ZIERIkZEKSCHE (OIIIAYI.
voor het arrondis- sement Zierilzee.
c
d
U
1872. No. 81. Zaterdag 12 October. 75ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE BLAD
herhalings-ondebwijs.
"rijks- of gemeentewerk.
12.25
11.25
7.25
5.25
4.85
3.25
3.60
8.50
8.75
9.75
9.75
7.—
(SI
d-
w
••J
t
Deze Courant verschijnt DINSDAG en VRPJDAG avond
uitgezonderd op FEESTDAGEN.
Prijs per drie maanden ƒ1.Franco per post 1.—
Afzonderlijke nomuiers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Per gewonen regel 10 cent. Hu wel ij k s - Geboorte-
en Doodberichten van 1 6 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 1-5 regels, mits contant betaald, 25 ct.
Alle stuk Ken, ile redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever II. LAKMMAIV.
Advertenticn worden ingewacht tot 's namiddags 3 ure.
Advertenties en Abonnementen worden voor Duitschland, Oostenrijk en Zwitserland aangenomen door de HH. HAASENSTEIN Sc VOGLER, te Hamburg,
Lubek, Frankfort a/H., enz. en voor Rotterdam door de HH. NIJGH Sc VAN DITMAR, te Rotterdam.
Den 1 October is hier ter stede de vierde
winter-cursus aangevangen van de Avondschool
■•oor jongens." Voor die avondschool hadden
zich 42 jongens aangemeld, van welke 25 reeds
den vorigen winter de school bezochten en 17
voor 't- eerst zijn toegelaten. Wij meenen dat
deze nuttige inrichting niet genoeg gewaardeerd
wordt door de jongelieden voor wie zij speciaal
bestemd is en meenen de reden hiervan te zien
in de onbekendheid met den aard der school.
Wanneer we zeggen de avondschool voor jon
gens wordt niet genoeg gewaardeerd dan heb
ben we niet de jongelieden op het oog die baai-
bezoeken, vooral niet hen die reeds vorige win
ters getrouwe leerlingen waren maar die groote
•nenigte van knapen tusscheu de 12 en 18
jaar, die, na eenmaal van de gewone lagere
school ontslagen to zijn, voortaan alle vorming
van den geest, allo voortzetting en onderhou
ding van het geleeerde schijueu na te laten en
die er niet aan schijnen te denken dat zij kos
teloos zes maanden lang, aeht aren per week,
een juist voor hun maatschappelijke behoef
ten berekend onderwijs kunnen genieten. De
jongelingen die de Burgeravondschool bezoeken
maken zeker een gunstige uitzondering; doch
er ziju nog een tal van jongelieden op wie het ge
zegde geheel van toepassing is.
Is 't niet of velen niet weten dat er een
avondschool voor jongens bestaat? 't Schijnt
zoo. doch 't is werkelijk zoo niet. Men weet
wel dat de school bestaat doch men heeft er
een geheel verkeerd begrip van. 't Schijnt dat
zeer veel ouders even als hun zonen meenen
dat de avondschool bestemd is voor jongens die
niets kennen of die door slecht schoolbezoek
of 't te vroeg verlaten der school het weinige
dat zij geleerd hebben weder geheel kwijt ge.
raakt ziju. Dit misverstand heeisckt zelfs ten
aanzien van de Burger-avondschool, 't Zijn
doorgaans niet de knapste leerlingen der dag
scholen die, na hun ontslag van deze, zich
aanmelden voor de avondschool. Op enkele uit
zonderingen na blijven die veelbeloovende, goed
ontwikkelende jongens van elke avondschool
weg en komen brekebeeneu, die meestal reeds
een" treurig schoolleven achter den rug hebben,
opdagen om op de avondscholen in te halen
wat "zij vroeger verzuimden of aan te vullen
wat zjj nu gevoelen te missen. Van daar voor
een deel de wéinig bevredigende uitkomsten
van de toelatings-examens. Ditmaal even als
vroegere jaren kwamen zich jongens aanmel
den nn 14 a 16 jaar die reeds in geen drie
of vier jaren een boek of pen in handen gehad
hadden. Ben knaap van 14 jaar was reeds
sedert vijf jaar van school en had in dien tijd
waarschijnlijk nooit letters of cijfers bekeken.
't Is te betreuren dat èn ouders èn kinderen
..Un.w k~> ««ndi» bet .herhalen en
voortzetten van het leeren is, naar mate de kin
deren met meer lof op 12 jarigen leeftijd van
de dagschool ontslagen zijn.
Doch de schuld ligt niet uitsluitend bij de
knapen of hun ouders. Veel bazen laten hun
leerjongens niet toe de avondschool te bezoe
ken. Toch zijn de schooluren opzettelijk van
7 tot 9 ure gesteld en wij meenen niet te veel
te zeggen als wij verklaren dat geen werkbaas
jonge knapen zoo lang aan den arbeid moest
houden, als hij het wel met hen meende en
niet in de eerste plaats zijn eigen belang op
't oog had.
Een paar jongens hadden zich ook aangemeld
en doen inschrijven voor de avondschooldoch
zij mochten niet naar de school gaanwant
dan kon de baas hen niet gebruiken en was
't lock-vout voor ben. Is 't niet treurig
Daar zijn andere ouders en knapen die de
avondschool beschouwenals een gepaste aan
leiding om de lange winter-avondeu door te
komenhelder gaslichteen warme kachel,
een groot gezelschap en een paar meesters er
bij voor amusement. Ook zulke discipelen zijn
de rechte niet voor een goede herhalingsschool,
't Ware te wenschen dat de ouders toch nim
mer een inrichting, bestemd voor jongelieden
van 12 tot 18 jaar, als bewaarschool voor hun
lastige groote jongens beschouwden. Dan zou
den die snaken, die ter avondschool opkomen
om zich te amuseeren voor de andere goed
willige leerlingen geen beletsel zijn.
De avondschool voor jongens heeft nog een
bijzonder doel, nl. voorbereiding voor de bur
geravondschool. Dit moest eigenlijk wel niet
zoo noodig zijn, maar 't is nu voor 't oogenblik
nog noodig.
Wanneer de knapen terstond na bun ontslag
van de gewone dagschool zich aanmeldden voor
de burger-avondschool dan zouden vast de
meesten zonder bedenking kunnen toegelaten
worden. 'tZou zelfs te wenschen zijn dat het
admissie-examen onmiddellijk op 't eervol ont
slag van de dagschool kon volgen, 't Is toch
yooral een bedroevende waarheid dat de meeste
jongens terstond na hun ontslag van de school
overslaan tot een soort van mannelijke ver
achting voor al wat des kinds was en dus ook
voor al wat in de boeken staat, 't Is dan wel
met zeer te verwonderen dat een knaap die in
6, 8 of 10 maanden misschien in een jaar, geen
boek of pen heeft aangeraakt, allerlei bokken
maakt als hij op 't admissie-examen een dictée
moet maken of 't metrieke stelsel moetexplieeeren.
Dat de jongelieden die zich drie a vier jaar
na het verlaten der dagschool aan het admis
sie-examen der burger-avondschool onderwerpen
veimg kans van slagen hebben is gemakkelijk
avnnf W?' Welnu, voor deze allen is de
eeholn V0OT Jegens een gelegenheid om
- 011 e worden, opdat zij misschien een
volgend
jaar gelukkiger zijn bij 't toelatings
examen voor de burger-avondschool.
Het is evenwel al weêr jammer dat dit toe-
latings-examen valt tegen 1 October, terwijl
de cursus van de avondschool gesloten wordt
uit0. Maart.
Daar liggen al weêr zes maanden vau non
activiteit wat het leeren betreft tusscben, en wie
gaat er ooit met goed vooruitzicht op een examen
nit juist zes maanden na zijn laatste studie-uur.
Volgens de berichten zijn de gemeentebestu
ren op nieuw uitgenoodigd, eene opgave van
bet getal kiezers aan bet gouvernement in
te zenden bij een zekeren eensus, zoowel met
behoud als bij afschaffing der patentbelasting.
Op zich zelf verblijdt ons dit bericht, omdat
het bewijst, dat het ministerie, zijne misschien
eenige belofte zeker en spoedig wil nakomen,
omdat het aantoont, dat weldra zal plaats hebben,
wat in de troonrede werd toegezegd.
Herziening van den census, en daardoor
wijziging en uitbreiding van. bet kiesrecht,
ziedaar de leuze, waarmede dit ministerie de
vertegenwoordiging tcgentrad. En het boven
staande bericht leert het der natie, dat het
hoofd van het departement van binnenlandsehe
zaken zich aan die leuze wil houden.
Maar en dit is het onderwerp van ons
tegenwoordig artikel - reeds meermalen zijn
de gemeentebesturen gemoeid met het doen van
dergelijke opgaven. Nu eens wensckte men
het getal kiezers te kennen met dezen, dan
weder met genen cencus, en telkens en op nieuw
moesten de gemeentebesturen aan het werk
tijgen, om den wenscb der regeeriug te vervullen.
Is dat billijk? Is dat overeenkomstig de
plaats, die de gemeente in onze constitutioneele
staatsinstellingen bekleedt? Wij betwijfelen bet.
De gemeente is een zelfstandig ligchaam. Zij
is, volgens getuigenis van een bekend en be
kwaam schrijver over gemeenterecht: „de na
tuurlijke bron, waaruit de publieke geest zijne
veerkracht, de staat zijne krachten moet putten.
De gemeente is iu den staat, hetgeen de familie
is in de maatschappij. In haar zetelt het eerste
beginsel van politiek zelfbestaan en publiek
leven. Naar aanleg en aard is zij de bewaakster
en kweekster van openbare orde en als zoodanig
de grondslag van den staat. Ontneem haar echter
hare natuurlijke rechten, onderdruk haar levens
beginsel, stel een algemeen gezag in de plaats,
die haar eigenaardig toekomt, en gij zult in
uw land steden en dorpen of gehuchten kunnen
aanwijzen maar geene gemeenten; gij zult
den staat van zijne natuurlijke grondslagen be
roofd hebben, om een topzwaar gevaarte op
te richten, dat bij den minsten schok wordt
omgeworpen."
Die woorden, hoe natuurlijk en waar zij de
gemeente ook schetsen worden door de regeering
niet genoeg in het oog gehouden. Wij weten
wel, dat art. 126 der gemeentewet aan de ge
meentebesturen de verplichting oplegt, om mede
te werken aan de uitvoering van wetten, maar
wij kennen geen voorschrift, dat het gouver-
