Kortom de avond werd zeer genoegelijk doorgebracht.
Alle lof komt toe aan den heer Kommandant en
de verdere officieren die toonen hoogen prijs te stellen
op een goede harmonie onder de leden der schutterij
en ook aan den verdienstelijken en ijverigeu president
der sociteit, die zoo veel toebrengt tot instandhouding
van dezen aangeuamen kameraden-kring en aan wiens
bemoeiingen het succes der feestviering voornamelijk
te danken is.
Zieetkzee. De Nieuwe Goessche Courant levert in
haar nommer van Dinsdag 18 Februari een hoofd
artikel «Scheiding van Kerk en Staat". Wij wenschen
enkele bedenkingen tegen de in dit artikel geopperde
denkbeelden in te brengen. De N. G. C. wil geen
scheiding vau kerk en staat, of wel, 'tfeit dezer scheiding
aannemende, zegt zij//de scheiding van Kerk en
Staat mag in een staat, die nog aanspraak wil maken
op den eernaam van «Christelijken staat", niet verder
gaan, dan het vrijmaken der kerk van staatkundige
pressie; dan het krijgen van een vrije kerk in een
vrijen Staat."
Wijvatten het niet hoe zij om tot deze conclusie
te komen al die redeneeringen noodig heeft die daaraan
vooraf gaan en die een geheel ander slot van het stuk
doen verwachten. Zij meent nl. dat de stelling«een
politieke partij mag geen godsdienstig stelsel hebben,"
onwaar is.
Zij verwart in haar geheele betoog het aannemen'
en vasthouden van een zeker kerkelijk stelsel door
eën partij die zich tevens staatkundige partij noemt,
met het aankleven van godsdienstige gevoelens door
de individus die tevens staatsburgers zijn. Een politieke
partij die een godsdienstig stelsel in haar programma
opneemt houdt daardoor onmiddellijk op politieke
partij te zijn zij wordt kerkelijke partij en wel zulk
eeue die den staat wil maken tot dienaar der kerk.
En zoo ook een kerkelijke partij die in haar pro
gramma een politiek stelsel opneemt houdt op kerkelijk
te zijn en wordt politiek met de strekking om de
kerk aan den staat ondergeschikt te maken. Beide
partijvormen zijn eigenlijk onbestaanbaar en zij bestaan
ook in de werkelijkheid nergens. Daarom is 't vol
komen juist geoordeeld van de keur der liberale partij
dat de Kerk en de Staat moeten gescheiden zijn.
De N. G. C. verwart Kerkelijk met Godsdienstig',
wij zijn zoo vrij deze twee begrippen streng uit el
kaar te houden ze zijn zeer onderscheiden. Wij kunnen
ons zeer wel een godsdienstig burger voorstellen, zelts
een staat van godsdienstige burgers en de geest van
die godsdienstigheid zal zich ook in de staatswetten,
vormen, alsmede in de politiek wel doen herkennen.;
doch dit is iets geheel anders dan aan den staat de
verplichting op te leggen een bepaald kerkelijk stelsel
te huldigen.
Zou niet indien Kerk en Staat niet door oude gel
delijke banden verbonden waren, feitelijk bij ons
sedert 1815 de algeheele scheiding van Kerk'en Staat
bestaan? Zeker althans sedert 1848. Maar 't eene
geslacht na 'tandere, ziet er tegenop om die gelde
lijke banden los en de kerk wezenlijk vrij te maken,
omdat daaraan zulke groote moeielijkhedeu verbonden
zijn en omdat het zoo machtig veel geld zou kosten.
En deze geldelijke betrekking is ook de eenige die
nog eenigszins bestaanbaar is met het begrip «vrije
staat, vrije kerk." Komen er nog andere banden bij
dan vervalt men in'tdilemna of de staat overheerseher
van de kerk, of de kerk heerscheres over den staat.
Beide toestandeu kan men iu de geschiedenis wel
terugvinden doch de Hemel beware er ons vrije
vaderland voor.
De staat die een kerkelijk of godsdienstig stelsel
grondwettig omhelst moet onrechtvaardigheden begaan
jegens alle individus of genootschappen die niet dat
zelfde stelsel huldigen, eu eveuzoo moet de kerk die
macht heeft over den staat van die macht onver
mijdelijk gebruik maken om hen die niet tot die kerk
behooren te vervolgen; t zij dan hard of zacht, maar
toch altoos vervolgen.
Men schermt altoos met de phrase: «de staat dei-
Nederlanden is een Christelijke staat"; ook de N. G. C.
doet dit. Het kan zijn nut hebben deze stelling eens
bedaard en logisch te ontleden, dan kan blijken wat
zij eigenlijk alleen mag beteekenen en wat men er
doorgaans van maakt al naar de partij waartoe
meu behoort.
Wij zeggen ook «Nederland is een Christelijke
Staat" doch niet zoo als we zeggen dat b. v. «Turkije
is een mahomedaansche staat." Immers al 'tgeen
waardoor Turkije, als staatwil doen kennen dat het
mahotnedaansch is, noemen wij verkeerd, ja van den
booze. Welnu, het recht der menschen is hier niet
anders dan daar. AT wat wij zonden willen doen om
ons als Christelijke Staat te doen kennen zou ook
van den booze zijn. Nederland kan een Christelijke
Staat genoemd worden zooals b. v. Ashantee een
negerstaat heet. 'tZijn meest Negers die dieu staat
uitmaken; maar daarom is die staat als zedelijk
lichaam nog geen Neger. Integendeel voor zoover
Ashantee onderscheid maakt tusschen zwart en blank
toont het geen juist begrip te hebben van recht noch
gelaatskleur.
Bij Kon. besluit is aan J. ïl. L. Vader van 's Gra
venpolder, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend
als burgemeester der gemeente Wissekerke, eu in zijne
plaats als zoodanig benoemd JV. J. Vader.
Middelburg, 15 Eebr. Heden is het lijk van
zekere M. P. L., oud 23 jaar, dienstbode alhier, in
het dok gevonden.
Keeds ruim 8 dagen is zij vermist geweest. Vrijdag
6 Februari schijnt zij, na hare slechtst,e kleederen te
hebben aangetrokken en haar gouden sieraden te heb
ben afgelegd, aan een reeds lang bij haar bestaand
plan te hebben gevolg gegeveu en door verdrinken,
in het achter het huis gelegen dok, een einde aan haar
leven te hebben gemaakt.
De vermoedelijke oorzaak is onbekend, doch zwak
heid van geestvermogens zal waarschijnlijk een der
redenen zijn.
Breda, 19 Feb. Hetzij dat de wissels niet goed
in orde waren gebleven, of door welke oorzaak dan
ook, had de eerste trein, welke gisteren morgen alhier
van Tilburg aankwam, lietj ongeluk te dérailleere»,
waardoor de waggons erg werden heen- en weerge-
slingerd en de locomotief en de kolenwagen diep in het
zand geraakten. Doordien de trein reeds dicht in de
nabijheid van het station was aangekomen, had hij
maar weinig vaart meer, waaraan mag worden toege
schreven dat ineri geen onheilen te betreuren heeft en
reizigers en beambten met den schrik zijn vrijgeko
men.
Naar men ons meedeelt heeft er eergisteren in de
gemeente Oud- en Nieuw-Gastel een erge brand ge
wond, waardoor eene geheele boerenhoef in de asch
gelegd en 12 stuks vee zijn omgekomen. Aangezien
niets tegen brandschade was verzekerd, maakt dit de
ramp nog des te grooter.
Z. M. heeft het eervol ontslag van P. J. van der
Mandere, Burgemeester van Kappelle, als secretaris
dier gemeente, goedgekeurd.
Door Burg. en Weth. van Amsterdam is aan den
raad dier gemeente eene voordracht gedaan ter ver
vulling van het ambt van directeur-generaal der
publieke werken. Daarop zijn geplaatst de heeren
J. H. Henket, hoogleeraar aan de pol. school te Delft
en J. F. W. Conrad, hoofd-iugenieur van den wa
terstaat in Zeeland.
Uit goede brou verneemt men dat bij den minister
van oorlog het voornemen bestaat om te Amsterdam
een magazijn van kleeding en wapening, zooals dat
te Delft, te vestigen.
{Leid Dagbl.)
Het huis aan de Bocht van Guinea te 's Hage,
vroeger bewoond door de verslagene mevr. v. d. Kou
wen, dat in de vorige week voor ƒ7600 was geveild
is bij de gisteren avond gehouden gunning voor 7975
gekocht door den heer Bunningh aldaar.
In de zitting van den hoogen raad van gisteren is
door den adv. gen. mr. Polis, conclusie gpnoraen in
de zaak van E Kas, wed. P. J. Kees en P. van Ton
geren, beiden door het prov. gerechtshof van Utrecht
tot levenslange tuchthuisstraf veroordeeld, ter zake van
den bekenden moord te Heemstede.
Die conclusie strekt tot verwerping van het beroep
in cassatie. De uitspraak is door den hoogen raad
bepaald op 10 Maart a. s.
Uit Madrid wordt geseind dat Nederland de repu
bliek heeft erkend. {S. N.)
Blijkens een van de Britsohe bij de Nederlandsche
regeering ontvangen mededeeling is de kustvaart in
de kolonie van de Kaap de Goede Hoop ook voor
vreemde vaartuigen opeugesteld.
De Waarheid bevat eenige mededeelIngen omtrent
de beweerde bekeering van den militien Kruysinga.
Daar dit blad al te vaak in lijnrechten strijd handelt
met zijn naam, meenen wij het bericht zelf onvermeld
te kunnen laten.
Het gemeentebestuur van Antwerpen heeft drie
prijsvragen uitgeloofd voor een drama, eene komedie
en een blijspel, ter waarde van fr. 1000, fr. 1000
en fr. 400, om den nieuwen schouwburg met een
oorspronkelijk stak te openen. De inzending moet
plaats hebben voor 1 Juli e.k.
Buitenland.
Spanj e.
In de circulaire van den minister Castelar aan
de gezanten van Spanje in den vreemde wordt
gezegd, dat de vestiging der republiek geenszins het
gevolg was van een verrassing, maar van de ernstige
overtuiging der Cortes. De circulaire laat alle recht
wedervaren aan de rechtvaardigheid, de oprechte be
doelingen en den constitutioneelen zin van koning
Amedeus, maar zegt dat het hem niet mogelijk was
den weerzin te overwinnen van een fiere natie, innig
aan haar onafhankelijkheid gehecht. Zonder eenige
pressie werd de republiek aangenomen en een regeering
verkozen. Deze heeft terstond na haar optreding be
sloten al haar krachten in te spannen, om het haar
door de Nationale Vergadering opgedragen mandaat
te vervullen en tot eiken prijs de openbare orde te
handhaven.
De circulaire beveelt den vertegenwoordigers van
Spanje aan, te doen uitkomen dat de republiek alle
waarborgen voor het behoud der openbare orde aan
biedt en van een bij uitstek vreedzaam karakter is,
zoo wat het binnenland als het buitenland betreft,
en om de dwaalbegrippen tegen te gaan, die
buiten'slands zouden kunnen bestaan met opzicht
tot de houding van het gezag der regeering, een
gezag dat wettig is, omdat het uit den wil des
volk is ontsproten.
Heden zal een besluit uitgevaardigd worden, waarbij
aan de Carlisten amuestie wordt aangeboden, en hun
een termijn van 14- dagen wordt gesteld om haar
aan te nemen, na welks verloop zij behandeld zullen
worden met al de gestrengheid en nadruk, welke
's lands vrede en het welzijn der republiek vereischen.
Te Madrid en in de provinciën is het volmaakt rustig.
De berichten uit Cuba zijn zeer gunstig.
De benoeming van den generaal Pavia tot bevel
hebber van het Noorderleger heeft een goeden indruk
gemaakt.
De heer Castelar heeft aan den Franschen gezant
een lang bezoek gebracht. Naar men verzekert zijn
beiden bijzonder tevreden over hun onderhoud.
Te Bayonne is niets bekend van de komst van
don Carlos te St. Joan de Luz, van waar hij, volgens
een nader bericht uit Madrid, een proclamatie tot de
Spanjaarden zon richten.
De brief, waarin Espartero zijne adhaesie aan het
nieuwe spaansche Gouvernement betuigt, luidt: Lo-
grono, 13 Februari. De wil des volks geschiede.
Dit is altijd mijne leus geweest. Het Wetgevend
Lichaam heeft, uit kracht zijner souvereiniteit, de
republiek uitgeroepen, die ik eenmaal eerbiedig be
groette en ik breng aan de leden van de uitvoerende
macht mijn warmsten dank voor cïs onderscheiding,
die zij den veteraan der vrijheid bewezen, die, vreemd
aan alle persoonlijk belang, nooit eenige andere
eerzucht kende clan het geluk van zijn vaderland."
De aankomst van don Carlos te Saint-Jean de
Luz wordt uit die plaats tegengesproken.
F r a n k r ij k.
De zitting van de Nationale Vergadering was
Maandag zeer onstuimig. I)e heer Carayon-Latour
gaf eenige inlichtingen omtrent het op 30 Januari
bij de beraadslaging over de Lyonsohe leverantien
voorgevallen incident betreffende den heer Challemel
Lacour. Hij werd door een lid van het rechter
centrum in de rede gevallen met uitdrukkingen, die
als hoogst beleedigend voor de republikeinen beschouwd
werden en tot een hevig rumoer en velerlei weder-
keerige beschuldigingen aanleiding gaven. Het ge
beurde te Lyon werd weder opgehaald en een nadere
enquête gevorderder werd een motie van orde
voorgesteld tot afkeuring der gepleegde revolutionaire
handelingen; van een anderen kant werd voorgesteld
eenvoudig tot de orde over te gaan. Ten slotte
besliste de vergadering dat noch in den een noch
in den anderen zin een besluit genomen zou worden.
In de zitting der commissie van dertig heeft de
heer Tallon het ontwerp ontwikkeld, waarvan hij
alleen handhaafde de quaestie der wijziging van het
uitvoerend gezag. Hij formuleerde dit als volgt:
De vergadering zal voor de ontbinding voorzien in
de organisatie van het uitvoerend gezag. De heeren
Sacaze en Fournier protesteerden tegen de meening
dat zij de schrijvers zouden zijn van den brief, die
onlangs het licht zag en die beleedigend voor Thiers
is. De commissie besloot eenparig dat de heer Larcy
officieel aan den heer Dufaure zal schrijven, met
verzoek om de schrijvers van dit blijkbaar vnlsche
stuk optesporen. De heer de Broglie zeide, dat hij
heden rapport zou uitbrengen, opdat het Thiers zon
meegedeeld worden. De heer Thiers had in "den
ochtend een dépêche aan de Broglie gezonden, waarin
