en dat, als andermaal de nood mocht dringen, weder
jonge helden zou bezielen; een Zierikzeesch feest, om
dat het ons doet herdenken aan 't geen drie eeuwen
geleden in onze stad heeft plaats gehad.
't Krachtige koor van //Luctor et Emergo" nog
aanmerkelijk versterkt door tal van liefhebbers en
onder de leiding van- den verdienstelijken directeur
den heer Grüters, herdaeht als nu 't lijden, strijden
en overwinnen van 't oude Nederland van drie eeu
wen geleden en verbond daaraan een treffende uit
voering van eenige coupletten van 't Wilhelmuslied
voor dubbel koor. Hartverheffend was de indruk te
weeg gebracht door dat oude Wilhelmus uit den mond
der kinderen, als tegenklank van 't nieuwe Wilhel
mus door de mannen aangeheven. Aan de beteekenis-
volle denkbeelden waaraan het schoone "Wilhelmuslied
zoo rijk is, verbond de redenaar op geniale wijze
tal van opwekkende toespraken, toasten zouden we
haast zeggen, woorden die opweldenuit een warm,
diep gevoelig hart en niet faalden een weg te vinden
tot het hart van de hoorders, waar zij de innigste
snaren deden trillen.
In breede trekken schetste hij tevens het lijden en
strijden der vaderen onder en tegen de Spaansche
tirannie om eindelijk stil te staan bij de beschouwing
van den toestand hier ter stede in de dagen van 15 72.
Naar aanleiding van de volksmeening omtrent den
Zierikzceschen held van 1572 Mr. Lieven Jansz.
Kaarsemaker ontwierp hij 't beeld van den man in
wien alle burgerdeugden vereenigd zijn tot een schoon
geheel, en van 'tvolk dat ook nu uog die deugden
op prijs stelt en ze daarom aan zijn ideaal van den
heldhaftigen burger zoo gaarne toekent. Dat ideaal
stelde hij als een loffelijk voorbeeld om na ta streven
want daarin ligt de grootste eer die wij aan 't groote
voorgeslacht bewijzen kunnen.
Met krachtige opwekking tot betrachting en in
eere houden der oude Vaderlandsche deugden eindigde
de talentvolle spreker zijn redeterwijl andermaal
het zangkoor zijn feestgalmen deed hooren en ten
slotte de geheele vergadering met diepgeroerde borst
instemde in de hartverheffende bede
Ons schild en ons betrouwen
Zijt Gij, o God en Heer
Op u blijft Neerland bouwen,
Verlaat ons nimmermeer,
Laat ons Godvruchtig blijven
U dienen te allerstond,
Al wat onteert verdrijven
Van Neerlands vrijen grond.
Eere den feestredenaar die ons. feest zoo waardiglijk
op :11de en wijdde! Epcg- den zangers en hun voor-
g-ftü^er 'die aan de plechtigheid zooveel luister bijzetten
Eere, driewerf eere, aan de Zierikzeesche burgerij die
een zoo goed begonnen feest zoo recht goed heeft
gevierd en voleindigd
Ondertusschen was liet getal feestgenooten uit Schou
wen, Duiveland en elders allen met de nationale- en
oranjekleuren op hoed of borst, tot duizenden aangegroeid.
Velen prijkten met oranjesjerpen of banden waarop: Leve
de Vrijheid, of Ilulde aan Kaar.semaker enz.
De regen begon echter zoo aan te houden dat men
een oogenblik vreesde dat er van het geheele feest
niets zou komen. Gelukkig dunde het wolkgordijn
en brak te elf ure de oranjezon door, terwijl de optocht
op het kazerneplein word saamgesteld.
Vreugde en opgewondenheid begonnen allerwege te
lieerschen, aller zorgen waren vergeten, alle knorrepotten
verdwenen, en vroolijk wapperdende ontelbare vlaggen
en wimpels over de vlottende menigte.
Omstreeks twaalf ure zette de stoet zich in bewe
ging om zijn in den feestwijzer beschreven weg te
vervolgen. Het doel er van was eene historisch over
zicht te geven van het ontstaan en den voortgang
van den krijg, dien onze vaderen tegen Spanje heb
ben gevoerd, door bijeenvoeging van groepen, die
eik op zichzelve een geheel uitmaakten en tegelijker
tijd eenig denkbeeld konden geven van de opeenvol
ging, der voornaamste gebeurtenissen in die dagen.
De helden van den Vrijheidskrijg werden voorafgegaan
door Spanjaarden, en Spaanschgezinde Nederlanders,
die op het ontstaan van den opstand invloed hebben
geoefend.
Hij werd geopend door een korps muziekanten van
het 5de Regement Infanterie, onder leiding van den
heer Henri Pii3ch, ensaamgesteld uit:
I. Twee Trompetters met de Wapens van Zicrik-
zee (te paard).
II. Banierdrager der Koninklijke vlag (te paard).
III. Tien Spaansche voetknechten.
IV. Vertegenwoordigers der verschillende Raden,
voorafgegaan door twee boden (te voet).
V. Edellieden aan het hof van Margaretha van
Panna, (te paard.)
VI. Geuzenedelen, (te paard) voorafgegaan door
10 bedienden (te voet.)
VII. Alva met zijn zoon Don Erederik, gevolgd door
tien Spaansche Legerhoofden (te paard) en voorafge
gaan door den drager der Spaansche banier (te paard)
en tien Spaansche voetknechten.
VIIE. Egmond en Hoorne (te voet), voorafgegaan
door de dragers van de roede en het zwaard, en gevolgd
door een Spnnusch kapitein (te voet) en tien Spaansche
voetknechten. 1
IX. Geuzen vloot voogden en Geuzen (te voet).
X. Zierikzee 15721576, voorafgegaan door het
korps muziekanten der stedelijke dienstdoende schut
terij van Zierikzee, onder leiding van den heer Hugo
Griiters. Bij deze afdeeling behoorden Mr. Lieven Jans-
zoon Kaarsemaker, liet Slagcrsgilde, de Schuttersgilden
St. Joris, en St. Sebastiaun.
XI. Prins Willem van Oranje en gevolg (te paard.)
XII. Groep helden uit dien tijd (te voet.j
XIII. Banierdrager der Unie (te paard.)
Een korps muziekanten van het 6de regiment in
fanterie, onder leiding van den heer P. Stenz, sloot den
prachtvollen trein.
Hij leverde in waarheid een treffenden aanblik- op,
die rijk gecostumeerde optocht. In de volmaakste orde
ging bij voort en aan deuren en vensters waren talrijke
belangstellenden en lieve schoonen, die aan velen er
van een fraai bouquet toewierpen. Langs straten en
havens hadden zich dichte rijen van nieuwsgierigen
geschaard om hem te zien voorbijtrekken. Allen ver
vulde hij met bewondering en sympathie. Allen ge
noten. En zeker kon de feestcommissie een gedeelte
der gelden door jood, katholiek en protestant, door
rijk en arm, bijeengebracht, niet beter besteed hebben.
De costumes, geleverd door den heer Mulder te
Utrecht waren keurig' netjes, solied en emaakvol afgewerkt.
Hij verdient ons aller dank en aanbeveling.
Toen omstreeks 2 uur de optocht zijn eerste route
had afgelegd, stroomde de menigte naar het Feestter
rein tuschen de twee houten bruggen, om de matinee
musicale, gegeven door de muziek van het 5e'regi
ment Infanterie, onder directie van den lieer Iienri
Pusch bij te wonen. Daar werden de op het pogramma
vermelde muziekstukken op voortreffelijke wijze uit
gevoerd en steeg de feestvreugde steeds hooger, steeds
mooier werd het weer, steeds lastiger zwierden driekleur
en wimpel, steeds luider werd de feesttoon. En toen
te 5 uur de optocht, grootendeels langs een andereu
weg, de stad andermaal doortrok, toen werd hij overal
met daverende lioerah's begroet. De Watergeuzen
zwaaiden vroolijk hun enterbijlen en zongen en jubel
den lustig door.
Bij half zeven keerde de stoet op het plein achter
dc kazerne weerwaar een donderend hoerali werd
aangeheven over den goeden afloop. De onvermoeide
voorzitter van den optocht, de heer J. van der Vliet
bracht allen zijn hartelijken dank. Ook namens de
heer mr. B. O. Gau, eere-voorzitter der feestcom
missie, sprak hij een woord van hulde.
Met innige erkentelijkheid voor de vele moeiten,
tijd en zorgen werd een woord gericht tot den secre
taris van den optocht den hear mr. J. A. Bolle Lz. en
deu voorzitter der feestcommissie jhr. mr. G. L. Schorer.
Toen deze daarop een krachtvol woord wijdde aan de
vrijheid en het vaderland, en voorstelde ter eere van
ons vaderland een algemeeaen uitroep aan te heffen
toen selieen er aan de opgewonden toejuichingen geen
einde te komen. De muziek viel telkens met een
vaderlandscli lied in en de vreugde steeg ten top. De
stoet werd ontbonden en ieder haastte zich naar het
feestterrein. Alleen een photographic zou het kunnen
weergeven. Ik waag het echter er een kleine beschrijving
van te geven.
Verbeeld u eene ruimte van 300 ellen lang en 200
ellen breed, doorstroomt van een breede haven, omgeven
met olmen, aan beide einden houten ophaalbruggen.
Op de groote ruimten langs de havens bewegen zich
de jubelende feestgenooten. De boomen aan weerzijden
met guirlandes vereenigd vol lampions en giorno's".
Een paar palmen beneden de dekzerken, de haven
muren omzoomd met een lijn lampions, even als de
bruggen, bovendien inet vlaggentropeeëu getopt. Aan
de eene zijde een prachtige muziektempel, geheel ver
licht en versierd met een groote door gas geillumineerd
Apollo-lier. Van afstand tot afstandvlaggen en
medaillons, ter eere der heiden uit de 16de eeuw. De
huizen aan weerzijden niet loovers versierd en velen
er van schitterend geillumineerd. Hier met TV. v. O.
ginds SchouwenDuivelandZierikzee, daar met sterren,
verdermaar waar zou ik eindigen. Met dit ter
rein smolt het tweede gedeelte der Oude Haven, van
de laatste brug tot aan den Dam, tot een schoon ge
heel in een. Ook daar waren de boomen met groene
festoenen verbonden, waaraan honderden lampions en
giorno's. Ook daar waren vele woningen met groen
behangen geillumineerd, met TV. v. O. of aan den grond
legger onzer vrijheid.
Staande op eene dier bruggen maakte dit alles, met
de twee verlichte poorten bij de eerste brug, door de
vriendelijke maan beschenen, en in het stille water weer
kaatst een onbeschrijfelijken aanblik, een schitterend
effect. De haven was als in een vurige lijst gevat.
Te 10 ure deden'de watergeuzen onder directie hunner
vlootvoogden, allen in costuum, in hunne fraaie vaar
tuigen, door de eerste brug, hun intocht.
Van deze smaakvolle opgetuigde booten waren het
want en de boorden geheel met lampions behangen
en omboord. Daarin vooral heerschte gulle feestvreugde,
groote opgewondenheid. Daverende toejuichingen
vielen hun teil deel. Eene prachtige goudel met een
fraaien troonhemel, mede geheel verlicht, bevatte het
muziekkorps van het reegenoemde 5e regeincut
Infanterie. Bij afwissel!:v. zich dit met. dat in
de sierlijke tent tot aller genoegen hooren.
Honderden vuurpijlen, zwermpotten, sterren, bommen,
molens, pauwenstaarten, .""iqucttcn, allen met veel
kleurige sterren werde- de eerste brug en op
het genzeuvaartuig Lir: )r et Emergo onophoudelijk
afgestoken, en veroorzaakten soms een oorvërdoownd
geknetter.
Zingend en joelend, dol van pret, was de feestelijke
menigte bijeen, nu en dan door BengaalsQ.li vuur in eent
tooverachtigen gloed gehuld, en hst prachtige bouque
waarin de koninklijke kroon met de ietter YV en de
jaartallen 1572LS72., stond als 't ware te vroeg in
gloed, en herinnerde te snel aan liet naderend einde
van den eersten feestdag, die door geen enkelen wan
klank outstemd werd.
Ternauwernood uitgerust van den vorigen dag-
gingen we 's YVoeiisdagsmid b'gs naar de matinee mu
sicale, waar in de tent op het feestterrein do muziek
van het 5e regiment eenige stukken uitvoerde. Om
streeks zeven ure deed de feestcommissie, gevolgd
door de Watergeuzen in costuum, met -vlaggen en
wimpels, een tocht door eenig»? straten, uitkomende
op de Nieuwe Haven, waar de gecostumeerde optocht
niet door had kunnen trekken. Niet weinig' droeg
dit tot algemeeu genoegen bij. Ofschoon de muziek
tempel weder geheel verlicht was en er hier en daar
nog geïllumineerd werd had het feestterrein cc - van
zijne fantasie verloren en bepaalde het
eene wandeling door dc fraai gedecoreerde e? m
straten. Den vorigen avond waren die niet goilluu1'
omdat de menigte zich ter feestplaat.'-. id.a
Ilec nederig Kapellestraatje, de Molenstraat, de I, j
het Korte en het Lange Groenendanl, de St. Domus-
straat, het Vischslop, de Nieuwstraat, de Nieuwe .j
Haven, de Korte St. Jansstraat, de Ppststraat, dc
Dam, het Maalstraatje. de Verre Nieuwstraat, de
Blijenhoek en andere hadden zich als om strijd,
de eene al fraaier dan de andere, in feestgewaad go-
dost, in lanen en poorten herschapen, met guirlande-,
kransen en loovers getooid.
De sierlijk opgerichte poorten in de Poststraat, de
Lange Nobelstraat en aan het Hervormd ibaeonie-
Arraengesticht waren aan de vrijheid gewijd De
pomp in de Verre Nieuwstraat was in eene prachtige
piramide veranderd, met deze opschriften
,/De Spaansche dwingeland
Trotsch op zijn reuzenkrachten
Dorst zich vermeten
't Volk van Neerland te verachten."
//Dweept dat verachtelijk volk
Van vrijheid, recht en wetten,
Het zet zich tegen mij
Y'Yelaanik zal 't verpletten."
z/Op cl' eeuwige zuil des roems
Staat Neer)amis naam gedrukt
Eu wordt nbor vreemden trots
Daar nimmer afgedrukt."
Verder troffen wij in die straat nog aan:
//Halt Aiva, toen de Watergeus
1572. Den bril u lig'cte van den neus, 13/2.
Zaagt gij dat het geweld van Spanje
Deri roem vergroote van Oranje."
z/Dc nacht verdween, de dag brak aan.
1572. Eu Neerlands volk herleeft, 1872.
't Is God alleen die redding bracht,
Hem zij de Eer alleen."
//Van nood en dood uit angst en lijden
"1572. YVou God ons Vaderland bevrijden, IS72.
Van Spaansche juk en dwinglandij
Hij maakte ons dooi' Oranje vrij."
1572. //Door Godes kracht en 't voorgeslacht 1872.
Iieeft Willem de Zwijger de vrijheid gebracht."
Bij velen prijkten chassinetten met het beeld van
Willem den Zwijger, de inneming van den Briel, enz.
Zoo bevond zich in de St. Dom:^straat eene groote
lantaarn met onderstaande opschriften
z/Lang leve het Vorstelijk huis".
//Hulde aan den Zierikzeeschen optocht".
//Eere aan het Gemeentebestuur van Zierikzee".
,/IIoerah! Geen Alva maar de Watergeus was over
winnaar, gedachtig onzer voorouders".
Gaarne zouden wij deze beschrijving verlengen doch
onze ruimte verbiedt hut. Onze lezers denken echter
niet dat we de niet vermelde minder karakteristiek
vinden.
Tot iaat iu den nacht heerschte er drukte en ge
woel, knalden vreugde schoten en sisten voetzoekers,
in menigte.
Velen waren op het feestterrein, waar de muziek
ons veel schoons en goeds te genieten gat.
