heeren Brummelkamp, Esser,
van Beest van Andel, A. Schiramelpenninck van der
Oije, Mackay, van Velzen en de Geer zijn in 't water
gevallen. De heer Wolbers bekwam te Sneek 5/7 van
't aantal stemmen van den liberalen kandidaat.
Over den verderen uitslagen de kansen der aanstaande
herstemming die bepaald is op den 24 Juni a. s.
zullen wij in een volgend nommereen enkelwoord zeggen.
ZIERIKZEE, 18 Juni 1 8 7 3.
Zierikzee, 17 Juni. De heer dr. P. J. Andreas
emeritus predikant en schoolopziener in het tweede
schooldistrict van Zeeland, viert heden zijn zeventigsten
verjaardag. Van vele vrienden ontving de nog altoos
ijverige man en vurige voorstander van het onderwijs
gelukwenschen en blijken van deelneming. Wij wen-
schen hem in zijn betrekking kracht en lust toe om
de gewichtige taak die op hem rust nog menig jaar
te vervullen.
Zierikzee, 17 Juni. Dezer dagen circuleert onder
de roomsch-katholieke inwoners dezer stad een brief
van den kerkeraad der R. K. gemeente strekkende
om alhier een R. Katholieke school tot stand te brengen.
Blijkens die circulaire kunnen noch de openbare
scholen en evenmin de bijzondere school te dezer stede
voldoende geacht worden om in 't geen voor de op
leiding der katholieke jeugd noodig is, te voorzien.
Zierikzee, 17 Juni. Wij vestigen in het bijzonder
de aandacht van heeren landbouwers en alle belang
stellenden in den landbouw, die zulk een belangrijke
bron van welvaart is voor onze streken, op de aange
kondigde voordracht die Vrijdag 20 Juni zal gehouden
worden te Schuddebeurs. Met verlangen zien wij naar
dien dag uit om kennis te maken met den heer F.
van onderscheidene talen, van welke ik wel telkens
stukken en brokken herkende doch die ik niet zoo
op eens goed kon volgen. Zooveel verstond ik toch
dat men 'thad over de oorlogskwestie met Amazouia
eu men scheen er op te rekenen dat er nog wel een
ontmoeting met de Xantippe kon plaats hebben. //Die
Xantippe is zeker een schip van de vijandelijke vloot"
vroeg ik aan de machinist. De Xantippe is het eenige
oorlogschip van Amazonia was 't antwoordgij weet
dit mogelijk niet, maar de staten houden er tegenwoordig
elk maar één oorlog schip op na, en dat is genoeg
ookdie oorlogsvaartuigen zijn tegenwoordig zoo duur
dat het waarlijk al wel is als een land één schip van
oorlog bezit.
Maar 'tis u toch niet onbekend hoe 'tdaarmede
in uw land gesteld is, zeide ze met eenige verwondering,
gij weet toch immers van die zotte uitvinding der
vennootschappen tot het houden van een oorlogschip
Voor kleine staten is 't ondoenlijk alleen zulke groote
uitgaven te doen als voor een goed schip noodig
zijn, daarom hebben ze er wat op gevonden; zij
doen samen, zoo als b. v. uw land met Belgie en
Griekenland samen een schip onderhoudt, wie clan
oorlog heeft gebruikt het schip op zijn beurt.
De groote staten moeten er echter wel een voor zich
alleen hebben. Wordt vervolgd.)
