j met 50
CS.
I
tillen
.ra,
I,
)orn.
i\o. 44.
ZATERDAG 3 JUNI
1871.
871
BUITENLAND.
BINNENLAN IK
Opmerkingen bij de studie
der Sociale Kwestie.
te-
rond
kiden
9(30
aiakzout
wavel en
goed van
t middel
jn. In Ij
15 Cts.
ving der
kinderen
istrekén
BRIJ in
Lvoor
b. J. de
ij z i n g.
raparate,
•EN van
plit den
)i uf in
Rijzo n der
ring, p
je, gelijk
jicht eu
g(rr
E> °n'-
ij Cr. A.
ZIERIKZEESCHE COURANT.
Verse li ij n t op VI OENSDAG en ZATERDAG
PRIJS der ADVERTENT1ËN.
10 Cents per Regel. De Inzending kan geschieden uiterlijk tot
Dinsdag en Vrijdag morgen 11 ure.
A B O N N E M E N T S-P R IJ S.
Per drie maanden f 1,Franco per Post 1,
Het Telegraafkantoor is geopend van 1 April tot 30 SeptemberOp Werkdagen
Vau 7 u. 's voonnidd. tot 9 u. 'snamicld. Op Zon- en Feestdagen: Van
S9 's voorm. van 13 en van 7- 9 u. 'snamidd.
Het Postkantoor is geopend met inbegrip van Zon- mi Feestdagen
Van des voormiddags van 97;11.7 2 uur.
namiddags 23
it avonds 77Vs
972—10
u-ijlt-
liet
premien
250,000
25.00(1
15,000
10,000
10,00(1
600(1
6000
7,500
12,000
108,80(1
ïele loten
fde loten
p van het
p) worden
prnaamste
enden wij
kingslijst,
Celegraa:
klassen
jmi reed:
enden, ter
en dragen
k C.
n.
j. 574..
Uit Parijs wordt den 29sten Mei aan de Times ge
telegrafeerd
Parijs is volkomen kalm. De winkels worden lang
zamerhand geopend. De straten zijn vol personen die
de schade opnemen. Gevangenen in groepen van
honderd worden langs de Boulevards geëscorteerd.
Het vuren hield gisteren middag ten 3 ure op. Een
paar schoten vielen uit vensters te Bellevillewaar
naar men zegtvreeselijke tooneelen zijn voorgevallen.
De schandelijkste lieden schurken en ontsnapte mis
dadigers keerden in de laatste oogenblikken hunne
wapenen tegen liunne kameraden omdat deze wei
gerden langer te vechten. Vrouwen namen met hetzelfde
doel messen ter hand. Tengevolge van het vuren uit
de vensters zijn talrijke personen geëxecuteerd. Het
park van de Buttes Chaumont was met lijken bezaaid.
l)e soldaten waren zóó woedend dat de officieren het
noodig achtten de vreemdelingen te waarschuwen ten
opzichte van het gevaar dat zij liepen indien zij ver
dacht werdenEenige inwoners van Belleville verklaarden
openlijk aan voorbijgangers dat de zaak nog niet over
wasen dat •vreeselijke represailles op de soldaten
zouden worden genomen. Die pocherijen zijn nog niet
vervuld maar algemeen koestert men de vrees dat de
opstandelingen aan wie het gelukt is te ontkomen
zullen trachten een geheim stelsel van brandstichting
en moord in praktijk te brengen. Nog altijd komt
men toebereidselen tot brandstichting door middel van
petroleum op het spoor. Het gevaar wordt verhoogd
door het feit dat vrouwen, wie 't dank zij haar sekse
gemakkelijker valt aan de aandacht te ontsnappen, de
wanhopigste daden bedrijven. Des nachts worden de
meest mogelijke maatregelen van voorzorg genomen.
De straten zijn vol schildwachten en de circulatie is
I streng verboden. Iederdie zich op straat waagt
zonder het wachtwoord te kennenloopt gevaar te
worden opgebracht. Men is beducht dat eene epidemie
zal ontstaandoordien in allen haast zoo menig lijk
onder de bestrating wordt begraven.
Parijs is nu bezet door drie legerkorpsen namelijk
dat van generaal Cissey dat van Ladmirault en dat
van Vinoy. Het laatste dient als reserve.
Het bevel om het raadhuis in brand te steken is
bij een nationale garde van de Commune gevonden
die zich thans als krijgsgevangene te Versailles bevindt.
Het is overdekt met zegels; sommigen zijn blauw
anderen rood
Dombrowski is gestorven in de slaapkamer op het
raadhuisdie vroeger door mejufvrouw Plaussmann
werd bewoond. Den dag nadat hij van la Muette was
ontsnaptwerd hijterwijl hij in de Rue d'Ornano
op een barricade was, door drie geweerkogels getroffen.
Van daar werd hij overgebracht naar het raadhuis
waar hij ten gevolge van zijne wonden overleed. Deles-
cluze werd Diugsdag op de barricade van het Chateau
d'Eau gedood. Zijn gelaat was zeer geschonden 'ten
gevolge van een stuk muur dat er op gevallen was.
Zijne identiteit werd volkomen gestaafd door de be
scheiden die men bij hem vond. Generaal Bisson
der opstandelingen werd gearresteerd en gisteren
gefusilleerd evenals Taverniereen der leden der
Commune. Milliere een afgevaardigde van de Nati
onale Vergadering en later een Commune-man werd
Donderdag jl. gearresteerd op de Place Luxembourg.
Hij werd daarop naar de Place de Panthéon overge
bracht en aldaar gefusilleerd. Toen de soldaten de
geweren aanlegden om "hein dood te schieten riep
hij //Vive la Commune Vive l'humauitc Vive
le Peuple
De aartsbisschop van Parijs stierf met den verheven
moed van een martelaar. In antwoord op debeleedigingen
van hendie met zijne executie waren belastzeide
hij//Ontheilig het woord Vrijheid nietwij alleen
mogen het bezigen want wij' zullen sterven voor de
vrijheid en het geloof." Dinsdag jl. werd de aartsbis
schop en zijne medegevangenen uit de gevange lis van
Mazas naar die van La Roquette overgebracht. Mon
seigneur Darboy, aartsbisschop van Parijs, en Bonjean,
president van het hof van Cassatie werden in die
gevangenis gefusilleerd hunne lijken werden overge
bracht naar de Mairie van het 20ste arrondissement.
De abbé de Guerrygeestelijke van de kerk de la
Madeleine, Ducoudra, Clery, Allard, Beuzy, Gauberb,
Alivaintallen paters jesuïtenGard Seigneray,
beiden seminaristen, Polanchin, een priester, Iianiilen,
Parny, beiden ze 1 delingen, Labatier, pastoor van de
kerk Notre Dame de Lorette, en de bankier Jecker
komen mede voor onder de geli.ssilleerden.
Sommigen hunner werden door 38 gendarmes
onder voorwendsel dat een andere gevangenis voor
hen bestemd was des nachts naar Père Lachaise
overgebracht en daar doodgeschoten. Wat den abbé
Suratgroot-vicaris van Parijs aangaatzoo is liet
twijfelachtig of het hem gelukt is te ontsnappen of niet.
Des Zaterdags zouden de overige gevangenen door de
Commune die haar hoofdkwartier bij de gevangenis
had gevestigd, worden doodgeschoten. Dezen - onder
hen bevonden zich een honderdtal soldaten die ge
weigerd hadden de wapenen voor de Commune
op te nemén vier en vijftig politie-agenten
vijftien geestelijken - kwamen echter in verzet
en barricadeerden zich in een gedeelte der gevangenis,
waar de opstandelingen trachtten hen levend te ver
branden, hetgeen echter niet gelukte. De gevangenen
boden tot des avonds een krachtigeu tegenstand, toen de
Commune-mannen, door een panieken schrik bevangen,
ijlings naar de Marie van het 20ste arrondissement-
vluchten.
Den 30sten werd aan de Daily News o. a.
getelegrafeerd. Ik heb zooeven uit de beste bronnen
vernomen, dat Henri de Rochefort ter dood veroordeeld
is door den krijgsraad, die zitting houdt te Versailles.
Waarschijnlijk is op dit oogenblik h-t vonnis reeds
voltrokken, maar omtrent dit punt ben ik niet ingelicht.
Men zegt dat de befaamde Lullier zonder vorm van
proces gefussilleerd is.
Versailles 30 Mei. Sedert den intocht onzer
troepen te Parijs hebben wij tot op lieden niet minder
dan 37,000 personen gevangen genomen.
De vader van Raoul Rigault die onder de gevan
genen behoordeis spoedig op vrije voeten gesteld.
Hij leefde sinds ëehigen tijd in onmin met zijn zoon,
wiens schandelijk gedrag hij diep betreurd heeft.
Ook een Pruis is door de onzen in verzekerde
bewaring gesteld. Het is de tot //burger" verheven
Erankel, die lid van de Commune was. Hij is in de
kleedij van een spoorweg-beambte in een huis van
de Rue d'Alsace gevangen genomen.
Een Engelschman de heer Baxter lieeft eene
vergelijkende studie geschreven van de verschillende
schulden der staten van Europa en Amerike. Als
eene bijdrage tot de kennis van den' toestand van
Erankrijk stippen wij daaruit het volgende aan In
1815 bedroeg de openbare schuld 1766 millioen. In
1830 was zij reeds gestegen tot 3544 millioen. Het
Juli-gouvernement leende tot 4550 millioen. Bij den
val van de republiek in 1852 was zij weder met
1580 millioen vermeerderd en bedroeg toen 6130
millioen. Niemand echter wist beter van de gelegen
heid gebruik te maken dan Napoleon III. Onder
zijne regeering steeg de schuld van Erankrijk tot
13750 millioen bijna 14 milliard In minder-dan 20
jaren is dus het kapitaal verdubbeld. Om jaarlijks
de rente van dit kapitaal te kunnen voldoen bedroeg
de belasting in 1818 per hoofd 5 fr. 75 cent. op
eene bevolking van 30 millioen. Deze laatste is ver
meerderd met 8 millioen en de belasting bedroeg reeds
onder Napoleon III, 12 fr. 15 cent. per hoofd. On
gelukkig voegt de heer Bonnetsprekende over liet
boek van Baxterer bij is dit niet alles. Bij deze
schuld moet nu nog worden gevoegd die 't gevolg is
van den laatsten oorlog en die insgelijks op rekening
komt van den ex-keizer. Waarschijnlijk zal wanneer
de oorlogskosten voldaan zijn de schuld stijgen boven
het cijfer van 27 milliard met eene jaarlijksclie rente
van 1 milliard.
Ter vergelijking voegen we hierbij een' opgave van
de schuld van Duitschland. Zij bedraagt in ronde
cijfers 4300 millioen. Hiervan afgetrokken "tgeen er
noodig is voor spoorwegen die door den opbrengst
hunne eigene rente dekken voor een bedrag van 2 mil
liard blijft voor schuld insgelijks 21/2 millard die
dus alleen uit de schadevergoeding door Frankrijk
te betalen gedekt kan worden.
Zierikzee 2 Juni. Heden had hier een bloedig
tooneel plaats al was het dan ook geen menschen-
bloed dat er stroomde. De beruchte bloedhond van den
heer S. heelt weer een aanval gedaan op een grooten
trekhond en deze ernstige wonden toegebracht. liet
is zeer te hopen dat aan dit gevaarlijk dier nu niet
wederom als verleden jan1' bij een soortgelijken aanval
van bloeddorst een zes weken huisarrest worde gegeven,
maar dat hij zoo nier. rer dood, dan toch veroordeeld
worde tot altijddurende muilbandstraf. Voor vele bezit
ters van bonden en voor vele andere menscben zou het
een groote rust wezen, zoo dit gevaarlijk sujet verdween.
Naar wij vernemen is .de zaak aangegeven. Wij hopen
dat zij op afdoende wijze zal behandeld worden.
Bij machtiging van 22 dezer is door Z. M. den
koning aan de Firma D. M. Grootes Gebr., Choco
lade-fabriekanten te Westzaande vergunning verleend
tot liet voeren van het Koninklijk Wapen. Reeds bij
dispositie van 25 Januari 1806 werd door II. M. de
Koningin aan gemelde Eirma de titel van Hofleveranciers
geschonken.
De hoogeschool van Groninigen heeft weder een
zeer gevoelig verlies geleden. Na eene kortstondige
maar zee" h°vige ziekte is in dm ouderdom van 63
in ren overleden de heer E. Z. Ermerins sedprt 1844
hoogleeraar in de geneeskunde aldaar. Niet alleen op
het gebied der geneeskunde maar ook op dat der
oude letteren (o. a. door een uitgave van Hippocrates),
had de overleden hoogleeraar zich een grooten naam
verworven zoodat zijn afsterven een groot verlies voor
de wetenschap in het algemeen mag worden genoemd.
Jl. Dingsdag avond werd te Rotterdam in dc
zaal der maatschappij Tot Nut van 't Algemeen de
janvlijksche algemeene vergadering gehouden van de
leden der vereeuiging d e Ambachtschool, bij
welke gelegenheid een zeer breedvoerig verslag om
trent den toestand en de werkzaamheden der vereeui
ging over het iaar 1870 werd uitgebracht, waaruit
bleekhoe ruimschoots de aanvankelijk verkregen
resultaten grond geven tot de verwachting dat de
vruchten van het onderwijs niet zullen achterblijven.
Aan dit stuk ontleenen wij de volgende hoofdzaken
Op het einde van 1870 bedrieg het aantal leden 375
waarvan 83 het recht hebben tot plaatsing van 168
leerlingen. Na dien tijd is het aantal leden nog met
15 vermeerderd.
Bij cle opening der school waren er 111 leerlingen,
waarvan wonsehteii opgeleid te worden in het timmeren
42 smeden 36 meubelmaken 8 'huisschilderen 8
steenhouwen 5 kop er sl a gors vak 4 metselen 2
kuipen 2beeldhouwen 2 en instrumentmaken 2.
Hiervan zijn er door verandering van beroep en om
andere redenen eenige afgegaan waarna bij het einde
vat} den cursus 89 leed in gen tot het tweede school
jaar konden overgaan. Tengevolge der aanneming
van nieuwe leerlingen zullen er aan den nieuwen
cursus 132 deelnemen. Het gedrag was over 't ge
heel bevredigend.
Na deze en eenige andere mededeelingen volgt in
het verslag eene zeer gedetailleerde opgave omtrent
het theoretisch onderwijs. Daaruit bleek o. a. dat
alle afdeelingen hebben deelgenomen aan liet herhaling-
onderwijs, bestaande in lezen Nederlandsohe aardrijks
kunde en geschiedenis taaloefeningen enz. Verder
was geregeld onderwijs gegeven in rekenen algebra
FEUILLETON.
erij
Vervolg van ons vorig nommer.)
De Internationaledie onder hare hoofden en
leiders een groote meuigte lediglo'opers, fortuinzoekers,
chevaliers d'industrie mislukte genieën, voortvluchtige
staatkundige woelgeesten enz. telt, is reeds daardoor
geheel bezijden den rechten weg. De vereeuiging der
arbeiders moet een staathuishoudkundige strekking
hebben en geen staatkundige. De staathuishoudkunde
is, om 'teens plat uit te drukken, de leer om aan den
kost te komen en dat moet ook de leer der arbeiders
vereniging zijn; maar de staatkunde is de kunst om
'tbest het land te regeereu en daar moeten de arbeiders
zich vooreerst maar buiten houden. Als de arbeiders
vereniging eerlijk en verstandig 't doel weet te bereiken
om den werkman arbeid en brood te verschaffen, dan
doet zij daarmede den staat reeds onberekenbaar groot
nut en bevordert zij den bloei van den staat oneindig
meer dan door de meest getrouwe opkomst tot de
meest patriottische volksvergadering die men zich maar
denken wil. De arbeider is de beste vaderlander als
hij eerlijk zijn brood wint en rustig leeft en al wat
dit doel kan helpen bereiken moet ook 't streven zijn
van de arbeidersvereniging.
Wat wij echter in onzen tijd gezien hebben, levert
het bewijs dat^ men nog niet algemeen goed op de
hoogte is van tgeen die verenigingen zijn moeten.
Socialisten, Communisten, St.-Simonisten en wie weet
hoeveel isten nog meer, trachten hunne onzinnigheden
en hersenschimmen ingang te doen vinden en door te
drijven. De Neclerlandsclie arbeiders-vereeuigingen
moeten dien weg niet op, ganschelijk niet. eu er zijn
ook verblijdende teekenen genoeg om te mogen zeggen
de Nederlanscke werkman wil dien weg niet op.
Wat kan nu een arbeiders-vereenigingdie zich
geheel buiten de politiek houdt al zoo doen? Zeer
veel m. i. Zij kan door samenwerking van financieele
kracht strijden tegen de duurte. Als al de werklieden
uit een zelfde stad b. v. eens besloten eeu eigen winkel
voor hen allen te hebbendan zou daar zeker uit
volgen, dat zij vele artikelen veel goedkooper konden
bekomen dan nu. Dit denkbeeld is zeer goed uitvoer
baar. En even als de arbeiders-vereniging: een eigen
winkel kan hebben zoo kan zij ook een eigen brood-
bakkerij hebben.
Zoodoende zouden de leden der vereniging het
voordeel hebben dat zij de winkelwaren en 't brood
werkelijk betaalden tegen den marktprijswat nu
geenszins het geval is, daar de meeste artikelen van
dagelijksche consumtie eerst door de derde en vierde
hand, en dus steeds verhoogd met de winsten der
debitanteh in de hand en .ter beschikking van den
werkman en zijn gezin komen.
Ik zal dit eens ophelderen met een voorbeeld ont
leend aan 'tvverk de Arbeid van Mr.. W. R. Boer.
//Ongeveer vijf-en-twintig jaar geleden vereeenigden
zich 28 arbeiders, wollenwevers, in het stadje Rochdale
in Engelaud om de noodigste levensbehoeften gemeen
schappelijk tegen den minst raogelijken prijs in te
koopen ten einde die onderling - tegen contante be
taling - te verbruiken, en voor zichzelven de winst te
behouden, die anders door de kleine winkeliers daarop
zou genoten zijn. Men kon hun gelieele magazijn wel
op een kruiwagen laden. En geen wonder, want zij
hadden niet meer dan ƒ336, of ƒ12 per maa, samen
kunnen brengen. Zij huurden daarvan een klein lokaal,
waarin zij hun meel, botersuiker en gort borgen
waaraan zij echter in 't volgende jaar reeds thee en
tabak en in 'tderde vleesch zouden toevoegen. In vier
jaar telde de vereeuiging reeds 110 leden en was het
kapitaal tot over de ƒ3000 geklommen. Steeds ging
het nu vooruit, zoodat in I860 de vereeuiging 3300
leden sterk was, die in den loop van dat jaar voor
bijna 2 millioen gulden hadden omgezet waarop zij
een winst van 2 ton gouds hadden genoten. Die
winst wordt nu, niet naar het aantal leden, maar naar
het bedrag verdeeld, waarvoor elk lid uit den gemeeu-
schappelijken winkel heeft gekocht. Men geeft daartoe,
bij al wat gekocht wordt een loodje of briefje af,
waarop liet bedrag van het gekochte vermeld staat,
en dat later wordt ingeleverd als bewijs voor 'taandeel
dat men van de winst te vorderen heeft. De. krui
wagen der eerste oprichters was in 1860 veranderd
in een hoofdwinkel midden in de stad en verschillende
bijwinkels op andere punten. Van levensmiddelen
heeft de vereeuiging hare zaken gaan uitbreiden tot
linnengoed, klêeren, schoenen, enz. Zij voorziet reeds
in de behoeften van andere dergelijke vereenigingen
van minder omvang, die bij haar waren komen in
slaan. Het beheer der geheele zaak is zeer eenvoudig
L''éh zuinig ingericht, en wordt gevoerd door één alge
meen directeur en een commissiedie op vastein
een almanak, voor het geheele jaar bepaalde tijden, in
één der vertrekken van het hoofd magazijn zitting houdt.
Ieder, die als lid wenscht toe te treden betaalt zijn
inleg van 12,- maar behoeft dit niet in ééns
te doen hij kan volstaan met. eene betaling in weke-
lijksche termijnen. Zijne rente van 5% en aandeel in
de winst vangt echter eerst aan na de betaling van
den geheelen inleg. De eerst ingelegde 60 cents, alsook
de laatste vóór een lid sterft of uit de vereeuiging treedt
worden in eeu reservefonds gestortwaaruit m m
mogelijk bederf of verlies van waren dekt. Het overige
kan men altijd weder terug bekomen. Alles wat ge
kocht of aan de leden uitverkocht wordt, moet dadelijk
contant betaald worden. Men heeft dus nooit achterstal
of kwade schuld. De winst wordt om de drie maanden
verrekend en uitgedeeld of bij 'taandeel aangeschreven,
zoodat de vereeniging tegelijk als spaarbank werkt. Iti
navolging dezer vereeuiging hebben zich in Engeland
een 'menigte andere, op dézelfde grondslagen berustende,
gevormd. In 1860 telde men er in een enkel graaf
schap, Lancashire, 150, met bijna 50,000 leden en een
kapitaal van ongeveer 8 millioen gulden. Iu Liver
pool werd vóór 12 jaar zulk een vereeuiging gevormd
door 34 personen die 720 samen brachten, maar
die thans 4000 leden telt eu een jaariijksche ontvangst
van ƒ610,000 heeft."
Zoo ontstonden en werken goede arbeiders-vereeni-
gingen. En zoo als wij gezien hebben dat zij als con
sumtie vereeuiging voordeelig werken zoo doen zij
dit ook als vereenigingen ter voortbrenging. De be
schreven vereeniging te Rochdale heeft een reusaehtigen
stoomkorenmolen gebouwd, waar wekelijks 1400 zakken
graan in gemalen worden, waarmede zij de arbeiders-
vereenigingen gerieft en tevens hare eigene bakkerij
voorziet terwijl de winst alweder wordt gedeeld onder
de verbruikers.
Wordt vervolgd
