JA
No. 43.
WOENSDAG 31 MEI
1871,
Mr: iv
"1,80,.
S7I Buitenlandsch Overzicht.
g vanhet jOpmerkingen bij de studie
der Sociale Kwestie.
aatstelijL
huizen
•tore va I
J. FOKF
-
ZIERIKZEESCHE (01 RUT.
3TV 1
en geldij
sclag
Verschijnt op WOENSDAG en ZATEKDAG
PR IJS der ADVERTENT IK N.
10 Cents per Regel. De Inzending kan geschieden uiterlijk tot
Dinsdag en Vrijdag morgen 11 ure.
A B O N N E M E N T S-P R IJ S.
Per drie maanden f 1,— Franco per Post 1,—
Het Telegraafkantoor is geopend van 1 April tot 30 SeptemberQp VVerkdsg%8
Van 7 u. 's voormidd. tot 9 u. 's namidd. Op Zon- en Feestdagen: Van
89 's voorm.van 13 en van 7 -9 u. 's namidd.
Het Postkantoor is geopend met inbegrip van Zon- en Feestdagen
Van des voormiddags van 9YsTlYs uur.
s namiddags 23
avonds 77Ya
9Ys--10
I E.
GEMEENTERAAD
Van Zierikzee van 30 AI ei-
In (leze zitting waren afwezig de heeren van der
TIE ^G-rijp (uit stad) en Zuurdeegen bij de opening de
h.eeren Koole mr. van Dongen en jhr. de Jonge
die later binnentreden.
Na resumtie en goedkeuring der notulen wordt
IVÈ /iCjnedegedeekl dat Gedeputeerde Staten hebben goedge
keurd het raadsbesluit a. tot beschikking op den
post van onvoorziene uitgaven b. tot verkoop van
gemeentegrond. Voor kennisgeving aangenomen. De
sjaars. rèkening van het muzijkguzelschap «Kunst en Eer"
over 1870 wordt gesteld in handen eener commissie
bestaande uit de heeren dr. Goemans mr. Moolen-
burgh en Labrijn. De ingekomen gemeente-verslagen
VLIET van Gorinchem en Vlissingen zullen in de boekerij
firomeenlworden geplaatst. Tot regent van het burger-weeshuis
wordt in plaats van wijlen de heer F. J. van Oppen
benoemd de heer M. Tachi met 5 stemmen. Er
nn waren 3 stemmen op den heer A. P. Paulussen. uit-
b\\ gebracht. Door Burgemeester eu Wethouders wordt
advies uitgebracht op het adres van het bestuur der
JEN van yereeiliging tot oprichting en instandhouding van
cht don bewaarscholenwaarbij wordt verzocht om behalve
pi up iii|(iR 5Q jaarlijks uit de gemeentekas wordt ge-
|r)ijzonde[jnoj;eu eene jaarlijksche toelage van 100 te ontvan-
riȣgt gen strekkende om het verzoek niet toe te staan.
I 7 gelijk i)it advies wordt door mr. Fokker nader toegelicht,
[jicht enjop voorstel van mr. Cau wordt besloten met 7 tegen
o fegr. h stemmen het verzoek toe 'e staan. Komt in be
handeling het verslag der commissie van fabricage
ij G. A.lbeirelïeude het dempen van een gedeelte der Oude
Haven. De discussien hierover geopend zijnde konden
-io 'wegens het vergevorderde uur niet ten einde
worden gebracht zoodat hieromtrent geene beslissing
gevallen is. De discussien betrekkelijk deze gewichtige
zaak zullen in een volgende vergadering worden voort
gezet. Dit de discussien bleek dat de vergadering
met het plan der commissie van fabricage in het al
gemeen zeer ingenomen was doch dat het wensche-
lijk werd geacht dat de demping zich verder uitstrekte
en wel tot de 2e houten binnenbrug. De Voorzitter
sluit de vergadering.
i premien «Herabgestürzt seh' ich die übergold'ten Zinnen
Denkmaler alter, königlicher Pracht."
250,000 Zoo be weeklaagde eenmaal de dichter de verwoesting
25.000 van Trojede trotsche koningsstadin 'tOosten. Zoo
15,000 staart Europa ook thans met een oog van weemoed
10,000 op de rookende puinen van de koningin harer steden.
10,000 Een vreeselijk zevental dagen ligt daar achter ons,
6Ö0Q dagen die de menschheid heugen zullen tot in't verste
6 000 nageslacht. Wat al roem en grootheid, de trots der
7,500 natiën, de opgespaarde schat van een geheel volk eeuwen
12,000 door, de glorie der koningen en eroote mimen die
maann:.
er overal aan monument of praalgebouw de stempels
van hun genie hebben achtergelaten dat alles verwoest,
vernield alsof de helsche geesten er door gevaren zijn,
dat alles vernietigdverzwolgen in den gloeienden
kolk van een trivialen pefcroleumbrand. En dat is dan
de slotscène van 't bloedige drama dat zoo onverwacht
de negentiende eeuw kwam ontnuchteren en opschrik
ken uit den ijdelen droom van licht en vredevan
liefde en humaniteit om met ontzettenden ernst er aan
te herinneren dat de middeneeuwen nog niet zoo verre
zijn als een goedig droomend en mijmerend meuschen-
geslacht wel meenen zouDat is dan de uitkomst
van jaren lange leugen huichelarij maskeradebe
dwelming spot met allesmet geloof en waarheid
met vrijheid en recht, met God en duivel. O, als er
een wereldgericht bestaathoe vreeselijk zal dan 'toor
deel zijn over hen die de werkers van al die ongerech
tigheid zijn geweest. Gewis voor hem die zich ver
diepen kan in de beteekenis van de teekenen der tijden
is er uit al wat we beleefd hebben veel te leeren. En
gewis niet enkel te leeren tot welke uitersten de los
gelaten woede der menschen kan vervallenmaar ook
vooral voor hen die aan de spits der volken staan en
wier roeping het is te zorgen dat men niet tot zulke
schrikkelijke uitersten komt. Uit de blakerende vlam
men van Parijs zijn spookgestalten rondgevlogen naar
al de hoofdsteden van Europa om uit te galmen tot
de vorsten en volken .- waakt voor de orde en bewaart
het gezagmaar waakt ook voor de heilige vrijheid
en vertrapt en martelt haar niet want de dag der wrake
zal niet uitblijven begrijpt daarom uwe roeping wel,
want alleen waarheid en recht zullen blijven en over
winnen en al wat niet daaruit is zal vergaan.
Het is voor 'toogenblik uog niet wel mogelijk een
getrouw beeld te schetsen van het slottafereel van den
Parijssoheu opstand. Alles lost zich nog op in den
totaalindruk dat 't onzettend vreeselijk eu schrikkelijk
i9. Wij kunnen alleen een kort overzicht geven.
't Schijnt dat de Communisten Zondag den 2len
Mei alle hoop hebben opgegeven toen hebben zij hunne
positien aan de poorten en wallen in *fc Westen en
Zuidwesten der stad verlaten en zich in Noordoostelijke
richting naar het binnenste der stad teruggetrokken.
De barricadeering der straten was er op ingericht om
na het retireeren vau de wallen stand te houden achter
een tweede linie van verdediging. Dit stelsel was door
Dombrowsky ontworpen en voorgestaan doch men is
er van afgeweken de meeste chefs zijn toen gevlucht,
de wanorde en de paniek hebben zich terstond daarop
van de meeste oproerlingen meester gemaakt en alleen
een zekere kern heeft nog een leidende gedachte be
houden en welk een gedachte J Zij werd uitgedrukt op
de roode biljetten die men door mid lel van ballons
over Parijs uitstortte «Onze doodstrijd zal schrikke
lijk zijn Wee en ontzetting over de stadEn toen
werd het helsche programma uitgevoerd en 't schrikkelijke
vuurwerk ontstoken. Verder schijnt 't plan te hebben
bestaan de in brand gestoken stad langs de Noord
oostelijke zijde te verlatendoch dit is verhinderd
door de snelle en onstuimige beweging der regeering9-
troepen en vooral door den ijzeren ring dien de Duitschers
aan dien kant nauw om Parijs hebben geklonken
hunne kanonnen en geweren wierpen de vertwijfelden
weder in den poel des doods terug en wie weet of
dit niet nog de woede en razernij vermeerderd heeft,
Reed9 verscheidene uren was 't geleden dat de
hoofdmacht der opstandelingen zich had teruggetrok
ken van de wallen vóór dit door de Versaillers werd
opgemerkt. Eindelijk, dat was Maandag middag, werd
een luitenant der mariniers die met een handvol man
schappen in de uiterste loopgraaf lag een witte vlag
gewaar op den wal bij de rorte St. Cloud wie die
vlag heeft opgestoken is nog niet zekermen zegt
dat een burger 't op eigen autoriteit gedaan heeft. De
genoemde luitenant zamelde in der haast een driehon
derdtal zeesoldaten bijeen, zoud bericht naar zijn generaal
en bezette daarop de poort van St. Cloud. Deze ligt
op den rechter Seine-oever bij Point du jour. Hier
werd echter toch nog tegenstaud geboden en sneuvelden
eenige mariniers; maar de poort werd tooh genomen
en kort daarop rukte een geheele divisie er binnen
met generaal Vinoy aan 't hoofd die vóór den avond
nog doordrong tot aan de Militaire School en de
Invalides. Tegelijker tijd töog een andere divisie van
't Point du jour noordwaarts en kwam zoo aohter de
geduchte barricade aan de Poort Maillot, terwijl nog
een divisie van 't Noord-Westen de stad binnendrong
en met de vorige samenwerkende de Champs Elysées
den Triomfboog en de toegangen naar 'tstadhuisplein
en naar de hoogten van Montmartre bezette.
Binnen vier en twintig uren werden er mi meer
dan 80,000 man troepen in de stad geworpen die
allen van woede en niet zoo geheele reine geestdrift
blaakten. Vreeselijk werd er overal nog gevochten en
de straten letterlijk met dooden en stervenden over
dekt. Men spreekt van 50,000 lijken, dooh wij hopen
dat dit getal overdreven zij.
Naar alle kanten vlogen dood en vernieling aan
brengende bommen en kogels. De Versaillers overstelpten
van de door heu bezette hoogten de wijken waarin
de Communisten nestelden met een regen van bommen
en wederkeerig braakten de batterijen van Montmartre
en de Buttes Chaumont alsmede van 'tfort Ivry,dat
geheel aan de Zuid-zijde ligt dood en vernieling uit
over de Versaillers. Van de Buttes Chaumont, waar
de groote petroleum entrepots gevestigd waren, werd
ook met petroleumbommen gevuurd.
Onder de opstandelingen geraakte intusschen de
orde en eenheid van beweging al meer verloren.
Montmartre werd, nagenoeg bij verrassing, van twee
kanten tegelijk bestormd en genomen. Bij de oevers
der Seine, vooral aan de Place de la Concorde werd
bloedig en hardnekkig gestreden. Hier voerde Cluserct
't bevel eu hij moet o. a. eigenhandig de Tuiier'ieön
in brand gestoken hebben. Nu werd de brandstichting
weldra algemeen. Ontelbare groote vuurzuilen stegen
op de cene ontploffing volgde op de anderehet
binnenste van Parijs werd een ware hel gelijk en mijlen
ver in 't rond meldde de bioedroode hioht do vreeseiijkq
dingen die daar geschiedden. We kunnen nog geen
volledige opgave doen van al de openbare gebouwen
en paleizen die vernield zijn maar 't moet alle denk*
beeld te boven gaan, zoodat meij zegt dat een vierde
gedeelte der stad vernield i9, De Tuilerieën liggen in
puin uit de zwart gesohaduwde venstergaten grimt
de ontzetting den toesohouwer mn als een bittere spot
op al de vergane grootheid die daar eens gehuisd
heeft, 't Prachtige Louvre met zijn onnoemlijke kunst-»
schatten is voor een groot deel vernield't Palaia--
Royal een puinhoop, 't Luxemburg in de lucht gevlo*.
gen, 'tgebouw van 't wetgevend lichaam 'tHotel van
't Legioen van Eer dat van financiën en dat van
marine 't paleis van justitie pn zooveel anderpn yer->
brand, 't Stadhuis moet ook in brand gestaan hebben
en volgens sommige berichten ook de Notre Dame,
De ber--einde Sainte Chapelle is volgens de eerste be»
riohteu verbrand, volgens Jatere behouden: De sohadq
aan vernielde parfiouliere gebouwen moet ontzettend
groot zijn,
En zoo is 't sohrikkelijke wee! wee 1 over de stad
gegaan. Wel mooht de dichter uitroepen
Die Straszen fiillen sieh die Hallen
Und Würgerbanden ziehn umher
Da werden Weiber zu Hyanen
Und treiben mit Ensetzen Scherz
Noch zuekend mit des Panthers Salinen
Zerreiszen sie das Eeindes Herz,
Niohts Heiliges ist mehr es lösen
Sich alle Bande frornmer scheu
Der Gute raumt den Platz dem Bösen
Und alle Laster walten frei,
Gefahrlioh ist's don Leu zu weaken
Verderblioh ist des Tigers Zahn
Jedoch der schreoklioli9te der Sohreeken
Das ist der Meijsch in se in cm Wahn.
De geheele afloop van al de sotiriktooneelen ia ons
nog niet bekend. De meeste opstandelingen zijn
achtereeuvolgens gedood of gevangen. Kwartier werd
weinig gegeven: alleen aanhol die uit eigen beweging
de wapenen wegwierpen en zich gevangen gaven,
Het oversqhotin telkens nauwer kring omsloten,
was den 27en teruggedreven tot i» BellevillePópe ja
Chaise en 't 20e arrondissement, dat is tot in den
Oostelijken uithoek van de stad. De pogingen om bij
Pantin en Aubervi Uiers uit te breken zijn door de
Pruissen verijdeld die even streng te work gaan als de
Versaillers. Van de opperhoofden zijn eenigen gevat,
sommigen reeds gefusilleerd enkelen misschien voor
'toogenblik ontkomen,
Men heeft voortdurend in den grootsten angst ver-,
keerd omtrent 't lot van de gijzelaars die in handen
der Communisten waren waaronder de aartsbisschop
van Parijsvele geestelijken en onderscheidene aan**
zienlijke burgers. Deze waren in de laatste weken
opgesloten in de gevangenis Ma/as gelegen bij 't
station van den spoorweg naar Lyon f niet ver van
FEUILLETON.
ornaarastc,
jenden wij
pkingslijst,
eele loten j
jfde loten I
(Vervolg van ons vorig nomnier.)
Onze eeuw nu is een tijd van vereenigingenen
palloos zijn reeds de groote dingen, die overal door
Jvereeuiging van krachten zijn tot stand gekomen. Al
te lang werd er ook naar een vereeniging van en voor
Telegraaf werklieden verlangd. Wel bestonden er vereenigingen
van handel industrie en landbouw, doch die werden
gesticht door de ondernemers en werkten hoofdzakelijk
e klassen-, }lunnen voordeele; de belangen der arbeiders waren
uni reeds 8iechts in zeer ondergeschikten zin betrokken.
De bedoelde vereenigingen staan tot de belangen der
jenden, ten ^der werklieden en geringe menschen ongeveer als het
ien dragen. Heilig Verbond der Vorsten, dat zich na '15 ontwikkelde,
stond tot de wezenlijke rechten en belangen des volks.
Nu echter verwezenlijkt zich met too verachtige snel
heid overal 't zoo lang gekoesterde idee van vereeni
ging der werklieden en 't is of de steeds meer nij
pende nood met geheimzinnige kracht de onafzienbare
schare der menschelijke werkbijen in beweging brengt en
drijft tot vereenigingtot het concentreeren van een
ontzettende macht ten einde te beproeven of 't moge
lijk zij de kwaal der maatschappij te heelen.
Maar.
Is niet de gruwelijke verwoesting van Parijs, voor
«en groot deel te weeg gebracht door de mannen dei-
Internationale een allerkrachtigst protest tegen de
arbeiders-vereenigingen In de oogen van sommigen
misschien wel maar in den grond der zaak toch vol
strekt niet. De arbeiders-vereeniging behoeft niet
noodwendig te ontaarden in een vloekgenootschap als
de Internationale; maar zij kan zeer wel en moet ook
om doeltreffend te zijn een zuiver zedelijk lichaam
wezen dat afkeerig is van revolutionaire en democratische
woelingen niet alleen maar dat zelfs een hechte zede
lijke steun moet zijn voor orde, wet en recht.
Na dit vooraf gezegd te hebben meen ik zonder
vrees voor misverstand wei te mogen verklaren dat
't denkbeeld van vereeniging bij de werklieden een goed
denkbeeld is. Er moeten arbeidersvereeniginge.il opge
richt worden op alle plaatsen waar industrie is en
genoeg leven onder de arbeidende klasse om zich reken
schap te geven,van den treurigen toestand en behoefte
te gevoelen aan verbetering. En 't kan geen kwaad al
strekken die vereenigingen zich in den vorm van een
groot lichaam over 'tgeheele land uit; hoewel bij een
nauwkeurige beschouwing m. i. moet blijken dat
aansluiting aan het buitenland geheel verkeerd is en
de zaak bederft.
De arbeiders moeten vereenigingen tot stand brengen,
doch dat moeten dan ook zuivere arbeiders-vereeui-
gingen zijn die zichzelven helder bewust moeten wezen
van de oorzaak en van 'tdoel van haar bestaan. En
gelijk die raison d'etre in onzen tijd is de groote nood
der mindere klasse, zoo moet haar doel ook alleen zijn
verzachting vau den nood en verbetering van den
maatschappelijken toestand der werklieden.
De zucht naar vereeniging onder de werklieden is
geenszins iets nieuws; integendeel is zij de reactie,
ln den ouden tijd maakten hier te landede gilden,
die in den grond niets anders waren dan arbeidersge
nootschappen, een hoofdbestanddeel onzer volkshuis
houding uit. De groote revolutie vau 1789 heeft die
gilden te niet gedaan en daarentegen 't individu geheel
aan zichzelven overgelaten. Wij hebben sedert genoeg
zaam gelegenheid gehad om op te merken dat dit niet
in allen deele in 51 voordeel van den arbeidenden stand
geweest is. Van alle door de revolutie omvergeworpen
oude toestanden waren de gilden misschien wel de
rhinst verkeerde en door ze op te ruimen heeft men
wel 't kwade dat er aan kleefde weggenomen mam* ook
'tgoede dat zij in zich bevatten.
Ik verlang evenwel de gilden niet terug; maar wil
alleen te kennen geven dat 't denkbeeld van arbeiders-ver-
eeniging niet om de nieuwheid of 'tmoderne er van
verdacht en verworpen behoeft te worden. De natuurlijke
eenheid van den arbeiderstand is al zoo oud als de
burgerstand in Europa; zij is reeds ontstaan tijdens
en na de kruistochten. Eeuwen lang was de arbei
derstand inderdaad een stand dat wil zeggen een iets
beteekenende factor in het lichaam van den staat. Men
denke aan de geduchte macht die b. v. op 'tlaatst der
middeleeuwen kon ontwikkeld worden door de arbeiders
van Vlaanderen, Schotland, Ttalie en ook van ons land.
Koningen rekenden 'tzich niet tot oneer naar 'tbond-
genootseliap van die arbeiders-lichamen te staan en
deze aarzelden niet als 'ter op aan kwam 'tgereedschap
te verwisselen tegen de wapenen en zich aan te gorden
tot den strijd voor 't vaderland of voor 't recht, en
misschien ook voor 'tonrecht; ik constateer alleen
maar dat in vroeger tijd de arbeiderstand inderdaad
een stand was en iets beteekende,
Van lieverlede veroorzaakten de groote oorlogen, die
uit de ontwikkeling der Hervorming voortkwamen, het
ontstaan en gedurig uitbreiden van staande legers,
waardoor de macht der wapenen van 'tvojk op de
vorsten en regenten overging, terwijl tevens de verba
zende toeneming van edel metaal en gemunt geld de
gedaante der maatschappij geheel veranderde en voortaau
niet meer wet en inzetting, gewoonte en onderling
overleg het lot der arbeiders regelden; maar wel de
onbeperkte macht van 'tgejd en 't ongebreidelde
stoffelijke ég )ïsme die dan oqk heden ten dage de
wereld beheersohen
Dat echter de vroeger zoo algemeen, bestaan hebbende
arbeiders-vereenigingen zijn ondergegaan en daardoor
'tbewijs geleverd hebben dat zij onbestaanbaar wapen
op den duur is mogelijk alleen daardoor fcp weeg
gebracht dat zij al meer on moer dé rede van hun
bestaan die zuiver economisch moest zijnvergeten
hebben en zich hebben willen doen gelden als staat»
kundige lichamen. De arbeiders-^vereeniging der gilden
was in den grond de federative republiek van den
arbeid; doch zij heeft die niet zuiver bewaard, is een
speelbal der politieke paptijen geworden eu in 1789
met zooveel andepe op zich zelf niet kwade dingen,
in den smeltkroes der groofce omwenteling zoek geraakt,
Een arbeider«'»vereeiviging, zooale ik mij die voorstel
in hare zuivere gedaante en passende in de lijst van
onzen tijd moet dus vooreerst zijn werkelijk een ar~
beiders-vereeniging en geen politiek genootschap; dan
moet zij ten doel hebben onderlinge hulp door ver
eeniging van krachten; het tot stand brengen en be
waren van een billijke verhouding tussehen 'tloon en
den prijs dep levensbehoeften en verder in 't algemeen
de opheffing, verbetering en ontwikkeling yftn dg
arbeidende klasse.
(Wordt vervolgd.)
