eoing
.864
Er
No. 67.
WOENSDAG 23 AUGUSTUS
1871.
64;
R 1871.
ultramontanisme in
Frankrijk en Pruissen.
nr.
Ital
staa
J*
en
>,oo.
hou
Sfh;
5,SO.
van
l,»5.
zal
Re
HER,
deel
BINNENLAND.
EN.
er*.
,000.
,000.
,000.
,000.
,000,
September
L halve a 1
iord tegen
ZIERIK7.il
Verschijnt op WOENSDAG en ZATERDAG
PRIJS der ADVERTENT1ËN.
10 Cents per Regel. De Inzending kan geschieden uiterlijk tot
Dinsdag en Vrijdag morgen II ure.
ABONNEMENT S-P RIJS.
Per drie maanden f 1,Franco per Post 1,
COURANT.
Het Telegraafkantoor is geopend van 1 April tot 30 SeptemberOp Werkdagen
Van 7 u. 'svoormidd. tot 9 u. 's namidd. Op Zon- en Feestdagen: Van
89 'svoorm.van 13 en van 7--9 u. 'snamidd.
Het Postkantoor is geopend met inbegrip van Zon- en Feestdagen
Van des voonniddags van 9Vsll'/s uur.
namiddags 23
avonds 77s|
9Va10
verzonden, j v-
SCF XTo£
DE VOS.
afr/girfr.1 11 "11 Ji'SB
archie.
uitgeloot
V er volg v an no. 6 4.)
Wé eindigden ons vorig artikel over het-ultramon
tanisme in Frankrijk met de opmerkingdat in de
-- redevoering van den heer Thiers, die aanleiding gaf
k SCll6 tot de verkapte verwerping van der bisschoppen ver
zoek ouzes inziens vooral de aandacht moet worden
gevestigd op twee punten die wij aldus trachtten te
formuleren1. De bezetting' van Rome is een nood
zakelijk gevolg van de unificering van Italiëwelke
«en aanvang heeft genomen met de verdrijving van
(de hertogen van Toseane enz.) de Oostenrijkers onder
30 000 goedkeuring van Frankrijk.
rVjWVV ji ])e eenheid van Duitschland is een gevolg van
50 000 éénheid van Italië. Beidé landen zijn door den
Is'öOo ioop der gebeurtenissen inet sterke banden aan elkan-
lo'oOO'®51' verbonden-
rol bezetting van' Rome is een noodzakelijk gevolg
g'oofl van 't geen vroeger lieeft plaats gehad. De verdrijving
y'gOQ^an den koning vaii "Napels, van den hertog van
iaOOo4oscane->' van Alodena, van Parma heeft den steen van
12s'oftotalie's éénheid aan 'trollen gebracht - nu was hij
niet meer tegen te houden, hij moest blijven rollen tot
hij den stoelwaarop, de wereldlijke paus eeuwen
-achtereen zoo rustig gezeten en geheersehl had om-
L5G ver had geworpen, Zeker gij kunt een poging wagen
Lom hem tegen te houden in zijn vaart, maar hij. zal u
dfc in kon-vefplettt^eu. Van het oogeublik af j waarop de eerste
noet franco® een %veY^ gelegd van het gebouwdat in zijn' gevel
en wordetS^ teótsclie opschrift draagtItalië vrij en een was
<le grond van St. Pieter ondermijnd - hier en daar
kooper oi\'k°n.mipsc^en iemand den eiektrisehen draad verbreken,
o -en o-ratis»earlangs de vrijheid hare vonken zond in het kruid,
maar terzelfder tijd opende zieh de bodeui op twintig
verschillende .plaatsen hierginds en overal om u te
verslinden.
[FihaalhuisB i)e bezetting van Rome is slechts de laatste schakel
'de 'grocïfce keten van oorzaak en gevolg waarvan
eerste gesmeed is door de hand van 'tFransche
volk zelf. Deze verklaring is van het grootste gewicht.
Besteld eens, dat op dezen o ogenblik Frankrijk er toe
erging om Victor Emanuel door geweld uit Rome
te verjagen binnen eeuige weinige jaren zou de
toestand toch weder volkomen dezelfde zijn. Om
Some te behouden voor den paus zou men
alles ongedaan moeten maken wat geschied is zou
mén de verdreven vorsten moeten herstellen op hunne
tjioonenVictor Emanuel terugdringen in het kleine
glbiedilat hij eenmaal heeft bezeten en - last not
least - zou men de herinnering aan het ééne Italië
wisschen nit de harteu van millioenen
En tot dit reuzenwerk is Frankrijk niet in
ikking. Het ultramontanisme bedenke dat wel.
sman wie hij ook moge zijn, tot welke partij
ook moge behoorenzal van nu af rekening moeten
net deze verklaring. En niemand zal waar
dwaas genoeg zijnom wanneer hij het roer
JoOjOOO,
00 6 a
a J70.
n franco
ten wor'
door he
gèvc
it 1538.
gevaarlijk vaarwater te sturen. Hoogstwaarschijnlijk
de herstelling van den paus in zijne wereldlijke
it een scherpsnijdend wap»en wezen in de hand
legitimisten en ultramontanen, zoolang zij behooren
de oppositie. Maar even waarschijnlijk ook is het,
deze oppositieregeeringspartij gewordenzal
slen dat ook in de eerlijkste politiek een goed
transaktie verscholen isdat zij even als dat in
gie is geschiedzal transigeren met het fait
"accompli.
II. Niet minder gewichtig is de verklaring van
Thiers, dat hij daarom vooral ook geijverd had tegen
ie unificering van Italiëomdat hij zich overtuigd
hield, dat zij de voorloopstermoestzijn van de éénheid
van Duitschland, die, gegrond op het nationaïiteits-
nsel, zou verbreken het Europeesch evenwicht
irvoor hij altijd gestreden had. De meening van
ers te dezen opzichte is reeds voorlang ook de
ening van Bismarck geweest. Reeds voor hij als
:ant naar het Russische hof was vertrokken toen
te Frankfort de vergadering van de verschillende
ianten van den Duitschen bond bijwoondezag
in hem eiken dag bras dessus bras dessous in het
iiek verschijnen met den heer de Barralden
iaanschen gezant en werkte hij aan een verbond
schenten minste aan eene nauwere aaneensluiting
Pruissen en Italië. Oostenrijks macht moest in
itschland gekortwiektzoo mogelijk vernietigd
-gorden. Elk verlies, dat Oostenrijk leed, moest
Werii jjguisen ten goede komen. Zoo alleen kon Pruissen
OS. 3enmaal worden het hoofd van Duitschland. En
klte-
gegrond
rvonden
1,50 (30
Italië moest het middel zijn om dit doel te bereiken.
Maar niet een verbrokkeld Italië het ééne. Slechts
wanneer dit voorspel was afgespeeld kon Pruissen de
hoop koesteren zegevierend ook tegen den ouden
vijand op te treden en eindelijk schitterende wraak
te nemen voor de dagen van Jena, de schim te ver
zoenen van de koningin die door toedoen van den
eersten Napoleon haar brood der sraarce zoo lang met
tranen moest eten. En zoo vast was Bismarck overtuigd,
dat hij den rechten weg bewandelde, dat, toen men
hem van Frankfort naar Petersburg verplaatsteomdat
men meende, dat hij het wantrouwen der Duitsehe
vorsten opwekte en de ltaliaanschc «gezant hem daar
over zijn leedwezen betuigde, hij lachend antwoordde -.
ich bin wie der beste Champagner - ik werde kalt
gesetzt.
Wat eenmaal Thiers de keizerlijke regering toeriep
«Gij veracht liet Europesche evenwicht - door de een
heid van Italië té bevorderen maakt ge de eenheid van
Duitschland mogelijkis nu gebleken waarheid te
zijn. Maar nu eenmaal de vooronderstelling een feit is
geworden zal Frankrijk hoe noode sommige partijen
daartoe ook kunnen overgaan de consequenties van
dezen feitelijken toestand moeten aannemen - ra. a. w.
Frankrijk zai moeten begrijpen dat het voldoen aan
de eischen van het ultramontanisme in casu een
aanval op Italië een nieuwen oorlog met den overmach-
tigen Duitschen staat tengevolge zal hebben. Thiers
heeft dit natuurlijk niet ronduit gezegd't zou voor
het eergevoel der Franschen al te kwetsend zijn geweest,
dat ze nu zelfs uit vrees voor Pruissen niet zouden dur
ven doen wat ze meenden dat plicht was maar 't is
met zoovele woorden te lezen in de schets die liij geeft
van de verhouding waarin de verschillende staten van
Europa zich tegenover Italië hebben geplaatst na de
inbezitneming van Rome. Van beteekenis is vooral
de verwijzing naar Oostenrijk. «Oostenrijk," zoo zegt
Thiers«is voorzeker eene bij uitnemendheid Katho
lieke mogendheid maar het heeft den toestand goed
ingezien en de wijze en verstandige staatsman, in wiens
handen de keizer het lot van den staat heeft gelegd
heeft ronduit verklaard dat hoewel de grootheid van
Italië gemaakt was uit 't geen Oostenrijk verloren heeft,
toenadering tot Italië door liet gezond verstand geboden
is." Zou Thiers anders kunnen of behoeven te spreken
wanneer hij in plaats van Oostenrijk Frankrijk plaatste P
En wanneer hij dan oogenblikkelijk na deze vermelding
van Oostenrijk spreekt van Pruissendat zich een door
tocht door de Alpen baant om Italië steeds nader te
komen dan gelooven wij recht te hebben om op de vraag
die Thiers stelde aan de ultramontanen «wat zoudt ge
van ons verlangen deze andere vraag als antwoord te
geven zoudt ge willen dat we ter wille van den Paus
ons op nieuw in een .oorlog wikkelden met Pruissen P
(Vervolg hierna.)
Het proces tegen de commune-mannen wordt
voortgezet zonder dat het publiek veel belangstelling
toont. Uit de laatste verhooren bleek o. a. dat er ont
plofbare kogels waren gemaakt, waarin Pruisisch zuur
was -, zoodat elke wond onvermijdelijk doodelijk was.
Ook strychnine en andere vergiftige zelfstandigheden/
waren aangewend eveneens waren vergiftige spijkers
'in de bommen aanwezig.
Een ooggetuige zegt dat de beschuldigden, toen zij
uit de mededeeling van den heer de Ploeue vernamen,
dat er tijdens de commune 3 milliarden in de bank
aanwezig waren elkander aanzagen alsof zij wilden
zeggendat hadden wij moeten weten
De meest interessante' zittingen waren tot dusver
die, gewijd aan de verhooren van Jourde en Billiovay.
«Men gevoelt," zoo schrijft men aan het Handelsblad,
«dat men hier niet langer te doen heeft met twee
slachtige individu's als Assy, Ferré en Urbain." Zij
verheerlijken de schandalen der commune nieten
ontkennen alle deelneming aan den moord der gijzelaars
en aan den brand der gebouwen. Zij waren voor zoo
ver men kan nagaan, republikeinen ter goeder trouw,
die als het ware ondanks zich-zelven medegesleept
werden door den grooten stroom der revolutie, en die
ook uit de commune traden, toen hun gebleken was,
dat zij buiten alle verhouding geraakte tot recht of
billijkheid. Billioray was tot het laatste oogenblik toe
een der ijverigste voorstanders eener schikking tusschen
Parijs en Versailles.
Alle getuigenissen aangaande Jourde zijn even gun
stig voor zijn karakter en levenswandel.
Een der getuigen in zijne zaak een zijner buren
uit de straat Monge, heeft verklaard, dat de beschul
digde ondanks zijne hoedanigheid van gedelegeerde
zijne vroegere leefwijze in het minst niet veranderd
had. De vrouw met wien hij samenwoonde ging
evenals vroeger, zelve hare wasch op de bleek of in
het waschhuis opdoenen zijn kind bleef, evenals te
voren, de armenschool bezoeken.
De officieuse Moniteur behelst de volgende ge
heimzinnige mededeeling«De onderhandelingen, welke
thans plaats hebben tusschen Frankrijk en Duitschland,
betreffen veel gewichtiger aangelegenhedendan de
ontruiming van de aan het departement der Seine ge
legen gewesten. Na eenige dagen hopen wijzonder
eenig gevaar voor den goeden afloop dezer zaak, te
kunnen zeggen, waarover de onderhandelingen loopen.
Elke openbaarmaking op dit oogenblik zou nadeelig
zijn Het is derhalve onze plicht vooralsnog te zwijgen."
Men verneemt voorts, dat de Minister van Finantiën,
de heer' Pouyer-Q,uertier naar Gastein zal vertrekken,
waar zich op dit oogenblik de heer von Bismarck bevindt,
Een Parijsche correspondentie der Indépendance
Beige vermeldt o, a. de volgende bijzonderheden, be
trekking hebbende op de gebeurtenissen bij de inneming
van Parijs door de troepen van het wettig gezag.
Kolonel "V. presideerde in een der schouwburg-lokalen
een der krijgsraden of liever militaire commissien
werkzaam als ware liet nog onder het licht der branden
door de razende «Comrauneux" in de laatste Mei-dagen
ontstoken. Zij ging volgender wijze ie werkMen bracht
de gearresteerden voor een groep officieren die een
snel verhoor hielden. Een griffier noteerde de ant
woorden, en gaf dan liet proces-verbaal aan een bri
gadier, welke eiken gevangene overbracht naar een kleiner
vertrek, waar de kolonel, geheel alleen, zitting hield.
Deze zag het papier in verhoorde weder en besliste
dan hij alleen, in het laatste ressort. Zijn vonnis was
kort«a Versailles tot de gendarmen gericht, betee-
kende dat de opstandeling niet van de gevaarlijkste was
en naar de Orangerie en van daar naar Satory moest
afgevoerd worden, «aclasser" beteekendeom «gefusil
leerd" te worden. De kolonel was een energiek, on
buigbaar man, onwrikbaar in zijnen schrikbaren plicht
hij zelf herinnerde een paar episoden uit de gruwzame
dagen toen hij over het leven van zoo velen te be
schikken had.
Den 26sten Mei werd voor hem gebracht een jong
man, met ingevallen loodkleurig gelaat, zonder jas of
kielmet gescheurde hemdsmouwen en moeilijk gaande.
Zijne beenen waren met bloedige doeken omwonden
en nauwlijks kon hij zich staande houden. De kolonel
zag hem scherp aan en meende dat hij dien persoon
nog eens voor zich liad gezien.
«Ik geloof dat ik je niet lang geleden nog eens hier
heb gehad
De man knikte toestemmend en zei«Ja, kolonel,
ge bedriegt u niet," en om zijne lippen speelde een
zonderlinge glimlach, «gisteren."
«Gisteren?"
«Ja gisteren, gisteren liier zelf, kolonel. Ik zal u
zeggen.kolonelhet is niet voor het eerst dat ik
gearresteerd ben. Ik ben al gefusilleeerd ook.
De kolonel zag hem aan met een doorborenden blik.
«Gefusilleerd, jij!"
«Ja wel, kolonel. Ge weet, ik werd gearresteerd
omdat men mij achter de banïkade had geduwd. Ik
moest wel voort, ge begrijpt. Zoo ik neen had gezegd,
had het me mijn kop gekost. Ik vocht dus, omdat
ik gedwongen werd. Toen de soldaten ons omsingelden
gooide ik mijn chassepot weg en zeide: «ik geef me
over". Toen lieeft men mij niet gefusilleerd na aar hier
gebracht; doch het schijnt dat de inlichtingen kwaad
waren, want men voerde mij op een binnenplaats, mij
en nog vier, men plaatste ons tegen een muur, en
kolonel, loste op ons een peletonsvuur. Ik meende
dat ik dood was. Ik voelde mij getroffen daar in
den hals en aan de beenen. Ik was gevallen onder
de anderen. "Wat die betreft, met lien was het uit.
Men liet ons daar liggenmeenende, dat wij allen
dood waren; maar ik voelde dat'ik weer bijkwam en
zeide tot mij zeivendaar kom ik mooi af. Ik ben
zoo blijven liggen, twee eeuwige urenkoloneltot
dat het donker werd.
Toen heb ik de lijken opzij gewerkt waarvan een
mij vlak op de borst lag en mij bijna deed stikken.
Opgestaanzocht ik mij te. oriënteeren. De muur
waartegen wij gezet waren geweest, was niet hoog en
dichtbij zag ik een kleiue ladder staanzeker van
de tooneel-machinisten. Ik klauterde, kwam er boven
open deed den sprong naar buiten. Doch, ge ziet,
kolonel mijue beenen. Toen ik viel gaf ik een gil.
Daarop kwam volk. Het waren stedelijke agenten.
Zij namen mij opvoegden mij bij anderen en nu -
daar ben ik weer voor u. Ik zal wel niet veel kans
hebben en had liever gewild op mijn eer kolonel
dat ik den eersten keer maar goed gefusilleerd was
geworden."
De kolonel luisterde met verbazing ongeloovig en
toch niet kunnende twijfelen.
«Kerel, het noodlot heeft je begunstigd en ik wil
niet strenger zijn. Maak dat je weg komt
«Naar huis kan ik naar huis gaankolonel
«Naar huis, of naar den duivelzoo als je 't liefs
is. Maar maak dat je genezen wordt,"
Het ingevallen loodkleurige gelaatkreeg eensklap
een helderen levendige» tint; de gefusilleerde boo;
voor den kolonelvoor de gendarmen, zelfs voor dei
wand en ging heen. Drie uren later al wee
dezelfde man door dezelfde agenten in arrest genomei
en voor den kolonel gebracht.
«Wat duivel! alweer?"
«Ja, kolonel! Ik ben een ongeluksvogelzie, ik raat
niet uit die maling. Ik ben thuis gekomenweet ge
Ik heb mijne vrouw en kinderen gezoend en was lieele
maal pleisierig, toen de corcierge, dié erger communeux
is geweest dan ik; mij verklapte aan de agenten, dit,,
bezig waren het huis naast ons te doorzoeken. Of ik
al praatte of niet, ik moest mee, en ziedaar, kolonel,
ben ik weer hier waarachtig niet uit vrijen wil."
«Zeg eens" sprak de kolonel, «is je vrouw goed
gezond en zijn je kinderen met u in staat op reis te gaan
«Ja, kolonel!"
«Hebt je mogelijk ook wat geld bespaard?"
«Weinig kolonelmaar toch een beetje om een eindje
heen te komen."
«Waarheen te komen
«Tk weet nietkolonel
«Nu dan zal ik je zeggen wat je te doen hebt. Je
schrijft aan je vrouw dat ze haar boeltje inpakt en
dan met de kinderen naar Versailles gaat. Wat u
betreft, ge zult per het.eerste konvooi met al de an
deren naar de Orangerie gaan. Zoo maak ik niemand
jaloersch. Maar zorg dat je vrouw morgen ten elf
ure je opwacht aan het. hek; daar zal ze u terugvinden:'
Ge zult vrij zijn en ik raad je op een trein naar En-'
geland of België te gaan en daar werk te zoeken
Zoo afgesproken?"
«Zeker, kolonel! Gij zijt de. beste
«Genoeg!" zei de kolonel; hij riep den brigadier"
en sprak:«a Versailles" met den vinger op den man
wijzende. «Doch geef dien man terstond pen en papier
en bezorg zijnen brief dadelijk."
Kolonel V. schreef ook aan generaal Appertdat,
hij den genoemden N. den volgenden dag ten 11 ure
in vrijheid zou stellen. De man vertrok met het j
konvooi. Den anderen morgen waren vrouw en kinderen
stipt op het uur aan het aangewezen hek doch het
noodlot vervolgde hem; wel zagen zij drie anderen de.
vrijheid hergeven, hunnen man en vader echter niet.
De brief van den kolonel was verdwaald en werd eerst
later teruggevondentwee dagen later was de man vriji
Hij volgde den raad van den kolonel en ging naar
Luik. De kolonel had ook voor een pas gezorgd.
Niet alleen dat liet moorden in Engeland (ondanks, 1
of juist als gevolg van de doodstraf) meer en meer
alledaagsch wordt doch onder de massa der bevol- 1
king openbaart zich sterker dan ooit de liefde voor en
nieuwsgierigheid naar 't afzichtelijke en verschrikkelijke.
Nu men geen moordenaars meer kan zien hangen
(want de operatie, die afschrikken moet, wordt tusschen 1
vier muren voltrokken), vergast men zich op 'taan-
schouwen van de verminkte lijken der slachtoffers.
'tTooneel van een moord wordt onmiddelijk een trek
pleister voor duizenden vreemdelingen. De kroeghouder,
in wiens nabuurschap een bloedige misdaad is gepleegd,
kan er zeker van wezen zijn fortuin te hebben ge- 1
maakt. Maar niet alleen een door moord befaamde 1
localiteit lokt drin kgrage pelgrims. Alles wat maar naar
vernieling verminking en akeligheid riekt doet ze
toestrooinen. Zoo b. v. te Stowmarket, 't stadje waar
onlangs de ontploffing der schietkatoen-fabriek zoo
veel verwoesting aanrichtte. Daar vindt thans de kijk-
lust ruime bevrediging', 't Is of 't er kermis is zóó
vol zijn de straten van vreemdelingenzoo vol zijn die
vreemdelingen van drank en ongebondenheid. De
dronken menigte verdringt zich, om tusschen de puin-
hoopen te zoeken naar brokstukken van menschelijke
ledemateu. Een vrouw bracht o. a. een aardig som
metje bijeen, door openlijk 't verkoolde lijkje van haar
kind tekijk te stellen - Zoo iets is beter dan een
modern melodrama! - Maar hoeveel heeft 'tmorderne
melodrama bijgedragen om den barbaarschen smaak
des publieks aan te kweeken
In de Noord- en Zuid-Hollandsehe Courant van
19 dezer leest men onder het opschrift «Begrafenis-
v e r m a k e 1 ij k h e d e n" liet volgende artikel.
Indien al niet van erfzonden of erfsmetten sprake
wezen mag men zal toch in ieder geval bij personen en
volken mogen spreken van overgeërfde hebbelijkheden.
