So. 12.
ZATERDAG 11 FEBRUARI
1871.
Een praatje over den
Hoofdelijken Omslag.
Buiteniandsch Overzicht.
BINNENLAND.
ZIERIKZEESCHE COURANT.
Verse h ij ii t op W OENSDAGr en ZATERDAG"
PRIJS der ADVERT ENTlBN.
10 Cents per Regel. De Inzending kan geschieden uiterlijk tot
Dinsdag en Vrijdag morgen 11 ure.
A B O N N E M E N T S-P R IJ S.
Per drie maanden f 1,Franco per Post f 1,
Het Telegraafkantoor is geopend van 1 October tot 31 Maart: Op Werkdagen
Van 8 u. 's voormidd. tot 9 u. 's namidd. Op Zon- en Feestdagen: Van
89 's voorm.van 13 en van 79 n. 's namidd.
Het Postkantoor is geopend met inbegrip Van Zon- en Feestdagen i
Van des voormiddags van 9V»11 Va uur.
namiddags 23
avonds 77Va
9Vs10
■M
I.
/Biet is toch een schandaalzoo hoorde ik onlangs
mijn vriend Dikke van Ergernis declameeren //het is
toch een schandaal. Daar is nu waarlijk de hoofde
lijke omslag ook al uitgestrekt tot menschen die
300 inkomeu hebben. Het is immers te gek om
alleen te loopen drie honderd gulden per jaarclat
is zes gulden per week. Als daar nu al de beurze-
gelden huishuur etc. afgaat i dan mag waarachtig het
restje wel voor de boterhammen overblijven zelfs is
er kans dat liet eerste deel van dier naam nog tame
lijk microscopisch vertegenwoordigd zal zijn, om van
de schrale middagpot te zwijgen en hoe die menschen
nog aan de kleeren komen dat is me een raadsel.
En daar zal dan waarlijk ook nog een aandeel in den
hoofdelijken omslag afmoeten. Nuik zou burge
meester en wethouders en desnoods den heelen raad
<er bij wel eens met 6per week eèn huishouden
bijv. van vijf of- zes personen willen zien besturen. Ik
wed dat ze 't met hun allen nog niet konden. Ik
blijf er bij't is een schandaalEr wordt tegenwoor
dig zooveel gepraat over de verbetering van het lot
der arbeidende klasse maar, mij dunktdan mochten
ze wel eerst eens zorgen dat die klasse niet zulke
nieuwe uitgaven er nog bij kreeg Zooveel zal dat
ook niet opbrengenof de meergegoeden konden dat
beetje ook nog wel onder elkander betalen. Het is
•een schande!'5
- Is het werkelijk een. schandaal Ik heb er eens over
fmagedacht en toen kwam ik tot een heel ander be
sluit. «la, ronduit gezegd, hoe meer ik er over nadacht,
te meer begon mij zelf het bloed tekooken van verontwaar
diging over zulke onzinnige klachten en redeneringen.
Nu is er zeker wel heel veel meer van te zeggen, dan
ik er van zeggen kan, maar als geen ander spreekt,
dan wil .ik het toch maar doen. Taal als die ik
hooren moest is hoe oppervlakkig ook toch gevaar
lijk. Er zijn waarlijk goe.de redenen tot ergernis genoeg in
de wereld dan dat wij er nog slechte bij zouden
Kaan zoeken.
Laat ik eerst even zeggen dat het bij nadere be
schouwing van de zaak lang zoo drukkend niet is
nis we 't straks hoorden voorstellen. Van een inko-
i men van 300,is toch maar f 100,belastbaar,
terwijl voor elk lid van het gezin boven de vijf nog
vijf "percent van.- het belastbare inkomen ivordt afge-
- trokken. Maar stel al, dat het 100,—' blijft, èan
moet daarvan worden betaald 2,50, dat is nog geen
stuiver in de week. En nu weet ik weldat elk
stuivertje^ er een is, maar we weten allen ook wel
hoé ïiienig. sfiuvertjé. er jipp$-«<3e' -viugep glipt. Met
•één borrel per week minder, is de heele hoofdelijke
omslag al gevonden. En wié geen borrel drinkt, hem
zal het stellig nog heel wat minder moeite kosten
om dien stuiver per week uit te zuinigen.
Maar laat dat ook wat moeite kosten wat ik vol
strekt niet loochenen wiltoch acht ik het een groo-
ten zegen zoo ieder die maar even kan ook wat
mee betaalt in de algemeene kosten. Het lot van den
7,oogenaam den minderen man eischt verbetering, ik ben
het er geheel mee eens, maar die verbetering zullen we niet
'bereiken door hem alle uitgavenzooveel mogelijk
■althanste besparenniet door hein uit den zak der
meergegoeden te onderhouden, Dat zou een zeer zie
kelijke philanthropic zijn. Niet alleen stoffelijke ver
betering, veel meer hog., behoeven arbeider en hand
werksman verstandelijke en zedelijke opheffing. Door
•alles voor hen te betalen, dóór hen alzoo min of meer
te onderhoudenworden zij zedelijk verlaagd. De man,
■die nog eergevoel bezit, wil niet onderhouden worden.
Hij wil geen voordeel trekken van de algemeehe lusten
zonder ook in de lasten te deelèn.
Betaalt hij zijn twee of. drie gulden hoofdelijken om
slag hij staat dan volkomen gelijk met den rijke die
•er honderden voor stort,-' En met opgeheven hoofd gaat
hij de stad zijner inwoning doorwaarvan ook hij zich
burger voelten van wier goéde instellingen liijal is
het dan ook maar voor een zeer klein deeltoch ook
zich zelf de eere. geeftimmers hij betaalt er meê aan
zoo goed als de besté 'het wordt alles tot stand gebracht,
het wordt alles onderhonden ook van zijn geld.
.Zoo dient dat mededragen van de algemeene kosten
:zeer bepaald tot zijne zedelijke verheffing. Het gevoel
van eigenwaarde wordt er door gewekt en tevens 'de
deelneming in de algemeene belangen. Dat zijn niet
meer de zaken van de grootelm alleen van den burge
meester en de leden van den raad, neen nu hij er mede
aan betaalten er naar evenredigheid éven veel aan
betaalt als .de rijkste uit de stad nu weet, nu voelt hij,
dat het ook zijn zaken zijn en hij krijgt er hart voor
Iaat er zijne gedachten overgaan, spreekt er zijn oordeel
over uitin één woord hij ontwikkelt zich zelf en ont
wikkelt degenen met wie hij omgaat.
Dat is iets van het goede dat ik er in gelegen acht
wanneer zooveel mogelijk allen iels bijdragen tot de uit
gaven der gemeente. Wie er goed over nadenktbij
dien zal zonder twijfel iets van die vruchten worden
gezien. Als er maar niet van die domme schreeuwers
warendie het volk opruijen als werd hun groot
onrecht aangedaan
Ik voor inij blijf gelooveu dat velen onder het volk
nog gezond verstand genoeg bezitten om in te zien, wie het
't best met hen meenen zijdie hun eeuwig naar den
mond praten én als onrecht voorstellen, wat eenvoudig
burgerplicht en burgereer is, of zij, die veronder
stellen dat zij liever als vrije mannen de stad
en de stedelijke instellingen mede willen helpen
onderhouden, dan zeiven te worden onderhouden
door de genade der grooteluï.
In de dagen, die er verloopen zijn tusschen de uit
gaven van ons vorig Nommer en het oogeublik
waarop wij deze regelen schrijven, is er, zooals te voor
zien was, weinig verandering gekomen in den toestand
van Frankrijk. De dagbladen houden zich slechts met
twee zaken bezig -liet naspeuren van de oorzaken, die
aanleiding hebben gegeven tot de onverwachte capitu
latie van Parijs en de strijd, die er gevoerd wordt
tusschen de regeering van Parijs, aan welker hoofd
Jules Favre staat en de delegatie te Bordeaux een strijd
op welks beslissing, hoe vreemd het moge schijnen,
Bisinarck groóten invloed hééft uitgeoefend. Wat het
eerste aangaat blijkt hoe langer zoo meer dat Parijs
voor den honger bezweken is. De voorraad levens
middelen was geheel opgeteerd en de Pruissen hadden
zich gerust de moeite en onkosten van een bombarde
ment kunuen besparen. Oogenblikkelijk na het sluiten
van den wapenstilstand heeft het menschelijk gevoel
zijne rechten hernomen. Het Prnissische leger heeft
in den eersten nood voorzien, Engeland heeft zijne leger-
magazijnen opengesteld en reeds zijn stooinbooten
beladen met 'tgeen er noodig was Dieppe binnen-
gestoomdde burgemeester van Brussel heeft een
extratrein met levensmiddelen geëxpedieerd om in den
n ood tier Belgen te voorzien en zoo zal waarschijnlijk
binnen betrekkelijk !;orteu tijd het gevaar van hongersnood
verdwenen zijn. Merkwaardig is te dezen opzichte de
redevoering, die Thiers in 1841 hield om de kamer
overtehalen de gelden toetestaan benoodigd voor de ver
sterking van Parijs. Wij hebben .berekend, zoo verklaarde
hijdat Parijs voor 60 dagen van levensmiddelen
kan worden voorzien en 't is bepaald ondenkbaar, dat
een vijand, die minstens 250000 man noodig heeft
om de stad intesluiten, zoo lang de belegering zou
kunnen volhouden zonder door den honger geplaagd
en verjaagd te worden.
Deze meening schijnt bij de Parijzenaars veel ingang
te hebben gevonden, en toen dan ook dezer dagen de
correspondent van den Daily News zijn intocht hield,
was de eerste vraag die hem gedaan werdgeene
andere dan deze of de Pruissen niet bijna verhongerd
waren. De Duitschers hebben dus eenig recht trotsch
te zijn op 't geen zij in dezen oorlog gedaan hebben
al wenschen we vurig dat zooveel geestkrachtzooveel
vastberadenheidzooveel overlegzooveel kennis en
zooveel wetenschap zich in 't vervolg een ander gebied
mogen kiezen om werkzaam te zijn.
Had men gemeend dat de wapenstilstand eenige rust
zou brengen eu de gemoederen eenigzins kalmeren
zoudeze hoop is niet vervuld. De strijdwaarvan
we vroeger met een enkel woord melding maakten
heeft eene uitbreiding gekregen die de hartstochten
nog heviger dreigt te zullen doen ontvlammen. Zooals
men weet was een van de voorwaarden onder welke
Bismarck den wapenstilstand gesloten hacldeze dat
binnen drie weken eene constituante zou worden bij
eengeroepen. De verkiezing werd uitgeschrevenMaar
Gambettadie meende dat hij hier te doen had met
een list van Bismarck, die wenschen inoesfc, dat onder
den verpletterenden indruk van de tijding 'lat Parijs
gekapituleerd had de vergadering werd zamengesteld
omdat het volk dan waarschijnlijk met voorbijgaan
van Gambetta en de zijnenmannen zoude kiezen
die den vrede wilden a toutprix, Gambetta begreep,
dat liij den rijkskanselier niet beter kon duperen dan
door- van de verkiesbaarheid uit te sluiten allen die
in hoógere'betrekking het keizerrijk haddén gediend,
of eene officiële candidatuur hadden aangenomen. Deze.
handelwijze is een' bepaalde fout. Die bij elke ge
legenheid het algemeen stemrecht verdedigt, en niemand
meent te mogen uitsluiten van de behartiging van
's lands zaken mag niet misbruik maken van zijne
macht door aan eene gansclie partij rechten te ont
zeggen die m m voor zich zeiven vindiceert. De
nadeelige gevolgen bleven dan ook niet uit. Bisniarck
was veel te slim om niet oogenblikkelijk Vau deze
onhandigheid partij te trekken. In den monitetir officiel
du gouvernement general du Nord de la France ver
scheen een schrijven door den Pruissischen minister
gericht aan .Tides Favre, waarin hij er op wijst dat het
besluit van Gambetta iu snijd is met de belofte, door
Favre afgelegd, dat de keuzen geheel vrij zouden zijn,
en dan voortgaat: ,/ik meen met zekerheid er op te
kunnen rekenen, dat het decreet, welks uitvoering,
naar het mij toeschijutin strijd is met dc bepalingen
van het verdrag, oogenblikkelijk zal worden ingetrokken
en dat de regeering der nationale verdediging de
noodige maatregelen zal nemen, om de uitvoering van
art. 2 ten opzichte van de vrijheid der verkiezingen te
waarborgen. Wij zouden toch de personen, die onder
liet decreet van Gambetta zijn verkozen niet als wettige
vertegenwoordigers kunnen erkennen." Bismarck. Dit
is officieële taal. In een schrijven aan Favre wordt
echter een gansche andere toon aangeslagen. Daar heet
het //óf vrije keuzen eu annulering van het decreet van
Gambetta, of nietigverklaring van het verdragoogen-
blikkelijke opzegging van den wapenstilstand, niet er
kenning van de gekozen gedeputeerden en dadelijk -
intocht van het Pruissische leger in Parijs!" Eu dat
het ernst was blijkt uit een legerbevel dat aan de belege
ringsarmee gegeven was, luidende//de soldaten zullen
zich gereed moeten houden om oogenblikkelijk Parijs
binnenterukken." Bismarck heeft, zijn zin gekregen
het decreet van Gambetta is geannuleerd, de verkiezingen
zijn vrij. Maar de oorzaak, waarom de ijzeren graaf
zijn wil doorzette, lag dieper. Vergissen wij ons niet
dan heeft Bismarck hier eene tweeledige overwinning
behaald, niets beteekenend in schijn, in den .grond
der zaak even groot als de vele waarop de ervaren
staatsman bogen kan. Van cleu beginne af aan rekenden
de Pruissen er op, dat, wanneer ze eenmaal Frankrijk
waren binnengetrokken, de verschillende partijen, oude
en nieuwe, de wapenen zouden aangorden en de oorlog
met Pruissen het sein zou wezen van een binnen-
laiidsclien oorlog. Vooral in Parijs, meende men, zou
't spoedig tot eene uitbarsting komen, die den vrede
zou verhaasten, den vrede, waarnaar Pruissen even
hartelijk verlangt als Frankrijk. Maar telkens werd
men in deze verwachting teleurgesteld. Toen 4 Sept.
de republiek werd geproclameerd, schaarden alle partijen
zich onder de banierdie Gambetta omhoog hield. Van
tweedrachtvan ernstige tweedracht geen sprake. En
juist hierin lag de macht van Frankrijk. Alleen door
de grootste eendracht wa3 het mogelijk, dat het land
vier maanden lang den reuzen worstelstrijd volhield,
dat liet telkens na eiken plag met vernieuwde krachten
zich oprichtte om den kamp op nieuw te aanvaarden.
Hoe ook de Duitsche bladen raasden en tierden en den
draak staken met den fanatieken reptibliekeinden
dictator, den dwingeland, die Frankrijk in 't verderf
stortte, Frankrijk verliet den man niet, wien liet ver
trouwde om zijne onbaatzuchtigheid, zijne strenge eer
lijkheid. Daar eensklaps geeft Gambetta zelf in een
oogeublik van onnadenkendheid den vijand het wapen
in de hand, waarnaar hij zoo lang gezocht had en
Bismarck moest Bismarck niet zijn als hij er geen ge
bruik van maakte. Op dit oogeublik, nu overal de troepen
hunne posities verlaten hebben, is weerstand onmogelijk.
En in dezen toestand stelt Bismarck het alternatief:
breken met Gambetta, óf onmiddelijke voortzetting van
den krijg. De Parijsche bewindslieden hadden geene
keuze - zij moesten Gambetta verloochenen.
Tweeërlei is het voordeel door v. Bismarck be
haald Frankrijk is nu feitelijk in twee deeien
verdeeld. De regeermg van Parijs en de delegatie te
Bordeaux oefenen hare macht uit binnen zekere grenzen
En daarmede is het lang beoogde doel bereikt - is
het zaad van den burgeroorlog gezaaiddie misschien
den ondergang van Frankrijk voltooien zal. En wan
neer straks misschien de vredesvoorwaarden door
Pruissen gesteld te hard zullen blijken te zijn, wanneer
misschien het Fransche volk op nieuw den oorlogskreet
zal aanheffen, dan zal de man ontbrekendie het
hoofd der beweging zal zijn - de vertegenwoordiger
van den volkswil zal niet meer in staat zijn door zijn
(overdreven zeker) maar in elk geval gloeiende wel
sprekendheid den 'geestdrift te doen ontvlammen.
Zeker Bismarck wist wel wat hij deed, toen hij .het
dilemma stelde annulering van het decreet van Gam
betta (d. i. ontslag van Gambetta) of oorlog.
De graaf heeft bovendien in ander opzicht eene
overwinning behaald. Iu eene correspondentie uit
Versailles wordt met deze woorden gewag gemaakt
van de .scheiding tusschen Parijs en Bordeaux /,l)eze
scheiding is vroeger gekomen dan men mocht ver
wachten (niemand kon ook vermoeden dat Gambetta
zelf de aanleiding zou zijn Bed.) eu graaf Bisinarck
heeft de merkwaardige rol moeten vérvulleü van vér-
dediger der kiesvrijheid in Fraitkrijk tegen Gambetta.
Inderdaad in den loop van dezen krijg heeft zich
bijna geen wonderlijker zaak voorgedaan - door 'tgeen
is gebeurd, wordt alles omgekeerd. De demokraat en
republikein Gambettabuiten zich zei ven door de
capitulatie van Parijs vergeet zich zoo zeerdat hij
de kiesvrijheid, welke hij altijd verdedigd had, plot
seling geweld aandoetdoor op eigen verantwoorde
lijkheid gansclie klassen uittesluiten van de verkies
baarheid. Graaf Bismarck de aristokraatvan wien
men zoo dikwijls getuigde clat hij vrij despotische
sympathieën had, ziet zich genoodzaakt het liberalisme
te vertegenwoordigen en de vrijheid der verkiezing te
beschermen tegen den pseudo-dictator. En Jnies Favre
met dc zijnen hebben te kiezen tusschen de vrijheid
met graaf Bismarck en het despotisme met Gambetta."
De vrijheid en graaf Bismarck hoe zal de kanselier
glimlachen, als hij deze twee woorden naast elkander
leest. Zijn spel is dus gelukt. Hij die als 't noodig
was, naar hij meendeom zijn doel te bereiken het
constitutionalisme ais een stuk speelgoed legde in de
handen der nationaal-liberalenwaarmede zij zich
vermaken maar dat hij niet gebruiken kan die als
de murmnrering hem dreigde te storen in zijne over
peinzingen en hij zijn doel reeds bereikt hadzich r,
wel wilde verledigen om mee te spelen met het on- r
bruikbare speelgoed - hij is nu eensklaps de man der Jr
vrijheid. Niemand gelooft hetmaar 5t is toeli een r
woord d at gebruikt kan worden en een groot gedeelte f1
van liet volk zal waarschijnlijk nog lang moeten hoo-
ren naar dit geroep: de vrijheid en Bismarck. .Zouden
misschien de Versaille correspondenties der Duitsche
bladen onder den invloed van den graaf worden op- 3
gesteld Anne Gambetta, die zelf den vrijheidunantel
weeft, die de ijzeren autokraat zich zoo gaarne om zijne
stijfe leden werpt.
Tegen 8 Febr. zijn nu alle kiezers opgeroepen.
Frankrijk wordt overstroomd met manifesten van
d' Aumale die ridderlijk* verklaartdat hij de monar- m
cliie den besten staatsvorm vindt, maar zich onder- ie
werpen zal aan de, republiek - van Dufaure c. s. te >ft
Parijs die een gansche candidatenlijst geven en vooral jin
schijnen gezocht te hebben naar //vau alles wat - bt
koopluijournalisten republiekeineu gematigd en h
niet gematigd alles komt op de lijst voor - van roode |ie
republikeinen van Orleanisten en straks zullen pr
waarschijnlijk ook de Bouapartisteu zich laten hooren."
En al deze verschillende partijen ze zullen met
hare schakeringen en onderschakeringen vertegen- jai
woordigd worden in de constituante. Zal zij den vrede r-n
'geven aan Frankrijk Reeds in een vorigartikel we- V
zen wij er op dat de stemming nog altijd zeer oor- /fl-
ïogzuchtig is en het met geene mogelijkheid nu reeds i-s
bepaald kan worden of de vrede komen zal. Twijfel is geoor- pi
loofd, schreven wij. Welnu, wij staan in deze meening
niet alleen. De Times bevat heden een artikel, aan welks pr
slot het volgende voorkomt,,'t Zij de vergadering bij-
eenkome of niet, welke besluiten ze ook moge nemen g
't is niet waarschijnlijk dat er eenstemmigheid in Frank- 11
rijk zal heerschenvoor hel gansche land in denzelfden
toestand gebracht is (d. i. voor het geheel in de macht
is van den overwinnaar.) - Wij zien geen middel aan jaJP
het noodlottig dualisme, dat Frankrijk naar den afgrond „I
voerteen einde te maken. Bordeaux zal zich niet vrij- ju,
willig aan Parijs onderwerpen - Parijs heeft geen' de
macht Bordeaux te overtuigen of te dwingen. Dat zal 'ui
de taak zijn van Versailles (vau Pruissen dus)in Bor
deaux weerklinkt nog altijd de leuzekrijg tot het
uiterste! Wanneer de vijandelijkheden worden hervat wie hd
kan dan zeggen, wanneer liet einde komeu zal. 'Ie
e
pt
r
Oostehl-yXD 9 Febr. Met verbazing hebben wij
vernoinen, dat ds. de Vlieger, vau wien wij nog niet
beter meenden te weten dan dat hij langzaam her
stellende was van zijn ziekte en daarom vooreerst nog
niet tot ons overkomen kon11. Zondag avond te
Zierikzee in het locaal »de Toevlucht" heeft gepredikt,
zonder dat daarvan te Oosterlaiid iets was bekend
gemaakt.
In den Haag, zullen bij gelegenheid van 'skonings
verjaardag op uitdrukkelijk verzoek van Z. M. de ge
wone feestelijkheden dit jaar, tengevolge der heerschende
pokziekte niet plaats hebben.
In de Staats-couvant wordt ter kennis van be-
langhebbenden gebracht dat de verzending van brief
kaarten -naar DuitsehlandOostenrijk-Hongarije en
Zwitserland' mede geoorloofd, is. De briefkaarten naap
het buitenland zijn aan hetzelfde port als de bricven
lie
aet
lik
'ikt