K
872.
1872 No. l/i.
ZATERDAG 17 FEBRUARI.
75st0 JAARGANG
0,000
nde
in
trd e-
Al
den
te
Binnenland.
van 1870.
prijzen
I
snz. enz.
zich zoor
van het
v-fsis,
V.Ot.
Rit.'-wrigft
11.
De"e Courant verschijnt DINSDAG- en VEIJDAG avond
uitgezonderd op ZON- en FEESTDAGEN
Prijs per drie maanden f 1,Franco per post f 1,-
Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PRIJS der ADVERTENTIËN:
Per gewonen regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte- en
Doodberichten van 1 6 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen vau li—-5 regelsmits contant betaald 25 cent.
7 S J
li ïl 1
]l,No. ft
Ingezonden stukken, de Redactie betreffende, gelieve men uiterlijk één dag vóór de uitgaVe in te zenden aan den uitgever H. Lakenjian te Zierikzee.
Advertentiën worden ingewacht tot 's middags 3 ure.
X>eg-Gxien die zicli met
primo op deze Courant
aboniieereri ontvangen de
voor dien tijd verschijnende
nonuners G R .A. T ïS*
X>e opening- van den 5£eeta.w-
schen spoorweg- s
een Wijde dag.
Als er jaren over een plan gesproken is, wordt het
ten laatste wel eens uitgevoerd. Onze Zierikzeesche
lezers kunnen dit dagelijks zien aan het derapen der
Oude Haven. Een halve eeuw was er over gepraat
toen onlangs de Steenen brug onder d mokerslagen
van den nijyeren werkman bezweek.
Groote voornemens naderen langzaam hunne uit
voering. Ge-'uge. de Zeeuwsche spoorweg. Pas rolde
3e ceute tve'.. van Amsterdam of men fluisterde er
'jËrseds van. Maar een spoorweg in Zeeland't was
'miners dolzinnig, bespottelijk, onuitvoerbaar, - zoo
gripraken zelfs deskundigen!
B./I L-_ Tj.-f Feiette evenwel niet dat de Koningaan den
:r Dirk Dronkers den 13en Februari 1846
tot Maastricht. De afdamming der
en van het Sloemaakten daarvan
2TEGB
van NL
ND en Ei.
it ƒ5,00x
- &,0Óf
n l,0ö(
- iM
ikomer, vau
n e.n Boak-
den iu deze
oekwiiikel
de, kun
3S van
eniersb
'om, fcei
Annter
?ea.
sati-f
Tas..
CT
3 m-.
»n Vlissingen
Schelde
j/ierdeelen uit.
■J, Groot was de vreugde. De Neêrlaiiusche driekleur
japperde verscheidene dagen van de meeste gebouwen,
•eugclev uren werden ontstoken in een menigte van
iehtstukken werd Zeeland's toekomst en geluk bezongen.
Eu gjfien wonder Een spoorweg van Vlissingen tot
V striclii, de in on den der Schelde vereenigd met de
isde Waal en den Rijn de kortste en veiligste
g die Duitschland in verbinding met. de Noordzee
»n stellen moest niet alleen voor Zeeland maar
oor geheel Nederland aanzienlijke voordeden aan-
rengen.
Hoe belangwekkend het ook zij de wording - de
orsteb'ng zou ik haast zeggen - van de Zeeuwsche
ijn 'en de daarmee in verband staande werken gade
e slaangedoogt miju bestek niet dat ik er eene
luchtige schets vau geef, noch een blik op hunne
omwisseling werp.
Genoeg zij het te vermelden dat de eerste concessie
m .1.849 en de derde en laatste in 1858 vervallen
werd verklaard
Beurtelings is raen er vroolijk en neerslachtig over
geweest.
Do dam door de Schelde en het Sloe, het graven,
u een kanaal door Zuid-Beveland en Walcheren -
-erken van millioenen - stonden steeds als zoovele
Aömdijko bezwaren het particuliere kapitaal
'particulieren ondernemingsgeest in den weg, en
onder de voltooiing dier werken geen spoorweg in
,eeland. Zelfs de moedigste concessionares deinsde
fr voor terug, en zoo niet eenige volhardende Zeeuwen
iet geloof aan de tot standkoming van een spoorweg
•"./endig hadden gehouden het zou ook bij den stand-
vastigste bobben gewankeldzoo niet zijn verdwenen.
Inmiddels werd de leus geef ons spoorwegen steeds
Hf' luider gehoordimmer dringender gevoeld.' Spoor-
wégen waren eene volksbehoefte geworden. Zeeland
S ^nde. vond dit meer dan eenig ander gewestmaar
w' zuster Anna zag niets komen.
Zestien jaren waren er over de eerste concessie heen
I gegaantoen men onder het ministerie van Hall
j en Heemstra den Rubicon overtrok, en den 18en
Augustus 1860 de wet tot aanleg van staatsspoorwegen
I gegeven en onder nommer 45 in het Staatsblad ge-
,r; plaatst werd. De Zeeuwsche lijn zou loopen van
Roosendaal langs Bergen op Zoom, Goes, Middelburg
itot Vlissingenen met den aanleg zooveel mogelijk
gelijktijdig aangevangen worden.
Vooraf moest men echter in onderhandeling treden
met de Nederlandsch'e maatschappij tot indijking dei-
op- en aanwassen in de poster Schelde, opgericht in
852., aan welke de heer Dronkers zijn in 1849
verkregen vergunning tot afdamming der Ooster Schelde,
onder verplichting om voor den aanvang van dit werk
een kanaal te graven door Zuid-Beveland had over
gedragen.
Hoewel men aan dit kanaal den len Juli 1852 de
1 eerste zode stak is het van algemeene bekendheid hoe
die maatschappij zich van hare taak gekweten en de
zaken ten slotte gelaten heeft. Zoo glansrijk zij ver
reeszoo omneveld ging rij onder. Gelukkig trof de
Staat in het laatst van 1860 met haar eene dadin*—
i c
J.
Tm
op 19 Augustus 1861 tot wat verheven waarbij
zij van het maken der voorschreven werken ontslagen
werd anders zouden ze zeker nog onvoltooid liggen en
de spoorweg alleen op 't papier bestaan.
Krachtig sloeg de Regeering nu handen aan 't werk,
en hield den 2Sen Januari 1862 de eerste kanaal
besteding.
Toen begon Zeeland's spoorweg, ofschoon eerst de
wetten van "13 December 1862 en 31 December 1865
verklaarden dat het algemeen nut de onteigening-
vorderde van de daarvoor benoodigde eigendommen, en
men niet voor 1864 met het leggen der eigenlijke
baan een aanvang maakte.
Onafgebroken werkte men nu voort en den llen
October 1866 werd het kanaal door Zuid-Beveland en
den 1 Juli 1868 de lijn Roosendaal - Goes geopend.
Langzaam maar zeker groeide vervolgens de weg
langs de afgebakende richting aan en bereikte einde
lijk het eindpunt. Alle moeilijkheden alle hinderpalen
zijn bezweken voor de macht van het genie, en heden
26 jaren na het verkrijgen der eerste concessie, slingert
de baan van Vlissingen tot Roosendaal, en verder en
verder totja tot waar Het reuzenwerk de Zeeuw
sche spoorweg - monument vah moed en volharding -
is voltooid; liet kanaal door Zuid-Beveland geopend;
'Walcheren doorgegravenNoord-Brabant met Zeeland
vereenigd; Zuid-Beveland en Walcheren - de schoonste
parels van den Zeeuwschen archipel - onverbreeklijk
aarmengedijkt; en waar onlangs de landbouwer vreed
zaam ploegde en zaaide, het rund lustig graasdede
Schelde en het Sloe ongestoord hunne golven stuwden
Daar ratelt de trein met de kracht der orkanen.
Ontworstelde ons voorgeslacht zich voor 300 jaren
aan Spanje's macht., thans verheffen de werken des
vredes Zeeland voor een groot deel uit zijne afgesloten
ligging. Gij die er aan twijfelt ga de ontzaglijke werken
bezien, en zoo ge niet hoogst voldaan, ja met bewon
dering weerkeert, dan beklaag ik u: gij zijt geen zoon
van onzen tijd.
Zeeuwsche spoorweg! dankbaar aanvaarden wij uen
noemen liet een blijden dag waarop gij voor het alge
meen welzijn wordt open gesteld. Verstuif het koude
provincialisme, breng nieuw leven, nieuwe welvaart,
nieuwe volksgrootheid
Met recht bereidt onze hoofdstad zich voor tot een
luisterrijk feest en biedt zij op den openingsdag allen,
die op eenigerlei wijze hebben meegewerkt aan het
tot stand komen van den spoorweg een diner aan
als blijk van waardeering. Mannen als Dirk Dronkers,
Thorbecke en van Lijnden mogen met vele anderen
de grootste hulde betoond - van Hall en Heemstra
dankbaar herdacht worden, ook-de werklieden niet
vergeten! Voor hen eene som om feest te vieren, voor
hen een afzonderlijke, schitterende feesttreiu! Zij ver
dienen het.
Moge de tijd nog verre zijn eer Hildebrand 's
bede: Komt, heerlijke spoorwegen! Daalt als een
tralienet neder - voor Zierikzee vervuld en het aan
de ijzeren lijn verbonden worde, toch zijn we trotsch
op den aangelegden wegenerkentelijk voor het vele
goede dat hij ons brengtzullen we ook hier samen-
steraraen met het lèestakkoord in Middelburg aange
heven. Ook in Zierikzee wapperen den 29 Februari a.
de vlaggen en ruische een juichtoon ter eere van den
W
ZIERIKZEE 14 Februari. Heden had in 's Lands
Kamer alhier de plechtige installatie plaats der onlangs
gekozen 44 hoofdingelanden van het waterschap Schou
wen. Zij legden den eed af in handen van den heer
Mr. B. G. Cau, voorzitter der Centrale Directie van
Schouwen, die daarbij eene gepaste toespraak hield,
welke door den heer Mr. C. van der Lek de Clercq
werd beantwoord. Na afloop der plechtigheid heeft
de Kamer zich geconstitueerd en tot haren voorzitter
benoemd den heer Mr. C. van der Lek de Clercq
alhier en tot haren Secretaris den heer J. Hoogen-
boorn Bz. te Renesse.
In de zitting van den Gemeenteraad te Zierikzee
op 14 dezer waren afwezig de heeren Koole en Nauta
van der Grijp.
Nadat eenige ingekomen missives van Ged. Staten
houdende goedkeuring van raadsbesluiten waren mede
gedeeld wed door Burgemeester en Wethouders
medegedeeld den uitslag van de op 14 dezer gehoudene
aanbesteding van liet dempen der Schuithaven enz.
en voorgesteld dit werk aan den minsten inschrijver
M. van den Ende voor de som van 10,200, te
gunnen. Aldus beslaten.
Ook werd besloten tot het doen van eene af en
overschrijving, waarna de voorzitter na omvraag de
vergadering sloot.
Men leest in liet Handelsblad
De heer mr. Joan Bohladvocaat te Amsterdam
heeft een werk geschreven, getiteldde Godsdienst
uit een staat- en ree hts kun dig oogpunt. In
dat werk komen de volgende zinsneden voor welke
wij uit de Maasbode van heden leeren kennen
//Den 17den Nov. 1871 is Nederland op de verfoei
lijkste wijze geschandvlekt door de afstemming ter
Staten-Generaal van zijn gezantschap bij den paus, 39
ongelnkkigen hebben ter Tweede Kamer een daartoe
strekkend amendementin weerwil des ministers van
buitenlandsche zaken, aangenomen en hiermede, bewust
of onbewust, de nationale eer vertrapt; de waardigheid
van den staat geschonden; de schurkerijen van Victor
Emmanuels gouvernement bewierrookt; den paus: den
eeuigen konii g van Rome, gehoondal hunne katho
lieke landgenootea' persoonlijk op bloedige wijze be-
leedigd. Wat betoovering mag er in eene laagheid
liggen, om daarvoor de diepe verachting van honderd
duizenden af te wachten? - als christen, als Nederlander
en als advocaat protesteer ik tegen die eervergeten
rechtschenncnde bezoedeling van het vaderland dat
over eene nieuwe schandbladzijde in zijne geschiedenis
te blozen heeft. Nederland als laffe slaaf nedergeknield
voor de revolutie haar het offer zijner kruipende
vleierij biedende! De afstemming van ons gezantschap
te Rome is m. o. uit staatkundig oogpunt eene onver
gefelijke domheid uit reehtkundigmedeplichtigheid
aan misdaad jegens anderhalf millioen katholieke
burgers eene grove onbeschoftheid. Het liberalisme is
in Nederland den 17deu Nov. als boosaardige idioot
in zijue geheele afzichtelijkheid opgetreden."
Wij halen deze zinsnede aanom onzen lezers te
doen zien, op welke wijze een //christenNederlander
eu advocaat" (men bewondere de elimax) durft spreken
over andersdenkenden. Het christendom Nederland
en de balie in wier naam de heer Bohl zulke taal
durft voeren, nog wel in een boek over den godsdienst,
wraken om strijd zulk een tolk hunner gevoelens, die
zich schijnt beijverd te hebben alle denkbare scheld
woorden uit een woordenboek in eenige zinsnede bijeen
te brengen niet om eene edele verontwaardiging te
kennen te geven. Begrijpt de ultramontaansche partij
dan niet dat zij zich door zulke woordvoerders steeds
meer en meer compromitteert
Wij voegen er bij
Zooals velen onzer lezers weten is deze heer mr.
Joan Bohl te Zierikzee geboren waarop naar wij
vertrouwen, zeker weinigen trotsch zullen zijn.
Buitenland.
i' a ii Ie r ij li.
Parijs, 14 Febr. Uit alle oorden des lands komen
berichten van het vormen van comités die gelden
bijeen zullen brengen om Frankrijk te verlossen van
de gehate Pruissen'. In den beginne meende men door
zulke vrijwillige bijdragen de geheele drie milliard wel
te kunnen versameien.
Spoedig echter begreep men, dat ook wanneer de
Fransche burgers rijk genoeg waren om hunne vader
landsliefde op deze wijze te openbaren het land ge
ruïneerd zou zijn wanneer eensklaps zulk een som aan
de circulatie werd onttrokken. Nu de geesdrift wat
bekoelt spreekt men nog van 500 millioen, maar wijst
tevens op de noodzakelijkheid eener vrijwillig gedwongen
leening. De nationale vergadering verwierp een voorstel
van den heer Amat om eene belasting te heffen van
het nationaal vermogen op de basis van 25 centvan
elke 1,000 fr.
X> n i t s e li I a n (1.
Berlijn, 14 Eebv. De Wet regelende bet school
toezicht is in het huis der afgevaardigden aangenomen.
De meerderheid die er zich voor verklaarde was
trouwens veel geringer dan* men na het krachtig op
treden van v. Bismarck meende te mogen verwachten.
De oorzaak meent men te vinden in graaf Eulenburg,
den minister vau Binilenlandsche zaken. Toen er ge
stemd zon worden over een amendement om de
geestelij ken van elke plaats, krachtens hun ambt tot school
opzieners te maken en der regeering alleen het recht
tostekennen om deze geestelijke schoolopzieners afte-
i zetten, verklaarde Eulenburg zich er voor, waardoor in
de gelederen var. de vrienden der regeering verwarring
ontstond. De ultramontaansche partij hoopt nu op het
Heerenhuiswaarin een vrij groot aantal Junkers
zitting hebben, die deu liberalen Bismarck gaarne den voet
zouden willen lichten. Ook de confessionele Kreuz-
zeitung heeft zich aangesloten bij de ultramontaansche
partij. I)e vraag zal zijn of Bismarck ook daar zijn
gezag zal weten te handhaven.
Breslau, 15 Febr. De aartsbisschop dr. Förster
heeft bij gelegenheid van den vastentijd een' herderlijken
brief geschreven waarin hij o. a. het volgende zegt:
//Na den laatsten brief, dien ik tot u richtte is de
oorlog, die toen zoovele offers van het vaderland vroeg
en zoo diepe wonden sloeg, geëindigd. De vrede is naar
liet schijnt teruggekeerd - maar een binnenlandsche
krijg is uitgebroken die de zuilen dreigt omtewerpen
waarop het heil der maatschappij rust." En aan het
i slot: ///Uit dit alles ziet gij m. gel. dat er nog vele
moeielijke dagen zullen komendat Uw geloof nog op
menige harden proef zal worden gesteld want er
zijn kwalen die niet genezen kunnen worden maar
alleen met vuur kunnen worden uitgeroeiden - de
voorzienigheid schijnt dit middel reeds gereed te makenD
e 1 g- i
i Het voorstel van den lieer Funck (verplichtend
ouderwijsis door alle afdeelingen der kamerééne
op de zes uitgezonderd verworpen. Niet alleen de
clericnlen maar ook de oud-liberalen hebben er tegen
[gestemd. De heer Pirmez ondersteunt den lieer
Kervijn de Lettenhove in het bewijzen, dat de toestand
van liet onderwijs voldoende is te onzentom tot
geene radicale hervorming onze toevlucht te moeten
nemen. Alleen de jong-liberalen zijn gunstig aan
het voorstel.
In den zin der meerderheid is ook het verslag van
den heer de Haerne over dit punt opgesteld. Hij
raadt aan onze bewaarscholen te verbeteren, nieuwe
normaalscholen te stichten betere schoollokalen te
bouwen en ze met betere meubelen te voorzien den
toestand der onderwijzers te verbeteren de bevolking
cler klassen te verminderen den ijver der gemeentelijke
overlieden aun te vuren de pogingen der particulieren
aan te moedigen de leerstelsels te verbeteren liet
onderwijs der volwassenen op middag- eu avondscholen
aan te moedigen. Eene reeks verbeteringen die zoo
men ze ernstig wilde invoeren wel in staat zouden
zijn ons te troosten over het ongelukkig lot van het
voorstel des heeren Funck.
_A. m e i* i li a.
De New-York-Times deelt in zijn nommer van 31
Jan. weder een staaltje mede van de schandelijke
bedriegerijen waaraan het vorig stedelijk bestuur van
New-York zich schuldig heeft gemaakt. De firma
'W. C. Rogers Co. namelijk leverde eene nota in
over de maand September IS70 wegens geleverde
papieren, pennen, inkt, enz. De nota beliep 10,605
dollars. De chefs der afdeelingen die het geleverde
in ontvangst hadden genomen, keurden de rekening
goed en noemden de prijzen //redelijk en billijk." Hier
op ontving genoemde firma van den befaamden R. B.
Couolly betaling - dat wil zeggen, zij ontvingen 2,605,50
dollars en qiiitteorden voor liet geheele bedrag van
10,605 dollars. Conolly stak de resteerende acht
duizend dollars in zijn zak.
Italië.
Rome, 14 Febr. Eenige dagen geleden werd uit
Rome getelegrafeerd dat dc Paus eenige katholieke
geleerden had aangewezen om in 'tpubliek twistge
sprekken te houden met protestautsche Godgeleerden.
Algemeen was men van oordeel er op een ver
gissing had plaats gehad. Heden bevat de Perseveranza
de volgende verklaring: Protestautsche geestelijke,
hadden openlijk beweerd, dat de apostel Petrus nooit
te Rome zou geweest zijn. Natuurlijk gordde deRoomsche
Curie dadelijk het harnas aan en de paus gaf toe aan
het verlangen zijner geestelijkenhij- gaf hun verlof
ou^ in een van de zalen van liet palazzo Sabini een
opmlijk dispuut te houden, dat den 9 februari heeft
plaats gehad. Over den uitslag van dit tonrnooi is
noa: niets naders bekend.
De paus is in den laatsten tijd zeer vervallen maar
tracht zooveel mogelijk den indruk te geven, alsof de
ouderdom geen invloed op hem heeft.
Engelan cl.
Londen, 13 Febr. Een telegram uit Teheran meldt
z/de ellende der armere klasse heeft nu haar toppunt be
reikt. De bevolking van Teheran ontfangt dagelijks
mmm
