No. 17.
WOENSDAG 1 MAAR!
1871.
Fransche Landbouwers.
Buitenlandsch Overzicht.
BINNENLAND.
pots
den
d,
iaat
MEMMES®
Verschijnt op WOENSDAG- en ZATERDAG
PRIJS der A D V E R T E N T1N.
10 Cents per Regel. De Inzènding kan geschieden uiterlijk tot
Dinsdag en Vrijdag morgen 11 ure.
ABONNEMENT S-P RIJS.
Per drie maanden f 1,Franco per Post f 1,—.
(«HAKT.
Het Telegraafkantoor is geopend van 1 October tot 31 MaartOp Werkdagen
Van 8 u. 'svoormidd. tot 9 u. 's namidd. Op Zon- en Feestdagen: Van
8'9 'svoorm.van 13 en van 79 u. 's namidd.
Het Postkantoor is geopend met inbegrip van Zon- en Feestdagen
Van des voormiddags van 97:sID/2 nur.
namiddags 23 s
avonds 777» 1
s 97s10
n,
lelijks
srhoopt
erd.
post
fs tenreit
de uit-
smede
rzi
O S'
-1s
VEREENIGING TOT ONDERSTEUNING
Éen mud graan van zijn overvloed
afgestaan bewaart wellicht een
geheel huisgezin voor altijd van den
bedelstaf.
Ontvangen na 22 Febr. 0,00 te zamen alzoo
met het voorgaande 4,Tot onze blijdschap zijn
Iwe tot de ontdekking gekomendat er eindelijk eene
commissie is opgestaanom ook hier wat zaaikoorn
te verzamelen voor de door vriend en vijand leegge
plunderde Fransche streken. Het bestuur van de af-
deeling Schouwen en Huiveland der Zeeuwsche maat
schappij van landbouw heeft zich de zaak aangetrokken
en doet' nu een beroep óp de liefdadigheid vooral van
de landbouwers op ons eiland. Onze ingezamelde 4,
zullen we nu storten in hun kas.
Wij twijfelen niet of zij zullen meer vermogen om
die liefdadigheid te wekken dan wij. En wat het
medelijden niet doetzal misschien hier en daar de
trotschlieid doendie toch niet kan toelatendat het
rijke Schouwen en Huiveland zulk een lam figuur zou
vertooneu tegenover het land van Goes, 't Is
waarer kan van liefdadigheid wel geen sprake meer
zijnals geen liefde het doetmaar er worden dan
toch weer wat ongelukkigen geholpendie het zoo
noodig hebben en zoo onschuldig lijden.
Zeker zullen we van den toestand ook dier plattelands-
bevolking meer hooren door den heer Perk, aan wiens
voordracht op aanstaanden Honderdag avond, half acht,
J wij onze lezers herinneren. Hartelijk hopen wij dat
een goed gevulde zaal hem loone voor de moeite, die
2 hij geheel belangeloos zich getroost om in dit seizoen
i ook herwaarts de reis te ondernemen.
Nog steeds heerscht er onzekerheid omtrent de be
slissing van de zaak des vredes. He meest tegen
strijdige berichten kruisseu elkander aangaande de
definitieve voorwaarden die den grondslag zullen uit
maken van het vredestractaat. Terwijl een blad als
zeker opgeeft dat men het eens is over den afstand
van den Elzas met Belfort en Lotharingen met Metz
en over 2 milliards thalers schadeloosstellingspreekt
een ander weer van voor Frankrijk meer gunstige
bepalingen. Metz zou alleen ontmanteld worden.
Nancy zelfs zou Bismarck loslaten en er zou slechts
1 milliard thalers betaald moeten worden, 't Ware
weet men echter blijkbaar nog maar alleen in den
beperkten kring der onderhandelaars te Versailles en
die onderhandelaars hebben zich potdicht gehouden
't geen nu wel niet prettig is voor de belangstellende
telegrammenlezersmaar zeker heeft bijgedragen tot
bewaring der betrekkelijk kalme stemming waarin
Frankrijk den uitslag van den raad der Goden van
Versailles afwacht. Een oogenblik schijnt er vrees te
hebben bestaan dat de onderhandelingen zouden af
springen zooals twee verontrustende berichten van
troepenbewegingen bij de Huitschers schenen aan te
duidendoch daarop gevolgde officieele berichten
namen die onrust weder weg.
Nog steeds was in de laatste dagen de kwestie van
den intocht der Huitschers binnen Parijshoewel een
ondergeschikt punttoch 't onderwerp van allerlei
gesprekken meeningen en gissingen. He koele pro
zaïsche von Bismarckzeide menhechtte al heel
weinig aan die militaire promenade. Keizer Wilhelm
en von Moltke daarentegen waren van meening dat
men die militaire voldoening volstrekt moest hebben
opdat zij in de geschiedenis mocht kunnen prijken als
een luisterrijk pendant voor den intocht der Franschen
onder Napoleon I te Berlijn. He kroonprins gaf er
zooveel niet om en was 'tmeer eens met von Bismarck.
Thiers kantte zich vierkant er tegen aan. In Parijs
was men ondertusschen met groot succes op de orsi-
nibonimenjacht gegaan en had' er rin een paar dagen
'wél achthonderd verzameld. Of men nu die bommen
vervaardigd had om den eventueelen intocht der
Huitschers in een moordtooneel te herscheppen, dan
wel of men ze alleen overal ging vinden om den
Huitschers een zekeren angst aan te jagen, laat zich
voor 't oogenblik niet wel beslissen/ Men heeft te
Parijs wel meer met denkbeeldige orsinibommen te
doen gehad en wij denken onwillekeurig aan die
schandelijke bommencomédie uit den laatstën tijd van
't Keizerrijk, die zelfs nog voor 'tHooge Gerechtshof
werd doorgespeeld. Maar wat nu nog zonderlinger
klinkt is 't bericht dat von Bismarck zou te kennen
;egeven hebben, dat hij de 200 mülioen van de stad
'arijs zou teruggeven als de Parijzenaars zich gedu
rende den doortocht der legercorpsen bedaard en fat
soenlijk wilden houden. NB! Een man als hij zou
dat soldatenpretje voor 200 millioen willen koopen en
dat om zulk een schitterenden veldtocht te besluiten
Ondertusschen kan men wel resumeerenvrede
tegen afstand van grondgebied en krijgskosten.
En daarmede zal dan de vinnigste, hardnekkigste
rcusachtigste strijd der nieuwere tijden besloten worden.
He oorlogen van 't eerste keizerrijk bezorgden Frank
rijk schuren vol bloedige lauwerenliep ten laatste
uit op Frankrijks vernedering maar die vernedering
was slechts een theatrale vertooningna welker afloop
het land grooter, machtiger en geduchfcer bleef dan
't voor 1789 geweest was. In dezen oorlog is Frank
rijk geknakt, geslagen zooals 't nimmer geslagen is, ver
nederd verplet. Geen enkele maal heeft de zon van
Austerlitz het bloedige kamp veld beschenen. He
keizer-veldheer is eene verachtelijke bespotting
geworden van zijn grooten oom. 't Was of de krijgs
god die sedert eeuwen bij voorkeur in Frankrijk ge
troond had 't aangezicht had afgewend en den
wierook zijner ontaarde dienaren versmaad, 't Eens
zoo trotsclïe Frankrijk is diep vernederd't kan niet
meer inwendig nokkend van schaamte en spijt buigt
het den nek en gaat onder 't juk door voor den ou-
barmhartigen overwinnaarmaar latermaar
later Ach zoo al dat bloed en die tranen eens te
vergeefs gevloeid hadden Wee dan over Europa
als misschien een nieuw geslacht zich sterk genoeg
zal achten om de vernedering der vaderen te wreken,
even als nu de Huitsche dweepers in al wat er ge
schiedt den terugslag willen zien van al de mishan
deling die Napoleon I eens aan Huitschland heeft
doen ondergaan.
Toch behoeft 't gelukkig niet juist zoo te gaan.
Alles kan een stoot zijn voor Frankrijk om naar voor
uitgang en verbetering te strevenniet enkel voor
Parijs alleen in ijdele pracht en een op den duur toch
onhoudbare weeldemaar vooral in zedelijke en ver
standelijke ontwikkelingwaarin de ware grootheid
eener natie bestaat.
He gevolgen van den oorlog doen zich in Parijs
gedurig meer op allerlei wijzen gevoelen. He fabrieken
staan meest allen stilvan daar dat men heeft moeten
afzien van den maatregel om met 1 Maart de bezoldiging
der nationale gardes in te trekken en dit nu alleen
doen zal met die werklieden die weder in de verdienste
geraakt zijn. He winkeliers van allerlei artikelen van
weelde of niet dagelijksche behoefte hebben niets te
doen gehad al sedert maanden. Tal van faillissementen
staan er te wachten. He waarde der gebouwde eigen
dommen is gedaald zoo als die der actiën in de tijden
van den windhandeltrouwens dit is eigenlijk voor
de Parijssche bevolking een voordeelal is 't ook ver
lies voor de tegenwoordige eigenaars de bestaande
toestand der laatste jaren werd op den duur toch
onhoudbaar.
He nationale vergadering zal waarscliijulijk zich
niet lang meer te Bordeaux ophouden, maar meer de
hoofdstad naderen. Dq partijen beginnen meer en
meer hare krachten te monsteren en te concentreeren
om terstond na 't sluiten van den vrede de parlemen
taire campagne te kunnen aanvangen. He Orleansche
prinsen hebben zich op dringenden raad van Thiers
voorloopig lijdelijk gehouden. Thiers heeft gedreigd
zijn ontslag te zullen nemen als zij zich naar Bordeaux
begaven. He groote staatsman heeft aldus de moeie-
lijkheden uit elkander willen houden. Hij wil eerst
vrede maken en dan de vergadering of misschien 't
volk laten beslissen over Frankrijks nieuwe constitutie.
He tegenwoordige orde van zaken kan toch bezwaar
lijk iets anders zijn dan een toestand van overgang
tot de definitieve vestiging van een regeeringsvorm.
Wij hopen dat de mannen, die geroepen zijfl om uit
spraak te doen over 'tlot van hun Vaderland, de noodige
wijsheid vinden om die zware taak goed te vervullen.
Bijna alle mogendheden hebben nu de Fransche re
geer ing erkend. Het ministerie van Thiers is vooreen
deelvooral te Parijs niet zeer populair. Parijs heeft
in de nationale vergadering wederom een bloedroode
kleur maar de dagen zijn nu tijdelijk voorbij dat Parijs
Frankrijk was.-
In DiAitschlancL is de geest nog altoos opge
wonden en zijn de hoofden bedwelmd door den krijgsroem.
Alles doet ook daar zien dat de vrede maar hoe eerder
hoe beter komen moet. 't Zal gewis in den nieuwen
rijksdag nietaan tegenstrijdige elementen ontbreken
en waarlijk als Frankrijk aan den èeneii kant en Huitsch
land aan den anderen zich nu eens hoofdzakelijk wil
den ten doel stellen hunne binnenlandsche aangelegen
heden in 't reine te brengendan zou er in tal van
jaren voor geen op nieuw uitbreken van den krijg te
vreezen zijn.
Oostenrijks nieuwe ministerie heeft tot
program gesteld wacht 'op onze daden wij weten er
niet anders op dan maar geduldig daarop te wachten.
Mogelijk wacht geheel Oostenrijk zelf wel op 'tgeen
de eerste rijksdag van het nieuwe rijk zal opleveren
en. zal het eerst daarna zijn eigen positie meer bepaald
kunnen beoordeelen. Een stille bede die in geheel
Huitschland op vele lippen zweeft is: Heere, behoed
ons voor de Jezuïten. Wij beamen van harte die bede.
In JErig-eland werd het ministerie herhaal
delijk lastig gevallen wegers den uitslag der confe
rentie voor de Pontus-kweslie en wegens de houding
der regeering tegenover Frankrijk. Men verweet den
heer Gladstone dat hij nu zonder tegenstand had toe
gestaan iets waartegen in 55 op 't congres te Parijs
juist Engelands grootste tegenstand gericht geweest
was ii: 1. het openstellen der Zwarte Zee voor oor
logschepen. Ook werd het gegispt omdat ér te Versailles
een Engelsch gezant was geweest om keizer Wilhelm
met zijn succes te complimenteeren. He heer Gladstone
verklaarde échter dat er alleen een boodschapper was
heengezonden met particuliere brieven der koningin
aan leden barer familie. Ook de nieuw beraamde reor-
'ganisatie der Engelsche land- en zeemacht was een
onderwerp van levendige debatten. Heeft Engeland
berouw dat het geen partij gekozen heeft bij 't begin
van den oorlog en ziet liet nu de wrange vruchten
van zijn onverschilligheid omtrent de zaken van liet
vasteland, 'tis zeker nu te laat om zich nog te doen
gelden en om zich nu al in geduchte defensieve hou
ding te stellen is 'tnaar wij meenen, nog wel een
halve eeuw te vroeg.
Sjianj<3 9 aanvankelijk zoo te vreden met zijn
koning, schijnt toch inwendig nog niet gezond te wezen.
Haar broeit weder iets en 't is of 't monster van de
intrigue en samenzwering in -dat ongelukkige land nooit
kan sterven. Prim is gevallen, zijne moordenaars zijn
niet ontdekt de minister Zorilla is ter nauwernood
een moordaanslag ontsnapt Serrano is plotseling op
geheimzinnige wijze gearresteerd wat zal 't zijn P
Italië met Home en al zat in de afgcloopen week
onder 't masker van 't carneval als daar de dwaas
heid tijdelijk de baas is staan zelfs de hoogste belan
gen van land en kerk achter.
Op dit oogenblik behoeven we niet meer in onze
kerheid te zijn over het al of niet sluiten van den
vrede en over de gestelde voorwaarden. He telegraaf
toch heeft reeds de volgende tijdingen gebracht
IParifs 25 Febr. He vrede is verzekerd. He
voorwaarden, die door de heerenThiers en Favre, als
mede door de vijftien leden der commissie (van de Kamer)
zijn goedgekeurdzijn als volgt: Frankrijk staat den
Elzas en Metz af, maar Belfort blijft Franscb. Fran
krijk betaalt voor oorlogsvergoeding vijf milliardeen
gedeelte van het Fransche grondgebied en zijne vestingen
waaronder Sedan, blijven in 'tbezit der Huitschers tot
dat de voorwaarden door Frankrijk zijn nagekomen.
Het Pruissische leger zal Maandag den intocht te
Parijs doen langs de Champs Elysees en de Are d'Etoile
tot aan de Place de la Concorde. He vrede zal afge
kondigd worden, zoodra de nationale vergadering te
Bordeaux hare goedkeuring aan de voorwaarden zal
hebben gegeven.
Brussel, 27 Febr. Hit particuliere bron wordt ge
meld, dat daar de wapenstilstand gepasseerden nacht ten 12
ure afliep en de gisteren geteekendevredespreliminairen aan
de goedkeuring der nationale vergadering te Bordeaux moe
ten worden onderworpen, zoo is de wapenstilstand verlengd
tot 6 Maart. Bij het teekenen der vredespreliminairen
is bepaald dat de Huitsche. troepen tc Parijs hunnen
intocht zullen doen. "Vooreerst zullen twee korpsen
aldaar verschijnen.
He zegetocht binnen Berlijn is twee maanden uitge
steld. Geheel. Duitschland zal zes weken rouwen over
de slachtoffers van den oorlog. Thiers bood een milliard
thalers voor het behoud van Metz. Hit aanbod werd
van de hand gewezen.
Berlijn, 27 Febr. Gisteren namiddag tusschen 5 en
6 ure werden de vredespreliminairen geteekend. He voor
waarden zijn deze: Frankrijk staat den Elzas en Huitsch
Lotharingen met Metz aan Huitschland af. Belfort blijft tot
Frankrijk behooren. Frankrijk betaalt voorts vijf milliard
oorlogsvergoeding die binnen driejaren moeten voldaan zijn.
Gedurende dien tijd blijven Fransche vestingen en ander
grondgebied door Hufteche troepen bezet.
LI. Donderdag avond werd in een betrekkelijk
goed bezochte vergadering van ons nutsdepartement het
voorstel besproken tot oprichting' e'ener volks-zomer-
societeit. He voorsteller wenschte daartoe van de
gemeente in kostelooze erfpacht te vragen een gedeelte
van het Zeiketerrein. Hij wilde daar een. klein gebouwtje
stichten voor de woning van een custos tevens buf
fethouder en verder tal van tenten en zitjes voor de
ledeneen muziektempelschommels wipplank
kegelbaan etc. Hij hoopte daardoor voor weinig gel
aan de liandwerksklasse een uitspanning te bezorgei
waaraan geheel het huisgezin kon deelnemen en waa
voor allicht deze of gene die zijn Zoiulagsontspannin
op verkeerde wijs placht te zoeken, van die verkeere
gewoonte kon worden teruggebracht. Terwijl lmn
die geen kroeg bezoeken omdat ze hun gezin daarvo<
te lief hebben zeker de gelegenheid welkom zijn zo»
om op sclioone zomermiddagen eens met geheel hu
troepje derwaarts te gaan wandelen en met liet oo
op hun vroolijk spelende kinderen te genieten van c
Zondagsrust.
Het voorstel vond echter weinig sympathie. He mee
ten zagen er veel meer bezwaren dan lichtzijden il
Men moest, zoo zei de eenniet zooveel doen vo1
de ontwikkeling en de maatschappelijke verheffing dtl
mindere standen, maar eerst voor armen, ziekenout'
mannen en vrouwen en weezen gestichten bouwet
Het volk (zoo meende een ander) had aan zoo ie!
geen behoeftehet volk zou daarvoor pas over eenig
eeuwen rijp zijn. Het zou nu de menschen sleclii
uithuizig maken. He menschen (zoo verklaarde e<{
derde) zouden er niet willen komen. Een vierde meend
dat het genot van bij spelende kinderen te zitten ee
een straf dan een genot heeten mocht etc.
Het bestuur heeft het voorstel aangehouden. Oitt
trenfc den vredebond was meer eenstemmigheid. Hod
wel bij velen in het afgetrokkene de vredebond syrapathf
vond als protest tegen het kanibalisme van het zocr
genaamde geciviliseerd Europa begreep men toch da"
vooral nu de algemeene vredebond zoo weinig algemee1
is eii de aansluiting van de begaande vereen igingë»
zoo gebrekkig gaat daardoor de invloed die ec4
vredebond misschien van uit ons land nog zou kunne-
oefenentot nul wordt gereduceerd.
Nieüweiikerk 25 Februari. He vergadering va
liet kiescollege alhier, welke door 17 leden werd bii
gewoond, beriep op lieden tot predikant 1)§. ItAMAToji
van Baarland. e
Yan de heeren Blotemaker en Bartstra wellju
met den beroepene op het drietal stonden verkredn
eerstgenoemde 1 stem, laatstgenoemde 7 stemmen, oe
Uit Nieuwediep wordt van 23 Febr. gemeld^
Bij het laden van steenkolen aan boord van Z. ÏMn
stoomschip Viee-Admiraal Koopman had heden midekpt 1
eene allertreurigste gebeurtenis plaats. Hie steenkolej9
moesten over eene vlotbrug naar genoemden bodejie
worden gebracht. Bij liet oprijden van die brug schijr)r
men den met steenkolen beladen wagen met niet gfie
noegznine voorzichtigheid te hebben bestuurd allhaipt
de wagen geraakte met kracht tegen de broze leu trim11
der vlotbrug en viel met den matroos die op de zak11-
ken met kolen zatin liet bassin. Niet zoodra web1'
dit opgemerktof twee matrozen sprongen de^~
drenkeling nadeze schijnt zich aan een zijner red3
ders te hebben vastgeklemd zoodat die beiden zeee^
spoedig wegzonken een derde en vierde schepelingT-
die ook tot redding in het water waren gesprongen11*
deden vruclitelóoze pogingen. He eerst in het wate1"
gevallene werd spoedig met een dreg naar boven gebracht
maar liij was reeds een lijk de tweede die he11
offer werd zijner menschlievendlieid is nog niet ge*
vonden.
Hevig is te Berlikum de strijd geweest om een :-*--»
predikant. He con fession eele dom ine Kruijf van Schil.'1
laard en de moderne dominé Wijt van Becsterzwaagi.
hadden beiden hunne voorstanders. Het getal der'o
stemmen op den laatstën uitgebracht was het grootste fd
hij werd dus gekozen. He confessioneelen protesteerden^
tegen een zeker getal stemmen op den heer Wijt uit-is
gebracht, doch het klassikaal kerkbestuur verwierp hefcd
protest. Daarop zijn de Kruijfianen weerbarstig ge-le
worden en uitten hunne verbolgenheid door harde$R
woorden en wierpen bij avond bij modernen de gla
zen in. He burgemeester heeft zich gedron gen gevoelt
de zaak te onderzoekenen men meentdat de
straatschenders reeds zijn ontdekt.
ITet departement Middelburg van de maatschappij!
//tot nut van H algemeenheeft een zeer lezeuswaardig
verslag uitgegeven van zijn wedervaren en verrichtingen1'
gedurende het tijdvak Maart 186SJuli 1870. Dcd'
medeclcelingen daarin gedaan omtrent den staat deir,|
finantiën de spaarbankde hulpbank de volksbibli
otheek de bewaarscholen de werkzaamheden van dé
commissie tot belang van den dienstbaren stand de
volksvoorlezingen, de openbare vergaderingen met dames,d'
de gewone vergaderingenwaar verschillende belang
rijke vragen werden besproken niet alleenmaar^16
menigmaal ook aanleiding gaven tot krachtig handelen,
dat alles geeft ons een uitnemenden indruk van de ,llC
veel omvattende werkzaamheid van dat departement11^
Was er in alle departementen onzer maatschappij tot
nut van 't algemeen zoo krachtig leven de maatschappij)
zou nog oneindig liooger staan aangeschreven, dan zij
het nu reeds is,