No. 28.
ZATERDAG 8 APRIL
1871.
N
BRIEVEN LIT PARIJS.
n.
BINNENLAND.
PEen blik in de Toekomst.
ZIEMKZEESCBE COIIMNT.
Verschijnt op WOENSDAG en ZATERDAG
P E IJ S dlrADVERTEN T1N.
10 Cents per Regel. De Inzending kan geschieden uiterlijk tot
Dinsdag en Vrijdag morgen 11 ure.
ABONNEMENTS-PRIJS.
Per drie maanden f 1,— Franco per Post f 1,
Het Telegraafkantoor is geopend, van 1 October tot 31 MaartOp WerkdageD
Van 8 u. 's voormidd. tot 9 u. 's namidd. Op Zon- en Feestdagen: Van
89 's voorin.van 13 en van 79 u. 's namidd.
Het Postkantoor is geopend met inbegrip van Zon- en Feestdagen
Van des voormiddags van Q1 /AllJ/3 nur.
namiddags 23 a
s> avonds 777a
97a—10
ch:
5clia;
Overal wemelde het van nieuwsgierigen, die even-
itege\i|fik gekomen waren om de barrikades eens te bekijken.
opDcNu' er waren er meer dan genoeg. Dc gelieele omtrek
hoe#® 5|- hotel de ville was er mee bezaaid. Men scheen
spijrolgens een bepaald plan te werk te gaan want elke
ing sonfmunicatie met de buitenwijken van Parijs en na-
rlempuurlijk ook met Versailles was onmogelijk gemaakt
gfivanneer men niet de eene of andere straatversperring
wilde passeren.
Land Gedurende eenige dagen kwam er geen merkbare
[jlonferandering in dien toestand. Alleen kon ik de prettige
loozervaring opdoen, dat ik vreedzame Hollander meer ge-
m\lfaar had geloopen dan ik wel meende. Bij mijne
o-'t huiskomst den tweeden dag na 't uitbreken van den
ppstand kwam de concierge mij waarschuwen, dat er
Oein den loop van den dag- een officier van de gardes
was geweestdie bevel had gegeven dat des avonds
le Persiennes moesten worden opgehaald. Denvorigen
'ivond had men licht in de kamer gezien en meenen
jptemerken dat iemand die gaarne verborgen wilde
blijven, moeite deed om te zien wat er buiten voorviel.
Natuurlijk had men aan spionnen gedacht en reeds
"varen de geweren op mijne vensters aangelegd toen
het aan een officier gelukte zijne manschappen over
te halen om liever 't huis te bewaken en den morgen
if te wachten. Ik begreep daaruit dat het zaak zou
O worden om te gaan verhuizen en wanneer gij dezen
mtvangtben ik waarschijnlijk reeds bij mr. N. in-
gekwartierd. Verbeeld u nu evenwel niet dat ik in
voortdurende spanning verkeer. Och neen iets van
len Parijschen geest is er ook in mij gevaren. En
?V :en der eerste eigenschappen van den Parijzenaar is
leze dat de nieuwsgierigheid alles overwintook de
rrees. Binnen ongeloofelijk korten tijd went men
lier aan alles ook aan de vreeselijkheden en de won-
u o leren des oproers en spoedig maakte het schieten
8nlat eerst mijn zenuwgestel in de war brachtal even-
u'llveel indruk op mij als het klappen van een zweep.
'De nieuwsgierigheid van den Parijzenaar drong mij
ln&D0k ra, niettegenstaande de gevaren die er aan ver-
Donden waren, eens een kijkje te nemen, hoe 't er nu
3nioch wel in Parijs uitzag. Gisteren heb ik een lange
oo wandeling gemaakt. Eenige straten hadden hun barri-
OQtadentooi reeds weer afgelegd. Zij waren opgevuld
)0t)net kijkers. Nu en dan passeerde ons een estafette
IQ pin et een paar Garibaldianen achter zich als escorte.
iqq Op de place de la Concorde was alles doodstil. De
fonteinen werkten nog welmaar de beeldendie de
q (groote steden van Frankrijk moeten voorstellenwaren
Q00illen met zwart floers omhangen. Plet beeld van de
QQitad Straatsburg hing nog vol immortellenkransen en
vas nog met vlaggen versierd. Een heele hoop kransen,
ge-mor welke men geen plaats had weten te vinden,
wijagen op den grond. Ik ging langs de Boulevards
denlen kant van Belleville op. Tot aan de buttes
D Jhaumont passeerde ik acht barricadesvan welke
and i
led.
verscheidene met geschut waren voorzien. Ik zeg
passeren. De in dit opzicht vrij praktische Parijsche
oproerling maakt namelijkals hij zijne barrikade niet
bepaald noodig heeftin 't midden een' opening
waardoor niet alleen personen maar ook rijtuigen van
allerlei soort toegang kunnen vinden. Ook nu b. v.
reden de omnibussen af en aan alsof er nooit oproer
in Parijs was geweest. Zelfs waren er straten waarin
alle winkels geopend waren en waarin men kocht en
verkochtalsof er niets te doen ware.
Trouwens deze betrekkelijke rust zou slechts zeer
kort duren. Eensklaps verspreidde zich het gerucht
dat er eene botsing had plaats gehad tusschen de
amis de l'ordre en de gardes nationales. De eersten
besloten door aen pacitique demonstratie te protesteeren
tegen het centraal comité. Met admiraal Saiset aan
het hoofd trokken zij onder het geroep vive la re-
publique langs de boulevards. Toen zij evenwel door
de rue de la paix de place Vendome wilden over
trekken werden ze tegengehouden door een bataillon
gardes. Eensklaps knalde het geweervuur en meer
clan 20 dooden bleven op de plaats achter. Deze
akte is onbegrijpelijk. Ieder zoekt dan ook de schuld
van zich af te wenden. Het bataillon dat geschoten
heeftverklaart, dat het uitgedaagd is en dat sommige
deelnemers aan de pacifique demonstratie met revol
vers hebben geschoten. Ge begrijpt dat bij de ver
warring die hier heerschtde waarheid wel nooit
aan het licht zal komen. Maar na dit moordttooneel
heerscht hier een ware paniek. Met innigen afkeer
wendt men zich af van de mannen die hun spoor
met bloed teekenen. Maar met het afgrijzen voor
de opstokers vermengt zich toch ook een zekere veront
waardiging tegen Thiers en de nationale vergadering.
Men verwijt hun dat zij door hun gebrek aan doortar-
tenheid de zaken zoover hebben gebracht. Lui, die
Parijs door s en door kennen beweren, dat er of
dadelijk na de ontruiming der stad door de Pruissen
eene algeheele ontwapening moest hebben plaats gehad,
die zonder eenige moeite en zonder noembaren tegen
stand bewerkstelligd had kunnen worden of dat' men
oogenblikkelijk aan de eerste eischen had moeten voldoen,
waardoor veel kwaad had kunnen voorkomen worden.
(Wij begrijpen niet goed, welke eischen de schrijver
bedoelt. Bed.) Maar nu eenmaal de barrikades zijn
opgericht en de kogels hun gefluit hebben doen hooren
is Belleville dronken. Ook de discussies over de vraag,
welke de zetel van de nationale vergadering zou zijn
hebben hier kwaad bloed gezet.
Wat het einde zal zijn' weet niemand, maar dit
is nu reeds zeker, dat duizende bij duizenden geruï
neerd zullen wezen, wanneer eenmaal het opvoer gestild
is. En wat meer zegt de lnst om te werken verdwijnt
hoe langer zoo meer en men wordt steeds meer bevreesd
dat wanneer we, hoe dan ook, verlost zijn van het
centraal comité, Parijs in het zeker niet benijdbare bezit
zal blijven van eenige duizende krachtige mannen, die
geleerd hebben dat er geen makkelijker broodwinning is
dan oproermaken.
Ik weet niet of ik u geregeld op de hoogte kan
houden van 'tgeen hier voorvalt. De postdienst is
totaal in de war. Ik zend u een pakket journalen,
waaruit ge de bloederige opgewondenheid van 't Pa
rijsche geipeen 't best zult kunnen leeren kennen, maar
men verhaalt dat .de administratie wat moeielijk is met
V verzenden van couranten. (We hebben dan ook
niets ontvangen. Red.) J.
E E HST IJ KAMER.
Uit de debatten in de Eerste Kamer gevoerd over
de Indische begrooting stippen wij veorloopig alleen
aan dat de hervorming' van het stelseldat tot nu toe
in de Preanger-regentschappen gevolgd werdmet 25
tegen 5 stemmen werd goedgekeurd. De zegepraal van
het liberale beginsel was na de verschillende verklaringen
in November van 't vorige jaar door verscheidene
leden afgelegd, dat ze dezen ingrijpenden maatregel
niet genomen wenschten te zien onder het bestuur van
een' interimairen minister van koloniënna de straf
oefening op den harddravenden heer Myer zoo
goed als zekermaar eene zoo imposante meerderheid
hadden we niet verwacht. Eere aan hen die daartoe
hebben meegewerktook aan onzen Zeeuwschen Afge
vaardigde die in cle overtuiging dat 't hier eene ver
betering gold verklaarde gaarne te zullen medewerken
om aan Indie te geven wat het rechtmatig toekwam.
Dergelijke verklaringen begroeten we als een gunstig
teeken des tijds. Eerst dan zal er werk afgedaan
worden ook in den Haag wanneer de leden der Eerste
en Tweede Kamer begrijpen, en erkennen dat er ook
uit het Nazareth van het vijandelijke kamp nog wel
wat goeds kon komen.
Met blijdschap vernemen wij dat er weer als
voorleden jaar pogingen zijn in het werk gesteld om
het van ouds gebruikelijke kinderfeest op Paasch-
Maaudag wat op te luisteren. De vereeniging Tot
Nut en Genoegen heeft besloten om dit jaar eens gebruik
te maken van de toevallig thans bestaande goede ge
legenheid en de flinke muziek uit het Cirque Corty
geëngageerd om op het Zelke-terrein te spelen van
's namiddags 3 tot 5 uur. Van andere zijden wordt
er wat geld verzameld om aan alle kinderen van de
stads-armenschool en van de armen-bewaarschool een
Chinaasappel te bezorgen. Moge het weder maar wat
gunstig zijndan zullen we met weinig omslag en
kosten zeker een allerprettigst kinderfeest hebben.
Naar wij vernemen heeft de kerkeraad der Ned.
Ilerv. gemeente alhier het besluit genomen om de ge
bruikelijke kollekte voor noodlijdende kerken en per
sonen ditmaal niet als vroeger op de Paaschdagen in
de kerk te houdenmaar daartoe op een nader te
te bepalen dag langs de huizen te gaan. Wat daartoe
vooral dreef was de overwegingdat vooreerst velen,
misschien nog wel iets zullen overhebben voor de be
langen der kerk, al was het alleen uit maatschappelijk
oogpuntook indien zij persoonlijk aan het kerkeliji
leven geen behoefte meer voelenen dat ten anderer1#
zij die wegens gemoedsbezwaren de Hervormde kerk
gebouwen niet meer bezoeken maar toch de Hervorradien
kerk te lief hadden om haar te verlaten zij die ni,en
gewoonlijk niets bijdragen voor een fonds bij welb'es
bloei zij toch evenzeer en misschien nog meer belan^ie
hebben dan de liberalendie verre opde meesken
plaatsen in de minderheid zijn, daardoor worden in staal'es
gesteld om van hun liefde voor de kerk met de daad tear
doen blijken te toonen., datwaar ze buiten de gewond-
kerken een toevlucht zochtenze daarmee toch geenzink
ook de kerkelijke koliekten wilden ontvluchten.
In een vergadering op 3 April te Utrecht be-er
legd door den heer E. H Kol. en Gordeau tot oprich-,n
ting eener nationale arbeiders vereeniging tegenover de'j
onlangs afgekeurde internationaleheeft de laatste de^
ontvverp-statuten- medegedeeld der vaderlandsche ver-)n
eeniging, onder de zinspreuk OrdeVrijheid, Recht1
Zij luiden als volgtHet doei der vereeniging is
Bevordering der belangen van den werkenden standqg
De vereeniging zal zich samenstellen als volgtVan
de aanverwante vlakken komen te zamen de patroons^,
en werklieden 1°. Om leden aan te nemen, te wei--,
geren of te ontslaan. 2°. Om samen te stellen eene.g,
algemeene vergadering. 3°. Om onderling de belangen^
van den arbeid te bespreken. De algemeene vergadering
zal samengesteld worden als volgt: 1°. Door volstrekte
meerderheid van stemmen. 2°. Bestaan uit tieu patroons
tien eere-ledeu en tachtig werklieden. De algemeene
vergadering zal kiezen een bestuur uit haar midden: t
2 presidenten, 2 secretarissen, 2 penningmeesters en 0
2 commissarissen. De algemeene vergadering zal kiezen
uit haar midden eene commissie van klacht. Die
commissie zal de ingekomen klachten van patroons
of werklieden behandelen en zoo mogelijk vereffenen
bij onverhoopte mislukking de zaak ter beslissing
overdragen aan liet bestuur. Van het bestuur is
er beroep op de algemeene vergadering tot eindbe
slissing. De algemeene vergadering bespreekt en be
handelt alleswat in belang wordt geacht van deu
arbeid. De algemeene vergadering benoemt eene com
missie die zich belast met het houden van registers
voor vraag en aanbod van den arbeid, zooveel mogelijk
uit alle gemeenten des vaderlands. De algemeene ver
gadering verklaart zich voor stilstand van werk op
Zondag, zooveel doenlijk, en benoemt eene commissie
van toezicht, die aan het bestuur maandelijks verslag
doet, of zooveel vroeger als noodig geoordeeld wordt.
De algemeene vergadering benoemt eene commissie tot
onderzoek van den arbeid van kinderen, welk onder
zoek wordt medegedeeld aan het bestuiu*.
Ieder lid (werkman) betaalt 5 cent per maand,
donateurspatroons minstens een inleg van 5 gulden
'sjaars. Donateur is ieder lid die coutvibueert eene
op de algemeene vergadering te bepalen som boven de
contributie. Het bestuur heeft in last om zoo spoedig
doenlijk bij een te roepen Al de patroons der ver
eeniging om aan hen de beantwoording voor te stel
len van de navolgende vragen 1°. Wat is in den
et FJEUILL ET O IV.
ge
in g Ik droomde dat ik leefde in het jaar 1920.
,nei Ik dwaalde rond op 'tveld en ontmoette een vrien-
lelijk man die mij na kennismaking aanbood mijn
3 geleider te zijn door de ctad Zierikzee. Wat hij mij
f dv .-z*en en wa^ ik zo° van hem vernam zal ik
zi-iens vertellen. Of 't de lezers zoo zeer zal interesseeren
ils mijdie 't zelf gedroomd hebweet ik natuurlijk
sel'iiet, doch dat zal ik maar aan hen zei ven overlaten
ïvefoen ik mijn onbekende 't eerst ontmoette waren wij
n die streek waar nu de Zandweg ligt. Reeds het
Ijgezichtdat ik van daar op de stad genootwas mij
ieïiianvankelijk zoo geheel vreemd dat ik moeite had
*aar te herkennen, 't Was duidelijk te zien dat de
itadl grooter geworden was en toch zag ik in 't eerst
neer geboomte dan gebouwen.
De oude toren dien ik zoo goed gekend had was
verdwenen ik zocht ook te vergeefs naar verscheidene
a^indqre spitse leiendaken. Mijn geleider bemerkte
nijne verwondering. //De onde toren sprak hij
,s al sedert lang afgebroken omdat hij tot niets diende
■t f?n te veel kostte aan onderhoud voor een monument
alwas hij te grootvoor een ruïne wat te gevaarlijk en
laarom heeft men hem opgeruimd. Straks zult ge
Blieuen meu daar eei1 ruim plein en fraaie beplan-
;ingen heeft gewonnen, //'t Heeft heel watingehad,"
/ervolgde hij, „eer men daartoe gekomen is de één
neénde dat de toren een onmisbaar herkenningsteeken
vas voor de schepen in zeeeen ander was van ge
voelen dat de geduchte rukwindendie er bij een
stijven zuidwester in den omtrek van het gevaarte
ontstaanbevorderlijk waren voor de zuivering dei-
lucht in de staddoch toen op een mooien dag eens
een voorbijganger door een neervallend stuk puin op
de plaats gedood werddeed men eindelijk den
grooten stap en maakte den ouden reus klein en
onschadelijk. Ook de oude stadspoorten heeft men
opgeruimd hoewel niet zonder een zeker gevoel van
weemoed wegens de vele historische herinneringen
en legenden aan haar verbondenmaar zij moesten
weg om ruimte te winnen en nu ze eenmaal weg
zijn begeert niemand ze terug. Molens ziet ge niet
meermaar des te meer hoo'ge schoorsteenen van de
fabriekendie ge straks wel geheel zien zult. Wat
het groene geboomte betreftwaar de stad zoo schil
derachtig schijnt achter weg te schuilen die boomen
zijn nog zoo heel oud niet. Men heeft daar vroeger
veel mede getobd omdat men altoos maar boomen
wilde dwingen om te groeiendie niet tegen den
invloed van de heersehende zeewinden bestand zijn
doch eindelijk heeft men toch de rechte soorten ge
vonden en nu groeien ook andere onder hunne beschutting
welig op en behalve dat ze aangename schaduwen
geven brengen ze ook 't hunne toe aan. de zuivering
der lucht.1'"
Zoo voortwandelende traden wij de stad binnen
doch al spoedig kon ik een uitroep van verwondering en
niet onderdrukken over al 't nieuweal de verandering-
die mij in liet oog vielen. In de eerste plaats was
het plaveisel der straten geheel anders dan ik het
gekend had in den goeden ouden tijd. De gure
bonkige straatkeien waren door massive klinkers ver
vangen en hoewel ik geen trottoirs opmerkte wag
toch 't gaan op dit flinke gelijke plaveisel veel pretti
ger en ik merkte ook op dat voorbij rollende wagens
lang zulk een vrees elijk gedruisch en gedreun niet
maakten als ik 't in mijn tijd wel eens had gehoord
en gevoeld.
Hier en daar zag ik ijzeren spoorlijnen door
de straten en mijn geleider deed mij opmerken dat
die daar lagen ten dienste van een paar fabrieken en
dat zij naar groote magazijnen leidden, waarvan hij
mij de liooge daken aanwees in een richting waar ik
vroeger niet anders dan groote moestuinen gezien had.
Ook het uiterlijk der huizen was veel veranderd. Slechts
enkele gevels kon ik mij nog herinneren ook in mijn
tijd gezien te hebben. De meeste gebouwen waren
echter geheel nieuw. Al die oude, bouvallige muren
en waggelende heiningen langs open erven waren ver
dwenen en in hunne plaats zag ik woonhuizen of
werkplaatsen. Van de voorbijgangers en al de inwoners,
die ik overal in drukke bezigheid zag, kende ik nie
mand en van mij nam ook niemand eenige notitie.
Allen schenen drukke zaken aan de hand te hebben,
zoodat er geen tijd overbleef om een cuwerwetschen
vreemdeling op te merken en een straat ver na te
staren. Nu en dan kwamen wij voorbij zijstraatjes
waarin ook al drukke passage, leven en beweging
schenen te heerschen, doch 'tviel mij in liet oog dat
ik nergens meer van die bespottelijke vermolmde houten
zag zitten, dwars over de straat, zoo als ik ze in den
ouden tijd had gezien, toen ze steunsels moesten ver
beelden om de huizen te beletten tegen elkander te
gaan leunen. Ze waren trouwens ook niet meer noodig,
want die scheeve huizen waren vervangen door nieuwe,
die zoo recht op stonden dat 'twas alsof de straatjes
breeder geworden waren.
Al voortgaande merkte ik vele prachtige winkels op,
sommige op plaatsen waar ik vroeger niets anders ge
kend had dan tot onoogelijke pakhuizen gedegradeerde
woningen uit den eersten bloeitijd van de stad. Ik
zeg uit den eersten bloeitijdwant dat ik haar nu
wederom aanschouwde in een tijd van grooten bloei
werd mij meer en meer duidelijk. Vooral trof mij de
aanblik van een groot, trotsch winkelhuis, waarboven
ik in kolossale letters las: //Magazijn van aluminium-
metalen", en daarnaast verhief zich een groot gebouw,
waar ik op de sierlijke deur een witmetaien plaat zag
met de aanwijzing„lToofdbureaux der Fabriek." Mijn
vriendelijke leidsman zag mij lachend aan en zeide:
z/Hier staat ge nu voor een van de hartkameren van
't nieuwe Zierikzee. De industrie van het winnen en
bewerken van dat zoo bij uitnemendheid nuttige
alumiuium-metaal is de opkomst van Zierikzee geworden
en nu is 'teen ware goudmijn. Onze werklieden noemen
dit product klei-metaalzij mochten 'twel klei-zilver
noemen. Ongeveer dertig jaren geleden", ging hij
voort, werd de eerste aluminium fabriek opgericht; die
fabriek bestaat nu al uit een groot aantal reusachtige
gebouwen ovens cn bergplaatsen en is gelegen aan de
overzijde der haven, waar in oude tijden nog een zaag
molen moet gestaan hebben. In die fabriek wordt dit
metaal uit de kleiaarde afgezonderd en gedeeltelijk on
verwerkt naar alle oorden verzonden, doch voor een
groot deel hier verwerkt tot allerlei sieraden en zaken
van huishoudelijk gebruik.
Wordt vervolgd.)
