ENEN CT. V No. 47. WOENSDAG 14 JUNI 1871. h r Galèi a. s. Co. HET FEEST. Opmerkingen bij de studie der Sociale Kwestie. NNENLAN' ge en soli ede wijze sene in «alle opzicli- binnen kort begin- loting-, veroor- itaat Hamburg, OFDGEWIN en 100,000, 50,000, 3 a 15,000, 8 a a 8000 5 a 6000, 106 a 2000 .000 206 a 500, in zijn geheel op gelijke de voorkeur, dus verre over de in den loop der aan den niet prijzen ie 3 dagen alle zelfs de meest astrasse 18. piksaan wijzing hoesten, yczee bij G. A. de bij S. MULLET! l" W. YISSERte RIEMENS. ht heeft, den heer j wegens laster en adelijk zou werken, geworden, wrokkend hebben m vertalen er de raaije bewijsstuk- tmerdat de heeren lemann, als k heeft ge it de in Berlijn bedienenom mij iter zoude het hun j in ook daarvoor. VIAKING voor de I gemisbruikt heeft, e nDrogist, ig recht te hebben 1Apotheker, a 33 en in x/4 a thouder voor 2k- ibij M. STEKJ5- 1 Apotheker Eraparaten. rukkerij 5 VOS. ZIER1KZ Verse hijnt op WOENSDAG en ZATERDAG PRIJS der AD VE RTE NT1N. 10 Cents per Regel. De Inzending kan geschieden uiterlijk tot Dinsdag en Vrijdag morgen 11 ure. AB ONNEME NTS-PRIJS. Per drie maanden f 1,Franco per Post liet Telegraafkantoor is geopend van 1 April tot 30 SeptemberOp WerkdageD Van 7 u. 's voormidd. tot 0 u. 'shamidd. Op Zon- en Feestdagen: Van S9 's vooral.van 13 en van 7 9 u. 'snamidd. Het Postkantoor is geopend met inbegrip van Zon- en Feestdagen: Van des voormiddags van 9YaHVs uur. namiddags 23 s avonds 77'/» 9Vs— Ï0 fege vastgesteld op IN fl. 3.50. 1.75. 0.871/,. Coupons of Post- ptwissels) verzenden met het Staatswa- gr atis een pidflellijk aan onze rden de prijzen da- .nvnige steeds tegen k aan loten onstaat. hebben willen, dat uien gelieven zich Hamburg. De feestweek nadert. Wat ons alzoo te wachten ■staak is nog niet met juistheid bekend. Het uitvoerige programma schijnt verbazend veel moeite te hebben om iu de wereld te komen. Maar tochwieoogen en ooren open houdthij heeft lang gemerktdat er wat bijzonders op handen is. Hij ziet de heeren van de verschillende commissien draven van de eene naar de andere vergadering en tusSohenbeide wordt er eens iets •openbaar van de gewichtige besluiten daar gevallen. Hij weet reeds dat er een optocht zal gehouden wor den dat er ruiters genoodigd zijndat er een eereaanvoerder is gezocht voor de eavalcadehij heeft mysterieuse wagens gezien met een verbazend bovenvlakeen zelfs datte oordeelen naar het bootje dat op de planken dreef, het water schijnt; te zullen moeten voorstellen enz. Hij heeft de roode feestzangen reeds gezien in de handen van honderde knapen en meisjesen hoorde ze misschien reeds in stemmen met den „toon der vrolijkheiddie volgens den feestzang der Veeteelt voegt" ah thartwaarschijn lijk wordt hier het hart der veeteelt bedoeldvan feestvreugdgloeit. Alles in cén woord doet zien dat de feestweek nadert. Wij willen er ons mede in verheugen. We hebben natuurlijk ook wel onze aan- en opmerkingen gemaakt. Het heeft ons leed gedaan dat zij die de feesten organiseerden den onlangs geopperden twijfel omtrent de tijdigheid dezer feesten geen enkel woord van wederlegging hebben waardig gekeurdhet systeem van doodzwijgen is noch goed rondnoch, naar ik hoop woed Zeeuwsch. Yeel weerklank vond bij ons de opmer king die ons dezer dagen ter oore kwam //jammer, dat die feesten niet in September gehouden worden tot vervanging van de kermis de kermis ware daardoor op de rechte wijs verbeterd geworden aan onze bur gerij ware een dubbele tijd van te veel geld verteren bespaard en de boerenstand had dan zooveel beter den tijd er toe." Doch al zulke opmerkingen baten niet meer. We staan nu voor eene fait accompli en we zijn niet saai genoeg het nu ook niet vrolijk te aanvaarden. Komtheffen wij een feestzang aan En juub'len wij om strijd Ziethoe zij wuift de vreugdevaan Aan 't feest ons lied gewijd Komtknapenmeisjes al te gaêr Komtoud en jongzingt mee Zoo'ri feest geeft men niet ieder jaar, Zoo'n feest getuigt van vree. bis Zekerwaar we alzoo worden opgeroependaar moet. niemand achterblijven want de slotregel van dit eerste couplet van den feestzang is volkomen juist Zoo'n feest getuigt van-vree(bis) ja dat mogen we wel tweemaal en wel zesmaal zingenGoddankwij hebben den lieven vrede mogen behouden. We zijn niet ongevoelig geweest voor al de jammeren om ons heenwe hebben medelijden gehad en medelijden getoond met de slachtoffers van den oorlogwe zijn wee en raar geworden van al de bloedige verhalen en afgrijselijke teekeningen die helaas maar al te trouwe afbeeldingen waren der werkelijkheid. Maar als we dan van Frankrijk den blik weer slaan op ons eigen vaderlandop onze vreedzame, rustige omgeving, dan hebben we reden om dankbaar en blijde te zijn. En, mij dunktwe hebben alle vrijmoedigheid om aan die blijdschap eens lucht te geven door zulk een vredefeest, een feest aan den Landbouw gewijd. z/De Landbouwdoor ons hoog vereerd", zoo laat het 2de couplet van den feestzang ons zingen en Zierikzee's burgerij kan daar gerust mee instemmen. Ik zal niet zeggen dat de landbouwende en veeteelende de uitnemendste is van alle standen in de maatschappij ik wil niet vervallen in den toasttoon en Landbouw en Yeeteelt verheffen boven het hoogste mijner blijd schap. Er is zeker op zich zelf niet de minste verdienste in om landbouwer te zijn, wanneer men nu eenmaal door den kring waarin men geboren werd en de erfenis dei- vaderen daartoe voorbestemd is. Onze landbouwers hebben dat vak volstrekt niet gekozen uit lust om de menschheid groote weldaden te bewijzen met opoffering- van eigen belang. Ganschelijk niet, zij varen er zei ven het best bij. Maar toch hebben wij Zierikzeeënaars alle reden om mee in te stemmen met het liedde landbouw d>or ons hoog vereerdwant, laat er ons rond voor uiikomen, het zou er met ons lieve Zierikzee treurig uitzien, zoo het niet de eenige stad was van het //rijke" Schouwen en Duivelandzoo het haar ge zegende Donderdagen missen moest. Weest verzekerd, gij hooggeprezen landbouw en VeeteeltZierikzee's burgerij verheugt zicli innig in uw bloei. Gelukkigen die gij zijtte grooter weldoeners naarmate gij meer welgedaan wordtwij burgers ontblooten het hoofd en groeten u. Uw leven is ons leven. Waar gij feest viert juichen ook wij. Komt, feest gevierd met blijden geest, Langs havenmarkt en straat De Yolksvreugd maakt het feest tot feest, Heil 'tvolk, dat vreugd' verstaat. Die laatste is wel de beste regel van geheel liet vers. Ja, heil het volk, dat weet blij te zijn en vrolijk van hart, dat geen opwinding noodig heeft om te kunnen zingen en geeu gemeenheden om te kunnen lachen. Heil het volk dat een bron van opgeruimdheid van onschuldige jokkernij, van levenslust in zich heeft! O, mochten er nog van die oude knorrepotten zijn die reeds vooruit zuchten ook onder dit feest en er niet anders in willen zien dan een gelegenheid te meer om geld te vermorsen en koorts op te doen, om jenever te drinken en liederlijk te wezen, medeburgers van Zierikzee laat ons hun toonen dat ze het glad mis hebbendat we ook zonder dat alles kunnen vrolijk zijn. Laat ons ook den zwartgalligste dwingen om mede in te stemmen: Heil 'tvolk dat vreugd verstaat! Juist was dit geschreven en gezet, toen de Nieuws bode gisteren liet programma wereldkundig maakte. Ik De omstandigheden dringen ons ook thans weder de aandacht onzer lezers te vestigen op Italië. De II. Yader Pius IX heeft onder dagteekening van 4 Juni eene encycliek uitgevaardigd die onzes inziens voor de kennis van het streven der Ultramontaansche partij van het hoogste belang is. We zijn er aan gewoon geworden om van die zijde telkens dc schoone belofte te vernemen, dat, wanneer de menschheid maar eerst ootmoedig het hoofd had gebogen voor de kerk zij aan de poort van liet paradijs zou staan in de volle overtuiging dat zij niet lang meer gesloten zon blijven. Welnu de paus geeft in deze encycliek een overzicht van 'tgeen hij gedurende vijfentwintig jaren heeft ge daan - niemand zal ons voorzeker liet rcclit ontzeggen om te vragen welk nut de menschheid in haar geheel van liet pauselijk werk gehad heeft. Onze ruimte ge doogt niet eene woordelijke vertaling van den brief op te nemen. Wij geven dus slechts een kort uit treksel. Hij begint natuurlijk zooals alle stukken die in den laatsten tijd liet Vaticaan verlatenmet eene herinnering aan de moeielijke dagen welke het Pausdomde R. C. kerkliet Christendom (want deze drie zijn één) beleven. D«an gaat hij voort //Jezus Christus onze Heergrondvester en be stuurder der kerk die hij met zijn bloed heeft gekocht heeft met het oog op de verdienste van den II. Petras, den vorst der Apostelen die eeuwig voort blijft leven op dezen Romeinsclien zetel en eeuwig blijft werken tot grooten roem van zijnen naam en tot heil van zijn volkmedelijden gehad met onze zwakheid en onvolmaaktheid gedurende den ganschen tijd van ons apostolisch bestuur. Zoo steunende op zijne goddelijke bescherming en steeds gebruik makende van den raad van onze eerwaarde broeders de kardinalen dei- heilige Roomsche kerkzijn wij in staat ge weest gedurende ons pontificaatovereenkomstig onzen wensch en dien der Katholieke wereld door eene dog matische bepaling de onbevlekte ontfangenis der heilige moedermaagd te verkondigen en decreten uit te vaar digen waarbij een groot aantal helden van onzen gods dienst heilig werden verklaard en wij twijfelen niet of deze allen en bovenal de heilige moeder Gods zullen in deze onheilvolle tijden aan de katholieke kerk hunne bescherming verleenen." Dat is dan uw leven geweestgrijze Pius Terwijl de menschheid tot u opzagdie gezeten waart op den stoel van Petrus om uit uwen mond te vernemen woorden als eenmaal gesproken werden door den martelaar van Golgothaevangeliewoorden die haar FEUILLETON. Vervolg van ons vorig nommer Ik sprak daar van zedelijkheid welnu, wie wel eens in de fabriek-steden waar veel vrouwen en meisjes in de fabrieken arbeiden, een kijkje genomen heeft zal begrijpen wat ik bedoel. Men schrijft die droevige zaken wel eens toe aan den geest onzer on- geloovige eeuw; maar 'tis niets anders dan 'tnatuur lijk gevolg der staathuishoudkundige fout, die de vrouwen en kinderen in een kring heeft gebracht waar zeniet belmoren- en waaraan- ze ook vroeg of laat door een geslacht, beter geleerd dan wij, weder zullen ontrukt worden zooals men de slaven aan hunne boeien heeft outscheurd onder de dan eerst zuivere leusemancipatie der ongelukkige mishandelde vrouwen en kinderen ..Maar om die vaan die heilige vaan van de ware emancipatie der vrouwen en kinderen hoog op' te kunnen steken zoodat ze als een teeken zal kunnen gezien en gevolgd worden daar is als 't ware een economische revolutie toe noodig. En die weldadige revolutie kan gewerkt worden door een gezonde arbeiders-vereen iging. Laat dan de fabrieken springen die niet anders kunnen werken dan met vrouwen en arme verwaarloosde kinderen omdat lüen die met een half loon kan afschepen,- laat ze val ten Er zullen nog wel genieën gevonden worden 0111 dien werkman weder in zijne plaats te herstellen, die niet wil dat zijn vrouw en kinderen een deel van hun onderhoud winnen, maar met 'tgevolg dat hij zelf 1111 niet eens 't andere nog noodige deel kan winnen. De vrouwen en kinderen moeten uit de indüstrieele exploitatie teruggebracht worden naar liet huis en naai de school en naar 't grasveld om er te spelen en op te groeien tot menschen. Dan kan de werkman weder worden wat hij wezen moet en naar de inzetting der natuur en den wil Gods ook is de broodwinner voor 'thuisgezin; dan kan de vrouw weder worden wat ze wezen moetvrouw en moeder en niet de rampzalige prostituee die nóg bovendien moet vergaan in 't fa- briékshol dat dén man een eervol strijdperk kan zijn doch voor de vrouw een zedelijk en lichamelijk moord hol is; dan kan 'tkind weder- worden wat liet wezen moet 0111 waarlijk kind te kunnen lieeten, terwijl'tnu is een geboren slaaf, gedoemd tot een arbeid te eene- male boven zijn krachten en in lijnrechten strijd met zijn ontwikkeling, een ongelukkig wezen boetende voor de misdaad der volwassenen die 't mensclienbloed al in de wieg reeds zouden willen exploiteeren. Yan de algemeene arbeiders-vereeniging kan die revolutie uit gaan, als zij hare roeping maar wil leeren inzien en zich van hare onwederstaanbare zedelijke macht helder bewust wordt. Algemeen is de meening van den Nederlandschen werkmanals hij een oordeel uitspreekt over den tegenwoordigen toestand, dat die toestand in vele op zichten zoo kwaad niet is als de loonen maar wat hooger waren. Het mag een goede zaak genoemd worden dat de massa der werklieden, bij ons te lande althans, de kwestie zoo eenvoudig formuleert. Tot lieden toe zijn daarop alle pijlen der verleiding afgestuit die door onzinnige tlieoristen in onzen tijd in zulke onrustbarende zwermen worden afgeschoten dat ze in menig land de politieke zon verduisteren en 't vooruitzicht donkel en droevig maken. Onze werkman is tevreden en goed willig als hij maar eerlijk zijn zelfverdiend brood kan eten. De geheele kwestie kan dan ook als opgelost beschouwd worden als men tot loonsverhooging kan ge raken zender dat de voedingsprijzen daardoor ook in gelijke mate stijgen boven de reeds nu voorturende plaats hebbende stijging. Dezen toestand te wensch en is echter gemakkelijker dan hem in liet leven te roepen. Hijisnogtans volkomen bestaanbaar met welvaart en vooruitgang van handel landbouw, nijverheid, kortom van den geheelen staat en wij zien ook werkelijk sommige landen in volle andere in mindere maar toch niet onvoldoende mate den zegen van die harmonie tusschen loon en behoeften genieten. In de Yereenigde Staten kan zich de werk man onbekrompen onderhouden ja zelfs gemakkelijk vooruit komen. I11 Engeland zijn ook de loonen veel hooger dan bij ons en in gunstiger verhouding tot de voediiigsprijzen al zijn die daar ook hooger dan hier. Verbetering is' dus mogelijk, of liever de bestaande toestand is niet de natuurlijke maar een ziekelijke die herstelbaar is en ook hersteld moet worden. De verhou dingen zijn tijdelijk verbroken 'tevenwicht moet weder gezocht worden. I11 den loop dezer opmerkingen is «aan gestipt dat voor een groot deel de oorzaak der kwaal daarin ligt dat de kapitalen te veel aan nijverheid en landbouw worden onttrokken en aangewend tot on vruchtbare .rentespeculatie en dobbelarij in 't groot, onder den schoonklinkenden naam van effectenhandel. Terwijl er in Nederland overvloed van geld te krijgen is voor spoorwegen in China misschien, of voor landontginning in Thibet of in Patagonie, zuclit en snakt de Nederland- sche industrie naar de hulp en medewerking van 'tkapitaal} dat haar al even onmisbaar is als't bloed voor denmenscli zouden eloctrisereïihaar zouden doen grijpen rnct vaste hand liet roer van de hulk die overstelpt dodr de hooggaande golven van de levenszee, dreigde en dreigt onder te gaan - terwijl duizenden bij duizenden van Udrager van den godsdienstverwachtten dat gij zandt aanbinden den strijd voor 't geen waar was en goed tegen den boozen geest der onverschillig heid die met zijnen verzengenden adem zoo menige bloem van het mensclienleven doet verdorren en ver schroeit - terwijl wij meenden dat gij vorst van de kerkdie als een ziiurdee?em de maatschappij doordringendehaar zou moeten reinigen van oil-- reinheid met uwen bliksem zoudt verpletteren de- mannen die in de onzedelijkheid slechts een middel zagen 0111 hunne belangen te bevorderen - hebt gij Pius uw leven besteed om aan de menschheid te geven een leerstuk - dit - dat de moeder van Jezus onbevlekt ontfangen is - hebt gij kerkvorst geen' levende maar doode heiligen gemaakt. Wordt vervolgd.) Men lenst het volgende in de Gazette de France r/De lieer Thiers heeft in de zitting der Nationale Vergadering v.in 8 dezer gesproken van de loyale beloften, die hem van wege de Orlcansche prinsen zijn gedaan. Ziellier wat er van de zaak is Dc Orleansche prinsen- hebben beloofd niet in de kamer te zullen verschijnen', zoolang de tegenwoordige zitting duurt; en zij hebben voorts verzekerd, dat geen prins van liunne familie zich bij de aanvul lings verkiezingen candidaat z<il stellen. //Toen de heer Thiers, van deze verbintenissen sprekende, verklaarde dat hij zich voorbehield maatregelen voor te stellen, die in 'tbehing van 'slands veiligheid zijn, begreep een ieder dadelijk dat hij het oog had op de Bonapartes." De Gazette de France bericht verder dat prins Na poleon zich bij aanstaande verkiezingen candidaat zal stellen. Zierikzee 13 Juni. Het uit te voeren pro gramma door het corps muzijkanten der dienstel, schutterij alhier op Vrijdag 16 Juni op //Parklust" is als volgt 1. Grande Marche Nationale 2. The- resen WalzerC. Faust. 3. Scène a. d. Op„il Trovatore Verdi. 4. //Lebewohl" Polonaise, Goedeke. 5. Prophet Quadrille Strams. 6. MarcheE. Grefe. 7. Blumen "WalzerJ. J. Wijsman. 8. Potpourri "Robert le DiableMeijerbeer. 9. Saison de VVil- helmsbad Galop Heller. 10. //Patrie" Pas Re- doublé J. Steenebruge. Goes, 9 Juni. In den gemeenteraad is hedenavond met groote meerderheid van stemmen besloten de kennis dit jaar niet te doen plaats hebbenin stede daarvan zullen er gedurende 2 dagen volks vermakelijkheden gegeven worden, waartoe de raad eene som van ƒ800 als 't brood voor den werkman. Onder dezen druk tobt en sukkelt en knoeit de Neder- landsche industrie, doch zij bloeit niet. Zonder 'trechte te vatten wordt deze groote oorzaak der kwaal door de werkende klassen wel gevoeld, als 'tware bij intuitie en van daar dat 'tden mannen der Internationale zoo wel gehikt den werkman in 'tharnasj te jagen en op te zetten tegen 'tkapitaal. In de onzinnige beginselen der Com mune ligt veel wat de ondiepdenkende massa aantrekt en toelacht. Die massa ziet niet altoos in dat strijd tegen 'tkapitaal dat is tegen den eigendom niets anders is dan strijd van 'tvleesch tegen 't bloed niets anders dan een soort van indüstrieele typhus eeu sociale cholera zooals er nu een gewoed heeft in 't rampzalige Parijs. Het mag daarom wel eenigszins gewaagd schijnen toch de stelling aan te hangen dat het op den weg ligt van de arbeiders-vereenigingen om ook naar nagenoeg -algemeene loonsverhooging te streven. En dus werkstakingengrèvesstandjes? Deze leelijke dingen moeten natuurlijk het doel niet zijn. Maar buiten twijfel zeker is liet dat de arbeidersstand zoowel in zijn belang als in 'tbelang der geheele maat schappij, veel meer in karakter en beteekenis, in maat schappelijk gewicht moest ontwikkeld zijn da 11 hij thans nog is er evenzeker ook dat daar de maatschappij bij zou winnen. E11 dit nu ligt m.' i. onder 't bereik en op den weg der arbeiders-vereenigingen. Wanneer een bekwaam werkman bij zijn patroon komt 0111 verhooging van loon te vragen daar hij niet zijn gezin niet leven kan, van 'tgeen hij ontvangt, dan gaat die patroon er veel gemakkelijker toe over om te zeggenwelnu gaat dan heen, ik kan u niet meer geven, dan dat hij 't verzoek gunstig zal opnemen en voldoende loonsverhooging zal toestaan. Wordt vervolgd.) v m

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Courant | 1871 | | pagina 1