sl
No. 94.
WOENSDAG 23 NOVEMBER
1870.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
ZIERIKZEESCHE (OlIIUT.
Verschijnt op WOENSDAG en ZATERDAG
PRIJS der ADVERTENTIE N.
10 Cents per Regel. De Inzending kan geschieden uiterlijk tot
Dinsdag en Vrijdag morgen 11 ure.
ABONNEMENTS-PRIJS.
Per drie maanden f 1,Franco per Post f 1,25.
Het Telegraafkantoor is geopend van 1 October tot 31 Maart: Op Werkdagen
Van 8 u. 's voormidd. tot 9 u. 'snamidd. Op Zom en Feestdagen; Van
89 's voorin., van 13 en van 79 u. 'snamidd.
Het Postkantoor is geopend met inbegrip van Zon- en Feestdagen
Van des voormiddags van O'/sHVb Ulir»
namiddags 23
avonds 77Vs
9 Va10
KAMERNIETTWS
daternogaltijdlnietis. De ministerieele crisis is nog geheel
in denzelfden toestandzij duurt nu reeds vier weken. Al
leen aan den heer de Waal is het ontslag gegeven en de heer
Broxmin. van marineis ad interim met zijne
portefeuille belast. Het bericht van de Middelburger
Ct. omtrent prof. Opzoomer's optreden als minister
wordt van onderscheiden kanten tegengesproken. De
heer van Reenen was met de samenstelling van een,
ministerie belastmaar is volgens het Handelsblad
niet geslaagdwaarop de taak aan den heer Fock
werd opgedragen. Anders weer meent het Vaderland
het te wetenhetwelk meedeeltdat de heer van
Reenen een conferentie gehad heeft met den heer
Pijnappel.
Gemeenteraad.
Van het verhandelde in den Gemeenteraad op 11.
Zat. 19 Nov. stippen wij het voornaamste aan. Af
wezig waren mr. Fokker mr. Moolenburgli en de lieer
Labrijn. Eenige brieven van Ged. Staten ter goed
keuring van vroegere raadsbesluiten werden voor ken
nisgeving aangenomen. Volgens den Voorzitter heeft
de verkoop van boomen waartoe in een vorige zitting
besloten was, opgebracht ƒ289,10. Eene uitgebreide
discussie over de vraag of de koninklijke goedkeuring
noodig is voor de voortdurende heffing van
opcenten op de personeele belasting zullen we onzen
lezers schenkenEen voorstel van B. en Weth. waarmee
zich tie ter adviseering hieromtrent benoemde commissie
vereenigdeom nam. ook die voorstellingen aan de
belasting te onderwerpen welke onder den naam van
Cafe Chani'ant gegeven worden, speciaal in zalen wordt aan
genomen. Goedgekeurd worden 1° de rekening over
1809 van het R. Kath. armbestuur, (ontv.3816,42,
uitg. ƒ4141,68, nadeelig saldo 325,24) en 2° die
van het Burgerl. armbestuur (ontv. ƒ12209,75 uitg.
ƒ12052,69 goed slot 157,06). Een voorstel van
B. en Weth. om een werktafel te doen maken voor
de scheikundige lessen aan de hoogere burgerschool
welker kosten geraamd waren opƒ174,5 0 wordt op voorstel
van den heer van der Grijp aangehouden tot Januari
indien nam. dan het getal leerlingen voor de practische
oefeningen grooter is. Aan de stoomkanonneerboot
wordt op verzoek het brandspuithuisje gratis afgestaan
tot het bergen van victualie. Na de benoeming van
een paar commissies wordt de zitting gesloten.
Algemeen Overzicht.
Omtrent de Turksch-Russiscbe kwestie kunnen we
onzen lezers het volgende mededeelen:
Italië heeft geweigerd om gezamenlijk met Oosten
rijk en Engeland ééne nota naar Petersburg te zenden,
en wenscht dat iedere mogendheid afzonderlijk pro-
testere tegen het verbreken der traktaten. Het is
daardoor in de gelegenheid aan zijne protesterende
nota het karakter van een vriendscliappelijkeu raad
te geven en schijnt dus in geen geval genegen om
nog eens weder als in 1855 de wapenen op te vatten
tegen Rusland ten behoeve van Turkije. Trouwens in
1855 had Italië de hulp van Engeland en vooral van
Frankrijk noodig tegen Oostenrijk. Nu zou het bij
een oorlog niets kunnen winnen en een traktaat is
natuurlijk maar een stuk papier. Oorlogzuchtiger is
de stemming in
Hongarije en Oostenrijk. Van af 1848, toen Rus-
land's leger de opgestane Hongaren ten onder bracht
ten behoeve van Oostenrijk, haat de Magyaar den Rus
met een gloeienden haat. De oorlog tegen Rusland
zou daarom bepaald populair zijn en de president
minister Andrassg laat zich alles behalve vredelievend
uit. De Hongaarsche pers volgt dit voorbeeld na. De
Pesther Lloyd b. v. een blad, dat algemeen voor een
orgaan van den handelsstand gehouden wordt en daarom
zeer zelden den oorlog predikt schrijft: //Zoo diep zijn
wij nog niet gezonken, dat wij ons zoo maar door
Rusland een slag in 't gezicht zullen laten geven.
Het is te hopendat de heeren in Weenen het
rechte woord mogen vinden mannelijk en kloek om
krachtig den russischen overmoed te breidelen en zij
kunnen overtuigd zijn, dat hunne woorden niet alleen
weerklank zullen vinden in ons land maar zich ook
armen genoeg zullen verheffen om die woorden wat
kracht bij te zetten." Ook de Pesti Naplo wil dat
vóór alle dingen eene politiek worde gevolgd, die de
monarchie zal bewaren voor vernederingen. Zelfs het
vreedzaamste der bladen Hon meent dat men zulke
dingen niet kalm kan aanzien. Niet te verwonderen
zou het zijn wanneer de Oostenrijksche diplomaten
deze gelegenheid aangrepen om den naijver tusschen
Hongarije en Oostenrijk uit te blusschen door aan den
volkswensch oorlog met Rusland gehoor te
geven. Niet minder sterk spreekt zich de openbare
meening uit in
De bladen spreken onophoudelijk van
rechtsschennis woordbreukwillekeur,
en onbeschaamdheid. De nota van lord
Granville draagt de algemeene goedkeuring weg. Brit-
tanje mag niet toestaan zoo spreekt men Granville
nadat ééne mogendheid zich het recht aanmatige
verdragen te verbreken. Heeft Rusland dat recht voor
een enkel artikel dan kan het morgen alle andere
opzeggen en keeren wij terug tot de tijden van het
vuistrecht. En wanneer dat zoo is dan zal John Buil
toonendat zijne vuisten ook nog sterk genoeg zijn
om zich wat ruimte te maken en zich de vrijheid ver
oorloven een woordje mee te spreken. In een correspon
dentie artikel uit Londen aan de Köln. Zeitung wordt
ronduit gezegd, dat in den eersten tijd diplomatieke
notas gewisseld zullen wordenmaar datwanneer
geen middel gevonden wordt om Rusland te overtui
gen van het onrechtmatige zijner eischen, noch Glad
stone, noch Bright invloed genoeg zullen hebben om
te verhinderen, dat Engeland zijn geschut richte op
elk russisch oorlogschip dat het waagt in de zwarte
Zee te verschijnen.
De groote vraag blijft echter steeds wat
Pruissen zal doen. Tot. Hit toe heeft Bismarck zich
naar liet schijnt, niet over de zaak Uitgelaten. Alge
meen eoliter zijn de Duitsche bladen zeer vredelievend,
't Is dan trouwens ook wat veel gevergd dat ook de
last van ceu Russischen oorlog op de schouders van
het Duitsche volk zou worden gelegd. Ruslartd's
houding is onverdedigbaar, zoo roept men, de mogend
heden moesten eigenlijk tusschen beide komen, Hiaat
zij zullen "t niet doen. Waarom niet? Niets te winnen I
Ziet daar 't beginsel en de moraal. Intussclien
wapent zich
Turkije en daar vooral is een hoop brandstof
bijeengehoopt die een enkele vonk in lichtelaaie vlam
kan zetten. Of de brand voorkomen zal worden Op
dit oogenblik is er niemand, die ons een bepaald
antwoord op deze vraag kan geven. Wij voor ons
vreezen zeer.
Bij/:oiiderhedeii.
Versa illes 9 18 Nov. Scheen voor een
oogenblik de krijgskans te zullen keeren ten gunste
van Frankrijkde dagendie er verloopen zijn nadat
generaal Aurelles de Pruissen uit Orleans heeft ge
dreven hebben getoonddat de door de Duitschers
geledene nederlaag geen invloed op hunne verdere
operatien heeft gehad. Na zich een goed eind wegs
op Toury teruggetrokken te hebben heeft generaal
v. d. Tann zich vereenigd met het vrij talrijke corps
van den groothertog van Mecklenburg en heeft deze
lieden den vijand langs de gansche linie teruggedreven
Dreux hernomen en een groot aantal gevangenen ge
maakt. Men verwacht spoedig een' beslissenden slag.
Keratry schijnt voornemens met ongeveer 30,000 man
zich met het Loire-leger te vereenigen. De Pruissen
hebben hunne maatregelen genomen om ook dit leger
corps te onderscheppen.
Van Pruissischgezinde zijde wordt aan de Augsb.
Zeitung geschreven dat Garibaldi's toestand onhoud
baar is en hij waarschijnlijk spoedig over de Zwit-
sersche grenzen zal worden gedreven.
Straatsbrirg' 9 17 Nov. Men heeft hier
een geheim werfbureau voor franc-tireurs ontdekt.
Onder het volk worden allerlei zonderlinge verhalen
verspreid om den gezonken moed op te wekken en
de hoop op eindelijke zegepraal der Frauschen levendig
te houden. Zoo verhaalt men dat de koning van
Pruissen in Versailles een merkwaardigen droom zou
hebben gehad. Hij zag drie zakken. De eene was
vol bloed, de andere vol water, de derde ledig. De
zak met bloed voorspelde de totale vernietiging der
Duitsche legers, de zak met water had betrekking op
de tranen die het Duitsche volk over die nederlaag
zoude vergieten, de ledige zak moest aanduiden, dat
de Koning met ledige handen naar zijn land zou
terugkeeren. Een ander verhaal luidtdat een Turco
eene witte gedaante zou hebben gezien, die hem voor
spelde dat hij binnen vier dagen sterven zoumaar
de Pruissen binnen veertig dagen uit Frankrijk ver
dreven zouden worden. Men begrijpt dat door zulke
vertelseltjes de haat tegen Duitschland steeds levendig
wordt gehouden.
Bij de gisteren gehouden herstemming voor eert
gemachtigde in liet kiescollege der Hérv. gemeente
alhier tusschen de heeren A. Tujjtel en O. L»
Kloëk zijn 434 stemmen uitgebrachtwaarvan op
den heer TüijtèL 258 eii op den lieer Kloek 176.
De eëi'ste is dus gekozen.
Bruinisse 20 Nov. lieden deed ds. NoomeïL,
alhier zijne intrede met 1 Kon. 9:16. Ds. Vos
van Goesbevestigde hem met 2 Tim. 2:3. Het
kerkgebouw was voor de hoorders te klein in weerwil
dat ook irt de drie andere kerken dezer gemeente ge
predikt werd. Algemeen heeft het de aandacht der
ingezetenen getrokken en bij velen een ongunstigen
indruk gemaaktdat beide predikanten ^geen enkel
woord hebben gerept van den overleden predikant
de Vos die gedurende een tijdvak van 46 jaren de
algemeene achting en liefde der ingezetenen bezat
een man ;bij wien humaniteit en liefde tot den naaste
geene klanken warenmaar feitenen die daarom
steeds in de harten der ingezetenen zal herdacht worden.
De nieuwe predikant is de 18e dezer gemeente
sedert de reformatie in 1590.
Mr. J. van Gennep prof. Kern prof. Quack
F. J. Stieltjes en A. (J. Wertheim hebbeil zich tot
eene commissie gevormd om den schrijver van den
Max Havelaardie met vrouw en kinderen in zeer
ongelukkige omstandigheden verkeertte gemoet te
komenzoo mogelijk door het vormen van een fonds.
Zij doen een beroep op de liefde die Multutali (d. i.
die veel geleden heeft) verdient van elk Nederlander
daar hij het was, die het eerst ons volksgeweten tegen
over Iiïdic wakker schudde en de volksovertuiging deed
geboren worden dat Indic naar recht en billijkheid
behoort te worden geregeerd en dat geen koloniale
politiek met de eer en het welzijn van Nederland ver-
eenigbaar isdie niet de belangen van moederland
en kolonie weet te doen samentreffen. Ze richten
zich tot allen van wat godsdienstpolitieke beginse
len kunne, leeftijd, rang of stand, die door de
lezing van den Max Havelaar sympathie hebben leeren
voelen voor Indie en zijn millioenen goedaardige en
nijvere bewoners.
Naar men verneemt heeft de heer Jansen te
Delftna de afwijzende beschikking door hem ont
vangen op zijn adres aan den minister van financien
waarbij hij verzocht dat hem eenig vooruitzicht werd
geopend op staatssubsidie na Mei 1872 voor een op
te richten stoomvaart van Vlissingen op de Atlantische
havens van Noord-Amerika zich thans tot de Tweede.
Kamer gewend met verzoek dat deze mi het initiatiet
neme in die zoo gewichtige zaak,
^Vilei-lei.
mm»
''heeffcl
chafï
ïu is
uit
dart
ischc
king
ti bijl
\laui
>urg
reerl
ischc
uit
ing-
enze'
;stert:
teil-,
i in'
arnii:
ti fcél
Eenige excentrieke damesmaar op wier zeden
niets te zeggen valthadden te Chicago eene vereeni-
ging tot stand gebrachtwelke zich ten doel stelde
nde-l
leer1
orstl
dit!
;zer
i op
en-jk
Bij 1
ren A
jen n I
vat M
°1" !i||
ng i|
lit. I
;en
iet ;l
ral I
rel
in
et
te
;ii
n
.r>
Ti
Ifl
9$
"I
ï-
a
n
e
ie
e
t,J
3
zö
i'!
n.
e.
et
ij'
y
;e
=>f
«tt
11
sh-
l*
e
iR'
s
in
FEUILLETON.
VOLKSLETTERKUNDE.
Van kwaad tot erger.
Vervolg van ons vorig nummer.
III.
In de gevangenis.
Toen vrolijk en uitgelaten nu somber en mokkend
toen vrij om te gaan en te komennu onafscheidelijk
verbonden aan den veldwachter die hem vergezelde
toen zijn best doende om het aan iedereen te laten
zien hoeveel pleizier hij wel hadnu te vergeefs zich
trachtende te onttrekken aan de nieuwsgierige blikken
der menigte. Want een misdadiger die vervoerd wordt
schijnt een schouwspel te wezen dat een bijzondere
aantrekkelijkheid bezitde liefde voor het schandaal
voor het ergerlijkevoor het misdadige schijnt bij ons
volk nog zoo diep gewortelddat men er als 't ware
op aast, als er het een of ander van dien aard voor
valt. //Wat is er te doen?" zoo vraagt de een aan
den ander. //Er wordt er een opgebracht" zoo klinkt
het antwoord dat nauwelijks gegeven is of aan alle
kanten uit straten en stegen stroomt de massa toe om
het te aanschouwenom er zooveel mogelijk van te
hooren en te zienom den ongelukkige die van po-
litie-agenten omringd zijn weg vervolgt, onbeschaamd
aan te staren en menigmaal maar voorloopig te von
nissen en te veroordeelen. 'tls schande dat dat ge
beurt en vrij wat beter was het den blik af te wenden
vrij wat beter was het vonnissen en veroordeelen aan
de daartoe bevoegde rechterlijke macht over te laten
vrij wat beter was het niet zoo nieuwsgierig te vragen
en te vorschen naar alle omstaudighedeumaar liever
het zich zelf te herinneren die staat zie toe dat hij
niet valledie zich aan een ander spiegeltspiegelt
zich zacht.
Van een groote hoop nieuwsgierigen vergezeld
kwam Jakob dan aan de gevangenis de cipier opende
de zware deur liet Jakob met den hem vergezellen
den gerechtsdienaar binnen en zoo bevond hij zich
dan in het verblijf der ellende waar het binnenkomen
dikwijls gemakkelijkhet uitgaan altijd zoo moeilijk
valt. Over dat alles dacht hij nu echter niet ja ik
geloof, als het hem was gevraagd dat hij bezwaar
lijk had kunnen zeggen waar zijn gedachten waren
het was hem alles nog een roeseen droom
hij had kunnen twijfelen of hij het werkelijk was die
daar gevankelijk werd binnengebrachthij had kunnen
meenen dat het niets was dan een benauwde droom
waarin zijne verbeelding hem booze parten speelde.
Als hij aan iets dacht dan was het daaraan hoe hij
zich wreken zou op zijne makkers, die hem lafhartig
hadden in den steek gelaten, dan was het hoe hij hun
schuld zooveel mogelijk zou kunnen verzwaren. Als
iets hem bezig hield dan was het een blik in de toe
komst waarin hij weder vrij wezen en het zijn vroegere
vrienden toonen zou dat hij een man was die zelf
plannen wist te beramen waarvan de uitslag zeker
goed was en niet meer de jongen dien zij konden
gebruiken om hun streken te bedekken en er zelf goed
af te komen. En bij dat alles kwam niet bij hem op
het beeld der ouderlijke woning, die hij nu verruild
had met het verblijf der schandeniet de herinnering
aan zijne ouders wien hij lichtzinnig en baldadig de
eerkroon had van het hoofd geruktarme arme Jakob
Zelfs nu nog herleefden niet in hem de waarschuwin
gen zijns Vaders de beden zijner Moeder die beiden
nog onbekend waren met het lot van hun afgedoold
maar toch geliefd of misschien juist daarom dubbel
dierbaar kind armediep beklagenswaardige Jakob
z/Uw naani" zoo wordt hem gevraagd en Jakob
schrikt op uit zijn gepeinzen want hij iszonder
dat hij er acht op sloeg waarheen hij geleid werd
in het kantoor van den directeur der gevangenis ge
komen waar eenige onbekende gezichten hem aanzien
waar hem zijn naamwoonplaatsleeftijdberoep
worden afgevraagd waar hij nog eenmaal de toedracht
der zaak verhalen moet waar zijn signalement wordt
opgenomenwaar er wordt onderzocht wat hij bij
zich heeft en het omioodige hem wordt afgevraagd,
van waar hij weder wordt weggebracht om voorloopig
afgezonderd te worden opgesloten. Zoo was hij dan
nu voor het eerst na het plegen der misdaad alleen,
alleen met God en met zijn eigen gedachten. Het
kleine vertrek waarin hij zich nu bevond, voorzien
van het aller-allenioodigste en van niets meer dan dat,
waarheen bijkans geen enkel gerucht der buitenwereld
doordrong, waar hij niets vernam dan alleen van tijd
tot tijd den eentoonigen, dof klinkenden stap des be
waarders die op gangen en portalen de ronde deed
het stemde hem neen hij wist zelf niet hoe. Zijn
gemoed scheen weeker te worden tot nog toe was
hij oiider menschen geweest, had hij menschelijke ge
zichten gezien, menschelijke stemmen gehoord maar
nu, dat alleen zijit het benauwt, het beangstigt hem
hij zou wel willen roepenmaar hij is bevreesd het
geluid van zijn eigen stem te zullen vernemendaar
is het hem of hem uit het hart iets naar boven be
gint te komen het stokt hem in de keeldaar valt
er een traaner rollen er meerderehij kan zich niet
langer bedwingenmet het hoofd op zijn zitbank
geleund barst hij in schreijen lo> arme Jakob wie
zou u niet beklagen wie zou niet een woord van
meelij van deernis voor u in uwen rampzaligen toe
stand over hebben.
Jakob was niet //buiten toegang" geplaatst dat
wil zeggen dat het niet verboden was dat deze of
gene hem kwam bezoeken. Nog niet heel lang dan
ook had hij in eenzaamheid doorgebracht of de deur
zijner cel werd geopend en er trad iemand binnen
een heer dien hij niet kende maar van wien hij in
den loop van het gesprek vernam dat het zijn werk
was voor de geestelijke behoeften der gevangenen te
zorgen. Jakob had hem nauwelijks zien binnenkomen
of hij nam weder het norsche ontevreden onver
schillige voorkomen aan dat hij vroeger had. Hij gaf
zijn bezoeker ter nauwernood antwoord en wat hij
nog zeide kwam er op zulk een bar seleen toon uit
dat menig ander van een voortzetting van het gesprek
zou afgeschrikt zijn. Wordt vervolgd.