Zaterdag 7 Mei.
1870
f
WOENSDAGEN ZATERDAG.
Binnenlandsclie Tijdingen.
I
N DER LEK jM°» 37
erzoeke van
sdag 17 Me;
le Hofstede
rkpubliek
ESCHECOURANT
PK IJS DER ADVERTENTIËN.
Gewone 5 cent de regel. Geboorte-, Huwelijks- ea Dood-
—<85
5 4'%
ü6'/8
80%
27 V8
I 82 V,
i 215
55 ya
«V,
i7\
8%
43%
Kogge 10
berigtenvan 18 regels a 0,50.
VERSCHIJNT:
A B O N N E M E N T S-P R IJ S.
Per drie maanden f 1,25 Franco per post 1,50. Inzea
ding der Advertentiën daags te vorenvóór 10 ure 's morg
k f
1 k
J a -
a -
11.30
S.80
6.50
5.70
5.20
3.55
5.00
0.00
11.00
11.50
13.00
7.00
Oelsiui.
8.
10.
9.5
9.5
A. IT
Zaturdag
Vrijdag
F.",
Zierikzee
jrg. 9.
rg. 8,30
or. 10,30
'S 10,15
os VOS
dam
rg, 10.15
10.15
lo afvaart
rg en van
iir na de
Aankondig,ing;eii van openbare
besturen eu/:.
30 April. Burgemeester en Wethouders van Zie
rikzee maken bekend dat het primitief beschrijvingswerk
voor de personele belasting, dienstjaar 1870/71 op
6 Mei a. s. aanvangtdat de billetten den achtsten
dag daarna door of van wege den ontvanger der directe
belastingen worden opgehaald dat zij die geen billet
mochten ontvangen zich ten spoedigste bij dien ont
vanger om zoodanig billet aan te melden hebben ten
einde het vóór 31 Mei a. s. ingevuld ter zijuer kantore
te kunnen bezorgen dat tot tegen schatters om aan
de zijde der belastingschuldigen te dienen, benoemd
zijn de lik. L. KooleE. W. Mus J. van der Linden
en M. Couvée jr.
30 April. Burgemeester eu Wethouders van
Zierikzee maken bekenddat de aangiften of verkla
ringen ter bekoming van patent van 6 tot 14 Mei
e. k. uitgegeven worden dat die verklaringen be
hoorlijk ingevuld, in de gemeente Zierikzee op 24 Mei
e. k. moet zijn ingezameld of bij den betrokken ont
vanger ingedienddat de patentplichtige schippers
eigenaars en directievoerenden van binnenschepen
schuiten en vaartuigenwaaronder ook zijdie be
stendig in hunne vaartuigen wonen en geene buiten-
rivieren of wateren bevaren, zich tot. 15 Mei a. r.
voor het patent moeten aangeven bij het bestuur der
plaats, waar zij zich bevinden; dat de alsnu patent
plichtige schippers naauwkeurige opgave-moeten doen
of zij in het vorige jaar geene andere huisvesting hebben
gehad dan aan boord hunner schepen en daarmede
geene buiteurivieren de Zuidcizee noch de Zeeuwsche
stroomen bevaren of in bet vorig jaar bevaren hebben
dat aan slijters tapperskroeg- en koffijhuishouders
een aangifte-biljet bezorgd wordt dat na verloop van
drie dagen wordt opgehaald dat de kramers de wijze
waarop zij hun beroep uitoefenen moeten opgeven en
de gezamenlijke inkoopswaaide der door hen te koop
aangeboden waren enz.dat kramers en debitauten
van loterijbriefjes op straffe van geldboete steeds hun
gezegeld patent met zich moeten voeren enz.
2 Mei. Burgemeester en Wethouders van Zie
rikzee make bekend dat (le lieer commissaris des
konings in Zeeland voornemens is .de gemeente Maan
dag, 9 Mei a. s. te bezoeken,, en dat Z. H E. G.
ieder die hem wenscht te spreken daartoe dien dag
ten half twee ure in den namiddag op het Raadhuis
gelegenheid zal geven.
2 Mei. Be Burgemeester vau Zierikzee maakt be
kend dat zij die voor het saizoen 1870/71 eene jacht-
of vischacte verlangenzich ter gemeente-secretarie
hebben aan te melden terwijl zijdie wegens onver
mogen eene kostelooze vergunning om te visschen ver
langen de bewijzen van toestemming van eigenaren
van het vischwater dienen over te leggen.
Longziekte. Burgemeester en Wethouders van Zierik
zee maken bekend in beginsel te hebben aangenomen
1. dat voor afgezonderde stalling van veedat van
buiten Schouwen en Duivel and in de gemeente als
bestemmingsplaats aangevoerd wordtniet zal kunnen
worden gebezigd een gedeeltehoe afgezonderd ook
van een gebouwwaarin reeds ander niet ingevoerd
vee zich bevindt
2. dat de afgezonderde stalling of beweiding van
Zoodanig vee minstens gedurende drie maanden zal
moeten plaats hebben.
Alles onverminderd de bijzondere voorschriften bij
elk voorkomend geval bovendien naar gelang van
omstandigheden te geven.
2 Mei. Burgemeester en Wethouders van Zierikzee
vestigen de aandacht op de wijzigingen in de wetten
op de personele belasting gebracht door de wet van 9
April 1869 (Staatsbl. no 59,) in 't bijzonder op de
'artikelen 5 en 7 dier wetwaai bij
1. wijziging is gebracht in eene der vrijstellingen van
vrouwelijke bediendenzoodat geene personele belasting
meer verschuldigd is voor de eenige vrouwelijke bediende,
overigens naar de le3e of 4e klasse belastbaar in
dienst yan den belastingplichtigedie geeneandere
vrouwelijke bedienden houdt en 4 of meer eigen of
aangehuvfd.e kinderenkinsdkmderen of pupillen bij
v, i *nw9nenJ die op 1 Mei des jaarswaarover
de belasting loopt jonger dan 21 jaren zijn.
20 wijziging ja gebragt in de 2 eerste van art. 27
der wet van 29 Maart 1833 (Staatsbl no. 4)die
»u worden gelezen als volgt
li Die ha 15 Mei een perecel in gebruik neemt,
is voordit perceel de belasring voor de 4 eerste grond
slagen voor den tijd des rlioustjaars die aan nog over
is verschuldigd."
2. Aan den belastingschul ligedie in den loop
des dienstjaars een perceel verlaat,zonder daarin
eenige roerende goederen of iemand in zijn dienst
achter te latenwordt' ontheffing verleend van zijn
aanslag naar de 4 eerste grondslagen voor den tijd
des dienstjaars die dan nog over is indien daarvan
door hem binnen den tijd van ééne maandvolgende
op die waarin hij het perceel verliet tegen bewijs
schriftelijk aangifte is gedaan ten kantore des ontvan
gers op een aldaar kosteloos verkrijgbaar biljet."
„De ontheffing wordt ook verleend over het 3 maan
de] ijksch tijdvak waarjip liet pefceel..\yprd,-verlaten in
dien de bejaetgpgplicjitigedaaj-pa doch iij, jfa# .loop
van datzelfde tijdvak, een ander perceel, waarvoor hij
belastingplichtig is in gebruik neemt."
„Bij. overlijden van den belastingplichtige treden zijl e
erfgenamen in dezelfde rechten en verplichting."
„De aangiften volgens het le en 3e lid ingediend,
worden als gewone bezwaarschriften aangemerkt en
behandeld,"
G emeente >Baad van Zierikzee
gehouden den Mei 1870.
Al de leden waren tegenwoordig behalve de heer
mr. Moolenburgh die door ongesteldheid verhinderd
wordt.
Komt in behandeling bet voorstel der commissie tot
onderzoek van het voorstel der commissie voor de
gazfabriek van het vorig verslag medegedeeld. Na
discussie is besloteu om de administratiekosten van
den directeur der gazfabriek te verhoogeri met f 100 t
onder bepaling door mr. Fokker voorgestelddat hij
mibstens f 250 zal afstaan aan dengene, die den stand
der gasmeters opneemt eu het verlere werk verricht.
Tot regent van het burger weeshuis is benoemd de
heer jhr. mr. M. J. Schuurbeqne Boeije met 9 stemmen
De openbare vergadering gaat over in eene met
gesloten deuren. Bij heropening wordt' het kohier van
den hoofdelijkei, omslag voor IS70 vastgesteld op een
bedrag van f 18483 89 hetwelk alsnog gedurende 8
dagen ter visie* zal worden 'gelegd en"1 daarna- aan Ged.
Staten ter goldhé'^WKë^^öirdéjlr'o'i^ezóndfeü':'
Hierna wordt de vergadering gesloten.
e n i .r z .i Lt t
Wettel jke Regeling: van fabrieksarbeid
van Kinderen
in.
Velen erkennen hetgeen wij tot nu toe betoogd hebben
volgaarne omdatzij hetgeen de ervaring geleerd heeft
toch niet kunnen fcegeuspreken. Maar zeggen zij„de
staat mag bij de nijverheid niet tusschen beide komen."
In het algemen is dit zeker verkeerd, vrijheid moet
regel zijn maar dat neemt niet weg dat er gewichtige
uitzonderingen kunnen bestaan, en wanneer de nood
zakelijkheid is aangetoond gemaakt moeten worden.
De nijverheid is om den mensch niet de mensch om
de nijverheid; en als de raensek in den volsten zin des
woords van zijn vroegste jeugd af, zedelijk en licha
melijk aan haar opgeofferd wordtj dan moet de. staat
omdat hij de rechten van allen te beschermen heeft,
en in de eerste plaats de persoonlijke vrijheid, tegen
krenking zulke belemmeringen stellen, dat ten minstezij die
voor zich zelf niet vermogen te zorgen, niet de slacht
offers van verkeerdelijk bevredigde winzucht worden.
De schade die de ouders en de fabrikanten door de
maatregelen die door den staat te nemen zouden zijn,
zullen lijden, mag dezen niet afschrikken, want zij zal
niet anders dan tijdelijk zijn. Doch al was zij blijvend,
dan nog zoude dit voor-den staat geenè reden zijn, in
dit geval werkeloos te blijven. Wanneer de arbeid die
de mensch verrichtzoo eenzijdig isdat hij zijne
persoonlijkheid voortdurend achteruit doet gaan en ten
laatste vernietigtdan is het verlies aan menschtn dien
tengevolge veel grooter dan de daardoor verkregen stof
felijke winst. De mensch is echter veel meer waard dan
alle aardschc goederen. „Wat baat het den mensch
zoo hij de geheele wereld zoude gewinnen en
schade lijden aan zijne ziel?" Wat heil voor den staat
en voor de menschheid als de sted.en met kostbaarheden
en schatten gevuld zijnals men overal pracht en rijk
dom ontwaart doch tevens kan wijzen op duizenden
of honderden, die van hun vroeg3t.e jeugdter wiile
dier goederen, naar lichaam en geest vermoord ziju
De staat huidige vrijheid in handel eu nijverheid
maar gedooge geene exploitatie van den eenen mensch
door den andere u, waartegenover men door eenzamen-
loop van omstandigheden machteloos geworden is.
Het tijdelijk nadeel dat handel en nijverheid door ecu
belemmering hier van mochten ondergaanschrik
ken den staat niet af: allen moet hij beschermen:
evenzeer dat rampzalige kind, dat uit de taudeu van een
of ander rad jaar in jaar uit wolvezels staat te pluizen
als den rijken ondernemer, die door zijn schatten die
raderen .doet wentelen.
Doch wij ontkennen dat er blijvende scbade voor de
ouders of voor deu fabrikant zal ontstaan omdat wij
meenen op croud der ervaring dat de tijdelijke zeer gering
is. Ontwikkelde arbeiders toch verrichten naar evenredig
heid meer en beter dan onontwikkelde en de arbeid van
hen die met verstand werken brengt meer voort. Dit
is eene waarheidniet alleen op de volwassenen maar
ook op de kinderen van toepassing en in het algemeen
kan men daarom aannemen, dat het voordeel van arbei
ders en fabrikant; door het scheppen van eene verstan
dige klasse van werklieden moet bevorderd worden.
De schade die oogenschijulijk eeledèu wordt door de
kosten van onderwijshet gemis van het arbeidsloon
der kinderen aan den eenen kant en van hun goed
kooperen arbeid aan den anderen kautzal in later tijd
ruimschoots vergoed worden. Het is eeue dwaasheid te
beweren dat ontwikkeling overal elders behalve bij
fabriekskinderen gezegende stoffelijke vruchten zoude
afwerpen.
Doch zegt men laat de staat den tijd niet voor-
uitloopen, en wachten tot ouders en fabrikant hun be
lang inzien. De ouderszijn zooals wij beweren in
eene bijkans slaafsche afuankelijkheid van den fabrikant.
Hun uitstel zal met het zijne zameuvallenen dez9
raad komt derhalve daarop nederdat men geduld
moet hebben tot de fabrikanteu geen andere dan ont
wikkelde en daarom vrije arbeiders zullen willeu gebrui
ken. Daar men aldus van de willekeur van enkelen
het heil van honderden wil laten afhangen noemen
wij dit wachten onzedelijk. Doch hoe lang zal dat wel
duren De waarheid valt niet te loochenen dat vóór de
vrijmaking der slaven in Amerika in onze bezittingen
en elders reeds lang onwederlegbaar de hoogere voor
treffelijkheid en de meerdere voordeelen van vrijen
arbeid waren aangetoonden welk een kracht heeft
het desniettemin niei gekost om de vrijmaking te ver
krijgen. Wel verre dat de arbeidgevers er .vrijwillig toe
overgingen heeft Amerika - een bloedigen oorlog mceteu
voeren. W'aar behalve onzedelijkheid, dieaaneen maatschaj -
pelijken toestand eigen is, het ouvoordeelige, het schade
lijke door zulke middelen moeten overwonnen worden,
baten eenvoudige betogen blijkbaar niet.
Met de zoo te. noemen vrijmak'ng der fabriek
arbeiders verkeert men grootendeels in het
zelfde geval. De fabrikanten werken alleen maar
bij uitzondering aan de verstandelijke ontwikkeling der
fabriekskinderen mededoor of zelf aan de fabrieken
scholen te verbinden bf de kinderen in de gelegenheid
te stellen scholen te bezoeken. De resultaten die me n
daardoor verkreeg hebben de verwachting niet teleur
gesteld. Doch het bleven altijd maar uitzonderingen
de regel is nog altijd dat fabriekskinderen niettegen
staande het inderdaad ook voor den fabrikant van nut
moet zijngeene gelegenheid hebben om hun geest te
vormen en te beschaven.
De wetgever kan evenwel met die pogingen der fa
brikanten zijn voordeel doen. De arbeid van kinderen
in fabrieken is noodig de nijverheid kan die niet
missen Doch het is onnoodig dat het tijdelijk en
eenwig bestaan van zulke schepselen door dien arbeid
geheel en al geabsorbeerd worden. Men kan door be
schaving en godsdienstzin bij hen van hun vroegste
jeugd aan te kweeken ook de schamele woning van
den fabriekarbeider .nep liefelijk aanzien geven.- Men
kan hem vormen tot een flink en voor zijn vak in
allen deele berekend manmaar tevens tot een mensch
met hoogere behoeften dan het onderhoud van een ver-;
gankelijk Iichaantf i ;ön vdie erkent en' zich bewust is^ dat
God hem dfeii' roeping en' dé plicht lieeft opgelegd om
het leven te gebruiken ook en vooral voor eene voor
bereidingvoor een hooger eeuwig'leven.
Dit hebben die enkele fabrikanten iugezicn, welke in En-
land en gelukkig ook in Nederland aan hunne fabrieken
tevens scholen verbonden hebbenzoodat de kinderen
behalve licbamelijken ook geestelijken arbeid te ver
richten hebben. Dit stelsel heeft de wetgever eenvoudig
als beginsel aan te nemenom die ongelukkige fa
briekskinderen en aldus ook het volgende geslacht van
fabriekarbeiders uit hun slaafschen toestand te bevrijden.
Zierikzee 6 Mei lieden zijn van hier 4 famiiien
te zamen uitmakende een getal vau 16 persoueu be-
hoorende tot den mingegoeden staud naar Noord-Ame-
rika verhuisd. Onder deze bevond zich eene vrouw
van 72 jaren en een kind, nog slechte 6 weken oud.
Stavenisse 3 Mei. Heden had alhier het volgend
droevig ongeluk plaats. Ten 1 ure des namiddags
vertrok van hier de veerbootom de brievenpakketten
naar Niane over te brengen. Aan boord bevonden
zich schipper L. Kanter als passagierbenevens de
beide schippersknechts E. Unlcel en P. de Rijke. Naau-
welijks was de boot van den walof de opvarendeu
zagen de stoomboot Telegraaf regt op de veerboot
aanstoomen, hoewel dezelve kort te voren aan den wal
was geweest. Zooals later bleek wilde de kapitein
eene damedie achtergebleven was nog afzetten.
Tc vergeefs deed de bemanning der veerboot alle mo
gelijke moeite om te ontwijkentengeyolge daarvan
kwam dezelve nuast de stoombootwaardoor bet zeil
blind sloeg eu de boot omkantelde. Een der schippers
knechts Pieter de Rijke een jongeling van 18 jaren
zonk weldra in de diepte weg terwijl het de beido
andere personen mogt gelukken op de Telegraaf over
te springen eu alzoo kuu leven te redden. De zak
met' de brievenpakketten werd als door een wonder
gered daar dezelve binnen in de omgekantelde boot
bleef hangen en daaruit toen de boot bij het vallen
van bet water op liet drooge kwam werd gehaald
en heden avond naar Zierikzee werd gezonden.
Het lijk van den ongelukkige is nog niet gevonden.
Het eindexamen der hoogere burgerschooleu iu
Zeeland zaL volgeus beschikking vau den commissaris
des konings in deze provincie vau 27 April.dit jaar
worden gehouden te Middelburg. In de commissie
zijn benoemd tot voorzitter dr. D. J. Steijn Parvé
inspecteur van het middelbaar onderwijs in Holland
eu Zeeland tot ledeu de heeren dr. P. Romeiju
directeurmr. E. J. KiehlJ. Vermeulen en J. J. Bel-
lingwoutleeraren aan de rijks hoogere burgerschool
te Middelburg, M. Leopold, directeur, S. C. L. Mosch
eu E. Huizinga, leeraren aan de hoogere burgerschool
te Goes dr. E. Piagetleeraar aan de hoogere bur
gerschool te RotterdamH. L. de Vries leeraar aan
de hoogere burgerschool te Dordrechten K. Mars
leeraar aan de rijks hoogere burgeischool te Gouda.
Uit het één en twintigste jaarverslag van deu
staat en de werkzaamheden der Christelijke Normaal
school te Nijmegen blijkt dat deze zoo heilzaam wer
kende inrichting zich in het afgeloopen jaar in alle
deelen gezegend heeft mogen noemen en wat den
finauciëelen toestand der vereenigiug eu wat verkregen
resultaten betreft. Sloot de rekening van 1 Maart
1869 toch met een nadeelig saldo: die van 1 Maart
1870 toont een ontvangst van f 7661.33% tegen een
uitgaaf van f 6420.67 en levert dus een bate vau
f 1240.6612 bierdoor verdwijnt grootendeels het te
kort van het vorige jaar en kan de directie het nieuwe
boekjaar met veel .minder zorg ingaan dan zich aau-
vankelijk deed verwachten. Deze gunstige financiëele
uitkomst is voor een groot gedeelte ook aan onze
stadgenooten toe te schrijven die vooral niet achter -
gebleven zijn om naar hun vermogen deze goede zaak
te steunen.
De kweekelingen die deu gevorderden ouderdom
bereikten deden met gunstig gevolg hun examen als
hulponderwijzer en vonden spoedig een gewenschten
werkkring. De bij net verslag gevoegde lijst van
oud-kweekelingen toont aan dat bijna allen thans sie
raden zijn van hun stand en dat de zegen van deze
inrichting voor het Cristelijk onderwijs vooral in onzen
tijd niet te zeer op prijs kan gesteld worden.
Wij hopen en vertrouwen dat het dan ook voortaan
niet aan hernieuwde blijfcen van belangslelling ontbre
ken zal en halen ten slotte het volgende uit het ver
slag aan om onzen lezers een denkbeeld te geven van
het werken en streven der Christelijke Normaalschool
te Nijmegen.
„Meer en meer wordt de vraag van het onderwijs