No. 102. WOENSDAG 21 DECEMBER 1870, BUITENLAND. BINNENLAND. ZIERIKZEESCBE (OIRMT. Verschijnt op WOENSDAG en ZATERDAG PRIJS der A D VERTEN TIEN. 10 Cents per Regel. De Inzending kan geschieden uiterlijk tot Dinsdag en Vrijdag morgen 11 ure. ABONNEMENT S-PR IJ S. Per drie maanden f 1,Franco per Post f 1,25. Tiet Telegraafkantoor is geopend van 1 October tot 31 MaartOp Werkdagen Van 8 u. \s voormidd. tot 9 u. \s namidd. Op Zon- en Feestdagen: Van 89 's.voorin.van 13 en van 7—9 u, 's namidd. Het Postkantoor is geopend met inbegrip van Zon- en Feestdagen; Van des voormiddags van 9Va11 Va our. namiddags 23 avonds 77 V2 9Vi>10 K A M TC R N I E U W S. 's GRAYENHAGE 19 Dec. Iii de zitting van dc Tweede Kamer van lieden hebben zeer langdurige en ingewikkelde debatten plaats gehad naar aanleiding vau de interpellatie van den Heer Kersteus, nopens het petitionnement der Katholieken tot herstel van de sou- vereiniteit des pausen. De interpellant vroeg wat de regeering in deze voornemens is. De heer v. Muiken heeft geantwoord dat de regeering niet kan tusschenbeide komen; daarop heeft de heer Kersteus eetie motie voorgesteld dat de regeering zich niet mag onthouden stappen te doen. De inhoud der motie weid door vele R, K. leden verdedigd maar zij gaven den heer Kerstens in overweging haar in te trek ken ook om de volgende regering niet te binden. 13e heer Kersteus heeft zijne motie daarop ingetrokken waarop de heer Kransen van de Putte een nieuwe motie voorstelde om te verklaren dat de roeping van Neder land niet is stappen te doen. tot herstel d«r souverei- niteit vau den paus; ook daartegen haddeu veleu groot bezwaar o. a. de heer Thorbecke waarop de heer Cre- mers een motie voorstelde dai de kamer goedkeurende de houdiug der regering overgaat tot de orde van den dag; De heer Thorbecke verklaart zich voor die motie, terwijl de discusiëu achtervole-ens over al die motien loopen ten slotte is de motie Putte verworpen met 42 tegen 32 stemmen en die van den heer Cremers aangenomen met 39 tegen 35 stemmen. T>e g-odsclienst op liet Slag-velcl. De dagbladen hebben onlangs het volgende bericht //Twee godsdienstleeraars hebben het IJzeren Kruis ontvangenter beloouing van betoonde dapperheid. De een is de katholiekepriester Letoclmdie gedurende den slag bij Noisseville Welke 36 uren aanhield te midden van den dichtsten kogelregen, de landweermannen aanvuurde tot moedige volharding. De andere is de p-edikant Moldenbauerdie in den slag bij Gravolotte 3 8 uren aaneen te paard zat en bij den storm van de achtste infanterie-brigade zich in de eerste rijen bevond om den soldaten door woord en voorbeeld moed en vertrouwen te geven." Toen ik dat las kon ik niet nalaten mij te bedroeven over een volk zóózeer in den zedelijken afgrond van liet militairisme weggezonken, dat zelfs de godsdienst leeraars het leger vergezellen om de soldaten aan te hitsen tot den strijd dat Pruiseii's koning niet behoeft te vreezen voor het afkeurend oordeel der publieke opinie als hij zulke godsdienstleeraars tot ridders slaat, en dat deze godsdienstleeraars zich niet schamen dat kruis aan te nemendat een bespotting heeten mag van dat andere kruis gedragen door den Heer wiens diénaren zij zich noemen. Het is goed dat gods dienstleeraars het leger vergezellen jalaten zijdie den moed hebben om zooveel ellende aan te zien die zij niet kunnen voorkomen meegaan. Ze hebben er een schooue roeping. Er is in oorlogstijd zoo weinig dat van God en godsdienst getuigtdat er dan vooral wel profeten noodig zijn die de vrede woord en des -Evangelies herhalen altijd weer herhalenvast overtuigd, dat zij op den duur zelfs liet kanongebulder overstemmen. Dat zij meetrekken. Er zullen genoeg ontevredenen zijn, die zij kunnen leeren ook met weinig- vergenoegd te zijn er zullen verbitterden zijn die zij leeren kunnen vrede te houden onder elkanderer zullen bedroefden zijn die zij vertroosten kunnener zullen wraakzuchtigen zijn die zij van onnoodig' bloed vergieten, van gemeene wreedheden terug kunnen houden er zullen heimweekranken zijn die zij kunnen wijzen op den Yacler in de hemelenwiens huis de gansche wereld iser zullen stervenden zijn zonder talwien zij iets van dat geloof kunnen meedeelen, dat den dood zijn bitterheid ontneemt. Maar als er gestreden wordt, gestreden worden moetdat ze dan zwijgenzwijgen omdat ze niet spreken mogen omdat ze staan tegenover een noodzakelijk kwaad; maar aanvuren moed inspre ken haat inblazen God beware de wereld voor zulke godsdienstleeraars Of, zijn ze soms voor een oogen- blik méde aangegrepen door den aanstekelijken boozen hartstochtmoe dronken geworden van al het bloed waarvan, de lauwe damp hen bedwelmthebben ze voor een oogenblik zichzelf en hun Meester vergeten en tot feller wraak aangespoord, o, dat ze zich schamen, zoodra ze weer ontnuchterd zijn en, waar de koning- niet weinig ingenomen met zulke gehoorzamesol daten - godsdienstleeraarshun het IJzeren Kruis op de borst wil hechten dat ze dan voelen hoe dit kruis brandt op de borst en het wegwerpengelijk Judas Iskariot eens zijn bloedgeld wegwierpmet afschuwmet walging van zich zeiven. Dat zij meetrekkende godsdienstleeraarsmaar laat ze godsdienstleeraars blijven en getuigen door heel hun bestaan en gedrag van dien geest van Jezus, die alle ruw geweld zonde noemt en liever onrecht lijdt dan onrecht doet. We laten hier volgen de schoone woorden van E. C. Jungius geschreven in de Letter oefeningen in zijne beoordeeling van de geschriften van dr. Wiskeman en dr. Junius over de vraag//hoe moet de oorlog volgens den geest en de beginselen des Christendoms beoordeeld worden z/Er bestaat tusschen de beginselen van Jezus en den hedendaagschen toestand der maatschappij nog een ontzaglijke kloof. Jezus heeft gesteld een ideaal van liefde en verdraagzaamheiddat voor het oogenblik in zijn vollen rijkdom nog niet kan worden toegepast. Maar zullen wij daarom het ideaal opgevenzullen wij met sommigen het Christendom zelfs ongeschikt en schadelijk verklaren voor de maatschappij Of zullen wij iets afdingen op den ernst van Jezus eischen en zijn beginselen zoowat pasklaar maken vool- onzen tijd Dat nooit. Het idéaal door Jezus aan de wereld voorgehouden moet normatif blijven. De banier dooi den Meester ontrold draagt ten opschrift excelsior. Misdaad is het die banier neer te rukken in het slijk der alledaagscliheid. Jezus beginselen veroordeelen de wer kelijkheid. Daarmede valt niet te transigeeren. Zij wijzen heen naar een toekomstwaarin onvoorwaardelijk zal worden gehuldigd het recht van elk, individu en de oorlog niet minder dan de doodstraf onmogelijk zal zijn gemaakt door den eerbied voor de goddelijkheid der menschelijke natuur. Uit den geest van Jezus vloeit de afschaffing van den krijg even noodzakelijk voort als de opheffing der slavernij en de erkenning van het recht der vrouw op zelfstandige ontwikkeling. Het is dus van het hoogste belang dat Christelijk bewustzijn aan te kweeken. De veredeling der publieke opiniewaarvan wij de betere toekomst, verwachten moet dus hierin bestaan dat wij zooveel mogelijk den eerbied voor elks individualiteit versterken. Heeft men eerbied leeren krijgen voor den rijken aanleg van het menschelijk leven in elk individuerlangt onze liefde alzoo haar bepaald Christelijk karakter dan wordt eerst de oorlog onmogelijk. Want dan wordt ook in dit opzicht onze droefheid een droefheid naar God d. w. z. zij dringt ons het Godsbeeld in den naaste te zoeken en te behouden. Ik herhaal wat ik reeds zeidedat er omstandigheden kunnen zijn waarin de oorlog^ onvermijdelijk wordt. Als de volks vrijheid op het spel staatblijft geen andere uitweg over dan haar met het zwaard in de hand te verde digen. Maar daardoor is in ieder geval een beginsel van Jezus geschonden. Daardoor wordt een treurige aanklacht geleverd tegen den zondigen toestand onzer hedendaagsche samenleving. Het dusgenaamd recht van zelfbehoud en zelfverdediging moge een natuurlijk recht zijndat ook in de gansche lagere schepping wordt aangetoften waar de verschillende soorten slechts door strijd hare plaats kunnen bewarenboven dat natuurrecht" heeft Jezus gesteld het recht van den geest, die slechts wil triiunfeeren door zedelijke middelen. Daar" moet het heen. En hoe onpractisch liet ook klinken moge ik begrijp dat men symphatie kan ge voelen voor het idealisme van iemanddie tot eiken prijs aan dat beginsel wil getrouw blijeen en zelfs in die mate den moed zijner overtuiging zou kunnen hebbendat hij zich martelaar stelde voor zijn be ginselen. Wie de geestkracht bezat om daarvoor het kruis te dragen en de schande te verachten zou dunkt mijde bewustheid mogen hebben dat hij de wereld, een schrede nader had gebracht aan hare volmaking." Waar de godsdienst van Jezus zoo wordt verstaan daar zal hij op het slagveld optreden om de wonden door den krijg veroorzaakt te verzachtenmaar nooit om ze dieper in te branden. Algemeen overzicht. (Macht boven recht.) De gebeurtenissen volgen elkander met bijna onge- loofelijke snelheid op. Nauwelijks is Europa, dat door de nota van prins Gortschakolf op eclit Russische manier was wakker geschud, weder een weinig tot zichzelve gekomen, of een nieuw incident doet zich op, een nieuw bewijs wordt geleverddat we terug-gekeerd zijn tot de middeneeuwen, waarin het recht van den sterkste alleen gold. Macht boven rechtzietdaar het beginsel, dat en Rusland en Pruissen, Gortschakoif zoowel als von Bismarckhuldigen. Het traktaat van 1867 blijkt al evenveel waard te zijn, als het traktaat van 1856. De houding van Luxemburg is Bismarck niet naar den zin en op grond van antipruissische demonstraties etc. etc.neemt Pruissen de gelegenheid waar, om voor de Europesche hoven de verklaring- afteleggen dat het zich niet meer gebonden rekent dooi de gesloten verdragen. En Europa zwijgt. De Engelsche bladen mogen schelden zooveel zij willen, niemand verlangt, dat Old England het zwaard uit de schede zal trekken. De Times moge luide verklaren, ,/dat een toegeven aan de eischen van den Pruissischen bonds. kanselier verderfelijk moet zijn voor het vertrouwen op internationale verplichtingen, zonder welke Europa ten prooi zal worden aan een gansche reeks moorddadige oorlogenliet groote blad haast zich er in één en adem bij te voegen, dat //.niets onpolitieker zou zijn, dan wanneer de neutrale mogendheden, die voornemens zijn hunne neutraliteit zoo lang mogelijk te handhaven, hunne verplichtingen overdrevenEn deze overdrijving zou natuurlijk in niets anders bestaan dan in 't ver dedigen van een gesloten traktaat, van eene plechtig bezworen belofte. Daily News is 't hierin volkomen met den Times eens. Welk een' verderfelijken invloed de tegenwoordige toestand op de publieke opinie uitoefent, blijkt niet duidelijker dan uit een artikel in de Italiaansche z/Nacioue," dat door de Duitsche bladen met zeker welgevallen vermeld wordt. In de //Opinione" was eeuigen tijd geleden eene beschouwing- geleverd over den Eranseh-PruissLchen oorlog, waarin beweerd werd, dat Pruissen geen recht zou hebben den Elzas en Lotharingen te annexeren, omdat 2/3 der bevolking zonder twijfel anti-pruissiscli gezind is. Een Euitscher richt daarop tot de Natione de volgende //eenvoudige vraag:" Wanneer morgen Oostenrijk Italië aanviel zonder eenige de minste reden en Italië na tien zege vierende veldslagen voor de poorten van Weeneu stond, zou dan de Opinione den koning van Italië aanraden om Tirol en Trïëst niet te annexeren alleen omdat 2/3 der bevolking niet wil behooren tot een' g-eëxcom- municeerden staat Zietdaar dan den toestand: Kunt ge u voorstellen, dat iemand als hij in de gelegenheid is zich te ver rijken die gelegenheid niet zal aangrijpen? Kunt ge u voorstellen, dat één vorst van Europa, als hij de macht bezit, niet ook tegelijkertijd den wil zou hebben om te nemen wat hij krijgen kan? De volkeren! Bah! Als de chassepots- en Dreijsedragers dronken van overwinning- een Lebe Hocliuitschreeuwen voor den zegepralenden vorst dan gaat verloren de stem van een mail als Jacobyen wanneer hij 't waagt om gebruik te maken van een oogenblik stilte dan sluit men hem aeliter slot en grendel. Niets is meer veiLig zelfs het privilegie van den volksvertegenwoordiger wordt geschonden. Wanneer de democratische partij in Duitschland bij monde van Liebknecht in het huis der afgevaardigden protesteert tegen de voorstellen, die namens Bismarck aan de kamer worden voorgelegd, dan ontneemt de presidentonder bijvalsbetuigingen der vergaderinghem het woord en den volgenden dag brengt ons de telegraaf de niet meer verrassende tijding//De lieereu liebknechtBebel en Hepuer zijn gevangen gezet beschuldigd van voorbereidende maatregelen te hebben genomen tot het plegen van hoogverraad." Macht boven recht- wanneer zal de dag eens aanbreken dat de volkeren zullen begrijpen dat hun heil gelegen is in het beginsel recht boven machtdat er maar één heilige strijd kan gestreden worden die voor de handhaving van dit beginsel Bij zonclei-lieclen. Het blijkt hoe langer zoo meer dat de provinciale regering met name Gambetta er niet aan denkt om op den grondslag van afstand van grondgebied onder handelingen aan te knoopen met den koning van Pruissen. Steeds krachtiger wordt de tegenstand welke de legers, door 'thoofd van den Eranschen staat als uit het niet te voorschijn geroepen, bieden. Na de nederlaag voor Orleans geleden meende men dat het Loire-leger niet meer in staat zou zijn zicli te orga niseren. 't Is nu zeker, dat Gambetta zelf zicli op liet ontvangen der tijding naar generaal Qhanzy heeft ge spoed en dat alleen zijne tegenwoordigheid de gevechten van 789 en 10 Dec. bij Baugency en het wond van Marchenois ten gevolge heeft gehadwaardoor de Eransche troepen gelegenheid kregen zich te verzamelen; steeds op nieuw vuurde hij zelf tot den aanval aan en eerst toen twee nieuwe divisies het 10e armeekorps van Eriedrich Karl hadden versterkt beval Lij den aftocht, na verkregen to hebben wat hij wenschte tijd. Standhouden is de leus. Elke generaaldie zijne position opgeeft omdat de verdediging te veel manschappen zou kosten, wordt afgezet. Auvelles en generaal Sol hebben het ondervonden. Bovendien is eene commissie ingesteld, die onderzoek zal doen naar liet gedrag dei- officieren, die den vijand niet hebben weten tegen te houden, Ook op andere punten schijnt er eenige verandering- te komen. Het Noordcrleger onder generaal Manteuffel moest volgeus de laatste berichten nu reeds Havre bezet hebben of ten minste met de belegering een aanvang hebben gemaakt. In plaats daarvan hebben de Duitsche troepen zich teruggetrokken in de richting van Parijs en beweert men nu dat eene verkenning van den zeekant 'teenigste doel was der beweging. Alsof men I daarvoor een leger van 70000 man afzond. In liet Xnitlelijlc gedeelte van f Oil am J ag- ri e do landstreek ttisschen de Yoiiue, Seine, Ail be en Manie hebben de Pruisgen I de grootste moeite om zich staande te houden tegen I de benden franc-tireurs die de wouden vullen en in I geval van nood een veilig toevluchtsoord vinden inde sterke vesting Lanyres. Dorp- en stadbewoners wed ijveren met elkander in het verieenen van hulp aan cle verdedigers des vaderlands die er zich op toeleg gen om de convooien op te lichten en de gemeen schap met Duitschland aftesnijden. Ook voor Barij s is de toestand, naar hef schijnt, niet verbeterd. Volgens de laatste berichten toch is Moltke tot het besluit gekomen dat er van uit-, hongeren geen sprake kan zijn en daarom in 't begin van Januari het bombardement een aanvang zal nemen. Welk een vreeselijk karakter de oorlog aanneemt blijkt uit een bevel van het hoofdkwartier dat elke Eranselunau die' na 3 uur 's namiddags zich in de bosscheu van Versailles I laat zien, zonder vorm van proces moet worden dood-, geschoten. (Pruisische humaniteit a la Bismar ;k.) Madi'id. Men verwacht eiken dag- de aan komst van den nieuwen koning. Versailles. De rijtuigen zijn reeds vertrokken j om de deputatie aftehalen, die-aan den koning- van, Pruissen de keizerskroon zal aanbieden. Floreilce. De kamer zal in de kerstweek' beraadslagen over het Roineinsche plebisciet en de: verlegging van den zetel des koninklijks naar Rome. V aarschijulijk vertrekt Victor Emanuel 8 Jan. daarheen. Londen. Granville heeft aan Bismarck ge- 1 meld datzelfs wanneer Luxemburg de neutraliteits- wetten had gesohonden Pruissen zich niet ontslagen zou kunnen rekenen van zijne verplichtingen die het op'zich genomen heeft bij het tractaat van 1867. Boncourt18 Dcc. De Zouaven grepen heden de Pruisische troepen bij Grand villes a-.iu en dreven ze terug. Zïeeikzee 20 December. De commissie uit de in gelanden van den polder Schouwen heeft na vele beraad slagingen gisteren besloten aan de ingelanden te adviseeren oin den polder te doen vrijverklaren. De nieuw benoemde leden der geneeskundige raad voor de prov. Zeeland zijndr. J. Hazenberg te Vlissingen en dr. II. Goemaiis Jr. te Zierikzee. De erven van wijlen Jacob van Lennep hebben hun aandeel in de opbrengst der veiling van het ko pierecht op Max Havelaar ter beschikking gesteld van de Multatuli-commissie meenende aldus te handelen in den geest van hun ontslapen vader. Het uitvoerig programma voor de plechtige be grafenis van wijlen II. K. II. Mevrouw de Prinses Erederik der Nederlanden is opgenomen in een afzon derlijk bijvoegsel van //het Vaderland." De begrafenis zal plaats hebben op Woensdag 21 December des voormiddags te twaalf uren onder het gelui van alle klokken te 's I-Iage en te Delft terwijl van het oogen blik waarop de lijkstatie zich in beweging stelt, totdat het Kon. lijk in het graf geplaatst zal zijn elke minuut te 's Gravenhage en te Delft een kanonschot zal worden gelost. In een vergadering 11. Dinsdag te Delft gehou den is een ontwerpyeg'lement ter tafel gebracht voor een op te richten Werhinam-vereeniyhiy met liet doel om de werklieden meerdere bekwaamheid in hun vak te doen verkrijgen en door onderling gezellig verkeer de beschaving te bevorderen. Ter bereiking van dit doel zou eenmaal 's weeks eene bijeenkomst plaats hebben waarinbij afwisselingwetenschappelijke of letterkundige voordrachten werden gehouden. Na af loop daarvan of wanneer geene voordraoht werd ge houden zou aan hen die dit wensohen gelegenheid worden gegevenom onderwijs te ontvangen in het hand- bouwkundig- of werktuigkundig teekenen. Voorts zouden er boeken en tijdschriften ter lezi< g liggen en zouden er ook gezelschapsspelen kunnen plaats hebben. Het plan zou overigens zijn om de leden (de werklieden) zeiven de zaak te laten beheeren, behoudens enkele bepalingen waaromtrent nader zou worden overeengekomen. De contributie zou voor de leden zoo laag mogelijk worden gesteld en voor de buitengewone leden (patronen en andere ingezetenen) 2.50 per jaar bedragen. De aanwezigen een dertigtal, schonken op vier na hunne adhassie aan dit ontwerp en aanvaardden onmiddellijk het buitengewoon lu1- maatschap.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Courant | 1870 | | pagina 1