WOEISDAG ES ZATERDAG. 34 Woensdag 27 April. Binnenlandsche Tijdingen. PRIJS DER ADVERTEN TIËN. Gewone 5 cent de regel. Geboorte-, Huwelijk»- en Dood- berigtenvan 18 regels a 0,50. VERSCHIJNT: M '"1r| ABONNEMENT S-PR IJ S. Per drie maanden f 1,25 Franco per post 1,50. Inzen ding dor Advertentiiin daags te vorenvóór 10 ure 's morg Aankondigingen van openbare besturen ensa. De Burgemeester van Zierikzee breugl ter openbare kennis dat de kiezerslijsten voor leden van de Tweede Kamerde Provinciale Staten en den gemeenteraad op 20 April door hem zijn geslolen, op nieuw aangeplakt, en op de Secretarie dezer gemeente voor een ieder ter inzage zijn nedergelegd overeenkomstig art. 31 der kieswet. Wettelijke Regeling: van fabrieksarbeid van Kinderen I. "Welke voordeelen de maatschappij aan het fabrieks- J wezen te danken moge hebben, door zijne meerdere uitbreiding teekenen de schaduwzijden zich allengs 3 scherper en geven meer en meer zorg voor de toe- komst. Wij wijzen slechts op de ontzettende opeen- "j hooping van werklieden uit de laagste klassen des volks in groote steden die van niets anders dan fa- brieksarbeid leven en daartoe eenig en alleen bekwaam ff zijn. Zoolang zij werk hebben en voldoende beloond worden gaat alles goed maar zijn zij zonder arbeid omdat de fabrikant bun of geen werk kan geven, of geen booger loon wil verschaffen tengevolge waarvan zij bet werk stakendan dwaalt die broodelooze massa met- ledige magen door de straten, om door bedelarij |j| niet zelden door geweld cf misdrijven den nijpenden •houger te stillen. Gelukkig 6ehoort dit evenwel tot de uitzonderingen alleen in tijden van oorlog of tenge volge van een zaïnenloop van buitengewone omstandig heden wordt de fabrikant gedwongen zijne fabriek te doen stilstaan en de werkstakingen op groote schaal boe menigvuldig zij in de laatste jaren mogen voor komen zijn zelden vau langen duur. Aan den fabrieksarbeid zelf kleven echter jammer lijke nadeelen. Men kan bet die ongelukkige wezens, die in het vroege morgenuur de werkplaatsen binnen stroomen wel aanziendat zij naauv/elijks uitgerust zijn van den arbeid van den vorig en dag. Hun iletsen blik, bun bleek ingevallen gelaat, bun wankelendenU t.red wijzen op eene chronische afmattingwaarvoor zij bij gebrek aan goed voedsel alleen door sterk prikkelende middelen ongevoelig gemaakt worden doch beeft bet opwekkende vergif zijne werking gedaandan treedt de loomheid in al hare verschrikkelijkheid in de slappe leden terug. En geen wonder dat bet uiterlijk dier menschen zoo oiini skenbaar bun beroep aanwijst reeds van bun vroegste jeugd af, van den tijd dat zij naauwelijks loopen konden zijn zij door vader ea moeder daarheen gevoerdhebben zij in een fabriek moeten werkendag aan daguur aan uur en zelden eene andere lucht ingeademddan hun in benaauwdedompige werklocalenafgewisseld doGr vunzige ongezonde woningen werd aangeboden^ Alleen op bun gang van de fabriek naar hunne woning en terug genoten zij zuivere luchtdoch kortwant des avonds verlangen de uitgemergelde lichamen niets liever dan zoo snel mogelijk zich op een zacht bedof, en dat meestalop een hoop stroo neer te vleijenen 's morgens baast men zich na korte rust zoo spoedig mogelijk op bet werk te komen; spoedig want na het bepaalde uur is de deur geslotenen dan verdient men zulk een dag geen geld en geen eten. Doch niet alleen wordt bun lichamelijk welzijn door overspannen arbeiddoor ongenoegzaam voedseldoor sterke dranken, en bet dagelijkscli verblijf in een ver pestenden atmosfeer vernietigd zoodat zij na een leven van kommer en ellende niet zelden een vroegtijdigen dood sterven, ook kun geest kwijnt. Zoodra bet kind van den fabriekarbeider den leeftijd bereikt heeft, waarop zijne natuurgenooten ter school gezonden worden' om lezen en schrijven enz. te leer en, en zedelijk en godsdienstig ontwikkeld en gevormd te worden, begint bet een of anderen eeutoonigenlouter mecbaniscben arbeid te verrichtenwaarbij de geest zich in het minst met inspannen moet, en bet lichaam niet anders is dan eene machine. Het kind wordt bij een rad geplaatst, het ziet dat draaijen, altijd draaijen, en daarnaast an dere raderenwaarbij andere kinderen en het hoort gansche dagen gestommel en gedreun, doch van waar die beweging komt, waarom die raderen draaijen wat aldus vervaardigd wordt, waaraan bet zelf helpen moet, dat verneemt bet niet of te naauwernood. Wie zou het uitleggen de fabrikant of de opzichters de tijd is zoo kostbaar de radereu kunnen daartoe niet tot stil stand gebracht worden, en zijnzijin bewegiug,dan is er wel wat anders te doen dan bet arme fabriekskind te onder wijzen. Doch bet vraagt bet aan zijn buurmanen zal het dus te weten komen. Geen noodwant dat arme kind weet bet evenmin als die gebeele schare die gij daar ziet. Daar kronkelt eene bevolking dooreen waarvan de meeste niets anders dan levende machinen zijn. Vrijen tijd om iets anders te leeren hebben die kin deren niet: in Nederland is bun zulk een tijd door den wetgever niet gewaarborgd. Huu eenige geestesontwik keling ontvangen zij van hunne ouders en van de ge beele bevolking waaronder zij zich bewegen. Daar kent men evenwel geene hoogere begeerten dan aardappelen eten, jenever drinken en kinderen verwekkenen niet zelden loopen de gesprekken enkel over dronken schap en ontucht. Onder dien demoraliserenden invloed moet bun geest beschaafd worden, of liever wordt eiken levensvonk uitgedoofd, en alle zedelijk en godsdienstig gevoel verstompt, zoodat die arme kinderen zieb niet kiruneu voorstellen eeue andere roeping op aarde te hebben dan te werken in eene fabriek, om later als zij volwassen zijn zich eveneens aan die gruwelijke ondeug den over te kuuneu geven. Aldus wordt de geest voor het lichamelijk lijden wel ongevoelig, maar is tevens een groot gedeelte van de fabriekarbeiders in een toestand vervallen waaruit zij zicbzelven niet kunnen oprichten de ijzere wet der noodzakelijkheid dwiugt ben zoo te zijn tenzij eene hoogere macht hen te hulp kome. Niet zelden daagt die hulp van de fabrikanten zelve opdie den verschrikkelijken toestand waarin hunne arbeiders zich in waarheid, bevindeninzien. Er zijn voorbeelden, dat aan de fabriek zelve scholen verbonden zijn, leesbibliotheken en zulke inrichtingen waar de ar beiders bun geest kunnen beschaven. De fabrikanten ondervinden spoedig de voordeelen daar verstandelijk ontwikkelde arbeiders in korter tijd meer verriclden dan domme onontwikkelde, die geheel den tijd dat een mensch dagelijks werken kan aan niets anders dan licbamelijken arbeid besteden. Doch dit zijn loffelijke uitzonderingen en kleine fabrikanten kunnen hierin Diet navolgen. Het gaat ia de fabriekswereld meestal zoodat de fabrikant tegen den laagst mogelijkeu prijs bet meest licbamelijken arbeid tracht te verkrijgen. Hij wordt hierin door de omstandig heid dat de fabriekarbeiders maar ééuesoort arbeid kunnen verrichten al bijzonder geholpen, waut de werklieden bangen zoodoeude grootendeels van hem af Tot veel arbeid is de lichaamskracht van een kind voldoende die arbeid kan aldus goedkoopersoms beteraltijd even goed als door volwassenen volbracht worden; en het is dan in bet voordeel van den fabrikant daartoe kinderen te gebruiken. Dat is ook bet voordeel der ouders, want nu verdient geheel bet gezin geld, de kinderen belpeu mede en brengen dikwijls zooveel in buis, dat er voor vader nog wel een Hinken borrel af kan. Voor fabrikant en ouders is bet dus vau belang dat die kinderen zooveel mogelijk doen en dus eiken dag zoo lang mogelijk werken. Nu kan men die ouders wel onmeuschelijk noemendoch dan vergeet men dat zij van hunne ouders ook zoo behahdeld zijnen dat bet loon dat zij trekken niet zelden zóo laag isdat zij er niet van kunnen levenalthans bunrie kinderen niet mede van onderhouden. En al konden zij datdan is de verleiding voor hen niet gering om zonder dat zij er iets voor uitgevoerd hebben wekelijks een aardigen stuiver binnen te krijgen. Men zieter is als het ware een cirkel gevormd waarin de fabriekarbeider van zijn vroegste jeugd af rondgeslingerd wordt, als kind wordt bij door zijne ouders en den fabrikant geëxploiteerdlater als vol wassene nog door den fabrikant en exploiteert bij op zijn beurt zijne kinderen. Van hem zelf kan on mogelijk het initiatief om zijn toestand te verbeteren uitham. Zijn gebeele levensloop beeft hem als bef; wa'e tot een slaaf gemaakt; slechts in naam kan bij vrij beschouwd worden. Evenmin als nu emanci patie van slaven van ben zelf ooit uitgegaan is, kan men de vrijmaking der fabriekarbeiders van hen zelf verwachten, en als de fabriekanten dat niet doen moet de staat die taak op zich nemen. Wij zullen dit trachten te outvrikkelen. Vooraf moeten wij evenwel waarschuwen dat men onze beschrijving van de fabriekarbeiders niet als absoluut geldig mag beschouwen. Lang niet overal is bun toestand zoo ongelukkig, in vele fabrieken is b. v. voor den arbeid van kinderen geen plaats, en kan men in bet algemeen niet op zulke treurige feiteu wijzen. Docli omdat dit zoo is moet men niet de handen werkeloos in den schoot leggende zeggen: „hetzal in die andere fabrieken ook wel langzamerhand zoo worden." Dat bet tegenwoordig zoo ver gekomen is, is al erg genoeg; langzamerhand kan zeer Iaug duren en wanneer de feiten op hoog'e onwaarschijnlijkheid wijzenis bet onverantwoordelijk die armoede en dat gebrek, dat lichamelijke eü geeste lijk kwijnen dat zoo hoog gestegen is dat alle wils kracht vernietigd is, lijdelijk aan te zien, vooral als de middelen om een gelukkigen toestand voor die parias in de maatschappij te bereiden ondubbelzinnig aange wezen zijn Doch de feiten wijzen niet op eene ver mindering der kwaal. Bij den vooruitgang vau handel en nijverheid kan men duidelijk op eene toenemende productieop meerdere fabrieken meer fabrieksarbeid 'wijzente meer daar veel van betgeen vroeger tot de bandwerks- en ambachtsnijverheid behoorde op bet :gebied van bet fabriekswezen is overgebracht'zoodat dit in alle opzichten eene nog grootere uitbreiding tegemoet gaat. (Wordt vervolgd.) Zierikzee 25 April. Naar wij vernemen is de long ziekte onder het rundvee uitgebroken op de hofstede van de wed. L. Boot, te Kapelle in Duiveland. Een door die ziekte aangetast beest is reeds afgemaakt terwijl bet overige rundvee ten getale van 20 stuks waarschijnlijk onteigend en afgemaakt, zullen worden. Op de hofstede van C. Koopman in diezelfde ge meente zijn waarschijnlijk mede eenige koeijen door die ziekte aangetast. Door mr. A. H. Yerster kantonrechter te Boxtel is concessie aangevraagd voor den aanleg en de ex ploitatie van een r poorweg van Brouwershaven over Kerkwerve ZierikzeeNieuwerkerk OosterlandZijpe, St. Philipsland Dintcloord en Fijuaard naar Zeven bergen in aansluiting met den ontworpen spoorweg van Zevenbergen door de Langstraat naar 5s Hertogen bosch. Kerkwerve, 25 April. Op den 25en April 1845 werden in deze gemeente de vier volgende huwelijken voltrokken: 1. Pieter Berrevoets met Neeltje Verton; 2. I lubrecht Natte met Lena Scbarre3. Joost Botte met Willemina Kloet; en 4. Cornells Strooband met Jacomina Biugel'oerg. Deze personen zijn allen nog in deze gemeente woonachtig en hebben beden bun vijf-en-twiutig-jarig huwelijksfeest gevierd. Voorzeker wel eene bijzonderheid eu dat op eene bevolking van slechts 000 zielen. Wilhelminadorp 27 April. Tot or.s groot genoe gen kunnen wij mededeelen dat de persoon vau wien wij onlangs melddendat. hij zoo ernstig door een stier verwond wasdat men voor bet behoud vau zijn leven vreesde ouder behandeling van den bekwamen dochter J. C. Goemanszóó in beterschap is toegenomen dat hij buiten gevaar kan geacht worden. Dit ongeluk is dus beter afgeloopen dan men aanvankelijk durfde gelooven. N. G. C. Het beeft Z. M. behaagd, bij besluit van 22 dezer, no. 28, Z. K. Willem Alexander Karei Hendrik Erederik, prins der Nederlanden te bevorderen tot luit. ter zee le klasse a la suite en Z. K. H. tegelijker tijd benoemd tot kapitein bij de bataillons jagers van bet reg. grenadiers en jagers a la suite van bet corps tot kapitein bij het reg. rijdende artillerie a la suite van bet corps en tot rid meester bij bet 4e reg. huzaren a la suite van bet corps. Bij koninklijk besluit van den 21 dezer is de adelborst 1ste klasse H. C. E. van Ysselsteijn dieneude bij bet eskader in Oost-Indic eervol uit den zeedienst ontslagen met den laatsteu der maand waarin dat besluit te zijner kennis zal zijn gebracht. Z. M. de koning de verdiensten willende erkennen en beloonen van de officieren en schepelingen der zee macht en van de officieren en onderofficieren te St. George d'Elmina die gedurende de maanden November en December 1SG9 en Januari 1870 bij de krijgsopeia- tiën van Guinea zich bijzonder hebben onderscheiden beeft goedgevonden o. a. te bepalen dat bij afzonder lijke dagorder zoowel hier te lande als in de over- zeescbe bezittingen eei vol zal worden vermeld de adelborst lste klasse «T. A.- ÏOoelcterwijl aan allen die deel hebben genomen aan deze krijgsverrichtingen liet eereteeken ingesteld bij kon, besluit van 19 Eebruari 1869 zal worden uitgereiktterwijl op de bijbeboorende gesp zal worden gegraveerd: Guinea 18691870. De geruchten omtrent een wijziging in bet mi nisterie houden aan. Niet alleen de minister van oorlog, maar ook die van buitenlandscbe zaken en van justitie zouden aftreden en vervangen wordende eerstge noemde door graaf van Bylandtlid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal en de laatstgenoemde door den beer mr. J. J, van Meerbekeraadsheer in bet provinciaal gerechtshof in Noord-Holland. (A. C.) Gisteren avond omstreeks 9 Vj uur bemerkten de naaste buren van den broodbakker ICosmauin den Langen delft dat bet achtergedeelte van diens buis in brand stond. Spoedig verspreide zich bet bericht daar van door de gemeente maar nog spoediger baanden de vernielende vlammen ziclt een weg Weldra stond dan ook bet gebeele huiswaarvan de bewoners afwezig waren geheel in branden deelde liet vuur zich mede aan liet daarnaast staande buis van den secretaris dezer gemeente, mr. G. N. de Stoppelaar, die ter naauwernood gelegenheid bad een gedeelte zijner pa pieren en voorwerpen waaraan bij de meeste waaide hechttein veiligheid te brengen. Niet lang toch duurde bet of de toegang naar zijn bovenhuis werd door de vorderingen van den brand ontoegankelijk zoodat de pogingen tot redding daar moesten worden opgegeven. Ook dit buis is tot den grond afgebrand en vernield. Het meest dreigende aanzien had de brand toen van bet onbewoonde buis van den beer Bijleveld een der makelaars vlam vatteen meu al gemeen onderstelde dat de oorzaak daarvan binnens buis moest gezocht worden zoodat het te verwachten was dat men ook daar de vlammen bet dak zou zieu uitslaan. Het scheen echter dat deze makelaar door de gloeihitte der vlammen die van bulten woedden bad vuur gevat bewondering wekte A. Vergouwen die boven op bet dak gedurende geruimen tijd aan bet grootsto gevaar was blootgesteld en onvermoeid was in zijne pogingen om bet brandende hout te doen naar beneden storten. Zoodra dit gelukt was kou dan ook bet gevaar voor dat buis als geweken worden beschouwdwant bet gedeeBe van liet dak waaraan de vlam zich reeds bad medegedeeld werd nu spoedig gebluscnt. Tusschen dit buis en dat van den beer de Stoppelaar s<aat slechts één gebouw, dat wel veel schade beeft bekomenmaar niet is in den brand geraakt. Het buis aau de andere zijde van bet eerst brandende perceel gelegenbeeft evenals de huizen aau de overzijde veel geleden. Totaal vernield zijn slechts twee gebouwenen de omvang vau den ramp mag dus nog gering geacht worden in verhouding tot de vrees die men, niet zonder grond, in den aanvang omtrent de uitbreiding die hij erlangen zou koesterde. Zooals bet gewoonlijk gaathebben velen schade bekomen door ondoelmatig aangewende middelen om voorwerpen in veiligheid te brengen en door de over haasting waarmede men trachtte te redden hetgeen men meende bedreigd werd maar aan de andere zijde moet bet aan de bereidwilligheid van vele ingezetenen om met de brandweer mede te werken worden toe geschrevendat men den brand heeft kunnen bedwin gen al ware ook meer eenheid bij bet verlecnen van hulp wellicht wenschelijk geweest. Het buis van den bakker Rosman was evenals de woning en de inboedel van den beer de Stoppelaar verzekerd bij de maalscbappij van algemeene assurantie tegen gevaren van brand, gevestigd te Brussel, agent alhier de beer D. de Oude. De inboedel van den beer Kosman was verzekerd bij de maagdenburger brandborgmaatsehappij agent alhier de heer D. J. van der Horst Serlé. Het totaal der geleden schade wordt zeer globaal op ongeveer f 32,000 begroot. M. C, Eiland Voorne 21 April. Heden werd op bet erfhuis van den beer Koyck te Spijkenisse een kalf van nog geen dag oud verkocht voor f 23. Voor eenigen tijd is een nitro-glycerine fabriek nabij hot Amerikaanscbe dorp Hackensack in de lucht gesprongen. De gebeele inrichting werd letterlijk ver nield. Vier arbeiders, alle Nederlanders, geboortig uit bet eiland Flakkeeverloren daarbij het leven nl. Leeaaert Bui ter 27 jaren, Herman Meyer, 35 jaren, Bastiaan Kooiman en Richard Henckes18 jarenoud. Buenos Ayres 17 Maart. Den 9den dezer hebben wij bier een zware orkaan gehad9 Dertig- schepen zijn op strand geworpen en meir dan vijftig personen ver loren bierbij bet leven. De Nieuwe Goessche Courant betoogt naar aan leiding van de afschaffing vau de art. 414416 van bet Wetboek van Strafrecht, (waarbij werkstakingen strafbaar gesteld worden), waarop door Mr. van Houten in de Tweede Kamer en in eene brochure zeer wordt aangedrongendat die beer tegen bepalingen te velde trekt die zooals zij daar luiden door niemand meer in bescherming worden genomen. De eventuele overwinning I

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Courant | 1870 | | pagina 1