W°. 18
Zaterdag 28 September
1867
WOENSDAGEN ZATERDAG.
Binnenlandsche Tijdingen.
)r£.
ZIERIKZEESCHE CURRANT
PRIJS DER ADVERTENTIE N.
Gewone 10 cent de regel. Geboorte- Huwelijks- en
Doodberigten van 1 6 regels if 1 behalve het zegelregt
VERSCHIJNT:
ABONN E M E N T S P Rij S.
'Per drie maanden f2,00— Franco per post f 2,25. Inaen-
ding der Advertentiên daags te voren voor 10 ure'sinorg.
UITTREKSEL uit liet verslag van den toestand der
provincie Zeeland door Gedeputeerde Staten
uitgebragt aan de Provinciale Staten in de.
Zomervergadering van 1867.
(Vervolg van ons vorig nonimer.)
Hooidsiuk XV.
1IT. Handel en Scheepvaart.
a. Binnenlandsche handel.
Markten.
P.Mialve enz.
Zierikzee. l)e binnenlandsclie handel was hier iets
minder "levendig dan ten vorigen jare.
I)c hoeveelheid afgeleverde zeik as ch bedroeg 2839
tonnen en de zuivere opbrengst "daarvan 11196,15
tegen 4176 tonnen en 16335,65 in 1865.
De euz.
Zierikzee. De in- en uitvoer was hier als volgt
Bier uitvoer 63040 kannen Cement (Portland)
invoer, 9250 ponden; Granen en Peulvruchtenuitvoer
ft 6000 mudden Hooiuitvoer 2000 ponden Bout,
Sparren uitvoer 26655 stuks IJzer (Ruw) invoer
105000 ponden Idem (Ond) uitvoer 230000 ponden
Klei (Vuurvaste) invoer 7000 ponden Lijnzaad uit
voer 200 mudden Olie (Vitriool) invoer 122000 pon
den Steen (Gebakken en Pannen) invoer 265500 pon
den Steenkolen invoer 8952000 ponden Vellen
uitvoer 12389 stuks Vlas (Geroot en gezwingeld) uit
voer 16.570 ponden Vleesch (Gezoute en gerookt) uit
voer 2996 ponden Vruchten (Boi m- en Veld-) uitvoer
3200 mudden Zout (Ruw) invoer 22"52096 ponden
Idem (Geraffineerd) uitvoer 6100 ponden.
Te Bruinisse had de oesteihandel eene meerdere uit
gebreidheid dan in 1865. De invoer van zaai-oesters
bedroeg ongeveer 8 millioen stuks. De verzending naar
Belgie is in .1866 veel vermeerderd doch die naar
Duitschland was merkelijk minderterwijl naar Enge
land geen uitvoer plaats had.
De hoedanigheid der oesters was voldoende. De
prijs was bij den aanvang der verzendingen 15
doch steeg opvolgelijk tot 30 per 1000 de midden-
prijs kan geacht worden veel hooger te zijn geweest
dan ten. vorigen jare.
Wij enz.
e. Werven en Scheepsbouw.
Te enz.
De werven „De goede intentie" en „De stads Com-
mcrciewerf tc Zierikzee bleven ook in 1866 geheel
buiten werking.
Op enz.
f. Getal schepen van 10 tonnen en meer. in de pro
vincie te huis behöorende.
Het getal der bedoelde vaartuigen bedraagtals
Te Brouwershaven 12 te Bruinisse S3 te Burgh
10 te Dreischor 2 te Oosterland 1 te Ouwerkerk
•1 te Zierikzee 37 enz.
g. lleederijen Compacten Schippersgilden Zee-
mans-collegiën.
Te enz.
Ook te Zierikzee worden drie reederijen aangetroffen.
Zes zeeschepen gezamenlijk 3173 tonnen metende
zijn van daar in de vaart.
Compacten enz.
Hootdstuk XVI#
Inrigtingen in verband met den handel en andere
bedrijveti.
a. Maten en Gewigten.
Handhaving der daarop bestaande verordeningen.
Getal overtredingen.
Het toezigt op de naleving der bedoelde verordenin
gen kan als voldoende worden beschouwd ook van de
zijde der ingezetenen worden die verordeningen over
het algemeen behoorlijk nagekomen.
Door de verschillende kantougeregteu werden 36 per
sonen wegens overtreding dier verordeningen tot
geldboeten veroordeeld als
in het arrondissement Zierikzee, 9 enz.
Opbrengst van den ijk.
Wegens ijkloon werd ontvangen
iu het ijk-avrondissement Zierikzee, f 1193,97 tegen
1238,54s in 1865 enz.
b. Middelen van vervoer te water.
In 1866 werden, bij beschikkingen van den minister
van binnenlandsche zaken de volgende vergunningen
verleend te weten
aan enz.
Door den heer mr. J. M. Isebree Moens te Zierikzee
werd van de liem verleende concessie voor eene stoom-
bootdienst tusschen Zierikzee en Rotterdam waarvan
in ons verslag melding werd gemaakt afgezien.
De enz.
Op een adres van de directie der spoorboot-maat
schappij van Middelburgstrekkende om voor bet in
stand houden barer stoombootdienstbijdragen uit de
provinciale fondsen te erlangenwerd door U den
19den Julij 1866 besloten aan baar een subsidie te
verleenen van ƒ2000, over het 1ste halljaar 1866
van ƒ40 per reis naar Tholen of naar Zierikzee en
terug in het 2de halfjaar 1866 met dien verstande
dat deze subsidiën over dat tijdvak te zamen niet meer
zullen -bedragen dan 6000 en van 30 per reis
naar Tholen of naar Zierikzee en terug in de jaren
1867 en 1868 zoodanig dat deze subsidiën over elk
dier jaren te zamen niet meer zullen bedragen dan f S00.
Hieraan werd verder door Ui de bepaling verbonden dat,
wanneer de opbrengst der vrachten over één of meer
der voorschreven drié jaren, meer dan 15000 mogt
bedragen alsdan de helft van het meerdere bedrag zal
worden gekort van de subsidiën over dat jaar.
Wegens 111 reizen is over het 2de halfjaar 1866
ingevolge bovengemeld besluiteene som van 4440
als subsidie uitbetaald.
Nopens enz.
c. Middelen van vervoer te lande.
In 1866 weiden 2 vergunningen verleend voor
wager diensten als
eene tot vervoer van goederen tusschen Bruinisse
Oosterland Nieuwerkerk en Zierikzee en
eene enz.
Staking van de dienst had plaats van eene wagen-
dienst tusschen Oostburg en Maldegemtusschen
BruinisseOosterland Nieuwerkerk en Zierikzee
tusscheii Axel en Neuzen tusschen Middelburg en
Vecre en tusschen Cadzand Zuidzande en Sluis.
In enz.
d. Agentschappen der Ncderlandsche Bank. Banken
en crediet-tnrighngen. Verzekerings-maatschappijen
Handels-agenten. Makelaars. Beurzen. Geldmarkten
Fondsen-handel.
Het agentschap der Nederlandsche Bank te Middelburg
is het eenige 't. welk .in de provincie wordt aangetrof
fen correspondenten van de bank zijn gevestigd te
Axeltc Goes te Oöstburgte Tholen en te Zierikzee.
In enz.
Te Zierikzee is gevestigd eene maatschappij tot ver
zekering van eigendommeu tegen brandschade. Ook
bevinden zich daar correspondenten van vele andere
soortgelijke maatschappijen
Het enz.
-•'--Te Brouwershaven bevinden zich twee- -ggenten van
de Nederlandsche Handel-maatschappij.
Te enz.
- Genaderd aan het einde van ons verslag durven wij
vertrouwen dat wij iu uwe schatting daarmede voor
zooveel het jaar 1866 betreftaan de ons bij art. 162
der provinciale wet opgelegde verpligting naar behooren
zullen hebben voldaan.
Aldus vastgesteld te Middelburgden 21 Junij 1867.
De Gedeputeerde Staten van Zeeland
ID W. VAN LIJNDEN Voorzitter.
S. VAN DER SWALME Griffier.
Zierikzee 27 September 1867. De stoombooten
Telegraaf en Zuid-Beveland zijn gisteren op de hoogte
van Stavenisse in aanvaring geweest en hebben elkander
nog al belangrijke schade toegebragt. Onderscheidene
passagiers zijn daarbij gekwetst. De reis is echter door
de beide booteii kunnen worden voortgezet.
Blijkens eene mededeeling van Zr. Ms. konsul-
generaal te Lissabon dd. 17 September is thans de
haven van Rotterdam verklaard als besmet van chöléra,
én zijn dientengevolge de schepen van daar na den 20
Augustus vertrokken in de portugesche havens naar
omstandigheden aan eene strengere epiarantaine dan te
voren onderworpen terwijl de overige havens van
Nederland als verdacht verklaard en de schepen na
denzclfdon datum van daar vertrokkenin Portugal
aan eene observatie van drie dagen onderworpen zijn.
(St.-Ct.)
Zekere Suudo die weldra het huis van arrest te
Dordrecht zou verlaten waarin hij voor eene maand
eenzaam opgesloten was ter zake van mishandeling
heeft, zich door verworging van liet leven beroofd.
Men meldt uit 's Gravenhage van 24 dezer. Gis
teren avond wilde zekere S.wonende aan den Zuid-
Oost-Buitensingel zich met een geladen schuttersgeweer
van het leven berooveu. Reeds was hij bezig daartoe
toebereidselen te maken doch gelukkig werd hij door
de policie nog bij tijds in zijn voornemen verhinderd
het geweer is hem afgenomen.
Een andere S is zich gisteren vrijwillig bij de policie
komen aangeveu en heeft zich in hare handen gesteld;
zich zeiven beschuldigende van gepleegd misbruik van
vertrouwenterwijl nog een derde S. gisteren door de
policie is aangehouden onder verdenking van diefstal.,
De regtbank te Leeuwarden heeft een persoon
tot drie maanden gevangenisstraf veroordeeld omdat
hij een door hem op de markt aldaar gevonden munt
biljet van f 50 te kwader trouw zich toegeëigend had. 1
Te Kampen is de vorige week op last van den
commissaris van politie de ter markt aangevoerde boter
gewogen en gebleken dat die van zes boerinnen te ligt
was. De boter fs in beslag genomen en tegen bedoelde
vrouwen is proces-verbaal opgemaakt.
De tamboer V. van het te Bergen op Zoom in
garnizoen liggend 6de regiment inf. verliet jl. Donder
dag des morgens met de reveille(ten 5 ure) de
kazerne met het doel te deserteren tot dat einde had
hij zich van een dubbel stel onder- en bovenkleederen,
alsmede van een witten pantalon blaauwe kiel en
burger-pet voorzien. Naar het schijnt had hij plan
zich over Belgie uit de voeten te maken onder het
naburig Ossendrecht ontmoette hij twee hem onbekende
personen met wie hij spoedig in gesprek geraakte. Al
pratende verzocht hij hen voor'zeer geringe som een
stel kleêren van hem te koopendaar hem dit in het
marcheren zeer hinderlijk was. Deze personen waren
met zijn plan zeer ingenomen hoorden hem tot in de
fijnste bijzonderheden uiten toen hij niets meer mede
te deelen had vonden zij het beter dat hij met hen
eerst mede naar Bergen op Zoom teruggingaangezien
zij van Ineening waren dat men bij het regiment zijn
gevoelen niet zou deelen. Bij liet vernemen van deze
vreemde uitdrukkingen trok hij natuurlijk een vreemd
gezigtdoch er viel niets aan te doenwant de hem
onbekende personen waren niemand anders dan twee
der hier gestationeerde brigade koninkl. marechauseés.
Ten 8 J/2 lire was de mislukte deserteur reeds behouden
en hem verblijf bezorgd in het huis van burgerlijke en
militaire verzekering. Later zal hij voor den krijgs
raad. moeten teregtstaan.
Men meldt uit Rotterdam van 24 dezer
Voor de arrondissements-regtbank alhier werd heden
de volgende zaak niet zonder belang behandeld
P. E. van Santen Kolft'apotheker te dezer stedestond
namelijk teregtaangeklaagd van het in zijne apotheek
voorhanden hebben van geneesmiddelen niet in de
Pharmacopca Neerlandica opgenoemd of zonder opschrift
volgens welk voorschrift zij vervaardigd zijn. Uit de
verklaring van twee getuigen leden van den genees
kundigen raad van Zuid-Holland resulteerde dat de
beklaagde in zijne apotheek voorhanden had biscuits
öliviersen andere dergelijke middelen. De beklaagde
erkende het feit. Door het openbaar ministerie werd
gerekwireerd veroordeeling van den beklaagde tot eene
boete van ƒ10. De heer mr. P. G. Hoynck van
Papendrecht heeft daarop in eene uitgewerkte pleitrede
let onhoudbare der aanklagt trachten aan te toonen
waarbij hij beweerde dat men de zelfstandigheid der
apothekers wilde onderdrukken. Hij wees op Frankrijk,
waar die geneesmiddelen niet alleen getolereerd maar
zelfs door de regering onderzocht worden 'en de verkoop
daarvan begunstigd. Pleiter achtte het ook in het
belang der algemeene gezondheid b. v. op dorpen of
gehuchtenwaar dikwijls uren in den omtrek geen
geneesheer te krijgen iszouden deze remèdes secretes
zeer veel nut kunnen stichten. Pleiter exhibeerde aan
de regtbank verschillende aanwijzingen van geneesheeren,
zoo van hier als elders welke die geneesmiddelen aan
bevelen hij haalde aan een keizerlijk decreet van 1810,
waarbij de verkoop daarvan eveneens veroorloofd is
voorts beweerde hij dat uit de geneeskundige wet van.
1865 niet zou zijn af te leiden'-liet verbod om die
geneesmiddelen te verkoopenterwijl het alleen aan
den geneeskundigen raad te wijten is dat de beklaagde
vervolgd wordtals willende niet dat de apothekers
eenigzins zelfstandig handelen. De substituut-officier van
justitie de heer mr. Patijnrekende zich na de laatste
woorden van den geachten pleiter verpligt- de geschie
denis dezer procedure mede te deelen iets wat hij anders
niet zou gedaan hebben. Deze zaak is niet kwestieus;
wat de feiten betreftde getuigen verklaren volledig
de beklaagde ontkent niethet is alleen eene regts-
kwestie. Nu wenschte men ten opzigte daarvan eene
afdoende regterlijke decisie te verkrijgen om tot de
wetenschap te geraken of men zulke zaken al dan niet
kan vervolgen. In overleg, met het O. M. te 's Graven
hage was bij de regtbanlc aldaar eene dergelijke zaak
aanhangig gemaakt, waarop door een zamenloop van
omstandigheden geene voldoende decisie was gevolgd
waarop men zich kon beroepen en deze nu wenschte
men te provoceren. Hij wil den verdediger niet volgen
in zijn uitvoerig pleidooi wat betreft het keizerlijk
decreet en de overige aangehaalde besluiten wijst hij
alleen op de wet van 1865 waarbij dergelijke besluiten,
in strijd met die wet worden te niet gedaan. Ook
wil hij zich niet verdiepen in de kwestie van het al of
niet wcnsclielijke van den verkoop dier remèdes secrètes;
de vraag is alleen of de apothekers die mogen ver
koopen hetgeen hij ontkennend beantwoord. Hij per
sisteert derhalve bij zijn genomen rekwisitoir. De
uitspraak is door de regtbank op 1 October a. s.
bepaald.
Omtrent de ongeregeldheden die dezer dagen fo-
Enschede hebben plaats gehad schrijft men uit die
gemeente het- volgende
„Gij vraagt mij zoo belangstellend hoe het mij gaat?
Wat denkt ge dan Gij stelt u mij zeker zoo wat half
en half gesteenigd voor in mijn huis alle glazen stuk
geslagen alles overhoop en ontredderd. Kom kom
stel u die dwaasheden uit 't hoofd. Wat meer zegt,
niemand is molest aangedaan die niet onmiddellijk in
de zaak betrokken was. Algemeen liceft de verbeelding
de dingen erger doen voorstellen dan ze waren. Mij
dunkteen Hollander kan een berigt van oproer niet
lezen zonder te ijzen een sigaar of pijp op te steken
in zijn handen te wrijven dat hij in dit geval geen
achterhoeker is en bij gelegenheid de zaak te ver-
grooten. Ook hebben velen het gebeurde te Almelo
en te Enschede allergenoegelijkst verward. US'el is het
.mogelijk dat het oproertje te Almelo de handen in
Enschede wat eerder naar de steenen heeft doen
grijpen maar overigens bestaat er geen het minste
verband tusschen het een en het ander. In Almelo
was het de kermis en daarmee- heeft Enschede's rumoer
niets te maken. De kermis is hier integendeel rustig
afgeloopen. Om 11 uren moesten de kroegen en her
bergen ouder gewoonte gesloten worden en dit is
geschied zonder eenigen tegenstand te ontmoeten. Neen
hier is het de oprigting van een ziekenfonds die aan
leiding gegeven heeft tot het oproertje waarvan de
dagbladen in den laatsten tijd hebben gewaagd. Vroeger
hadden enkele fabrieken afzonderlijke ziekenfondsen.
De werkman liet wekelijks iets staan'had daarvoor
vrij docter en apotheker en ontving in zijne ziekte
's wreeks iets toe. Hoeveel en hoe lang Dit hing na
tuurlijk af van de bepalingen in iedere fabriek daarvoor
gemaakt. Niet allen hadden dergelijke fondsen boven
dien waren die fondsen niet altijd toereikend om in do
behoeften te voorzien. Daarom wilden de fabriekanten
de zaak nu eens voor goed aanpakken en besloten een
algemeen ziekenfonds op te rigten waaraan alle ar
beiders zouden deelnemen en dat natuurlijk door zijne
meerdere financiële krachten beter en doelmatiger zou
werken. Men zag om naar het best werkend stelsel
en koos dat van de heeren Dolfus te Mifillhouse. Vol
gens dit stelsel bestaat het bestuur van het fonds uit
een zeker aantal leden uit de arbeiders door de ar
beiders gekozen waaraan eene commissie uit de fa
brieken met het oog op de kas is toegevoegd. Een
drietal doctoren werd voorgesteldéén natuurlijk go-
kozen. Een directeur belast met de administratie
werd tevens aangewezen en een paar boden benoemd»
Ieder werkman zou nu wekelijks iets laten staan; daar
voor heeft hij in geval van ziekte vrij doctor en medi
cijnen plus het dubbele vau zijn inleggeld per dag.
Of dit in geval van slepende ziekten slechts gedurende
zekeren termijn wordt volgehoudenis mij onbekend.-
Ook meen ik wel dat de subsidie eerst begint met den
3en dag der ziekte om alle misbruik te voorkomen.
Op Enschede met een plus minus 1700 arbeiders toe
gepast werd het minimum der inleggelden op 8 cent
per week, het tractement des doctors op ƒ850 dat
van den directeur op 500 bepaald. Hoeveel iedere
bode ontvangtweet ik niet't doet ook weinig ter
;en-
met
be
zoop
upsf 9
een
kis/e
bun
zij
net
V-I
ds
et
et
?d
ifi
°l
,«ts
t.
a vc
booi
alite
wij.
jaa!
tcg,
5 VC
jes
ioo.
,ette
s de
in va
de
anl
val
to J
al
De|
t dl
lv(i
alel
>tl'
rlijl
ver
gen
vai
zal
n ofl
ilijkl
-lijfc
