D,
RIJ
No. 36.
ZATERDAG 6 MEI
187i
kt
n,
VERKIEZING.
Mr ISEBREE MG ENS
Mr. B. C. GALL
Jb. HOOGENBOOM, Bz.
Mr. ISEBREE MOENS.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
lène
Opmerkingen bij de studie
der Sociale Kwestie.
jr-r-
deEelfde
^tellingen
KËN enz.
trouw d8
1MAN.
mes DE
lil.
voorwaar-
:eu in de
a,nte9
.eren.
eau dezer
ZIEKIKZEESCHE ('OlllUT.
Verschijnt op
WOENSDAG en ZATERDAG
PRIJS der A D VE R T E N T1 N.
10 Cents per Regel. De Inzending kan geschieden uiterlijk tot
Dinsdag en Vrijdag morgen 11 ure.
AB ONNEME NT S-PR IJS,
Per drie maanden f 1,— Franco per Post 1,
Het Telegraafkantoor is geopend van 1 Ajjril tot 30 SeptemberOp WerkdagèU
Van 7 u. 's voormidd. tot 9 u. 'snamidd. Op Zon- en Feestdagen: Van
89 's voorin.van 13 en van 7 9 u. 'snamidd;
Het Postkantoor is geopend met inbegrip van Zón- en Feestdagen
Van des voormiddags van (P/s—elD/s uur.
namiddags 23
s avonds 77Vs
9Vs—10
;erschendc
morden.
shaven
bra.
lissarissen
Batschappij,
Co., ge-
oegen aan
adat heden
in tegen-
[denten en
n ver-
dministra-
l de meest
ivolkomene
eerderen de
Jrtuiging te
ihetwelk
WHOVIN.
Ij, LANDT
IlJNEN.
rlBUM.
die-
■egrond
ronden
1,50 (30
18.
Van vooi-
treil'elijke
werking te
gen traag
heid der ver-
teringsorga*
nen hard
lijvigheid i
bleekzucht
b 1 o e d a r-
moede, aam-
beieu nci-
ging tot jiebt
en 'kliëracli-
tigheid Te
j flacon Pas
tilles waarin
de zouten uit
een liter Ba-
50 Kr., 8'/;l
lij M. J. de
sditie.
Binnen eeuige dagen zal in ons kiesdistrict de ver
kiezing moeten plaats hebben van drie leden voor de
Provinciale Staten van Zeeland. Zoo ooit, dan gevoelen
we bij deze gelegenheid het gemis aan eene goede
kiésvereenigingdie na rijp beraad en na ernstige
openbare discussie hare Candidaten stelt en aanbeveelt.
Zeker dan zou niet kunnen gebeuren wat nu gebeurd
is, dat de dag der verkiezing bijna reeds aanstaande is
zonder dat in het openbaar ten minste over de meerdere
of mindere wenscbelijkheid der aftredende leden is ge
sproken. Moet dit algemeen stilzwijgen zoo worden
uitgelegd dat alle kiezers het eens zijn over de keuze,
die er gedaan moet worden P Wanneer we slechts even
de lijst der aftredende leden inzien en onder hen ook
den naam vinden van Jhr. J. Z, de Jonge dan is die naam
alleen reeds voldoende om de onmogelijkheid van zulk
eene eenstemmigheid te bewijzen. Neen de liberale
kieze2's van dit district ze hunnen en we zouden er
bij willen voegen ze mogen wanneer ze prijs stellen
op hunne beginselen niet herkiezen een man die
volgens hun inzicht ook als lid der Provinciale
Staten een schadelijken invloed kan en zal
uitoefenen op de ontwikkeling van ons volk.
Ook de heer de Jonge toch zal als lid der Provinciale
Staten medewerken tot de zamenstelling van onze
Eerste Kamer en nu eenmaal de wet gemeend heeft,
dat zij die de zuiver provinciale belangen behartigen
ook de meest geschikte personen zijn om een Eerste
Kamer te formeren die het in hare macht heeft om
bij eiken stap vooruitdie de regeering zou willen
doen haar veto. uit te sprekennu moeten de kiezers
zich de vraag voorleggenof de mannen die zij af
vaardigen als ze daartoe geroepen wordenook door
de verkiezing van leden der Eerste Kamer zullen steunen
hun (der kiezers) beginsel. En dat zij zelve de zaak
ook uit dit oogpunt bezien, heeft raeenen wede
vorige verkiezing bewezen toen de lieer van Lijnden
het onderspit moest delven omdat hij niet-liberaal
was, (Niet-liberaal natuurlijk in politieken zin). Om
dezelfde redenenwaarom we toen hebben gestemd
den heer van der Have ontraden we nu de her
kiezing van jhr. de Jonge. Vurig voorstander van
de partij die aanspraak maakt op liet monopolie van
christelijkhistorisch en nationaalmaar liet best
kan worden gekarakteriseerd als de confessioneleis hij
juist om den ijver, waarmede hij zijne partij dient,
zichtbaar in de opofferingendie hij zich getroost om
haar ter overwinning te geleiden, volkomen onge
schikt om op de schouders van liberale kiezers in de
provinciale raadszaal gedragen te worden. De christelijk-
historisch-nationale partij moge liet wenschen moge
er een bewijs in ziendat onze kiezers nog niet zoo
tot in hart en nieren bedorven zijn door het liberalisme,
dat zij een geachte medeburger zouden willen ver
wijderen van zijne eereplaats alleen omdat hij ohristelijk-
historisch-nationaal is - van de zijde van onze kiezers
zou het, dunkt ons, zijn een transigeren met beginselen
dat niet verdedigd zelfs niet verontschuldigd kan
worden met een beroep op persoonlijk karakter, al-
gemeene achting enz. De liberale kiezers bedenken
dit wel. De partijen op kerkelijk en staatkundig
gebied zijn tot den strijd gereed. Zij moeten voor
liet sein tot den aanval gegeven wordt, alle pogingen
doen om hunne gelederen te versterken nemen we
ons in aokt dat we niet uit onverschilligheid of uit
gemakzucht zelve oorzaak worden dat in onze rijen
gebrek is aan moedige krijgers.
In plaats van Jhr. J. L. de Jonge stellen we als
Candidaat bij de aanstaande verkiezingen voor
die reeds bij eene vorige gelegenheid een groot aantal
stemmen op zich vereenigde en toen de rlag moest strij
ken voor zijnen liberalen mede-Candidaat. We mee-
nen den lieer Moens genoegzaam te kennen om te
durven beweren dat hij het vaandel van het liberalisme
ook in de Provinciale raadszaal bij elke gelegenheid hoog
zal houden.
Over de beide andere aftredende leden hebben we
niet noodig veel te zeggen. De liberalen van Zierikzee
en omstreken zullen onzen wakkeren burgemeester,
den lieer Mr. 23. O. Cau waarschijnlijk
wel herkiezen met algemeene stemmen minus één
en ze zullen daaraan wel doen. Ook de heer
Hoogenboom van JRenesse be
hoort tot die leden der Provinciale Statenwiens
adviezen op hoogen prijs worden gesteld en wiens
herkiezing wij aan onze liberale medekiezers geyustelijk
durven aanbevelen.
Ook hier wordt dikwijls geklaagd over de weinige
belangstelling, die de kiezers toonen bij de uitoefening
hunner rechten. Mogen zij nu eens begrijpen dat 'thier
ook hun belang geldt en trouw hunne stemmen uit
brengen op
Men leest in eene particuliere correspondentie
der N. Rott. Ot,
Versailles 30 April. In den afgeloopen nacht
hebben onze troepen een schitterend succes behaald
zij hebben zicli meester gemaakt van de buitenwerken
van het fort Issydie aan den kant van Moulineaux
gelegen zijg. De steengroeven en liet park van Issy
zijn in onze machtalsmede het kasteel en het kerkhof.
Dit militaire feit is verricht door de brigades van
Derdja en Paturel onder bevel van generaal Ear on van
liet reserve-leger. Al de position der muiters, waarvan
er sommigen zeer sterk waren zijn door onze troepen
met verbazingwekkende snelheid genomen. De' opstan
delingen leden zware verliezenmen spreekt van 400
dooden en gewonden. In liet park van Issy hebben
de onzen 8 kanonnen 8 paarden en eenige karren
met ammunitie genomen. Onzerzijds zijn 4 of 5 per
sonen gewond of gedood.
De positie van liet fort Issy is door dit feit on
houdbaar geworden. Aan den eenen kant bevinden
de onzen zich op 200 a 250 meters afstand van het
fort. Het garnizoen loopt groot gevaar krijgsgevan
genen te worden gemaakt als liet niet spoedig het
fort ontruimt.
Pledeu nacht hebben de onzen zicli ook meesterge
maakt van eene sterke positie de hoeve Bonhomie
genaamd die zich voor het plateau van Chatillon
bevindt.
Het artillerie-geveclit heeft gisteren geen enkel be
langrijk feit opgeleverd. Tengevolge van de manifes
tation der vrijmetselaars bleef het beperkt tot den om
trek van Point-du-Jour en de forten ten Zuiden. Er
werd slechts langzaam gevuurd.
D i twee parlementairen (vrijmetselaars) zijn gisteren
iii onze liniën toegelaten en te Versailles aangekomen.
Zij werden ten 6 ure door den lieer Tiiiers te Mon-
tretout ontvangen. Zij verklaarden geen enkel mandaat
te. hebbenzij hadden zich gesteld aan liet hoofd dei-
manifestatie om eene verzoening tot stand te brengen,
maar zij meenden niet te Yersailles te komenzij
konden dus niet meer doen dtyn de vurige hoop uit
spreken, dat er spoedig een einde zou komen lyau dien
vreeselijken burgeroorlog. De heer Thiers herhaalde
wat hij vroeger zeide dat niet te Versailles maar te
Parijs stappen moesten worden genomen om een einde
aan den strijd te maken dat hij genegen was gematigd
te zijn maar dat de opstandelingen de wapens moesten
neerleggen en zich moesten onderwerpen. Heden
ochtend zijn de parlementairen naar Parijs teruggekeerd.
tGeheel Kabylie, dus lezen wij in een schrijven uit
Algiers van 22 April, is in opstand. Duizenden Kabylen
hebben de vallei Sebaou geplunderd en er de inwoners
vermoord. Vervolgens hebben zij zich naar Dellys be
geven, welke plaats zij thans omsingelen. Tot dusver
heeft de plaats nog tegenstand aan de opstandelingen
gebodenmaar met groote inspanning en moeite. Een
oorlogsschip is thans de belegerden te hulp gekomen,
en er werd ondersteuuiug uit de provincie Oran tegemoet
gezien. Dezelfde correspondentie tracht de oorzaken van
den opstand pp te sporen. Gedurende den oorlog tegen
Pruisen liet de houding der inboorlingenvolgens den
schrijver, niets te wenschen o\er. Kabylie vooral, dat
de beste Turcos aan 't Eransche leger geeft, was trotscli
op de dapperheid zijner soldateu op den roemrijken
dood zijner strijders, en verlangde niets liever dan hunnen
dood te wreken. Na de nederlaag bij Reischoffen ging
er als 'tware in geheel Algerie één kreet op. Men
wilde de wapening in massa, en indien de generaals,
die toen in Algerie het bevel voerden deze beweging
niet bedwongen hadden, zou Frankrijk een aantal nieuwe
bataljons van reeds geoefende soldaten uit zijne kolonie
ontvangen hebben.
Maar de iiver verflauwde tengevolge der weigering; m
van de autoriteitenoin nieuwe troepen naar Frankrijk
te zenden. Hierbij kwam later, dat iheü geen tijdingen mt-
oufcving van de Turcos die op 't slagveld in lëvcli war Lm, ren.
geble ven. De ambtenaren wiën men n$ar berichten (j(J
omtrent de Algerijnsehe strijders vroegdeden uifela npl(,
om het ongeduld de<- achtergebleven famiiien te bevre-'^^
digen. Eindelijk kwamen tal vim gewonden In dé
kolonie terugzonder eeuig middel van bestaan eiy
zonder eenig pensioen. Dit alles nu maakte de oil-.-
tevredenheid der stammen gaande en eeuige gröote c
hoofden maakten zich die stemming ten nutteom do^'
bevolking tegen Frankrijk op te zetten* Wat kan ffië
hoofden daartoe bewogen hebben? Men Vermoedt dat
de oorzaak gelegen is in hunne vroegere betrekkingëii
tot den keizer, aan wieu zij niillioenen verstrekt badderi^11
om hun gezag te behouden, waarvan zij zoozeer mis-iev®
bruik hebben gemaakt, om de zwakken te onderdrukken-ven
en ten hunnen bate te exploiteeren. Gesteund aks zij ook
werden door de zoogenaamde Bureaux Arabes, hebbent in
die hoofden liet feodale beginsel weten té bandhavéu, ligt
De strijd dus dien zij thans tegen Frankrijk voeren jiou-
is de oude strijd van de leenmannen, die het afpersing.
en knevelarij-systeem in gevaar zien, tegen den leenheer:k.en -
Natuurlijk dat de bevolking nopers de ware bedoelingen Dit
hunner hoofden misleid worden. In hffnne vcrbliüdmgfjcll
volgen zij deze. ,Utjt
a il-
nen.
-Atjen
ZiEtiiuzEE 3 Mei. ITeden had ten raadhuize alhier,611
de openbare aanbesteding plaats van het jaarlijksclfen3
onderbond en vernieuwen van de gebouwen en andere0®™
gemeentewerken en waren minste inschrijvers voor heidijk
eerste perceel openbare gebouwen waaronder de torent f(;
en poorten, de vloed planken de brand- en vroon-
paden, M. van den Ende voor ƒ1636;
voor het 2de perceel kaaimuren, M. van den Erich
voor/ 873;
Voor het 3,de perceel beschoeiingen en paalwerken^ jp
O. Bartelse voor 520; Jèrié^
Voor het 4de perceel leveren van materialen, leggei^g
van winterkrammat en maken van puinglooijingei
J. van der Linden voor 124Q ^qq
Voor het 5de perceel bruggen, overlaat steenenbeer.go
4< wateykeeringon langs de Brakke Grachtliet digstGg
Sas de kaaimuren langs de Karnemelksvaart met di<
langs de Buitengrachten en borstweringen aan de Nobeb
poort C. Wisse voor/450;
Voor het 6de perceel riolen, slooten putten en water^aui
leidingen J. Lammers voor/167
Voor het 7de perceel keijen voetpaden en straten12^
J. van der Linden voor/950
Voor liet 8ste perceel schoolgebouwen J. van Dijk er
voor ƒ942. an"
Zieiukzee 30 April. Kapitein Bowbyes, vail deiv j
recldingkotter Willem van Houten, rapporteert datliij^
gisteren namiddag, ongeveer ten 22/3 ure, bij het uit-^pn
zeilen van den Roompoot, een schip op de Westpunt^^
van den Banjaard zag zitten. Hij begaf zicli dadelijk
igen alle
de meest
isse 18.
anwijzing
ikerij
OS.
FEUIL, I. ET O
{Vervolg van ons vorig noinmer.)
De nationale rijkdom neemt jaarlijks met zooveel
millioenen toe en gedurig moet het meerendeel dei-
natie zich toch al meer bekrimpen, steeds meer ontberen,
zicli voortdurend oefenen in 51 gem is van zooveel zaken,
die zoo weinig artikelen van weelde zijn dat de raeer-
Sregoede er slechts zelden de groote waarde van opmerkt.
Bij de behandeling der sociale kwestie moetnaar
mij dunkt, streng onderscheid gemaakt worden tusschen
dat gedeelte wat betreft de wanverhouding van loon
en levensbehoeften en dat andere gedeelte wat betreft
de steeds toenemende zucht van den arbeidersstand om
zich te doen gelden als politieke macht. Mij dunkt
dat deze laatste voor een goed deel slechts een gevolg-
is van de eerste en dat verwarring dezer beide hoofd-
deelen der vraag hare oplossing zeer in den weg staat.
Daarom zal de Internationale ook nimmer het doel
ereiken dat zij zicli voorstelt. En daarom verheugt
mij °ok dat ik hier hulde mag brengen aan het
gezond verstand onzer Nederlandsclie werklieden die
e tiecht, te Rotterdam en elders getoond hebben,
niet den weg der socialisten op te willen, maar dat
zij e kwestie als een staathuishoudkundig vraagstuk
wi en behandelen. Zeker bestaat er verband tusschen
ei en en grijpt het een in liet ander; maar een
economisch vraagstuk en'een staatkundig vraagstuk
zijn er twee en hoewel staatkunde en staathuishoud
kunde moeten harmonieeren, zoo mag toch nimmer de
eene de andere belieerschenwant evenmin als de
staatsman ooit zuiver econoom kan zijn, evenmin kan
de econoom ook den staat regeeren.
Na den stand der vraag- alzo o eenigzjns te hebben
aangegeven is het noodig de oorzaken van de kwaal
op te sporen en de middelen ter genezing te zoeken.
Dit is voorzeker niet gemakkelijk. De groote staat
huishoudkundigen, die hier juist de bevoegde rechters
zijn, verschillen zeer in meening.
Voor wij sommige van die meeningen hooren, wil
ik evenwel doen opmerken dat een groot getal mensohen
de oorzaak van de ellende der arbeiders meent gelegen
te zijn in den arbeidersstand zelf, De toenemende zucht,
naar opschik en verheffing, de spilzucht, de onzede
lijkheid, de dronkenschap, het gebrek aan overleg, de
onberaden huwelijken zijn volgens hen oorzaken dei-
verarming. Zeker zijn dit allen beletselen tegen de
volkswelvaart; doch ongetwijfeld zijn ze in ruimere
mate als gevolgen van den achteruitgang te beschouwen
dan als oorzaken daarvan. Bovendien kunnen ook de
beste en vlijtigste arbeiders, bij de meeste zuinigheid
en een onberispelijk gedrag niet voorzien in de
dringendste behoeften van ziclizelven en de hunnen.
Ook de goede arbeiders lijden in den algemeenen
nood, 'tzij dan zichtbaar of in stilte. Het is juist
bun lot welks verbetering moet gezocht worden in de
oplossing van ons vraagstuk. Het pauperisme kankert
niet aan de slechten maar aan cle groote massa dei-
goed willigen, die nog altoos gelukkig de meerderheid
uitmaken; maar wier gelederen toch langzamerhand
worden gedund. Het gaat niet aan, te beweren dat
de oppassende man gebrek zou moeten lijden omdat
ziju buurman zich door zijn wangedrag er onder helpt.
Sommige staathuishoudkundigen zijn van gevoelen
dat de toestand, ja, wel ongunstig is, doch dat hij
zich van zelf moet herstellen volgens dezelfde wetten
die hein hebben veroorzaakt. De arbeid, zeggen zij, is
een koopwaar en als zoodanig onderworpen aan de
wet van vraag en aanbod. Is dit wel geheel juist? Is de
arbeider wel vrij, om zijn ai-beid aan te bieden en te
gunnen of niet? Moet bij dien niet voortdurend aan
de markt brengen en plaatsen a tout prix, omdat de
honger hem belet zijn arbeid op te houden t it er een
betere marktprijs komt en zijn gerajs aan kapitaal hem
belet zich telkens te verplaatsen en een betere markt
voor zijn arbeid te zoeken? Anderen zeggen: de arbeid
is eigenlijk ook kapitaal dat de arbeider bij liet kapitaal
van den ondernemer voegt om zoo gezamenlijk nieuwe
producten voort te brengen. Het arbeidsloon is dus
een deel van de behaalde winst en de grootte van dit
aandeel der arbeiders hangt geheel af van de waarde
zijns arbeids. Maar bij iedere compagnieschap en bij
iedere ruiling zijn gewoonlijk cle partijen geheel vrij
en onafhankelijk; alleen bij cle ruiling van arbeid tegen
loon is cle overmacht geheel aan de zijde van het
kapitaal dat den arbeid koopt. De groote fabrikant
kan zijn werkplaats gemakkelijker maanden lang sluiten
zonder één kostelijk maal minder te doen, clan de
werkman, zijn arbeid acht dagen lang kan staken zonder
vrouw en kinderen te zien verhongeren. Kan de
werkman dit echter wel, dan aarzel ik niet te erkennen
dat hij dan ook de wet van vraag en aanbod maar
moet toepassen.
Zoo komen wij onwillekeurig aan de werkstakingen,
de zoogenoemde grèves. Als ze eerlijk en zonder geweld
plaats hebben mag men ze niet afkeuren. Eén werkman
alleen heeft het recht zijn arbeid slechts tot een zekeren
prijs te willen geven, waarom zouden honderd en duizend
te gelijk hetzelfde reclit niet mogen uitoefenen? Als
't brutale geweld en de politieke hartstocht buiten de
zaak blijven, dan is de zaak gezond en komt zij vai^,
zelf terecht. Kan cle ondernemer het loon verhoogen^
en die verliooging vinden in zijn eigen winst of in^
den hoogeren prijs van zijn produkt. dnit is het billijk-^
dat hij het ook hoe eer hoe beter doet, en kan hi^
het, niet, welnu, clan zullen cle arbeiders zich onder-
werpen aan de noodzakelijkheid zoodra himne lmlp-/
bronnen uitgeput zijn. Maar juist in dit laatste gevat
en 'tdoet zich menigvuldig voor, blijkt dat liet niet d'e^
eenvoudige wet van vraqg en aanbod alléén is die dc
zaak belieersclit.
Het aanbod van arbeid overtreft de vraag als- er i' I
meer arbeiders beschikbaar zijn dan er noodig zijn
om den gevraagden arbeid te verrichten. Nu moeteen
of de arbeiders minder werken en dus minder ver^t
dienen of een kleiner aantal arbeiders moet liet wei'kat I
verrichten wederom tegen lager loon. Het aanbocMj
van arbeid overtreft ook de vraag wanneer dooiof
buitengewone omstandigheden als oorlog,geldc?-isis®n J
en dergelijke minder kapitaal beschikbaar is en duhij A
minder vraag naar arbeid plaats heeft. Deze laatstéze
omstandigheid is natuurlijk altoos maar tijdelijk en korntet i m
bij de groote kwestie niet dadelijk te pas. De eerstfkfc n
echter wel: er kan n. 1. plaats liebh ji overbevolking, 1
en daardoor meer beschikbare hanclen clan noodig isijs
Toch is overbevolking een uiterste dat zich zeer zeldeAii
Voordoet en meer in schijn dan werkelijk bestaat -, oyn,
de verhouding tusschen arbeidsloon en levensbehoeften
heeft zij niet zulk een noodlottigen invloed als men y/r.er
denken zou. Immers tot volkswelvaart zijn zooiyeijn
noodig verlmdhers als voortbrengersde welvaart ligcd
juist in het regelmatig verbruik van het geproduceerderd
ïer
Wordt vervolgd.) en
