;oo,oo!
O 0
11852
1871,
No.
77.
WOENSDAG 27 SEPTEMBER
I '40,ofl
1,-.
uitenlandseh Overzicht.
HE
JV
ï»ond,
Mfitil
king
navplgenc' i
ZIERIKZEESCHE COIIAST.
Verschijnt op WOENSDAG en ZATERDAG
10 Cents
PRIJS der AD VERTEN Tl EN.
per Regel. De Inzending kan geschieden uiterlijk
tot
BU
20,0»
10,OS
4,01
4,5(1
8,0(1
12,81
261,1%
Trekking?
an vang g
Dinsdag en. Vrijdag morgen 11 ure.
ABON NEMENTS-P R IJ S.
Per drie maanden f 1,— Franco per Post
Het Telegraafkantoor is geopend ran 1 April tot 30 SeptemberOp Werbdage»'
Van 7 u. 's voormidd. tot 9 u. 's namidd. Op Zon- en Feestdagen: Van
89 's voorin.van 13 en van 7- -9 u. \s namidd.
Het Postkantoor is geopend met inbegrip van Zon- en Feestdagen
Van des voormiddags van O'/a13 uur.
namiddags
avonds
-3
7—7 V.
9Vü10
alle oorden van DuitscKlaiad. niet
maar overal in gansch Europa ziet men met
lannen verwachting den uitslag te gemoet van de ver-
xing der zoogenaamde Oud-Katholieken, die op dit
■enblik in Munchen gehouden wordt. En terecht. De
bedrag tVj toc], tegen ge onfeilbaarheid van den pausin
ebben reajfj, sieehts°van kerkelijk belangis in den grond
tal der nC'^ak beslissend ook voor de ontwikkeling van den
i n d e r lk_ pe Ultvamontaansche partij zou het gaarne
e Trekking (joen gelooven dat het vatieaansehe Concilie,
in geringr,'n'jiet den pans onfeilbaar verklaarde zich alleen
e kans vs^ppg op kerkelijk gebied, maar men heeft van den be-
pie af aar. te goed begrepen, dat de onfeilbaarheids
ong op skiaring
worden.
i f
1.— N. f P °P
t bedrag
681
wi/ le couronnement was van het ge-
Ingenoemdaw, welks fundamenten lieeten Encycliek en Syila-
dat het hter geldt een kamp tegen den modernen
en tegen het moderne begrip van staateen
op leven en dooddie beslissen zal wie in
wopa de meeste zal zijn - het volk of de paus te
brae. Zoolang de Syllabus waarin Pius IX alle
jPostzegeb)(p.rne staatsinstellingen anathematiseerdeslechts
franco ve t werk was van een' feilbaar menschkon de staat
schte PosA minste den schijn aannemen, alsof deze uitspraak
ra niet. raakte, nu de kerk dezen paus onfeilbaar
efq gemaakthare macht heeft gelegd in zijne
'ang 'udenfeitelijk heeft verklaard, dat de paus de
C UlXokraat bij uitnemendheid is nu tengevolge daar-
,n overal reeds botsingen zijn voorgekomen tusschen
Ci wereldlijke en geestelijke macht nu is het niet
te ontkennen dat de kwestie deze isof we
fFe c t e irng lullen tot den tijd, toen een Hendrik van Duitsch-
fFilial U(l mi(l(len in den winter menige dagen barrevoets
istr -1 'oei| staan voor het kasteel van de gravin Canossa,
a<l fiaa de toenmalige Paus logeerde, om van dezen ver-
ffeuis afteetneeken dan of we vooruit zullen gaan
i den weg dien we nu drie eeuwen bewandelen en
;k den Paus zullen doen vallen onder liet gemeene
^chfe. Bij meer dan ééne gelegenheid bovenal bij
discussie in de nationale vergadering te Versailles
lifer de petitie der bisschoppen, gaven we als onze
vertui ging te kennen dat de moderne beginselen in
ezpn strijd eene glansrijke overwinning zonden be-
jalen. Wat op dit oogenblik in Mii.nchen plaats heeft
T0jey,estigt ons in deze goede verwachting. De onfeil-
.i&gh'eidsverklaring van den Paus heeft de It. C. kerk
[Q in twee kampen verdeeld, in twee partijen. Aan
ept hoofd der oppositie in Duitschland staat de
ER IN Gieken de Bollinger, De tegenstanders der onfeilbaar-
,q(^, icid hebben begrepen., dat aaneensluiting dringend
J X 71 ipptizakelijk was, Ee» eomité heeft zich geformd
Jvl -Mat alle vereenigingey van oud-Katholieken heeft
Itgenoodigd hunne gevolmachtigden te zenden naar
u Münclien te houden vergadering. De verga
lgen dezer gevolmachtigden zijn niet toegankelijk
ipr het publiek. -Meer dan 500 vereenigingen hebben
de oproeping gehoor gegeven - voorzeker een cijfer
in staat om de Dltramontaansche partij tot na
noen te brengen. De geestdie deze vergadering;,
in de beroemdste personen uit Duitschland ate
rokers zijn opgetreden, bezielt, kan het best worden
jnd uit dé verschillende besluitendie reeds ge.-,
ippien zijn, van welke wij slechts enkele aanhaleu..
er op gewezen te hebben dat zij „vasthouden aan,
Tb oud Katholiek geloof, zooals dat in schrift eii
iitie is bevestigddat tengevolge daarvan de cen-
r, op hen toegepast, is ongemotiveerd en onwettig*
de besluiten onder het pauselijk bestuur van Pius;
vastgesteld in strijd zijn met de leer der Apostelen
wikkelen zij in korte woorden hun programma voor de.
lekomst. Geen absolute scheiding meer tusschen de II. K.
andere kerkgenootschappen„Wij streven"zoo heet
1 „naar eene kerkherforming, wij verklaren dat
de kerk van Utrecht (de bisschoppelijke clererzy)
onrechte het Jansenisme is verweten en dat
s de
»e,
iontrdle d<
e grooti
jotwordesl
),00(
g e e r i n
lelde prijzej
trekkinj
op bij o:
ook dooj
Ierzoodi
irlige Trel|
■den.
lek king
K - Kwai t tusschen haar en ons geen dogmatiseh verschil bestaat.
Jwi hopen op eene hereeniging met. de Grieksch-
n au 'e<Jostersche en Russische kerk, wier afscheiding zonder
dringende noodzakelijkheid heeft plaats gehad en op
gee» werkelijk dogmatisch verschil gegrond is. Als
eevolg van bedoelde herforming, langs deu weg van
Je^enschap en voortgaande Christelijke beschaving
^en. W1J langzamerhand eene overeenstemming mej> de
^verige Christelijke geloofsbelijdenissen te gemoet,
fti^onderheid met de Protestantsclie en bisschoppelijke
kerken van Engeland en Amerika.
v-Ju\? meer tusschen de Katholieke geeste
lijk leid en de maatschappij. „Dat de geestelijkheid
s elseimatig en door allerlei kunstmiddelen buiten
aanraking wordt gehouden met den geest des tijds en
iLcfa:<£riiw semm«rien en scholen wordt geformd, die geheel
O S* leiding en het bestuur staan van de bis-
n de Lotei
;nvei'zocli
gpstelling 1'
co.
Piliaalhuis
straat
6S1
schoppen, achten wij, met het oog op de opvoeding-
des volks gevaarlijk."
Geen st rijd meer tusschen de kerk en den staat.
„Wij houden ons aan onze staatsinstellingen die
ons burgerlijke vrijheid verzekeren en aan de geeste
lijke beschaving bevorderlijk zijn. Diensvolgens ver
werpen wij, op staatsburgerlijke en historische gronden,
het den staat bedreigende dogma der Pauselijke almacht.
Wij verklaren dat wij onze regeeringen getrouw en
standvastig ter zijde zullen staan in den strijd tegen
liet in den Syllabus gedogmatiseerde Uitvamontanisme.
„De tegenwoordige- noodlottige beroering in de
katholieke kerk is blijkbaar te wijten aan de zooge
naamde sooieteit van Jezus. Deze orde maakt
van hare macht misbruik om bij de hiërarchie, bij de
geestelijkheid en bij het volk beginselen ingang te
doen vinden en aan te kweeken, die jegens de bescha
ving vijandig, voorden staat gevaarlijk en antinationaal
zijn. Zij verkondigt eene valsche, eene ten verderve
leidende moraal en brengt die iu praktijk. Mitsdien1
spreken wij de overtuiging uitdat vrede en rust
eendracht in de kerk en een juist verband tusschen
haar en de burgerlijke maatschappij eerst dan mogelijk
zullen zijn, wanneer aan de algemeen verderfelijke werking
van de orde cler Jesuiten een einde zal zijn gemaakt.
En dat het deze mannen met den strijd ook voor
de toekomst ernst is dat blijkt uit de aanneming van
twee voorstellenhet ééne van Zirngiebl, luidende
aldus
„De vergadering het wenschelijk oordeelende dat de
tegenwoordige katholieke beweging goed georganiseerd
worde, benoemt uit haar midden eene permanente
commissie, die onbeperkte volmacht heeft om nieuwe
leden tot hare aanvulling te kiezen. Tegelijk geeft de
vergadering aan deze commissie een votum van ver
trouwen en belooft ze haar op alle mogelijke wijzen,
stoffelijk zoowel als zedelijk te zullen ondersteunen".
Daarop deed prof. Sehulte als referent over de
forming van nieuwe gemeenten, het volgende voorstel
„Het congres der Oud-Katholieken - overwegende,
dat wij reeds in ons programma van pinksteren 11.
ons het recht hebben voorbehouden om, de tegenwoor
dige bijzondere omstandigheden in aanmerkiug ge
nomen te doen wat in gewone tijden tegen den regel
is en alle kerkelijke handelingen dus te laten volbren
gen door priestersdie wegens hunne getrouwheid aan
hun geloof in den ban gedaan zijn, overwegende enz. enz.
besluit1°. Overal waar de behoefte blijkt te bestaan,
en de personen gevonden kunueu worden zal eene goed
georganiseerde zielzorg worden in liet leven geroepen.
Of zulk eene behoefte bestaat,' wordt ter beoordeeling
overgelaten aan de plaatselijke comité's, die wel zullen
doen zich te dezen opzichte in verbinding te stellen met
het centraal comité te Munchen. 2°. Wij eischen ais
een recht, zoolang de staat zulke kerkelijke handelingen
beschouwt als eene voorwaarde om zekere burgerlijke
rechten te verkrijgen, dat de staat onze priesters als zooda
nig erkent.
3°. Waar het mogelijk is, zullen wij deze erkenning van
onze rechten langs wettigen weg trachten te verkrijgen.
4<0r Elk individu heeft in den tegeuwoordigen toestand
het recht zich in geval van nood tot vreemde bissohop-
pen te wenden om de eene of andere bisschoppelijke
handeling te verrichten enz.
De zitting werd gesloten met eene godsdienstoefening
in de Nicolaikerk die door het stedelijk bestuur be
schikbaar was gesteld.
De openbare vergadering werd door meer dan 6600
personen bijgewoond.
Wij zijn met opzet eenigszins uitvoerig geweest in de
beschrijving van deze eerste vergadering omdat we vast
gelooven dat deze, strijd ook op den toestand van Duitsch
land groofceu invloed zal uitoefenen wat noch het ge
val zal zijn met de Elsasser tolkwestietot hoelang
Eransche producten, en welke, vrijen toegang zullen heb
ben tot de pas verloren provinciën;
noch met de kwestie of de beschouwing van de Siècle
juist is dat de bijeenkomst te Gastein eigenlijk heeft
plaats gehad uit vrees voor de woelingen der Inter
nationale;
noch met zoovele andere voorstellen die in de aan
staande vergadering der landdagen te sprake zullen
komen.
Misschien hebben we daarvan slechts uit te zonderen
het wetsvoorstelwaarbij het burgerlijk huwelijk ver
plichtend wordt gesteld.
Overigens amuseren de JEngelsclien zich
met de spiegelgevechten te Aldershotwaar gelukkig
alleen met los kruit geschoten en dus alleen maar wat
geld vermorst wordt en met de nieuwe plannen om
Londen door middel van een spoorweg te verbinden
met Bombay waardoor Engeland in den tijd van ééne
week in het hart van zijne bezittingen zou kunnen komen
Oostenr ij Ik ziet met augstige vrees de toe.
komst te gemoet, nu de grondwetlievende Duitschers liet
voorbeeld volgen, dat de Czeehen hun vroeger gegeven
hebben en weigeren zitting te nemen in deu rijksraad.
ST^lie verheugt zich iu de doorgraving van den
Mont-Ceuis en de afleiding, die de voltooiing van dit
reuzenwerk aan sommige oververhitte gemoederen gege
ven heeft.
En overal rust men zich ten strijde - de parlementaire
veldtocht zal spoedig geopend worden.
Het laatste ongeluk in de kolenmijn te Wigan
was een gevolg van het ingesteld onderzoek naar clen
toestand der na de jongste explosies dichtgemaakte
mijn. Na raadpleging van een aantal mijn-ingenieurs
over de al of niet wenschelijkheid om tot opening
over te gaan, werd daartoe besloten, daar men bij het
opnemen der temperatuur in de schacht op verschil
lende hoogten tot het besluit gekomen was dat de mijn
niet in brand stond.
Woensdag middag te drie uren werd dus met de
opening der beide schachten een begin gemaakt. Een
der ingenieurs door de eerste opening naar beneden
ziendemerkte tegen clen eigenaar der mijn op dat
alles beneden doodstil was, en er dus naar'zijn meening
geen bezwaar bestond om in de mijn af te dalen. De
woorden waren hem nauwelijks uit den mend of hij
hoorde beneden in de mijn als loeien van den wind
vlammen vervulden de schacht en stegen ten hemel op
en een hevige ontploffing volgde. Dit geschiedde bij de
ophaalschachtbij de neerlaatschacht had hetzelfde
plaats. De bij de werkzaamheden tegenwoordige personen
werden bijna allen cloor de ontploffing neergeworpen
sommigen op vijftig pas afstand, waar ze meer of minder
zwaar gewond bleven liggen een vijftal' werklieden zijn
gedood en drie of vier personen zijn of iu 't geheel niet
of maar bij enkele ledematen teruggevonden.
Het ongeval heeft een onbeschrijfelijken indruk in
het reeds zoo geteisterd Wigan gemaakt. Er is thans
bepaald door uitgemaakttegen den twijfel van het
groote publiek, ja tegen de 'zekere verwachting der mijn
ingenieurs, waaronder zich de bekwaamsten in hun vak
bevonden, dat werkelijk de kolenmijn te Wigan in brand
staat en dus de fiaauwe hoop van sommige betrekkingen
der in de gesloten mijn achtergebleven mijnwerkers, dat
ze wellicht niet door de explosie gedood waren, evenals
de nog erger vrees dat ze in dat geval clen hongerdood
waren gestorven, ongegrond waren. Thans is gebleken
dat inderdaad de mijn nog smeult, zoodat de toevoer
van versohe lucht door de halfgeopende schachten een
nieuw uitbreken van den brand veroorzaakte.
In den sneltrein van Liegnitz naar Bunzlau klom
juist bij het vertrek van den trein, aan de tegenoverge
stelde zijde van het perron, een man in de dames-coupé
en eischfce van haar geld en kostbaarheden. De dames
ontsteld en in ft bewustzijn dat geen hulp kon verleend
worden, ontdeden zich van hare ringen', oorknoppen
horlogies en portemonnaies. Toen de trein een station
naderde verliet de dief nog ouder het rijden den coupé
en verdween in de duisternis. Toch gelukte het-den
ijver der beambten die zoodra zij het geval vernamen
den roover achtervolgden, dezen, nog in 't bezit van al
het gestolenete achterhalen en gevangen te nemen,
Vorst von Bismarck bevordert, sedert hij eige
naar van Varzin is geworden ijverig den laudbouw
en industrie van Aciiter-PommerenToen hij zijn
uitgestrekt landgoed kocht, liep de Wipper door het
houtrijke landzonder dat iemand et* aan dacht er
partij van te trekken. Met gehr. Behrend, die in Cöslin
een groote papierfabriek hebben, richte Bismarck twee
fabrieken op, waar het water 2-00 en. 300 paarden
kracht levert. In die fabrieken wordt de houtpap ge
maakt, waaruit, iu vormen gedroogd, allerlei sierlijke
voorwerpen vervaardigd worden, die meestal naar En
geland gaan. Het is reeds onmogelijk aan alle be
stellingen te voldoen en de weivaart der bevolking is
zoo toegenomen dat men bijna van geen emigratie
meer hoort. Bismarck houdt zelf het oog op zijne
fabrieken en zoolang hij te Varzin is, bezoekt hij die
dagelijks. Hij legt zeer veel ten koste aan de verbe
tering- zijner goederen. Hij zelf kent iederen weg en
ieder pad in de naburige bosschen,
's Morgens staat' hij te Yarzin vroeg op, ontbijt op
Engelsche wijs met thee, ham, eijeren enz., gaat dan
wandelen en zijn boerderij eu fabrieken zien. Dau
rijdt hij te paard of rijtuig en dineert tegen 6 uur.
Van '7 uur tot diep in clen naolit arbeidt hij, waarbij
men zegt, dat hij een stevig glas bier drinkt. Van zijn
onderhoorigen eisclit hij strenge pliohtsvervulling
maar hij gaat zoo familiaar met hen om, dat men in
volleu ernst verhaalde, dat hij met zijn ouden schaap
herder over staatszaken beraadslaagde.
Te Blankenberghe zaten eenige dagen geleden
voor het Grand Hotel d'Hondt de lieerendie daar
gedineerd hadden taen een heer en: dame voorhijj
kwamen. De dame weigerde deu heer «en arm te.'
geven; zoo dikwijls deze met geweld ham* arm-op den
zijnen legde, trok zij dien terug. Onder de heeren
welke van dat tafereel getuigen waren., was, eeiy
Duitsch officier, clie zwaar gekwetst werd te Gravêlotte
en nog zijn arm in een doek droeg. Toen hij dft
echtelijk geschil aanschouwde, fluisterde hij, glimlag-.-.
oliënd, den regel van Goethe: Bist du nicht willig,
so brauoh ich Gewalt. Men lachte en het paar ging
verder en trad eon winkel binnen. Een oogenblik;
later kwam het terug, thans gearmd, en de heer, ziek
tot den Duitsohen oiftoier wendendebegou hem in'
het Spaansoh toe te spreken. De ander verzocht, da(.
hij zich van'het Dnitsoh zou bedienen waaraan de
Spanjaard geen gevolg gaf, maar hij ging voort zoo
heftig zich uit te laten, dat de offioier hem eindelijk
een klap gaf. De Spanjaard wilde terugslaanmaar
een der omstanders, bevreesd, dat hij den gekwetste!*
arm mocht raken, weerde dien klap af De dame trok
haar man mede naar huis op korten afstand, en keerde
daarna mot hare moeder, eene dame uit Luik, terug.
„Daar zit hij, die mijn man geslagen heeftriep ze.
Ik ga het bij de politie aangegeven. Ik ben maar
eene vrouw en ik kan niet met eeq klap antwoorden x
maar dit kan ik doen," en te gelijk spuwde zij dep
vreemdeling- in 'tgezicht dien zij nu begon ujt te
schelden. Men had veel moeite haar tot bedarep
te brengen
E-m Engelsohman, die te Augsburg te laat kwaip
voor deu trein naar Mnnoheu, bestelde een extra-treip
voor 193 gulden om nog tijdig te Oberammergau te
zijn voor het passie-spel.
Hoe doelmatig het ook zijn moge choleralijkép
aanstonds uit de woning te verwijderen, zoo raadzaam
is het van den anderen kantdat de lijkkisten z,o.o
los gesloten zijn dat een schijndoode bij 't ontwaken
het deksel gemakkelijk kan openmaken. Tot deze op^
merking geeft ons ft volgend eigenaardig geval dat dep
6 dezer te Koningsbergen plaats had, aanleiding. Qp
dien dag bezocht een man zijne in de W. straat wo-r
nende zuster om te vernemen of de elk qqgeablik
te verwachten bevalling- reeds had plaats gehad. Hij
verneemt van de huren dat deze blijde gebeurtenis
niet heeft plaats gehad, maar zijne zuster daarentegen
aan de oholera gestorven en zoo «aanstonds naar het
lijkenhuis gebraohl is. Ontroerd snolt hij naar het,
kerkhof, iaat do kist openmaken eu wat hij ziet is
vreeselijk. De vrouw ligt op haar aangezicht naast
haar pas geboren kindje. Beiden zijn dood eu geiijb
de blauwe - huidkleur bewijst gestikt,
In het district Telohew, Lftthauweu, heeft een
zonderling verschijnsel plaats gehad. In de nabijheid
van liet stadje Wroipen, op den weg van Telohew
naar Kowne, bevindt zich een meer van 8 werstep
lengte en 5 wersten breedte, bekend oip zijne visoh-ï
rijkheidde opbrengst bedraagt jaarlijks meer dan
500 roebels. Ongeveer een veertien dagen geleden,
werd het water op eenmaal als door een hevigen
storm opgezweept en verspreidde zioh te gelijkertijd
eene sterke zwavelluoht over de omstreken, Na drie
dagen hield de kokende beweging op en werd de geheele
oppervlakte van het meer overdekt met doode vissnheu
waaronder snoeken van fabipeuse zwaarte, In de vrees,
dat de uitwaseming dezer krengen de lucht zou verpesten
deed men een beroep op de bewoners der omliggende
dorpen, om ze- weg te ruimen en onder een kalk-:
laag te begraven, Sinds dien tijd zakt het water
ai meer en meer en naar gelang daarvan wordt de-
zwavellucht sterker; het schijnt dat het meer weldra
geheel droog zal zijn. Men vermoedt dat de bodem,
rustende op een bed van kalk en rotsteen, ingestort
is, ten gevolge waarvan de wateren door een onder?
aarsoh kanaal verdwijnen,
Een schandelijk pvooes is dezer dagen voor een
der rechtbanken te Parijs gevoerd, dat aan de schoonste
dagen van het tweede keizerrijk herinnert. In Mei
1869 verwekte veel sensatie het berichtdat een
verdienstelijk officierde escadronschef Thevetzich
voor het hopfd had gesGholendes ochtends te zes
ure, terwijl de markiezin de la Mo the Péuélonecht-,
genoote van een der kamerheeren des keizers zich
in zijne slaapkamer bevond en zooals de dagbladen
toen meldden vepsdhrikt in een minder dan. demi-,
toilette lujd schreeuwend en daardoor alle bewoners
van het hujs wekkpndnaar den portier liep. Men
vertelde toen algemeendat de overleden offioier de
amant was der markiezin en tot zijn wanhopige daad
was gekomenomdat liij aan hare onophoudelijke
eischen om geld en telkens meer geld niet voldoen
kon. De markies de la Mothe Eénéftm verklaarde
echter in de dagbladen al die geruchten voor logen?
achtig en ^deelde mededat dp zelfmoord vap dep
