Zaturdag 4 Augustus.
1860
WOENSDAG ZATURDAG.
r
"iKSTilRKS IWHMSTRATIP
IA
BINNENLAND
rJimI#
ZIERIKZEESKOIMNT
A BONN E HEN TS-PRIJS.
Per drie maanden f 2,00. Franco per post f 2,25.
Inzending der Advert.daagste voren, voorlO ure 'smorgens.
VERS CHIJN T:
6j/8*
7
UITTREKSEL ait het verslag van den toe
stand der provincie Zeeland, door Gede
puteerde Staten uitgebragt aan de Provin
ciale Statenin de zomervergadering
van 1860.
fFcrttolff.J
HOOFDSTUK IV.
Onder enz
Bij de runderen werden geenc algemeen heerschende ziekten
bespeurd doch de besmettelijke longziekte vertoonde zich
in den loop van het joar in drie in onderscheidene deelen
der provincie gelegene gemeenten.
In de eente helft van Maart werden de runderen van J. de
Bidderonder Noordgouwe door die ziekte aangetast. Na
dat de lijkopening van een gedooden os allen twijfel aan het
bestaan der kwaal had weggenomen werd de onteigening en
afmaking der overige op den stal aanwezige runderen ten
netale van zes en twintig, door ons bevolen.
Ongeveer enz.
HOOFDSTUK V.
NATIONALE MILITIE EN SCHUTTERIJEN.
a. Nationale Militie.
Voor de loting des loopenden jaars hebben zich doen in
schrijven 1723 jongelingen zijnde 121 minder dan in 1859.
Van enz.
b. Schutterij en.
Voor zoover bekend is worden de werkzaamheden betreffende
de schutterijen over het algemeen met zorg verrigt. Omtrent
den toestand zoo der dienstdoende als rustende sehutterijen
welke bevredigend blijftvalt niets bijzonders te melden.
De kaders van officieren en on der-officieren worden zoo
veel mogelijk voltallig gehouden. Mogt de vervulling van
vacaturen al eens bezwaar ontmoeten dan is zulks een gevolg
van het gebrek aan geschikt personeel, en bepaalt zich bij
een enkel bataillon der rustende schutterij.
Verandering in het personeel der kommandanten heeft er
sedert ons vorig verslag geen plaats gehad.
Op enz.
HOOFDSTUK VII.
ONDERWIJS KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN,
a. Scholen voor lager onderwijs.
Wij zullen omtrent het aangelegen onderwerp verslag doen
zoo ver dit onder ons bereik ligt.
Deze opmerking meenen wij te moeten laten vooraf gaan
omdat Je ons in afschrift mede te deelen beredeneerde jaar
verslagen der schoolopzieners over 1859, bedoeld bij art. 65
der wet op het lager onderwijs van den 13 Augustus 1857
(Staatsblad no. 103), een voornaam deel van de bouwstoffen
voor dit hoofdstuk moeten uitmaken en dat van den school
opziener in het zesde schooldistrict ons bij het opmaken van
het hoofdstuk omstreeks de hclfl der maand Junij nog niet
was toegezonden. Hierbij komt nog dat in het derde en vijfde
schooldistrict eerst onlangs in het loopende jaar nieuwe school
opzieners zijn opgetreden. Het moet hun volkomen worden
toegestemd dat het voor hen hoogst moeijelijk viel een verslag
te leveren dat over een tijdvak loopt waarin zij die betrek
king nog niet bekleedden, dat alzoo niet kan gegrond zijn op
persoonlijke bevinding of ei varing, maaralleen was zamen te
stellen uit schriftelijke bescheiden van hunne voorgaugers en
van de plaatselijke schoolcommissiën.
Voor zoo ver wij uit het ons medegedeelde kunnen oordee-
len dan heeft het lager onderwijs zoo gewoon als meer uit
gebreid. onder de werking der aangehaalde wet in 1859
weinig of geene verandering ondergaan. Het was trouwens
ook niet te verwachten, dat een zoo kort tijdsbestek, als
sedert 1858, toen de wet in werking trad, is verloopen
veel zou wijzigen In het algemeen genomen schijnt l.et lager
onderwijs als voldoende of vrij voldoende le kunnen worden
aangemerkt.
Wat de verschillende vakken (art. 1 der wet) meer in het bij
zonder betreft, hier en daar werd in sommigen daarvan eenige
vooruitgang opgemaakt In andere echter was nog veel te
verbeteren dit geldt voornamenlijk de beginselen der vorm
leer en die der kennis van de natuur. Er zijn wel scholen waarop
die vakken voldoende en mtt vrucht worden behaudeld zelfs
noemt de schoolopziener in het vierde schooldistrict het onder
wijs in de beginselen van de kennis der natuur in zijn district
goedmaar daarentegen worden er vele scholen gevonden
waarop het onderwijs in de beide vakkenveel te wenschen
overlaat omdat de onderwijzers er zich nog niet in
te huis gevoelen en dus geen doelmatig onderrigi kunnen
geven; terwijl zij op onderscheidene scholen, onder anderen
op eenige openbare scholen in het vijfde schooldistrictniet
worden onderwezen, gelijk op twee daarvan met het zingen
evenzeer het geval is.
Gebrek aan een geschikt hand- en leerboek ingerigt naar
den geest der wet, wordt, wat de beginselen van de kennis
der natuur betreftbeschouwd als veel bij te dragen tot het
minder slagen in gemeld vakterwijlwat die der vormleer
aangaat, het meer algemeen bezit en gebruik van eenige mathe
matische ligchamen bij het onderwijs in dat vak op de scholen
wenschelijk wordt geacht.
Bij een en ander moet intusschen niet uit het oog worden
verloren dat het afgebroken schoolgaau te platten lande en
gebrek aan toereikende hulp wanneer de scholen meer vol
tallig zijn nadeeligen invloed op den goeden gang en vooruit
gang van het lager onderwijs uitoefenen.
Daarentegen opent zich voor het volk9-onderrigtdoor de
in het leven geroepen normaallessen en de drie op te rigten
rijks kweekscholen tot opleiding van onderwijzers waarop wij
in dit hoofdstuk onder de rubriek opleiding van onderwijzers
nader zullen terug komen, een gunstig verschiet.
Overigens enz.
Blijkens laatstgemelde tabel is het lokaal eener openbare
seliool in het 2de schooldistrict door den schoolopziener krach
tens art. 4 der wet afgekeurd. Het is dat te Rengerskerke
gemeente Kerkwerve. Volgens het verslag van den schoolop
ziener, had het gemeente-bestuur na die afkeuring de voor
ziening uitgesteld in afwachting van de regeling van het open
haar lager onderwijs in die gemeente te meer omdat het
onzeker was of die school daarbij zou worden in stand gehouden.
Op grond daarvan heeft de schoolopziener geineend in de zaak,
in afwachting dier regeling, ie moeien berusten.
Verder enz.
Opleiding van onderwijzers.
Krachtens enz.
Wat het. overige gedeelte dezer provincie aangaat zoo is het
doelmatiger, voorgekomen ondersteuning te verschaffen aan de
reeds bestaande oefenscholen te Zierikzee, Goes-en Tholen,
alwaar eenige verdienstelijke onderwijzers zich reeds eeneu
geruimen tijd met de opleiding van kweekelingen doch zonder
geldelijke belooniug, hebben bezig gehouden Diensvolgens
zijn toelagen verleend welke zijn bepaald voor elk der twee
eerste oefenscholen op /"300, en voor de laatste op f 200
's jaars. Bovendien is eene jaarlijksche som van 50U ter be-
pchikking van den inspecteur gesteld, ten einde daaruit te
kuunen voorzien in de noodzakelijkste hulpmiddelen voor het
bij die oefenscholen te geven ouderwijs, en tevens om aan
eenige kweekelingen, welke met ijver van die lessen gebruik
maken kleine toelageu te kunnen verleenen.
Het gemeente-bestuur van Zierikzce heeft van zijne belang
stelling iu de oefenschool aldaar doen blijken, door, op ver
zoek van den schoolopzienerbet benoodigd lokaal voor de
lessen op die school kosteloos ten gebruik af te staan en
tevens de kosten van verwarming en, voor zoo veel noodig
ook van verlichting van dat lokaal voor rekening der gemeente
te nemen.
De sedert eenige jaren te Zierikzee, onder toezigt van de
plaatselijke schoolcommissie bestaan hebbende kweekschool
voor aankomende onderwijzersdie anders nog in het afge-
loopen jaar zeir goede diensten heeft bewezen is door de
nieuwe regeling van de lessen aan de oefenschool in het begin
van 1860 vervallen terwijl deoefenschool voor kweekelingen
te Middelburg, als niet voldoende aan hetgeen men van derge
lijke iurigting mogt verwachten, roet het oog op de normaal
lessen werd opgeheven.
Wij zullen nog iq het kort vermelden wat in 1859 met be
trekkingtot de opleiding van onderwijzers plaats vond.
De lessen van de oefenschool te Zierikzee werden van een
maal tot tweemalen per week uitgebreid. Door medewerking
van het gemeente-bestuur genoten voorts aldaar eenige hulp
onderwijzers en kweekelingen onderwijs in de gymnastie. Tevens
oefenden zij zich in het zingen op eene zangschool in die ge
meente terwijl eenige kweekelingen ook onderwijs ontvingen
op de teekenschool in die gemeente ten koste van de plaatse
lijke schoolcommissie en van het Departement der Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen.
De enz.
De volgende voorzieuingen met betrekking tot openbare
schoollokalen en ouderwijzerswoningen kwamen tot stand.
Te Zoutelaude Noordwelle en 's Heer Arendskerke (Oude
dorp) werden nieuwe schoollokalen gebouwd of in gebruik
genomen.
Te Zierikzee werd het lokaal voor de openbare armenschool
vergroot en daar door belangrijk verbeterd.
Te enz.
Ter zake van de voorschreven voorzieningen werden door
ons in 1859 rentelooze voorschotten nit de provinciale fondsen
verstrektaan de gemeente Noordwelle ad ƒ900 en aan enz.
Bijzonder onderwijs.
Te enz.
Naardien het aan de Israëlitische school te Zierikzee vroe
ger verleende subsidie uit de gemeentekas heeft opgehouden
zijn de gesubsidiëerde bijzondere scholen aldaar met ééne ver
minderd en de niet gesubsidiëerde met ééne vermeerderd.
Hier enz.
Toezigt op het onderwijs.
Bij cuz.
In de gemeente Kerkwerve had zich reeds vroeger het geval
voorgedaan, dat de wethouder j. Boot, nadat hij als lid der
plaatselijke schoolcommissie was beëedigd den schoolopziener
onverwacht kenui9 gaf dat hij voor dit lidmaatschap bedaukte
en zich daarvan ontslagen rekende. Al de pogingen van der,
schoolopziener om hem daarvan terug te brengen bleven vruch
teloos. Voor zooveel de schoolopziener weetblijft genoemde
wethouder in zijne weigering volhouden.
Zoover enz
wordt vervolgd
BEKENDMAKING.
Burgemeester en Wethouders van Zierikzee,
verwittigen bij deze hel publiek dat de gewone
K.vriiii»of Jaarmarkt alhier zal gehouden
worden, als van ouds aanvangende op den laatsten
Maandag in Augustus gedurende twee welcen en
alzoo van den 27 Augustus tot en met den 8 Seplem-
ler aanslaande.
ate
P RIJS DE R AO V E R I EN T IE N.
GewoneWf, cents de regel. Geboorte-, Huwelijks- er.
Doodberiglen van 1—6 regels a f\ behalve het7,egclregt.
De aanvraag voor liet plaatsen van scliouwburg-
tenten zal uiter lijk vóór 15 Augustus aanslaande moeten
geschieden met ïracbl vrije brieven hij den Heer
M. COUVEE Markimeester alhier, bij wien op
dezelfde wijze de Kramers zich in lijds bi-hooren
aan (e melden. Een ieder hunner zal van be
hoorlijk patent moeten zijn voorzien terwijl
gcene rijfelaars horoskonptrekkers of bedelaars,
op de kermis zullen worden toegelaten.
Zierikzee den 30 Julij 1860.
B. C. CAU, Voorzitter.
J. P. N. E KM EU INS Secretaris.
BEKENDMAKING.
Burgemeester en Wethouders van Zierikzee
brengen Ier kennis van de ingezetenen dat de
Rekening dezer gemeente over kei jaar 1859 in de
openbare vergadering van den raad van heden
is ter tafel gebragt en ingevolge de wet, gedu
rende veertien dagenvoor een ieder ter inzage
op de secretarie is nedergelegd en tegen betaling
der kosten in afschrift voor ieder verkrijgbaar
wordt gesteld.
Zierikzeeden 28 Julij 18(10.
B. G. CaU Voorzitter.
J. I'. N. ER.V1EKINS, Secretaris.
I
De Kamer van Koophandel en Fabrieken le
Zierikzee berigt biermede dat in de maand .1 uIij
1861 te Haarlem eene algemeene Nationale Ti n-
loonstelling van Nijverheid zal geopend worden
waartoe de voorwerpen in de maand Junij zullen
behooren le worden ingezonden. Zij beeft wij
ders de eer, de nijvcren in dezen kring uil te
noodigen om door bel inzenden hunner fabrie-
katen of artikelen, deze tentoonstelling op te
luisteren en daardoor mede le werken om onze
nijverheid alsdan in verhouding lot die van an
dere oorden dezes rijks, op waardige wijze ver
tegenwoordigd le zien.
Zierikzee den 30 Julij I860.
De Kamer voornoemd
J. H. QUITMAN Johz. Voorzitter.
C. van der VLIET, Dz. Secretaris.
Door de tweede kamer dor staten generaal
is bet wetsvoorstel van den lieer Sloel lot Oldhuis
lot afkoopbaarslelling der tienden aangenomen
met 50 tegen 9 stemmen.
In art. 3 is de afkoopprijs van de in art. 1
genoemde schuldpligtighcden bepaald op het
Iwintigvoud in plaats van liet vijf en twintig-
vond der jaarlijkscbe opbrengst. Tot maatstaf
zal genomen worden de waarde der opbrengst in
de laatste tien(in plaats vau 30) jaren door elkander.
Nadat eenige wetsontwerpen van ondergeschikt
belang eenstemmig waren goedgekeurd, ving
men aan met de behandeling van dal tol regeling
van bet fonds, voorspruitende uil koopprijzen
van domeinen voor 1859 en 1860.
Daarbij bragl de beer van Eek de zaak der
schorren in hel Zwin en de doorgraving van
Zuidbei eland door een kanaal ter sprake.
De minister ian finantien verzekerde daa.op
dat ook hij verlangde het proces van den slaat
tegen de erven van Domme beëindigd le zien.
Bijzondere omstandigheden hadden de afdoening
vertraagd hij hoopte echter dat deze zaak spoedig
zou kunnen worden afgedaan. (Jok vertrouwde
hij dat het onderwerp der doorsnijding van /.uid-
bevelaud buiten toedoen van den regter zou kun
nen worden afgedaan.
Ook dit wetsontwerp werd ten slotte met
algemeene stemmen aangenomen.
Daarna heeft de kamer onder meerdere aan
genomen hel wetsontwerp lot verhooging van
hoofdstuk V der staatsbegrooting voor dit jaar
met f 1,000,000 voor den aanleg van staats
spoorwegen. Na het afdoen van onderscheidene
werkzaamheden welke nog aan de orde,gesteld
waren is de kamer daarop lot nadere kgjfcun-
roeping gescheiden.
De eerste kamer is tot hervatting van hare
werkzaamheden bijeengeroepen op maandag
6 Augustus aanstaande.
llit 's Hage meldt men van 30 Julij.
[feden is ten huize van den lieer Conrad de raad
van hoofdambtenaren van den waterstaat verga
derd geweest, die door den minister van bin -
nenlandsche zaken is benoemd tol hel aangeven
der beste middelen om de zeeweringen in Zee
land te verdedigen. Deze raad bestaal uit den
inspecteur van den waterstaat Con rad als presi
dent de hoofdingenieurs Badon Gliijben Beye-
rinck, van Diggelen Orleu Bijslerborg en de in
genieurs Caland Conrad en Dirks.
Men schrijft uit Amsterdam van 30 Julij.
Ook hier ter stede is men begonnen gelden in te
zamelen ten behoeve der zoo lievig vervolgde.
Christenen in Syrië. Op gisteren de herinne -
ringsdag der verwoesting van Jeruzalem, is
daartoe door eenige geachte Israëliteu eene in—
leekenlijst geopend, met bet toepasselijk op
schrift i Hebben wij niet allen eenen Vader? Heeft
ons niet éénen God geschapen (Maleachi II 10
Het bedrag zal aan den heer Moniefiore le Londen
worden gezonden.
Bij bet zware onweder van jl. zondaguitr-
middag is de bliksem geslagen in eene woning te
olphaartsdijk en heeft zich een doortogt ge
zocht in een vertrek waar 10 personen bijeen
waren, zonder iemand te treffen scholels, bor
den en een op de tafel liggende kerkboek wer
den op den grond geworpen en hel zilveren slot
van hel hoek gesmolten.
Men heeft le Bergen op Zoom hel plan
gevormd om op de Oosler-Scbelde een zijlwed-
strijd le openen voor vracht- en beurtschepen
alsmede voor «isschersscbuuweu. Tol dat einde
heeft er bij de ingezetenen eene lijst ter inteeke-
ning gecirculeerd om het bedrag als prijs of
premie aan de bekroonden uit te reiken hijeen
te brengen. Vrijdag avond bad er, in het kof-
fijhuis de Draak eene vergadering van ongeveer
200 inteckeuaren plaats waarop men is over
gegaan tot hel benoemen eener commissie van 5
ledenwelke belast is om alles le regelen ten
einde dezen wedstrijd zoo nuttig als aangenaam
mogelijk te maken.
In den nacht van 23 op 24 Julij heeft bij
den herbergier W. den Haan te Werkendam een
stoute diefstal plaats gehad. Op gezegd tijdstip
werden aldaar de buitendeur een paar binnen
deuren eene chiffoniére en secretaire, zoo door
geweld alsmet vreemdeslente's opengebroken
12 zilveren theelepeltjes alsmede eenige andere
zilveren voorwerpen en ongeveer ƒ120 aan con
tanten zijn ontvreemd. De wegneming van em
paar bankbilji'Uen die zich inede bij de munt
speciën bevonden scheen den uachtelijkeu. in
dringer zeker te gevaerlijk toe althans zij wer
den in de lade opgerold leruggev ondenVan
gezegd misdrijf wordi een gepasporteerd militair
verdacht gehouden.
Zaturdag e. k. zal eene der verpleegden
in het geslicht St. Bernardus op de Oude Turf
markt te Amsterdam, haar honderdsten ver
jaardag vieren. I il zeldzaam voorregl valt tin
deel aan Alida Hoos, wed. van T. Spitsbaard. Jij
is in 1844 in voornoemd geslicht opgenomen
geniet doorgaans eene goede gezondheid en mag
zich verheugen iu hel bezit vau heldere geest
vermogens en het genot vanal hare zintuigen.
De beweging aau de haven van Antwerpen
is tegenwoordig buitengewoon groot I'. woens
dag zijn er meer dan 30 schepen van verschil
lende gewesten aangekomen. Een handelshuis
aldaar heeft 7 groote schepen met guano aan het
lossen.
