AFSTAIIIPI
i
naar amerika.
treuzelgeest?~
r n e
b r o o
Beurs- en Marktberigten.
No.
Ac'verteutiën.
teuits<
T a
Dr. M. Hartogh
van Zouteveen.
van
man
I
maa
G
Wij
hart
of a
qua?
loos
nit
opsl
der
leve
den'
verh
dat
leve1
om'
lezej
van
een'
Dan
mee:
tisci
hooi
zam
der
tl aai
d aai
dadi
in 1
in
plei:
pai h
met
°P;
dié
daai
geb:
nen
ontf
des
werl
vele
eert
geii
of t
mefc
zich
nofó
hiët
dit»
veö)
toe
gen
heei
en
leid
nier
dan:
hele
I
schi
daa
looi
doo
wez
mei
die
ken
gen
gee
gel
"hetf
ven
wer
ma;
reel
mei
den
vro'
son-
van
om
ver1
in
trei
veh
plfl
kei
wil
sai
nio
dei
lP
kaï
do
de
Di
zaï
de
ge-
ile
op de bijzondere banken; de ouzedelijke premieleeningen,
waardoor ook het penningske van den minder ver
mogende wordt opgeslorpt.
Hoe vreeselijk krank onze maatschappij in vele
opzichten is, bleek duidelijk bij de ontwikkeling van
een en ander op menige wond der maatschappij
werd de vinger gelegd.
Wat zou er gedaan kunnen worden om de oorzaken
weg te nemen van. de malaisedie tegenwoordig
bestaat Voor enkele kwalen der maatschappij wees
de spreker middelen tot genezing aanen wel in
de allereerste plaats verspreiding van kennis en
ontwikkeling. Wel beweren sommigen, dat meerdere
kennis en ontwikkeling van den z. g. minderen
man tot desorganisatie der maatschappij zouden
leidenwel heeft men het middelbaar onderwijs
aangevallen en dat aansprakelijk gesteld voor de
uitspattingen van onzen tijdmaar niet ten
onrechte merkte de redenaar op, dat men die uit
spattingen juist het meest waarneemt in streken
waar men niet veel werk van het onderwijs maakt,
b. v. in Frankrijk terwijl in Duitschlandwaar het
middelbaar onderwijs sinds geruimen tijd bloeit, rust
en orde worden gevonden.
Voorts verklaarde de spreker zich een voorstander
van leer- (niet van school-) plichtigheid en meende
hijdat goed ingerichte dagelijks en allerwege ge
opende spaarbanken coöporatieve vereenigingen
bouwvereenigingen en dergelijke tot de herstelling der
kranke zouden medewerken.
Wat de aan de orde zijnde sociale quaestie aangaat, -
men moest het vraagstuk moedig onder de oogen zien.
Wie als de struisvogel zijn hoofd verbergtzal het
zwaar moeteen boeten. Doodgezwegen kan de sociale
quaestie niet worden. Arbeidersvergaderingen worden
in onderscheidene plaatsen belegdarbeiders-ver-
eenigingen zijn reeds bij menigte opgerichtwerk
stakingen behooren ook hier te lande niet meer tot de
zeldzaamheden. Zoo gaat hetlangzaam maar zeker,
naar de oplossing heen - en wie kan de verzekering
geven, dat die oplossing tot stand zal komen langs
den weg van verstandig overleg
Dat slechts iederdie daartoe lustmoed en
krachten bezit, de voorgedragen middelen beoordeele!
Wij zullen dan te eerder komen tot de kennis der
oorzaken en dus in staat zijn de kwalen met vrucht
te bestrijden.
In ieder geval, hoe billijker we hen behandelen
aan wie door de staatsregeling vooralsnog alle invloed
op den gang der zaken wordt ontzegdhoe meer
wij bevoorrechting opheffen, hoe meer wij den geest
van gelukstelling doen doorstralen in letter en geest
onzer wettendes te meer verbroedering
zal er ontstaan cusschen leden van - 't zelfde gezin
met achting voor en vertrouwen op elkander en
des te zekerder zal men mogen hopen jlat de
quasstie vreedzaam en bevredigend zal opgelost worden.
hi
Dat is het wachtwoord voor hemdie waarlijk
vooruit wil g-aan raeenen velen. Tegenover het oude
Europa, overbevolkt, krank in staatkundig en zedelijk
opzicht, stelt men de Vereenigde Staten van N. Amerika
als het land van belofte. Lokte vroeger Californië
thans belooft Golden-Cityde hoofdstad van het in
1861 geregelde gebied v«in Colorado, schatten die thans
nog slechts gebrekkig uit de mijnen worden te voor
schijn gehaald. De reusachtige spoorwegbouw geeft
werk aan duizenden en toch is ook in Amerika zelve
lhet bewijs geleverd dat aan gene zijde van den Oceaan
toestanden gevonden worden voor welke de landver
huizer zich te wachten heeft.
New-York is die stad, waarheen als van zelf de
Nederlandsche landverhuizer wordt getrokken en die
toch niet te verkiezen isdaar hare huishouding voor
de veiligheid en zekerheid des levens de noodige
waarborgen mist. Die hoofdstad van de aanzienlijkste
der Vereenigde Staten is een Hollandsche stichting.
Van 16131664 vestigden onze vaderen zich daar en
grondvestten Nieuw-Amsterdam. Nog heden levert
zij de bewijzen van haren Iiollandschen oorsprong.
De hoofdstad telt thans ongeveer 900,000 inwoners.
Daar heerscht thans in de gemeentehuishouding de
grootste verwarring. Er is volstrekt geen geld meer
in de stedelijke kas en om het einde van het loopende
-dienstjaar te bereiken, is nog ruim 55 millioen gulden
noodig. In sommige districten werden politie en brand
weer niet betaald en een van de politie-lioofden heeft
bij bankiers geld tot dit doel moeten opnemen tegen
persoonlijke borgstelling. De openbare veiligheid wordt
■zeer bedreigd. De mayor üakey Hall is gearresteerd
wegens verduistering der gemeentegelden diefstal en
misbruik van vertrouwen. Men beweert verderdat
de verkiezingen door de stemopnemers zijn vervalscht
en tegen deze is een aanklaeht ingediend door den volks
vertegenwoordiger en dagbladschrijver Roosevelt, een
afstammeling der Hollandsche stiehters van New-York.
Ja, zoo ellendig sehijnt de dampkring in New-York
te zijn dat ook de ambtenaren der Üuiedaar ge
plaatst hun gouddorst op oneerlijke wijze hebben
bevredigd. De havenmeester Maspby en de betaalmeester
Hadge hebben hunne boeken vervalscht en den Staat
bestolen. Het beursspel in de bij ons ook zoo be
ruchte Amerikaansche Spoorwegwaarden is de oorzaak.
Het is dus in de New-Yorksche samenleving als in
die van Europa. De weelde heeft er het zedelijk ge
voel verzwakt en de gouddorst drijft tot misdaad.
Voor den avonturier is New-York een zedelijk graf,
voor den industrieel een oefenperk met zoovele hinder
nissen en verleidingen, dat wij den laatsten moeten
aanraden zijne schreden westwaarts te richtenwaar
de stoomkar van de St. Paul- en Pacificbaan steeds
verder en verder voortrnkt om in den nog maagdelijken
bodem de voor te snijden £ener nieuwe en frissche
maatschappij.
Minnesota met de hoofdstad St. Paul, ziedaar het
terrein, niet voor avonturiers, maar voor jouge lieden,
die wezenlijke talenten en een ongeschokt lichaam in
het overbevolkt Europa niet kunnen op rente zetten
En zelfs al brengt men daarheen een krank lichaam,
dan is het koele frissche klimaat zelfs voor menigen
teringlijder levensbehoud. Nergenq vinden wij in
Amerika de leus: //help u zei ven," zoo sterk als volks-
lenzeals juist in die streken. Voor wolfabrie-
kensteenkolen-ontginningenveeteelt en bouw
ondernemingen zijn daar in weidenbosschen en
mijnen alle gegevens voorhanden.
St.. Paul aan den Mississippi heeft reeds een uitge-
breiden handel en te Minneapolis begint de fabrieks
nijverheid zich te ontwikkelen.
W aarlijk, de puinhoopen van Chicago, dat onmid-
delijk herbouwd wordtzijn te verkiezen boven de
weelderige straten van New-York. Ja, over het al
gemeen is het westen der Vereenigde Staten de streek,
waarheen de Amerikaan zelf zijne energie verlegt. Op
Utah heeft de regeering de hand gelegd om er de
onzedelijkheid der Mormonen te fnuiken en de Amerikaan
wenkt den Europeeschen landverhuizer om, met voor-
bijgang van de groote stedenwaar de weelde haar
veriaramenden invloed uitoefentzich te begeven naar
die streken waar de natuur slechts wacht op de hand
van den menseh.
Moge langs Rotterdam velen zich opgewekt gevoelen
naar Amerika te gaan om daar Hollandsche trouw en
ijver te hiuven aan de geestkracht en de zelfstandig
heid van den Amerikaan (N. en Zuidh. Ct.)
Ingezonden Stxxlïlten.
Mijnheer de Redacteur
Het is een kwaad dingwanneer ook maar de
schijn tegen ons is. Misschien weet iemand mij te
zeggen of in het geval dat ik bespreken wil ook
wellicht meer is dan schijn.
Vele maanden geleden reeds werd er besloten tot
vrij belangrijke stadswerken. Een gedeelte van de
Oude Haven zou worden gedempt en in verband
daarmede enfinge weet het u misschien
nog wel zoo wat te herinnerenal is het lang ge
leden sedert men er van hoorde. Velen waren
toen recht verblijd. Een moeilijke winter lag achter
onsdit besluit gaf een heerlijk vooruitzicht voor
den volgenden winter. In den herfst toch zou het
werk beginnen goddank in den winter van 7172
zou er dan ten minste in Zierikzee wat te doen
voor nijvere handen wat werk te vinden zijn
Maar de zomer ging voorbij. Reeds zien wij de
geele bladeren vallen en nog gebeurt er niets. Hoe
komt dat De winterdie aanstaande is zal voor
menigeen nog moeilijker zijn dan vele winters die
voorafgingen aardappelen duur, alles duur. Waai -om
nu niet gezorgd dat er ten minste wat te doen
wasdat er wat te verdienen viel Moet daai mee
gewacht worden tot het voorjaarwanneer er werk
genoeg is buitendien en wanneer misschien de uit
damping der slikken waarmee zal worden gedempt
heel wat schadelijker invloed oefenen kan dan in
den winter P Waarom dat uitstel
Wie 't weet mag het zeggenmaar ik heb wel
eens vermoed of misschien dit alles geen andere
oorzaak heeft behalve treuzelgeest. En daarom
zou ik zoo gaarne eens vragen is het nu bepaald te
laat? Kan er niet met de voorbereidende werk
zaamheden waaraan men toch immers reeds maan
den bezig isnog zooveel haast gemaakt worden
dat er nog dezen winter van kan worden geprofiteerd
We snakken altijd naar werk in den winternu
is er werk dat in den winter even goed, misschien
beter nog kan worden verricht dan in den zomer.
Eilievemijne Heerendie de zaak in handen
hebtvergeet nietdat straks honderden graag een
eerlijk stuk brood verdienen zullen liever dan
bedelen en gedwongen luieren. Denkt daaraan en,
zoo 't soms aan u ligt, geeft er dan desnoods eens een
paar nachten aan en maakt alzoo uw uitstel weer goed.
Mijnheer de Redacteur! het vermoeden door mij
geuit, omtrent de oorzaak van dit uitstel is niet uit
de lucht gegrepen: er zijn meer voorbeelden van. Nu
ik toch aan 't schrijven ben, wensch ik hier nog even
een goed woord bij te voegen voor die ongelukkige
brievenbus, die daar nog maar altijd op haar rug
moet blijven liggen voor het postkantoor. Zonder
twijfeldaar heeft zij niets beters te doen maar
elders kon ze zoo'n nuttig lid van de maatschappij
zijn. Enzoo ik goed gehoord hebdat de heer
de Moou besloten heeft zich over haar te ontfermen
en nog wel voor niets haar een steuntje in den rug-
te geven, waarom clan toch haar niet verlost uit
haar vernedering? De in de Meelstraat vertredene
zal op de Oude Haven met open armen worden ont
vangen.
Is '1 wel zoo groot wonderals we hier somwijlen
denken aan treuzelgeest? H.
Kerknieuws.
Zierikzee 24 October. Bij de verkiezing van
13 gemachtigden in het kiescollegie der Hervormde
Gemeente alhier op 23 dezer hebben 395 kiezers
hun stembriefje ingeleverd. Bij de opening op heden
bleek dat al de Kandidaten der kiesvereeniging
Vrijheid en Getveten" zijn gekozen. Van deze ge
kozenen bedroeg het hoogste cijfer stemmen 241 en
het laagste 212.
Van de kandidaten der kiesvereeniging Steunende
op den Bijbel" was het hoogste getal stemmen 161
en het laagste 134.
Amersfoort, 22 Octb. Heden werd iri de voormid-
daggodsdienstoefening der Herv. Gemeente alhier de
heer Graswinckel van Zierikzee herwaarts beroepen
plechtig bij de gemeente ingeleid en bevestigd door zijn
vriend den heer Brouwer predikant te Zwolle, met
eene rede naar aanleiding van 1 Cor. 3:5.
Des avonds hield de bevestigde zijne intreerede, tot
grondslag van welke hij had gelegd Hand.4 12.
Beide godsdienstplechtigheden werden door eene
buitengewoon talrijke schare bijgewoond.
PRIJZEN DEE EFFECTEN TE AMSTERDAM
den 23 October 1871.
Nederland.
Werkel. Schuld,
dito dito
dito dito
Obligatiën 1867-70
dito 1871
dito Binnenl.
Obligation 1867-69
Obligatiën 1798/1816
dito 1860
Obl. pap. Mei-Nov.
Zilv. Jan.-Juli
Algem. Schuld 1865
Obligatiën 1868
dito 1882
dito '188#
dito 1865
dito 1851
dito 1864
St.Paul&Pac.Sp. Obl. 1869
Spanje.
Portugal
Rusland.
Oostenrijk.
Turkije.
Egypte.
N.-Amerika.
Brazilië.
Mexico.
27Ü PCfc'
3
4
B u
3
3
3 h
3
4Vs li
3 H
5
5 ii
7
6 n
6
5
3
3 h
7
337*
6374
84%
337„
337*
287*
36
967,
87
477w
B67s
44s/i6
73
977a
977,
7074
BOTTERDAM, 23 Oct. 7871.
Tarwe, Witte Boonen en Erwten flaauw prijshoudend
Rogge en Gerst 10 a 20 ct., Bruine Boonen ƒ1
per mud lagfex-- Rest onveranderd.
Jarige Zeeuwsche Tarwe ƒ11.60 a 12.60
Nieuwe n n 1870 - 11.90 a - 12.90
t, n Rogge 1870 - 8.25 a - 8.50
u if Wintergerst - 6.40 a - 6.90
a Zomergerst - 5.25 a - 5.75
,i Inl. lange Haver - 3.40 a - 4.00
,i a korte a - 4.00 a - 5.00
Kleine Blaauwe Erwten 1870 - 9.00 a - 9.75
Groote u n - 10.00 a - 11.00
Bruine Boonen - 12.50 a - 13.50
Witte -13.00 a -14.00
Zeeuwsche Paardenboonen - 8.50 a - 9.00
ZEETIJDIIVGEN.
Brouwershaven, gearriveerd:
20 Oct. Clipper, T. J. Forster, Falmouth, Dordt.
21 a Maria ReeooA. GoreloCallao.
21 a IresJ. M. MortenseuTanganrog.
21 CopernicusL. PijlBataviaallen naiJ
Rotterdam.
21 TnvictorJ. WoollijPar.
22 ClaraC. A. HolzerlandDantzig, beidt
naar Dordrecht.
22 Worge, P. OlzenRangoon, Zwijndrecm
22 MercuriusW. SchwartzSt.-Anna.
22 JupiterH. KüekensBaltimore.
22 //A. HeatonD.Rogers, New-York.
22 Thomas Hadën, J. Frafctles, Sunderland.
22 Jane Fish, J. M. Brown, Callas.
22 Ukraine, J. Melcher, New-York.
22 Mauritius, R. Erans, Maryport.
22 Adrance (st.), J. Moore, Middlesbro.
22 Blonde, J. Blampied, New-Castle.
23 John Strneker (st.), J. Purris, Odessa, allef
naar Rotterdam.
Uitgezeild
20 Elephalet Greely, W. Walcrad, Brouwerhave:
New-Castle.
22 w Kosmopoliet, I. H. Dienske, Rott. Batavi I
23 Lichtstraal, J. Jansen.
23 i, MinaB. A. T. van Bruggenbeiden 1
Rotterdam, naar Batavia.
23 Oxford (st.JJ. HagestadtBrouwershavenUVERT
^Ul*' jilt opgej
Passagiers van Indie aangebracht per Copermcu^
de heer J. Stolk, echtgenoot en 4 kinderen; de jongtfmmd 9e
H. Schulz2 onderofficieren en 7 militairen. P cen
311 D
Bevallen van een' Zoon E. M. van m
ENDE—Mus.
Zierikzee, IS October 1871.
den
;evolge
Heden overleed, zacht en kalm onze waardK
Vader de Heer PIETER OOSTERMAN in dt|^aódigli
En. Dei
jatuurlijl
wij altij
[den hes
Iituuvl ij k e
Wij betuigen onzen illlllgexi dani,e).
aan zoovelen als ons hunne deelneming» cn ve
betoonden bij de ziekte en het overlijden van onzelnu is d
lieveling.
Dreisciior W. M. de VRIES
22 October 1871. E. de VRIES-
ouderdom van bijna twee-en-zeventig jaar.
Zierikzee, J. Th. OOSTEllMAN,
21 October 1871. G. J. OOST FRMANResci
PUIK
19 Cts. per
Verkrijgbaar bij
de
bestaat
(ft ons t«
Kiemen.
—"Schroder. Hier koi|
-ja behoor
sfegeld d
ichtigen
IV
.i
Bij JJKEMA VAN GIJN te Delft verschijnt
.HJ
Uit het Engelsch vertaald en van aaiiteekemngen voorzien
DOOR
prijs 65S5SO gebonden 7,40.
leys
F IJ
feerbaarhi
IVed. I'onil. Iirsehijnll
m opgei
en, aaugc
BRAKKE. Be ve'stij
er ver er
et volken]
■leze r
Bitsche
Menen
ig'd te
an op we
erlammer
«hfcen
.Wij wi]|
jlmsche 1
3ti bestaa
'ij willen
e toes tar
bekomst
lellen en
ïjze onaf]
HSr is i|
■I
fcrë.të L
bt de ijvl
viehoort e]
rijverI
[onicn J|
11 del
in hi
orpen J
des-prl
Deel I met 50 houtsneefiguren
Onze Tolk zegt//Het le eleel der Hollandsche bewerking van Darwin's boek over do afstamming
den menschheeft reeds het licht gezien. Met nog een deel van bijna denzelfden omvang is dit werk comp
Plet is een merkwaardige uitgave, ook daardoor, dat de vertaling zich zoo gunstig onderscheidt. Doet men, in j^schilletj
meeste gevallen wel, om, als men de vreemde taal machcig is, een werk in het oorspronkelijke te lezen, hi(j|| T)uitsi
durven wij zeggendoet men wijszelfs al kende men reeds het origineelezich de vertaling van den hef
Hartogh Heys aan te schaffen. De aanteekeningen tochdoor hem aan ieder hoofdstuk toegevoegd, zijn tal)
duidelijk en geven vaak een helderder en korter begrip van een of andere kwestiedan de beredeneerde1
en tegen aanvoerende verhandeling van Darwin. Dr. Hartogh Hev? geeft menigmaal ophelderende feiten en
gevens. Daardoor wordt de waarde der bewijsvoering zeer verhoogd in een werk als dit, waar de schrijver
systeem wil opbouwen en, zooals het met theoriën steeds gaat, alios ir. die theorie tracht passend en sluitrj
te maken. Ook geeft de vertaler nu en dan uitvoerige aanhalingen uit de werken van Hneckel, 0. a. de dier 1 ifi^nakkel^
stamboom van het menschelijk geslacht door dezen geleerde opgemaaktzoomede zijn systematisch overzicht 'Inttingcn
volgens hem, 12 menschenrassen. Nog hoogere waarde heeft de bijlage pag. 277 door Dr. P.' Harting welv®^qc| |lal
lend afgestaan. Zij deelt 's hoogleeraars stellingen mede betreffende de ontwikkeliugs-hypothese van het menschel!comen jJ
geslacht, voorgedragen in de Koninkl. Academie van Wetenschappen, waarin de stand van het vraagstuk in Wfobederlaï
trekken wordt weergegeven.
Plet werk van Darwin is rijk in hypothesen. Waar de mensch louter uit een stoffelijk oogpunt beschow
wordtspeelt natuurlijk daarbij de dierenwereld de grootste rol. Darwin bestrijdt het stelsel der levende af
maten en schrijft den meer ontwikkelde dieren alle redelijke eigenschappen zelfs de hoogere zielsvermogens^ ij
den mensch in zekere mate toeterwijlvolgens hem het zedelijk gevoelhet geweten (sociale deugden) bij
mensch ontspringt uit zijn instinct van gezellig dier. Darwin maakt minder den mensch tot diefdan wel
dier tot gelijke van den mensch. Bladz. 132 //Desniettemin is het geestelijk verschil tusschen den mensch
de hoogere dieren, hoe groot het ook zij, zeker slechts een verschil van hoeveelheid en niet van hoedanigheicj
Niet alleen beoefenaars van exacte, maar ook van bespiegelende wetenschappen behooren derhalve van Darwii
theorie kennis te nemen, daar zij zich niet alleen op natuurkundig gebied beweegt, maar ziqh ook over zielkundj
philosophisch en theologisch terrein uitstrekt. IPet is noodig dat iederdie de tegenwoordige hoogte der wet'
schap wil meeten dit werk kenne. Zeker zal niet ieder de zielsvermogens van den mensch volgens Darwii
principe afleiden's menschen dierlijkheid echter valt helaas niet te ontkennenvooral niet in het «xangezif
van den pas gestilden oorlog.
Boeit- en Courant-Drukke rij
ER YEN A. deVOS.
oals
lleen op
iht zoi
ibreng
.et is
schrij
jening
irdeele
litsche:
atb:
;d noc
zeei
derlar
:omen
ing I
