Woensdag 21 Julij.
BESTUREN MMMSTIIATIEN
W.° £8.
Woensdag en Zaturdag.
op
ZHRIKZEESCHE
A B ONNEME NTS-PR IJS
Per <lrie mnanden f 2,00. Franco per post f 2,25.
Inzending der Advert, daagste vorenvoor 1 1 ure 'smorgens.
UITTREKSEL uit het Verslag van Gedeputeerde Stalen
aan de Staten der Provincie Zeeland gedaan in
de 7. diner- Vergadering van 1858.
MUNE HE EREN
Naur hel voorschrift van art. 16'2 der Provinciale wet
bieden wij uwer vergadering weder het verslag van den toe -
stand der Provincie aan.
De voor de enz.
HOOFDSTUK I.
BEVOLKT!*^*"
De wettige bevolking bestond op den 31 sten December 1857 uit 79770
mannelijke en 83848 vrouwelijketezamen 1G3618 ingezetenen.
De feitelijke bevolking bedroeg op gemeld tijdstip 81695 mannelijke
en.84691 vrouwelijke tezamen 166385 personen, of 595 meer dau
op den 31 sten December 1856.
De verdeeling der wettige bevolking, naar dc onderscheiden gods
dienstige gezindheden was als volgt:
113778 Nederduitsche Hervormden 179 van deFransehe of Waalsche
gemeente, 60 Engelsche of Presbyterianen 6 Anglicanen of Episco-
palen 1106 Evangelisch Lutherschen3 Herstelde Lutherschen
243 Doopsgezinden, 2 Remonstranten 3832 Christelijk Afgescheide
nen, 41,782 Roomsch Catholijken 608 Nederduitsche Israëliten 1
l'ortugcsche Israëliet, en lStotgeene der genoemde gezindheden bc-
-lioorcndc.
HOOFDSTUK II.
REGELING EN BESTUUR VAN HET PROVINCIAAL HUISHOUDEN.
Kort begrip der werkzaamheden van Gedeputeerde Staten.
In 1837 hield ons collegie 54 vergaderingen, waarin 3976 besluiten
•genomen werden. Het getal der ingekomeue stukken beliep 5933,
dat der uitgegane 3386.
Ofschoon enz.
PROVINCIALE ARCHIEVEN.
Staatomvang en maatregelen ter beschrijving en regeling
der archieven. Oud Archief.
Volgens het jaarraport dat over onze gewestelijke verzameling
mis naar gewoonte door den provincialen Archivaris is uitgebragt heb-
~ben dc werkzaamheden in het afgeloopen jaar hoofdzakelijk bestaan in
•dc voortzetting der inventarisatie van de lo9se Charters over het tijd
vak der Gravelijke Regering.
Éene 4de serie van 200 dusdanige oorkonden is weder afgewerkt,
zoodat het gezamentlijke cijfer daarvan nu 1100 bedraagt. De stukken
die het thans afgewerkte gedeelte uitmaken kunnen naar de vroeger
gevolgde splitsingworden verdeeld in de navolgende soorten
a. brieven der graven en gravinnen van Holland en Zeeland ten ge
tale van 54, b. id. van grafelijke beambten 34, c. id. van schcpens-
banken of andere regterlijke collcgien, zoo in dc steden als ten platten
lande 14, dus van het wereldlijk gezag 102 d. brieven of bullen van
pausen 4, e. id. van bisschoppen en andere hoofden der kerk G_,
f. id. van domproosten officiaal-cureiten en officiaal-archidiakens 7,
id. van de abten van Middelburg 14, h. id. van de Leenmannen
van Middelburg geenc; i. id. van pastoors of cureitcn 4 k. id. van de
geestelijken van St.Pauwels en St. Salvador te Utrecht geeueI. id.
van geestelijke corpora 2, of van het geestelijk gezag 37, m. acten
voor notaris 30, n. id. voor schepenen 14, o. id. voor burggraaf 1,
p. id. van scheidsmannen arbiters of zegslieden geene q. testamenten
geener. brieven van ridders edelen en andere voorname lieden 9
■s. id. van vidimus of afschriften 5 t, onderbandsche contracten 2,
dus van bijzondere personen 61 te zamen 200.
De aard dezer stukken wijkt in zooverre van de vroeger op register
gestelde-afdatofschoon het oudste dagteekent van 1330 en het
jongste van 1570, het meerendeel tot de 16de eeuw behoort. Naar
mate van den voortgang der tijdenverminderde de bijna uitsluitende
invloed der geestelijkheid op zaken van administratief beheer; er ver
toont zich ccne provinciale vertegenwoordiging, voornamentlijk geroepen
•om te bewilligen in de belastingen of beden die door de graven tot
dekking van oorlogskosten of andere uitgaven van algemeen landsbelang
werden verzocht; de toeslemming daartoe deed ons gewest wederkeerig
privilegiën en voorregten verkrijgen waardoor van liverlede tusscheu
de graven en de vertegenwoordiging eene naauwere betrekking geboren
werd, en van daar dat bij de thans behandelde serie, meer acten van
het wereldlijk gezag voorkomen dan dit bij de vorigendie doorgaans
van oudere dagteekening warenhet geval was.
NIEUW ARCHIEF.
Omtrent het nieuwe archief hebben wij geene bijzonderheden mede
te deelen.
HOOFDSTUK III.
HUISHOUDING DER GEMEENTEN.
Vereeniging en splitsing van gemeenten.
Bij ons vorig verslag gaven wij te kennen dat er vooruitzigt be
stond op eene spoedige beslissing van de reeds sedert eenen geruimen
tijd besprokene vereeniging van de gemeenten Gapinge en Vrouwepol
der 's Heer Hendrikskinderen en 's Heer Arendskerke en van die
van Klevcrskerke en Arnemuiden. "Wij kunnen U thans mededeelcn
dat de vereeniging dezer gemeenten werkelijk heeft plaats gehad bij
de wetten van 13 Junij (Staatsblad no. 68,69, en 70) en dat zij tot
stand is gekomen zondervoor zooverre ons bekend is tot inoeije-
lijkheden aanleiding gegeven te hebben.
De dag enz.
Ook de vereeniging van den Anna Jacobapolder met die van St.
Philipslanden de afscheiding alzoo van dien polder van de gemeente
Bruinisse heeft sedert het vorig jaar haar beslag gekregen.
Uit onze verslagen, in 1855 en 1836 uitgebragt, is het u bekend
geworden dat in der tijd, behalve van de vereeniging der hier boven
genoemde, ook nog van die van eenige andere kleine gemeenteu sprake
geweest is. Over die van Zonnemaire en Bommenede door den miuistcr
van binnenlandsche zaken op nieuw geraadpleegd zijndehebben wij
hem aangeraden om die zaak voorloopig te laten rusten waarmede de
minister zich vereenigd heeft. Onze vergadering heeft die mede besloten
met opzigt tot die betreffende de gemeenten Duivendijke en Overslag,
waarvan de vereeniging de eerste met Brouwershaven, en de laatste met
Zuiddorpe vroeger eveneens een punt van overweging had uitgemaakt.
Daar enz.
Zamenstelling der Gemeenteraden.
Verandering in het personeel der Burgemeesters en Gemeente-ambtenaren
Met den eersten Dingsdag van de maand September des voorgaanden
jaarshad wederom de aftreding plaats van een derde der leden
van de gemeenteraden.
De verkiezingen enz.
®^alve de aan den heer H. J. van Eek verleende magtiging, tot de
gelijktijdige waarneming van de betrekking van burgemeester der ge
meente Axel met die van brievengaarder, waarvan wij nader melding
zullen maken werd door Z. M. aan den heer J. W. Callenfels te Vlis
singen en aan den heer J. Moo'.enburgh, burgemeester van Bommenede
eu Zonnemaire vergunning verleend ommet die betrekkingen de eerste
COURANT.
VERSCHIJNT.
PRIJS DER ADVERTENTTEN
Gewone 15 cents deregel. GeboorteHuwelijks- en
Doodberigten van 1-6 rcgelsaf 1 behalve hel Zegelrcgt
die van practisercnd geneesheer, en de laatste die van procureur bij de
arrond. reglbank te Zierikzee waar te nemen. Tevens werd aan den
laatstgemelde ontheffing van het vereischte van inwoning verleend.
Opmerkingen omtrent den loop der dienst.
Volgens den staat enz.
Archieven
Het archief enz.
Van de vroeger geïnventariseerde stukken behoorende tot het ar
chief van de gemeente Zierikzee is dc bewerking van een register ter
hand genomen hetwelk in chronologisch-historische volgorde de om
schrijving zal bevatten der verschillende charters, wier bewaring, als
bronnen voor de geschiedenis in het bijzonder van die gemeente van
gewigt kan worden geacht. Het voornemen bestaat om dit register in
dier voege te splitsen, dat een bijzonder deel zal omvatten de aanwe
zige oorspronkelijke charters en een ander de gewaarmerkte afschriften
bij brieven van Vidimus gegeven terwijl daaraan nog registers zullen
worden toegevoegd waarin andere op zich zeiven staande oorkonden
afkomstig hetzij van het wereldlijk, hetzij van het geestelijk gezag
zullen worden opgenomen.
Begraafplaatsen
De toestand der begraafplaatsen te Bruinisse te Haamstede te Drie
wegen en te Kloetinge, waarvan wij in ons vorig verslag gewag maakten
onderging geene verandering.
Tc Oosterland werd een stuk grond aangekocht, hetwelk thans voor
eene begraafplaats wordt ingerigt.
Aan enz.
HOOFDSTUK IV.
MEDISCHE POLICIE.
De gezondheids toestand in 1857 was over het algemeen niet zoo
gunstig als die waarin men zich in het vorige jaar mogt verheugen. De
warme en droogc gesteldheid van het weder, gedurende een groot gedeelte
des jaars, wordt als de voornaamste oorzaak daarvan beschouwd, ge
lijk blijkt uit het verslag van de provinciale commissie van geneeskundig
onderzoek en tocvoorzigt.
Terwijl dc voorafgegane December-maand weinig ziekten gaf, ver
meerderde baar aantal in Januarij. Vooral waren het keelontstekingen,
borst-en builclijden. In Zierikzee in liet bijzonder keerschte buikloop
onder de kinderen. Tusschenpoozende koortsen met ernstige ziektever
schijnselen vooral der hersenen, gepaard vertoondeu er zich, terwijl
de gevolgen eener slechte leefwijze onder de armoedige volksklasse, zich
door het ontstaan van scorbut, duidelijk kenmerkten.
Over het algemeen ecliter was het aantal zieken niet buitengewoon groot.
Dit enz.
Onder dc ziekten waaraan wij in dit verslag eene afzonderlijke plaats
inruimen, behooren de mensebenpokken.
In Januarij zag men enkele gevallen te Middelburg indevolgcr.de
maand ontstonden de pokken te Ond-Vosscmeer Hoek, Heinkenszand
Koudekerke, echter in geringe matein April te DomburgBruinisse
en Middelburg, in de laatste gemeente werden er 26 gevallen gecon
stateerd waarvan in Mei en Junij eenige met den dood eindigden in
Mei te Oost-Souburg een gevalnegen te Axel. In Vlissingen werden
in de maand Junij 17 gevallen waargenomen. In Augustus ziet men de
ziekte te Grijpskerke Batli, Neuzen Veere, Rilland en Meliskerke.
In October vertoont zij zich te Zierikzee, om tot aan het einde des
jaars te blijven heerschen.
Behalve de pokken verdienen ook gemeld te worden ouder de heete
huidziekten de mazelen, het roodvonk, het neteluitslag en andere
daaraan grenzende vormen.
Gedurende een goed deel van het jaar heerschten mazelen te Zierikzee
ofschoon niet in hevige mate. In andere gemeenten zooals te Mid
delburg, zag men enkele gevallen.
Ook enz.
Wij maken hier nog melding dat het gelal gevaccineerden in 1857
bedroeg 2979, zijnde 106 minder dan in 1856; slechts aan 800 werd
de kunstbewerking tegen betaling verrigt.
Hetgeen wij in dc gemeente-verslagenaangaande de medische po-
licie en hetgeen daarmede in verband staat, vinden aangeteekend
bevat meestal weinig belangrijks. Het verslag der gemeente Oosterland
onderscheidt zich ten deze op eene zeer gunstige wijze. Onder andere
is daar in zijn geheel opgenomen het verslag over 1857 van den lieer
Wasaldaar benoemd tot ambtenaar voor de medische policie het
welk wel is waar uit zijn aard grootendecls alleen voor die gemeente
van belang is. doch des niet te min niet geheel van algemeen belang
is ontbloot. Immers ontleenen wij daaraan eene bijzonderheid, die
wij hier der vermelding overwaardig achten namentlijk dat zekere
bepaling der policie-verordening dier gemeente, welke voor het be
graven van lijken de verklaring van eenen geneeskundige wegens den
waarachtigen dood, vordert, het gevolg heeft gehad dat het begraven
van een schijndood kind is voorgekomen niet alleen maar ook dat
bij dat kind, hetwelk blootelijk door koude verkleumd bleek te zijn,
het sluimerende levendoor gepaste middelen weder is opgewekt.
wordt vervolgd
In de Raadsvergadering van dingsdag den 20 Julij
1858, is onder meer besloten den opzigtcr der Gaz-
fabrick J. F. H. Welters Ie onlsiaan
en lot hoofdonderwijzer op de Slads-Armenschool
alhier, benoemd Joh. Geluli, hulponderwijzer te St.
Maartensdijk.
liet gewone verslag in een volgend nummer
RUNNISG BVING.
Dc Commissaris hf.s KoNiNGsin deprovincic Zeeland,
maakt bekend dal dc opening der jagl op Waterwild
bedoeld in artikel 17 laatste lid der wel van den
13 Junij 1857 Staatsblad no. 87), in deze provincie
door dc Gedeputeerde Stalen is bepaald op Maandag
den 26 Julij aanslaande.
Deze kennisgeving zal inhei provinciaal blad ge
plaatst en aan de gemeentebesturen ter aanplakking
gezonden worden.
Miildclburij den 16 Julij 1858.
De Commissaris des Konings voornoemd
S. van HEEMSTRA.
Met is niet onwaarschijnlijk dal eene groote ko
meet van af bet midden van Augustus tol op bet begin
van September voor het bloote oog duidelijk
aan het uitspansel zigthaarzal worden. Zij is den 2 Julij
jl. Ie Elorence door prof. Danolï ontdekt en staat te
genwoordig terwijl zij nog slechts met den leloskoop
kan worden waargenomen in den top van hel slcrre-
beeld de leeuw. Naardien de schijnbare beweging van
deze vreemdelinge tol biertoe nog zeer langzaam is
kan men hare baan nog niet met juistheid bepalen
hoewel bet reeds zeker is dat zij zoo wel onze aardeals
de zon dagelijks meer nadert tengevolge waarvan
baar lichtglans ook aanmerkelijk zal toenemen. Het
schijnt dat zij met de lang verbeide komeet van 1856
nieuw indenliscb is.
Men schrijft uil Vlissingen. De 8 werklieden,
die voorloopig van 's rijks werf waren weggezonden
zijn na een verhoor te hebben ondergaan op Zr. Ms.
wachtschip gebragl doch den volgenden dag weder
losgelaten evenwel zijn zij voor goed van de werf
ontslagen.
In de omstreken van Goes worden de sprinkha
nen in zoodanige menigte aangetroffen dal de oudste
menschcn zich niet berinneren er ooit zoo veel te heb
ben gezien. Vooral op de weilanden in de Poel is het
getal ontelbaar; sedert een paar dagen zijn zij voor bot
('crsl waargenomen.
Men schrijft uit Sommelsdijk van 15 dezer
Heden avond werd de veearts Lecompte van Dirks-
iand alhier gevankelijk binnongebragt beschuldigd
van zijne vrouw dochter cn naaister vergiftigd te
hebben. Door tijdig aangebragtc hulp van den ge
neesheer La Porie zijn de lijderessen thans buiten gevaar.
Dezer dagen werd eene soort van locomotief in
de fabriek van de hoeren de Waal en Co., te Utrecht
vervaardigd door een groot aantal werklieden naar
bet gebouw van kunstenen wetenschappen aldaar over-
gebragt om op de tentoonstelling van provinciale nij
verheids-voortbrengselen tc worden geplaatst. Dat dit
groote gevaarte de nieuwsgierigheid van alle voorbij
gangers lot zich trok laat zich begrijpen en het was dan
ook voortdurend omringd door eene gcslolene menigte.
!n de Choorstraal gekomen sloeg op eenmaal een der
boepelringen van een der wielen af, en rukte zich mot
eene onbegrijpelijke kracht van het wiel af zoodat het
een der omgangers een schoenmakersjongen tegen
de beenen sloeg cn deze onmiddelijk nederzeeg. Den
ongelukkige warende beide beenen stuk geslagen. Hij
is door de zorg van eenige omstanders spoedig naar bet
gasthuis overgebragtwaar hem geneeskundige hulp
is verleend. Men denkt dat hij bel linkerbeen zal moeten
verliezen.
Dezer dagen is in hot huis van burgerlijke en
militaire verzekering le 's llcrlogenbosch ov erleden de
persoon van Spannagel dezelfde die eenigen lijd gele
den te Heesch den gruvvelijken moordaanslag op eene
vrouw pleegde en daarvoor teregl moest staan.
.Men verneemt dal liet algemeen depot van
discipline, dat, zoo als reeds gemeld is van Meden-
blik naar 's llertogenboseh zal worden verplaatst in
de kazerne de Citadel in de laatstgemelde stad zal wor
den gevestigd.
BUITENLAND.
DVJITSCHtAWD
Uit Puliwil aan de grenzen van het gouverne
ment Tscbernigow wordt bel volgende zonderlinge
jaglavontuur gemeld. Een jager schiet een groolen
beer in de borstmaar wond hem niet zwaar genoeg
omhem alle krachten le ontnemen en zich builen ge
vaar le stellen om door den beer te worden vervolgd.
Dit laatste had weldra plaats. Woedend over de ont
vangen wond valt 15ruin op den jager aan die geen
ander middel ziet, om aan zijn vervolger te ontkomen,
dan door inde nabij zijnde rivier te springen. Maar
dit weerhoudt bet woedende dier niet. Weldra zwem
men beide uit alle magl de een om zich aan de om
helzingen zijns vervolgers le onttrekken de andere
spant zijne krachten in teneinde zich hel zalig genot
der wraak le verschaffen. De jager ziende dat hij den
beer niet kon ontwijken duikt onderen als geoefend
zwemmer ontkomt bij op die wijze aan zijn vervolger.
Eensklaps begint de beer vreeselijk le brullen. De
toeschouwers aan den oever der rivier ontwaarden dui
delijk dat de beer niet dan met inspanning van al
zijne kracht nog boven water bleef en blijkbaar moeite
deed om den oever te bereiken. Naauwelijks had hij
dien bereikt of hij werd afgemaakt. Tot ieders ver
wondering bleek hel nu dat bet vreeselijke gebrul