J
No. 8.
ZATERDAG 28 JANUARI
1S7E
Buiteniandsch Overzicht.
BINNENLAND.
ZÏE1KZEMHI
I f i i
115,000,
6000,
13 a
a 500,
430 a
toege-
Verschijnt op WOENSDAG en ZATERDAG
PRIJS der A D V E R T E N T1N.
10 Cents per Regel. De Inzending kan geschieden uiterlijk tót
Dinsdag en Vrijdag morgen 11 ure.
A B O N N E M E N T S-P R IJ S.
Per drie maanden f 1,Franco per Post f 1,
Het Telegraafkantoor is geopend van 1 October tot 31 Maart: Op Werkdage»
Van 8 u. 's voormidd. tot 9 u. 's namidd. Op Zon- en Feestdagen: Van
89 's voorin.van 13 en van 79 u. 's naiiiidd
Hét Postkantoor is geopend met inbegrip van Zon- en Feestdagen
Van des voormiddags van 97a117a uur.
namiddags 2--3
avonds 7772
i 97s10
Van liet Oorlogstooneel.
De Fransche legers zijn verslagen maar de Fransche
natie zal den strijd voortzetten - zietdaar in korte
woorden den indrukdien de laatste berichten van
liet oorlogstoonëel op ons gemaakt hebben. Den strijd
voortzetten ?-Alles, zoo luidt de redenering der Fran-
schen in de districten die het meest geleden hebben
alles hebben onze vijanden ons ontnomen onze huizen
hebben ze verbrandonzen oogst vernield of wegge
voerd onze kinderenonze broedersonze vrienden
gedood - wat kunnen ze ons nu nog meer ontnemen.
La guerre a outrance. De oorlog tot het uiterste.
De hoogste uitdrukking dezer tot hardnekkigheid toe
opgevoerde standvastigheid vinden we in de redevoe
ring van welke wè reeds in ons vorig noinmer mel
ding maakten als door Gambetta te Rijssel gehouden.
(In 't voorbijgaan zij opgemerkt dat de Duitschers met
bijtende spotternij zich uitlaten over het hoofd der
Fransche provisionele regering en geen' woorden bijna
kunnen vinden om hunne veraohting uit te drukken
voor den man, die, wanneer hij 70 jaar vroeger in
Duitscliland had geleefd, zeker nu eene eereplaats zou
innemen onder Gennanjes grootste zonen. Zoo ver
haalt heden de Köln. Zeit. //dat de beroemdheid
'Gambetta zoo goed bekomt dat de mandie een jaar
geleden nog broodmager was nu reeds clik en vet is
geworden." En zulke laagheden slikt het Duitsche
publiek.)
z/Wij zijn de verklaarde vijanden van eiken krijg
zoo sprak Gambetta//maar bovenal van dezendien
wij voor een misdaad houden. Wij hebben het onze
gedaan om hem te voorkomenwij hebben de slaven-
vergadering (de kamers in Frankrijk) opgeroepen om
eene krachtige houding aan te nemen wij hebben
'den krijg vervloekt - niets heeft kunnen helpeu. Maar
nu', nu zijn wij gedoemd hem te blijven voeren, want
Frankrijks heilFrankrijks eerFrankrijks toekomst
hangt er van af. Heden zou de vrede de verminking
des vaderlands zijn. Men beweert dat wij slechts onze
■eigene verhooging zoeken. Welnuals het laatste
woord gesproken isals wij heroverd hebben het
hoogste goed dat geene jiatie en geon individu zich
mag laten ontnemen, dan zullen wij toonen dat wij geene
dictatoren zijnwij zullen onze plaats weer innemen
onder het volkwaaruit wij zijn voortgekomen."
liet vuur door Gambetta ontstoken sohijnt het ge-
lieele Noorden in vlam gezet te hebben. Cambray
't welk een klein uitstel had gevraagd om antwoord
te kunnen geven op den eisch der Pruissen overgave
op genade of ongenade 'schijnt in elk geval den vijand
des vaderlands te willen ophouden, om aan Faidherbe
gelegenheid te geven hot Noorderleger te reorganiseren
en volgens de laatste berichten zijn de Duitschers dan
ook reeds bezig de stad te bombarderen. Een latei-
bericht meldt dat men het bombardement niet heeft
voortgezet en de Pruissen weder eene rugwaartsche be
weging hebben gemaakt.
Faidherbe zelf schijnt evenmin als Gambetta den moed
verloren te hebben. In Rijssel heeft hij eene dagorder
uitgevaardigdwaarin hij zijne soldaten dankt voor
hunne betoonde dapperheider op wijstdat zij in
■eene maand drie veldslagen hebben geleverd tegen een
overmachtigen vijanddat zij geleden hebben zooals
niemand zich het lijden misschien kan voor
stellen zonder te morren en te klagendat zij ver
slagen zijnmaar dat geen Duitscher ook maar een
enkel stuk geschut van hunne batterijen heeft kunnen
buit maken. //Eenige dagen rustzoo eindigt dit
stuk, en zij die het verderf, den ondergang van
Frankrijk besloten hebbenzullen u weder voor zich
ziensterkmoedig en krachtig als altijd." Het
schijnt dus dat do paniek niet zoo hevig is geweest
als men in den beginne dacht en men grootendeels
reeds van den schrik begint te bekomen, Rijssel vooral
'neemt krachtige maatregelen om den vijand buiten
zijne muren te houden niet alleenmaar ook zooveel
^mogelijk de pogingen van Faidherbe te ondersteunen.
.Zou werkelijk' de republiek in staat zijn het onmoge
lijke mogelijk te maken en legers uit den bodem van
'Frankrijk kunnen tooveren
Van het leg-er van Bourbaki geen
Kr., S nieuws. Volgens geruchten zou hij steeds meer Zuid
waarts trekken om eene omsingeling te ontgaan. De
M. J. i Duitschers schijnen oogenblikkelijk na de nederlaag
van Faidherbe groote massa's troepen van het corps
;ie. IVan Karl en ook van voor Parijs naar den
Elzas gedirigeerd te hebben om door geforceerde
marschen en flankbewegingen Bourbaki naar Besanqon
te drijven en hem daar het lot te doen ondergaan
V O i van het Fransche leger bij Sedan en Mefcz. Intusschen
heeft volgens een telegram Garibaldi de Duitschers
«ij Dyon teruggedreven. Deze schijnen hoe langer zoo
meer te lijden van de frano-tireurs dié gelieele land
streken o. a. het gansche departement Haute-Marne
onveilig maken. Verscholen in rotsklovenbekend
met alle schuilhoekenmet alle paden en wegen van
dit berg- en boschachtige landschap komen zij plotse
ling in benden van honderden te voorschijn snijden
patrouilles van de hoofdmacht af en verdwijnen even
plotseling als zij gekomen zijn wanneer de Duitschers
in gesloten gelederen aanrukken. Eenig denkbeeld
van de wijze waarop deze lieden hun bloedigen ar
beid volbrengen en wraak nemen over het bloed hunner
landgenooten geeft ons een briefdie uit I/urcy
den 16 Jan. door een Pruissisch soldaat geschreven is
//Verleden Zaterdag middag," zoo schrijft hij,//be
trok mijne compagnie de wacht. De kleinste helft
zette zooals wij dat gewoon zijn, posten uit voor en
rondom het dorp terwijl de grootste helft de kwar
tieren betrok in het dorp maar zich gereed hield om
elk oogenblik een' vijandelijken aanval afteweren. De
manschappen der alarmwacht moeten ook patrouilles
uitzenden en ook ik kreeg eene der vierdie den
omtrek moesten doorzoeken onder mijn bevel,
Wij trokken uit, 16 man sterk. We waren nauwe
lijks van ons patrouilleren teruggekomen of we kregen
des morgens 4 ure bevel óp te. rukken om eene ver
kenning te doen in liet dorp Louvrièresten zuiden
van Chaumontalwaar zich naar men beweerde eene
vrij aanzienlijke afdeeling vijandelijke troepen vertoond
had. Wij trokken voort en namen uit voorzichtigheid
het diepste stilzwijgen in acht. Ons detachement be
stond uit één hoofdofficier, een luitenant, zeven onder
officieren en 68 manschappenbenevens 3 tamboers.
Het dorp dat we moesten doorzoeken lag ongeveer
2i/2 uur van het onze verwijderd. Wij passeerden
twee dorpenalles was rustigde boeren lagen nog
in diepen slaap. Vooraf moet ik nog opmerkendat
ter linkerzijde van den wegdien wij volgdenzich
een steile berg verhief, die aan zijne helling met
struikgewas was begroeid. In het tweede dorp klopten
wij een boer op. We vroegen hem of de Franschen
ei- geweest waren. Hij antwoordde, dat den vorigen
dag ongeveer 30 soldaten in het dorp waren geweest,
maar denzelfden dag weder waren afgetrokken. Wij
namen den boer mee als gijzelaar en als wegwijzer.
Eindelijk kwamen wij in Louvrières waar ook alles
nog in diepen slaap verzonken lag. Aan de beide
uitgangen van het dorp plaatsten wij één onderoffi
cier met 10 man en zonden rechts en links patrouilles
door de hoofdstraten. Eenigen onzer gingen naar den
maire. Onze officier vroeg ook hem of hij iets van de
Franschen wistmaar hij gaf hetzelfde antwoord als
de boer, De officier vroeg brood en wijn voor ons
daar wij voor onzen marsch nog niets haddeu'gebruikt.
Alles werd bereidwillig gehaald. Er waren drie her
bergen in het dorp en voor elk stond eene afdeeling
van ons. De eene helft ging naar binnen om te eten
en te drinkenterwijl de anderen buiten op wacht
stonden. Ieder man kreeg een halve flesch wijn en
een stuk brood.
Ik behoorde onder de eersten. Nauwelijks echter
hadden onze makkers zich gezet om met hun ontbijt
te beginnen of een soldaat stormde naar binnen met
den uitroepvuurvuurzij zijn aan 't schieten.
Onze herberg lag juist voor aan 't dorp. Wij stormden
naar buitenmaar nauwelijks waren we op straat of
de kogels snorden aan alle kanten langs onze ooren
en ketsten tegen de muren der huizen. Wat zouden
wij doen De vijand had ons den terugtocht afge
sneden, op de dorpsstraat kwam hij ons tegen en van
eene hoogte rechts regende het kogels. Hij overtrof
ons zeker 20maal in sterkte en ivij gaven reeds alle
hoop op om te ontkomen. Wij stonden allen achter
een huis. Het hevige vuren verhinderde ons een stap
vooruit te doen. Eensklaps klonk het//Daar komen
ze uit liet bosch over de weide op ons aan En
werkelijk stormde een klein aantal mannen uit een
bosehje en liepen' naar een muurdie een tuin vlak
bij onze positie omringde. Wij hadden nu geen keus
meer. We moesten vooruit. Vijftien man beklommen
den mum- en onderhielden van daar zulk een levendig
vuurdat de vijand weldra in het bosch terug vluchtte.
Intusschen zocht onze officier de hoogte te bereiken
en man voor man volgden we hem als gemsen tegen
de rotsen klauterende terwijl de kogels van alle kanten
op ons .aangierden. Van dc ccne punt op de andere
springend kwamen wij eindelijk boven. Zooveel mo
gelijk beantwoordden we liet vijandelijk vuur en trokken
zoo links af. Gelukkig had de vijand er niet op gerekend
dat wij langs dezen weg zouden kunnen ontsnappen
en kwamen wij met verlies van zeven man eindelijk
weer bij de onzen. Ik ben nooit in gevaarlijker toe
stand geweest.
Yoor TParijs hebben de Pruissen nu ook
hun vuur tegen de Noorder forten, bepaaldelijk tegen
St. Denis geopend. Waarschijnlijk zullen de ingesloten
troepen binnen eenige dagen weder een ernstigen uit
val ondernemen. Ten minste generaal Leflo is benoemd
tot interimistisch gouverneur van Parijs bij afwezigheid
van Trochu hetwelk waarschijnlijk zal moeten betee-
kenen als Trochu het bevel voert bij een uitval. Alle
Parijzenaarszijn uitgenoodigd hun voorraad koren ter
beschikking van het gouvernement te stellen. De ge
ruchten alsof Jules Favre voorslagen zou gedaan hebben,
rakende de capitulatie van Parijs zijn tot nu toe niet
niet bevestigd geworden. Welken indruk de tijding
van Faidherbe's nederlaag op de Parijzenaars heeft
gemaaktis nog niet met zekerheid bekend. Algemeen
is men van oordeel dat ook nu nog de verdediging
met alle macht zal worden voortgezet.
Het einde niemand kan het voorzien.
In plaats van den heer Booms is tot. minister van
oorlog benoemd de beef Engelvaart luit. kol. gou
verneur aan de militaire academie te Breda. Te Scharen-
dijke in het eiland Schouwen geboren waar zijn vader
kustkanounier was, is hij zeer vroeg in dienst gegaan en
heeft hij door ijver en talent zich thans tot den hoog-
sten rang den weg gebaand.
Met bevreemding (om geen ander woord te gebruiken)
heeft men te dezer stede het besluit van den gemeente
raad vernomen om aan den gemeente-architect den
heer CouvÉEeene som van f400 te schenken tot be
looning voor den door liein betoonden ijver bij het
bouwen der nieuwe scholen. Niet dat wij het onzen
stads-bouwmeester misgunnen of beweren willen dat
zijn tractement vau 900 te groot is. Er werd misschien
niet ten onrechte gezegd dat het niet zoo weinig was,
als het scheen j omdat hij den tijd overhield voor meerdere
bezoldigde betrekkingen en liet uitvoeren van particuliere
werken. Maar dit nog geheel daargelaten aangenomen
zelfs dat hij op hoogere bezoldiging aanspraak maken
mochtook dan nog hebben wij bezwaren tegen den
vorm. Meent men werkelijk dat zijn arbeid niet wordt
betaald, men verhooge zijn traktement of kenne hem een
zeker procent toe van de som voor buitengewone werken
besteed. Dan is er ten minste geen willekeur. Deze ƒ400
zijn door geenerlei berekening gemotiveerd, steunen op
geen beginselhet konden er evengoed ƒ600 of 200 zijn.
Op het gebied der liefdadigheid, waar men vaak allereerst
zijn gevoel raadpleegtheeft willekeur een betrekkelijk
rechtmaar op een gemeenterekening moet zooveel
mogelijk iedere uitgave op een beginsel steunen - Aan
kinderen geeft men soms een prijsjeals zij bijzonder
goed hebben opgepast en zij zijn er blij mee. Een man
echter voelt er zich ietwat door gekrenkt zoo men hem
extra belooning geeftomdat hij zijn plicht deed het
heeft toch al den schijn, alsof hij dien anders niet ver
vulde. Pleeft een man recht op meer belooning, hij eischt
diemaar barmhartigheid en genade wijst hij af. Wij
zijn daarom ook vast overtuigd dat de heer Couvée dit
raadsbesluit niet met onvermengde blijdschap kan heb
ben vernomen en het verwondert ons lioogelijk dat de
meerderheid in den gemeenteraad deze zaak zoo geheel
anders heeft ingezien.
HetTwentsche Volksblad bericht het volgende:
v/Naar wij vernemen heeft de minister van binnen-
landsche zaken de postadministratie gemachtigd de
briefkaartenwanneer zij hatelijke personaliteiten
bevatten of van zoodanigen inhoud zijn dat de admi
nistratie het noodig acht dat ze niet onder ieders
oogen komen van een enveloppe te voorzien en kos
teloos aan den geadresseerde te verzenden. De toezending
van een briefkaart met zeer beleedigende uitdrukkingen
aan een hooggeplaatst persoon te 's Gravenhage heeft
aanleiding tot deze handeling gegeven." Mocht boven
staand bericht waarheid bevatten - wat wij ineenen te
moeten betwijfelen - dan wordt der postadministratie
niet alleen de last opgelegd om al de te verzenden
briefkaarten nauwkeurig te lezen, maar wordt zij tevens
in een groote moeilijkheid gebrachtdaar dc beoor
deeling of de briefkaarten hatelijke personialiteiten
bevatten of van zoodanigen inhoud zijn dat zij niet
onder ieders oogen mogen komenmeestal alleen van
individueele opvatting zal moeten afhangen. M. C.
Vreeselijk wordt de residentie door de pokziekte
geteisterd.. Het aantal aangetasten bedraagt reeds 1
op eike 60 inwoners van de aangetasten sterven 30
percent. Ook te Utrecht maakt die ziekte nog zeer
vele offers. In Groningen schijnt zij aan het afnemen.
Te Hoogeveen zijn 8 van de 21 aangetaste personen
gestorven.
Te Antwerpen is zooveel gebrek nan werkvolk
dat men de schepen niet lossen kan; dit gebrek zal
toenemen als wij weder open vaarwater krijgen. Vele
werklieden verdienden in de jongste week'ruim 70 fr.
Voor ruim twintig jaren werd te Wageningen
eene zondagschool opgericht voor lieden die in hunne
jeugd geen lezen en schrijven geleerd hadden. D
school is dit jaar opgeheven omdat de réden
haar bestaan was vervallendaar er geen persoi
meer waren welke in die termen vielen.
De commissie van oppertoezicht en beheer c
de Kweekschool voor Zeevaart te Leiden zal op i
30sten dezer aldaar eene keuring houden van knap
welke bij 's Rijks zeemacht een verbindtenis wensc
aan te gaan. t
In Vlaardingen komt een nieuw weekblad i
een //blad gewjjd aan de belangen van Nederlande
dienstboden." Het wil dezen standvoor wiens f;
wikkeling betrekkelijk het minste gedaan wordtcji
middel van lectuur beschaven niet door eeiizij
verstandelijk ontwikkeling, maar door die van g
en gemoed beide. De redactie wil de keuken niet
een vrouwelijke leesmuseum maken maar biedt slet
sene versnapering aan, meer niet. De naam van
biad is dan ook //Versnapering." De //waardige v
wen die tn hunne dienstboden nog iets meer
dan enkel huurlingen welke voor haar werken oir
ze door haar betaald worden worden om hulp
zochtopdat de Versnapering verspreid worde
aan de //meisjes," voor welke de jufvrouwen of ïnevrou
[iet blad niet koopen wordt deze courant aangeboqt
z/Een courant voor dienstboden meisjes wie win
van gediend?" De inhoud is behalve het inleid f
woord Maar een dienstbode Twee spreekwoord!
Spreuken, Wenke.fr en raadgevingen voor de ke.ul-
Verscheidenheid. (Goesche Ct.) h
Amsterdam 22 Januari. Aan dr. II. C. Dibfc,
was bij de hervatting zijner lessen op den. 20 dc,
éene aangename verassing bereid. De leerlingen '3,
de 4 klasse der hoogere burgerschool boden hem
lelijkals een bewijs hunner blijvende hoogachtiu
in nrachtio- in sihildnad en iroud irehonden albi,
ims
de
iter
ari)
ene
er-
:effc
iti-
;ld
'ut
fre
bij
iel
te
it.
ld
een prachtigin s 'hildpad en
met hunne portretten aap. |it
Eindhoven, 21 Januari. De luitenant |e
maréchaussee Sieraerink op wiens bevel onlangs ;[l
3 Fransche gevangenen tegeii de'order van den Cn
cier van justitie alhiernaar de Pruisische greiv)e
moesten getransporteerd worden is heden o vergeplai ft
naar 's-Bosch terwijl de luitenant Prins uit 's-Boj^
zijn plaats zal vervangen. pt;
Gaarne voldoen wij aan liet uit Goes tot ons geie
men verzoek om onderstaand stuk over te nemen)r
ie
Het mag als bekend aangenomen wordend 3j.
tengevolge van den bloedigen krijg' die in Frank ;11
gévoerd wordt de bevolking eener uitgestrekte la,.n
streek niet alleen totaal verarmd maar zelfs zoo A
alles beroofd isdat voorloopig slechts de liefdat i
heid in staat is, in de vele en velerlei behoefteii fr,
dfrar te voorzien. (^i
Deze overtuiging schijnt vrij algemeen in ons !'i.
derland ie zijn zooals blijken kan uit de oprichter
te 's Gravenhage van eene vereenigingdie zich 'i-
doel stelt overal verzamelingen te doen van geldt g*
kleedingstukkcn enz. ten behoeve der bevolking die u
zeer door den oorlog geleden heeft. Een aantal
aanzienlijke invloedrijke mannen heeft zich met d
zorg belastterwijl II. M. onze geëerbiedigde konin,
zich als beschermvrouw aan liet lioofd dier vereenig
heeft geplaatst. u.
Ook de ondergeteekendeu zijn van oordeel dat
iets dat er veel zelfs moet gedaan worden om een ,lu
zins te gemoet te kuimen komen aan ai de ellei in
waaraan die geteisterde departementen zijn bloot l13
stelt!Zij stellen zich echter voor oj> eene andere wi
dan bovengenoemde vereeniging in de groote behoefi .^e k
dier streken te voorzien. Bekend als bet. is (bit ïi.jj3'
alleen de levensmiddelen vooral landbouwproduktef
aldaar bijna geheel ontbreken maar dat vele landlx
wers zelfs niet eens in staat zullen zijnzich 1
benoodigde zaaigraan voor de voorjaars uitzaai aan
schaften waardoor het grootste gedeelte dier grond
onbezaaid zoude blijven liggenineenen zij dat
onze landbouwende provincie de poging om, in di ij
dringende nood althans eeiiigerniate te vóórzien vor 'jj'
zeker vele en ruiriie ondersteuning zal vinden. I
overweging deed ons besluitenook in navolgi
van hetgeen in liet buitenland geschiedteen com
te vormen tot inzameling en verzending van zaaigran
eii zaden ten behoeve dier landbouwer;
Wij hebben daarom genteend in zooverre geeu g Tv
volg te moeten geven aan cle uLnoödiging der 's Gi V
venhaagsche vereeniging om ons in zekeren zin
venhaagsche vereeniging om onsiu zekeren zin
sub-comité bij haar aantesluiten daar liet doel
wij beoogen te zeer verschillend van het hare
Daarentegen hebben wij voorgesteld dat die vereei
ging trachten zoude om ook voor ons doel bijdrag
te ontvangen en ons bereid verklaard tevens in har
geest werkzaam te zijn. Gaarne zullen wij dus o
gaveii in kleedingstukken ontvangen.