So. 12. ZATERDAG 11 FEBRUARI 1871. Een praatje over den Hoofdelijken Omslag. Buiteniandsch Overzicht. BINNENLAND. ZIERIKZEESCHE COURANT. Verse h ij ii t op W OENSDAGr en ZATERDAG" PRIJS der ADVERT ENTlBN. 10 Cents per Regel. De Inzending kan geschieden uiterlijk tot Dinsdag en Vrijdag morgen 11 ure. A B O N N E M E N T S-P R IJ S. Per drie maanden f 1,Franco per Post f 1, Het Telegraafkantoor is geopend van 1 October tot 31 Maart: Op Werkdagen Van 8 u. 's voormidd. tot 9 u. 's namidd. Op Zon- en Feestdagen: Van 89 's voorm.van 13 en van 79 n. 's namidd. Het Postkantoor is geopend met inbegrip Van Zon- en Feestdagen i Van des voormiddags van 9V»11 Va uur. namiddags 23 avonds 77Va 9Vs10 ■M I. /Biet is toch een schandaalzoo hoorde ik onlangs mijn vriend Dikke van Ergernis declameeren //het is toch een schandaal. Daar is nu waarlijk de hoofde lijke omslag ook al uitgestrekt tot menschen die 300 inkomeu hebben. Het is immers te gek om alleen te loopen drie honderd gulden per jaarclat is zes gulden per week. Als daar nu al de beurze- gelden huishuur etc. afgaat i dan mag waarachtig het restje wel voor de boterhammen overblijven zelfs is er kans dat liet eerste deel van dier naam nog tame lijk microscopisch vertegenwoordigd zal zijn, om van de schrale middagpot te zwijgen en hoe die menschen nog aan de kleeren komen dat is me een raadsel. En daar zal dan waarlijk ook nog een aandeel in den hoofdelijken omslag afmoeten. Nuik zou burge meester en wethouders en desnoods den heelen raad <er bij wel eens met 6per week eèn huishouden bijv. van vijf of- zes personen willen zien besturen. Ik wed dat ze 't met hun allen nog niet konden. Ik blijf er bij't is een schandaalEr wordt tegenwoor dig zooveel gepraat over de verbetering van het lot der arbeidende klasse maar, mij dunktdan mochten ze wel eerst eens zorgen dat die klasse niet zulke nieuwe uitgaven er nog bij kreeg Zooveel zal dat ook niet opbrengenof de meergegoeden konden dat beetje ook nog wel onder elkander betalen. Het is •een schande!'5 - Is het werkelijk een. schandaal Ik heb er eens over fmagedacht en toen kwam ik tot een heel ander be sluit. «la, ronduit gezegd, hoe meer ik er over nadacht, te meer begon mij zelf het bloed tekooken van verontwaar diging over zulke onzinnige klachten en redeneringen. Nu is er zeker wel heel veel meer van te zeggen, dan ik er van zeggen kan, maar als geen ander spreekt, dan wil .ik het toch maar doen. Taal als die ik hooren moest is hoe oppervlakkig ook toch gevaar lijk. Er zijn waarlijk goe.de redenen tot ergernis genoeg in de wereld dan dat wij er nog slechte bij zouden Kaan zoeken. Laat ik eerst even zeggen dat het bij nadere be schouwing van de zaak lang zoo drukkend niet is nis we 't straks hoorden voorstellen. Van een inko- i men van 300,is toch maar f 100,belastbaar, terwijl voor elk lid van het gezin boven de vijf nog vijf "percent van.- het belastbare inkomen ivordt afge- - trokken. Maar stel al, dat het 100,—' blijft, èan moet daarvan worden betaald 2,50, dat is nog geen stuiver in de week. En nu weet ik weldat elk stuivertje^ er een is, maar we weten allen ook wel hoé ïiienig. sfiuvertjé. er jipp$-«<3e' -viugep glipt. Met •één borrel per week minder, is de heele hoofdelijke omslag al gevonden. En wié geen borrel drinkt, hem zal het stellig nog heel wat minder moeite kosten om dien stuiver per week uit te zuinigen. Maar laat dat ook wat moeite kosten wat ik vol strekt niet loochenen wiltoch acht ik het een groo- ten zegen zoo ieder die maar even kan ook wat mee betaalt in de algemeene kosten. Het lot van den 7,oogenaam den minderen man eischt verbetering, ik ben het er geheel mee eens, maar die verbetering zullen we niet 'bereiken door hem alle uitgavenzooveel mogelijk ■althanste besparenniet door hein uit den zak der meergegoeden te onderhouden, Dat zou een zeer zie kelijke philanthropic zijn. Niet alleen stoffelijke ver betering, veel meer hog., behoeven arbeider en hand werksman verstandelijke en zedelijke opheffing. Door •alles voor hen te betalen, dóór hen alzoo min of meer te onderhoudenworden zij zedelijk verlaagd. De man, ■die nog eergevoel bezit, wil niet onderhouden worden. Hij wil geen voordeel trekken van de algemeehe lusten zonder ook in de lasten te deelèn. Betaalt hij zijn twee of. drie gulden hoofdelijken om slag hij staat dan volkomen gelijk met den rijke die •er honderden voor stort,-' En met opgeheven hoofd gaat hij de stad zijner inwoning doorwaarvan ook hij zich burger voelten van wier goéde instellingen liijal is het dan ook maar voor een zeer klein deeltoch ook zich zelf de eere. geeftimmers hij betaalt er meê aan zoo goed als de besté 'het wordt alles tot stand gebracht, het wordt alles onderhonden ook van zijn geld. .Zoo dient dat mededragen van de algemeene kosten :zeer bepaald tot zijne zedelijke verheffing. Het gevoel van eigenwaarde wordt er door gewekt en tevens 'de deelneming in de algemeene belangen. Dat zijn niet meer de zaken van de grootelm alleen van den burge meester en de leden van den raad, neen nu hij er mede aan betaalten er naar evenredigheid éven veel aan betaalt als .de rijkste uit de stad nu weet, nu voelt hij, dat het ook zijn zaken zijn en hij krijgt er hart voor Iaat er zijne gedachten overgaan, spreekt er zijn oordeel over uitin één woord hij ontwikkelt zich zelf en ont wikkelt degenen met wie hij omgaat. Dat is iets van het goede dat ik er in gelegen acht wanneer zooveel mogelijk allen iels bijdragen tot de uit gaven der gemeente. Wie er goed over nadenktbij dien zal zonder twijfel iets van die vruchten worden gezien. Als er maar niet van die domme schreeuwers warendie het volk opruijen als werd hun groot onrecht aangedaan Ik voor inij blijf gelooveu dat velen onder het volk nog gezond verstand genoeg bezitten om in te zien, wie het 't best met hen meenen zijdie hun eeuwig naar den mond praten én als onrecht voorstellen, wat eenvoudig burgerplicht en burgereer is, of zij, die veronder stellen dat zij liever als vrije mannen de stad en de stedelijke instellingen mede willen helpen onderhouden, dan zeiven te worden onderhouden door de genade der grooteluï. In de dagen, die er verloopen zijn tusschen de uit gaven van ons vorig Nommer en het oogeublik waarop wij deze regelen schrijven, is er, zooals te voor zien was, weinig verandering gekomen in den toestand van Frankrijk. De dagbladen houden zich slechts met twee zaken bezig -liet naspeuren van de oorzaken, die aanleiding hebben gegeven tot de onverwachte capitu latie van Parijs en de strijd, die er gevoerd wordt tusschen de regeering van Parijs, aan welker hoofd Jules Favre staat en de delegatie te Bordeaux een strijd op welks beslissing, hoe vreemd het moge schijnen, Bisinarck groóten invloed hééft uitgeoefend. Wat het eerste aangaat blijkt hoe langer zoo meer dat Parijs voor den honger bezweken is. De voorraad levens middelen was geheel opgeteerd en de Pruissen hadden zich gerust de moeite en onkosten van een bombarde ment kunuen besparen. Oogenblikkelijk na het sluiten van den wapenstilstand heeft het menschelijk gevoel zijne rechten hernomen. Het Prnissische leger heeft in den eersten nood voorzien, Engeland heeft zijne leger- magazijnen opengesteld en reeds zijn stooinbooten beladen met 'tgeen er noodig was Dieppe binnen- gestoomdde burgemeester van Brussel heeft een extratrein met levensmiddelen geëxpedieerd om in den n ood tier Belgen te voorzien en zoo zal waarschijnlijk binnen betrekkelijk !;orteu tijd het gevaar van hongersnood verdwenen zijn. Merkwaardig is te dezen opzichte de redevoering, die Thiers in 1841 hield om de kamer overtehalen de gelden toetestaan benoodigd voor de ver sterking van Parijs. Wij hebben .berekend, zoo verklaarde hijdat Parijs voor 60 dagen van levensmiddelen kan worden voorzien en 't is bepaald ondenkbaar, dat een vijand, die minstens 250000 man noodig heeft om de stad intesluiten, zoo lang de belegering zou kunnen volhouden zonder door den honger geplaagd en verjaagd te worden. Deze meening schijnt bij de Parijzenaars veel ingang te hebben gevonden, en toen dan ook dezer dagen de correspondent van den Daily News zijn intocht hield, was de eerste vraag die hem gedaan werdgeene andere dan deze of de Pruissen niet bijna verhongerd waren. De Duitschers hebben dus eenig recht trotsch te zijn op 't geen zij in dezen oorlog gedaan hebben al wenschen we vurig dat zooveel geestkrachtzooveel vastberadenheidzooveel overlegzooveel kennis en zooveel wetenschap zich in 't vervolg een ander gebied mogen kiezen om werkzaam te zijn. Had men gemeend dat de wapenstilstand eenige rust zou brengen eu de gemoederen eenigzins kalmeren zoudeze hoop is niet vervuld. De strijdwaarvan we vroeger met een enkel woord melding maakten heeft eene uitbreiding gekregen die de hartstochten nog heviger dreigt te zullen doen ontvlammen. Zooals men weet was een van de voorwaarden onder welke Bismarck den wapenstilstand gesloten hacldeze dat binnen drie weken eene constituante zou worden bij eengeroepen. De verkiezing werd uitgeschrevenMaar Gambettadie meende dat hij hier te doen had met een list van Bismarck, die wenschen inoesfc, dat onder den verpletterenden indruk van de tijding 'lat Parijs gekapituleerd had de vergadering werd zamengesteld omdat het volk dan waarschijnlijk met voorbijgaan van Gambetta en de zijnenmannen zoude kiezen die den vrede wilden a toutprix, Gambetta begreep, dat liij den rijkskanselier niet beter kon duperen dan door- van de verkiesbaarheid uit te sluiten allen die in hoógere'betrekking het keizerrijk haddén gediend, of eene officiële candidatuur hadden aangenomen. Deze. handelwijze is een' bepaalde fout. Die bij elke ge legenheid het algemeen stemrecht verdedigt, en niemand meent te mogen uitsluiten van de behartiging van 's lands zaken mag niet misbruik maken van zijne macht door aan eene gansclie partij rechten te ont zeggen die m m voor zich zeiven vindiceert. De nadeelige gevolgen bleven dan ook niet uit. Bisniarck was veel te slim om niet oogenblikkelijk Vau deze onhandigheid partij te trekken. In den monitetir officiel du gouvernement general du Nord de la France ver scheen een schrijven door den Pruissischen minister gericht aan .Tides Favre, waarin hij er op wijst dat het besluit van Gambetta iu snijd is met de belofte, door Favre afgelegd, dat de keuzen geheel vrij zouden zijn, en dan voortgaat: ,/ik meen met zekerheid er op te kunnen rekenen, dat het decreet, welks uitvoering, naar het mij toeschijutin strijd is met dc bepalingen van het verdrag, oogenblikkelijk zal worden ingetrokken en dat de regeering der nationale verdediging de noodige maatregelen zal nemen, om de uitvoering van art. 2 ten opzichte van de vrijheid der verkiezingen te waarborgen. Wij zouden toch de personen, die onder liet decreet van Gambetta zijn verkozen niet als wettige vertegenwoordigers kunnen erkennen." Bismarck. Dit is officieële taal. In een schrijven aan Favre wordt echter een gansche andere toon aangeslagen. Daar heet het //óf vrije keuzen eu annulering van het decreet van Gambetta, of nietigverklaring van het verdragoogen- blikkelijke opzegging van den wapenstilstand, niet er kenning van de gekozen gedeputeerden en dadelijk - intocht van het Pruissische leger in Parijs!" Eu dat het ernst was blijkt uit een legerbevel dat aan de belege ringsarmee gegeven was, luidende//de soldaten zullen zich gereed moeten houden om oogenblikkelijk Parijs binnenterukken." Bismarck heeft, zijn zin gekregen het decreet van Gambetta is geannuleerd, de verkiezingen zijn vrij. Maar de oorzaak, waarom de ijzeren graaf zijn wil doorzette, lag dieper. Vergissen wij ons niet dan heeft Bismarck hier eene tweeledige overwinning behaald, niets beteekenend in schijn, in den .grond der zaak even groot als de vele waarop de ervaren staatsman bogen kan. Van cleu beginne af aan rekenden de Pruissen er op, dat, wanneer ze eenmaal Frankrijk waren binnengetrokken, de verschillende partijen, oude en nieuwe, de wapenen zouden aangorden en de oorlog met Pruissen het sein zou wezen van een binnen- laiidsclien oorlog. Vooral in Parijs, meende men, zou 't spoedig tot eene uitbarsting komen, die den vrede zou verhaasten, den vrede, waarnaar Pruissen even hartelijk verlangt als Frankrijk. Maar telkens werd men in deze verwachting teleurgesteld. Toen 4 Sept. de republiek werd geproclameerd, schaarden alle partijen zich onder de banierdie Gambetta omhoog hield. Van tweedrachtvan ernstige tweedracht geen sprake. En juist hierin lag de macht van Frankrijk. Alleen door de grootste eendracht wa3 het mogelijk, dat het land vier maanden lang den reuzen worstelstrijd volhield, dat liet telkens na eiken plag met vernieuwde krachten zich oprichtte om den kamp op nieuw te aanvaarden. Hoe ook de Duitsche bladen raasden en tierden en den draak staken met den fanatieken reptibliekeinden dictator, den dwingeland, die Frankrijk in 't verderf stortte, Frankrijk verliet den man niet, wien liet ver trouwde om zijne onbaatzuchtigheid, zijne strenge eer lijkheid. Daar eensklaps geeft Gambetta zelf in een oogeublik van onnadenkendheid den vijand het wapen in de hand, waarnaar hij zoo lang gezocht had en Bismarck moest Bismarck niet zijn als hij er geen ge bruik van maakte. Op dit oogeublik, nu overal de troepen hunne posities verlaten hebben, is weerstand onmogelijk. En in dezen toestand stelt Bismarck het alternatief: breken met Gambetta, óf onmiddelijke voortzetting van den krijg. De Parijsche bewindslieden hadden geene keuze - zij moesten Gambetta verloochenen. Tweeërlei is het voordeel door v. Bismarck be haald Frankrijk is nu feitelijk in twee deeien verdeeld. De regeermg van Parijs en de delegatie te Bordeaux oefenen hare macht uit binnen zekere grenzen En daarmede is het lang beoogde doel bereikt - is het zaad van den burgeroorlog gezaaiddie misschien den ondergang van Frankrijk voltooien zal. En wan neer straks misschien de vredesvoorwaarden door Pruissen gesteld te hard zullen blijken te zijn, wanneer misschien het Fransche volk op nieuw den oorlogskreet zal aanheffen, dan zal de man ontbrekendie het hoofd der beweging zal zijn - de vertegenwoordiger van den volkswil zal niet meer in staat zijn door zijn (overdreven zeker) maar in elk geval gloeiende wel sprekendheid den 'geestdrift te doen ontvlammen. Zeker Bismarck wist wel wat hij deed, toen hij .het dilemma stelde annulering van het decreet van Gam betta (d. i. ontslag van Gambetta) of oorlog. De graaf heeft bovendien in ander opzicht eene overwinning behaald. Iu eene correspondentie uit Versailles wordt met deze woorden gewag gemaakt van de .scheiding tusschen Parijs en Bordeaux /,l)eze scheiding is vroeger gekomen dan men mocht ver wachten (niemand kon ook vermoeden dat Gambetta zelf de aanleiding zou zijn Bed.) eu graaf Bisinarck heeft de merkwaardige rol moeten vérvulleü van vér- dediger der kiesvrijheid in Fraitkrijk tegen Gambetta. Inderdaad in den loop van dezen krijg heeft zich bijna geen wonderlijker zaak voorgedaan - door 'tgeen is gebeurd, wordt alles omgekeerd. De demokraat en republikein Gambettabuiten zich zei ven door de capitulatie van Parijs vergeet zich zoo zeerdat hij de kiesvrijheid, welke hij altijd verdedigd had, plot seling geweld aandoetdoor op eigen verantwoorde lijkheid gansclie klassen uittesluiten van de verkies baarheid. Graaf Bismarck de aristokraatvan wien men zoo dikwijls getuigde clat hij vrij despotische sympathieën had, ziet zich genoodzaakt het liberalisme te vertegenwoordigen en de vrijheid der verkiezing te beschermen tegen den pseudo-dictator. En Jnies Favre met dc zijnen hebben te kiezen tusschen de vrijheid met graaf Bismarck en het despotisme met Gambetta." De vrijheid en graaf Bismarck hoe zal de kanselier glimlachen, als hij deze twee woorden naast elkander leest. Zijn spel is dus gelukt. Hij die als 't noodig was, naar hij meendeom zijn doel te bereiken het constitutionalisme ais een stuk speelgoed legde in de handen der nationaal-liberalenwaarmede zij zich vermaken maar dat hij niet gebruiken kan die als de murmnrering hem dreigde te storen in zijne over peinzingen en hij zijn doel reeds bereikt hadzich r, wel wilde verledigen om mee te spelen met het on- r bruikbare speelgoed - hij is nu eensklaps de man der Jr vrijheid. Niemand gelooft hetmaar 5t is toeli een r woord d at gebruikt kan worden en een groot gedeelte f1 van liet volk zal waarschijnlijk nog lang moeten hoo- ren naar dit geroep: de vrijheid en Bismarck. .Zouden misschien de Versaille correspondenties der Duitsche bladen onder den invloed van den graaf worden op- 3 gesteld Anne Gambetta, die zelf den vrijheidunantel weeft, die de ijzeren autokraat zich zoo gaarne om zijne stijfe leden werpt. Tegen 8 Febr. zijn nu alle kiezers opgeroepen. Frankrijk wordt overstroomd met manifesten van d' Aumale die ridderlijk* verklaartdat hij de monar- m cliie den besten staatsvorm vindt, maar zich onder- ie werpen zal aan de, republiek - van Dufaure c. s. te >ft Parijs die een gansche candidatenlijst geven en vooral jin schijnen gezocht te hebben naar //vau alles wat - bt koopluijournalisten republiekeineu gematigd en h niet gematigd alles komt op de lijst voor - van roode |ie republikeinen van Orleanisten en straks zullen pr waarschijnlijk ook de Bouapartisteu zich laten hooren." En al deze verschillende partijen ze zullen met hare schakeringen en onderschakeringen vertegen- jai woordigd worden in de constituante. Zal zij den vrede r-n 'geven aan Frankrijk Reeds in een vorigartikel we- V zen wij er op dat de stemming nog altijd zeer oor- /fl- ïogzuchtig is en het met geene mogelijkheid nu reeds i-s bepaald kan worden of de vrede komen zal. Twijfel is geoor- pi loofd, schreven wij. Welnu, wij staan in deze meening niet alleen. De Times bevat heden een artikel, aan welks pr slot het volgende voorkomt,,'t Zij de vergadering bij- eenkome of niet, welke besluiten ze ook moge nemen g 't is niet waarschijnlijk dat er eenstemmigheid in Frank- 11 rijk zal heerschenvoor hel gansche land in denzelfden toestand gebracht is (d. i. voor het geheel in de macht is van den overwinnaar.) - Wij zien geen middel aan jaJP het noodlottig dualisme, dat Frankrijk naar den afgrond „I voerteen einde te maken. Bordeaux zal zich niet vrij- ju, willig aan Parijs onderwerpen - Parijs heeft geen' de macht Bordeaux te overtuigen of te dwingen. Dat zal 'ui de taak zijn van Versailles (vau Pruissen dus)in Bor deaux weerklinkt nog altijd de leuzekrijg tot het uiterste! Wanneer de vijandelijkheden worden hervat wie hd kan dan zeggen, wanneer liet einde komeu zal. 'Ie e pt r Oostehl-yXD 9 Febr. Met verbazing hebben wij vernoinen, dat ds. de Vlieger, vau wien wij nog niet beter meenden te weten dan dat hij langzaam her stellende was van zijn ziekte en daarom vooreerst nog niet tot ons overkomen kon11. Zondag avond te Zierikzee in het locaal »de Toevlucht" heeft gepredikt, zonder dat daarvan te Oosterlaiid iets was bekend gemaakt. In den Haag, zullen bij gelegenheid van 'skonings verjaardag op uitdrukkelijk verzoek van Z. M. de ge wone feestelijkheden dit jaar, tengevolge der heerschende pokziekte niet plaats hebben. In de Staats-couvant wordt ter kennis van be- langhebbenden gebracht dat de verzending van brief kaarten -naar DuitsehlandOostenrijk-Hongarije en Zwitserland' mede geoorloofd, is. De briefkaarten naap het buitenland zijn aan hetzelfde port als de bricven lie aet lik 'ikt

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Courant | 1871 | | pagina 1