ZD3UEZEESGHÉ
GODRANT.
Woensdag 2 Julij.
1*.° 53.
1856.
Woensdag en Zaturdag.
GAZ-VERLIClITItVG.
BESTUREN vfc ADMINISTRATE
NIEUWSTIJDINGEN
A B ON ft EM E N TS-PR IJS
Per line maanden f 2,00. Franco per post f 2,25.
Inzending der Advert, daags te voren, voor 11 ure 's morgens.
VERSCHIJNT.
PRIJS DER ADVERTENTIE ft.
Géwone 15 cents de regel. GeboorteHuwelijks- en
Doodberigten van 1-6 regels a f 1 behalve het Zegelregtm
KOKEN DOOR GAZ.
Ah middel tol het koken van spijzen voor 't huiselijk gebruik is
hpt gaz tot hiertoe nog weinig aangewend, en dit vloeit uit onder
scheiden oorzaken voort. In de eerste plaats is dit te wijten aan de
zeer hooge prijzen, welke men er tot hiertoe voor heeft moeten beta
len, eene omstandigheid, vooral hier te lande, schier nog overal in
sterke mate bestaande en in de tweede plaats door het vooroordeel
tegen het gaz, dat nu eenigermate begint te verminderen. Het aan
tal gazverbruiker3 neemt thans op snelle wijze toe waardoor de gas
maatschappijen in staat worden gesteld de prijzen te verminderen.
Die verstandige gedragslijn wordt echter door zeer enkele gasmaat
schappijen gevolgd maar de meeste blijven met bekrompen inhalig
heid bij de oudebuitensporig hooge prijzen tot eene of andere op
komende concurrentie (uitgelokt en in het leven geroepen door
de onredelijke hooge winsten ten nadeele der verbruikers getrokken)
haar noodzaken al schoorvoetende en stap voor stap de prijzen te
verminderen, die welligt, daardoor alleen over eenig jaren binnen de
behoorlijke en billijke grenzen zullen worden gebragt. Het houden
van het gaz op die prijzen is nogtans eene verkeerd begrepen handel
wijze want het brengen der prijzen tot het behoorlijke bedrag, zou
niet slechts het gaz in algemeen gebruik brengen ter verlichting ook
van woonhuizenmaar zou het ook evenzeer doen aanwenden tot het
koken. In dat opzigt levert het gaz, vooral in den zomer, vele
voordeelen op boven het vuur. Wij zullen hier vlugtig eenige van die voor-
deelen opnoemen. Bij het koken, b. v.vordert het turf- of kolenvuur
aaumerkelijken tijd voor het den noodigen graad heeft bereikt. Het gaz
daarentegen wordt ontstoken en de noodige graad van hitte oogenblik-
kclijk naar willekeur voortgebragt. Ismen met het koken gereed, dan
brandt het vuur doelloos en gaat te loor, of brengt eene onverdra-
gelijke hitte in de keuken voort. Het gaz daarentegen wordt nadat
het zijne dienst heeft verrigtin een oogwenk even goed uitgedoofd
als ontstoken. Het is daarenboven oneindig zindelijker en laat asch
sintels noch stof achter. Indien ook zwafelwaterstofgaz zoo nadeelig
voor de gezondheid zij gelijk dikwijls wordt aangevoerd dan is het
gaz veel gezonder dan kolen terwijl ook het vleesch dat er mede
wordt gebraden eene zeer schoone kleur verkrijgt. Wordt er eene
geringeonafgewisselde hitte gevorderdgelijk tot het vervaardigen
van pickles of fijne ingelegde of verduurzaamde spijzengeleiën
gestoofde of gesmoorde geregtenenz dan is het gaz verre te ver
kiezen. boveu kolenvuur. Het gazlicht behoort maar alleen tot den
vereischten graad van hitte (of hoogte van vlam) te worden gebragt
en zal dan uren ja is het noodigdagen achtereen zonder afwisse
ling branden. Niet minder dienstig is het ook in werkplaatsen enz.
waar personen verblijven wie het vaakhetzij om den aard der
bezigheden, hetzij om het slechte weder, ongelegen komt naar huis
te gaan eten.
Het gaz is ook dienstig voor personen die vroegtijdig op reis gaan
(en wie reist er in dezen tegenwoordigen tijd niet), om het ontbijt ge
reed temaken. Al wat daartoe noodig is, kan 's avonds te voren
worden gereed gelegd, en zonder het huisgezin ongelegenheid te ver
oorzaken of zonder tijd te verliezen met het oprakelen en aanleggen
van vuur, behoeft men slechts het gazlicht te ontsteken. Het water
zal dan binnen weinige minuten koken en men zalzonder tijd te ver
liezen met het aanleggen van vuur, zonder zijue handen te besmetten
en ook zonder iemand van het huisgezin in de rust te storen, zijne thee
of koffij kunnen drinken. Door middel van een kleinen toesteldie
niet meer dan één gulden behoeft te kosten kan men eene zeer nuttige
inrigting maken, vooral dienstig in slaapkamers waar zich zieken bevin
den wier toestand vordert dat men aanhoudend pappen, warme omslagen
of warm drinken gereed hebbe. Ook is het van groot nut voor denge
nen die vroeg, of vaak scheer- of in het algemeen warm water noodig
heeftook voor dames-kleedkamers door welk middel men dan steeds
warm water zal hebben, ten koste van eene uitgave, die zóó klein is
dat zij niet genoemd verdient te worden.
Bezigt men het gaz tot het bereiden van vleesch, dan wordt het
werkelijk gebraden (of naar Engelsche wijze geroost) en niet gebak
ken gelijk dit het geval is in gewone keukenovens. Het verschil be
staat daarin dat het vleesch onder het afsluiten van de lucht wordt
gebakken, terwijl het bij de bereiding met gaz bloot wordt gesteld
aan eenèn voortdurenden luchtstroom waardoor het op de uitne-
mendste wijze wordt gebraden en de bijzondere geur erlangtwelke
dusgenaamd gebraden of liever gebakken vleesch niet bezit en waar
door zich het gebraden vleesch uit de Engelsche keuken zoo zeer
onderscheidt en waarom het zoo hoog wordt geroemd.
De schrijver van dit werkje heeft op verschillende tijden en in te
genwoordigheid van onderscheiden heeren de onderstaande proeven
genomen. Al de personen daarbij tegenwoordig verklaarden hem,
dat de door hen geproefde spijzen nimmer lekkerder door hem wa
ren gegeten op de gewoone wijze gekookt. Ja zelf het sterkste
vrouwelijke vooroordeel kon er geen bijsmaak ofgazreuk aan ontdekken.
vt. gaz.
2 E. p. (0,9 N. p.) schapenvl. en daaronder aardapp. met 134/jo
i> i» podding 12
1 (0,68 biefstuk 54/[0
1 vlee «oh pastij bevattende 3 E. p. (1,36 N. p.) biefstuk 128/!0
1 appelpasfei van dezelfde groote 7
2 pasteijen van varkenvleesch 92,'io
2'/a E. p. (1,13 N. p.) brood 6
3Vi (1,85 aardappelen gebraden 9
Deze geregten worden allen op verschillende tijden bereid met 85
voeten gaz tot den prijs van f 3 per 1000 voet betgeen omtrent 25
cents maakt. Berekent men dit nu naar de prijzen van Utrecht (ƒ6),
Amsterdam (ƒ4). Leiden ƒ5,50), Haarlem (ƒ5), dan zou dit
hebben veroorzaakt eene uitgave van ƒ0,51 .ƒ0,34 0,47 0,42'4;
een prijs die nog steeds veel minder isdan de uitgavewelke door
de gewone brandstoffen gevorderd ware geworden. Drie Ned. kannen
water werden gekookt in 14 minuten met 32/,o voet gaz en nog
gedurende 3 uren aan de kook gehouden door 11 voet. en dus geheel
met 142/|o voet. Op die wijze zou dan eene huismoeder gedurende drie
uren een gebak, of eenige andere schotelskunnen bereiden, die haar
niet meer dan 5b.j cent zouden kosten.
De toestel welke tot die bereidingswijze wordt gebezigd is klein, en
bevat twee afdeelingen, waarvan de eene tot bakken en de andere die
«r boven is geplaatsttot koken dient. De afdeeling die beneden is
geplaatst bevat een groote pau voor biefstuk of andere vleeschgeregten
eene kleine pan voor ham of spQk eene ijzeren plaat voor koeken of
andere dergelijke gebaksoorten en eene kleine, ijzerblikken broodplaat.
De bovcn-afdecling bevat cenen ketel van 2 N. kan inhoud en eencsouspan
met stoointoestel voor aardappelen. De ongehuwde lekkerbek kan door
dit middel in de beneden afdeeling bet vleesch braden daar boven den
visch of podding koken en de aardappelen te gelijkertijd gaar stoomen.
Die geheele toestel kost in Engeland slechts 15. De toestel is klein en 1
beknopt, 80 Ned. duim hoog, heeft 28 Ned. duim in doorsnede, en
kan in een hoek op eene plank, in eene kast of, zonder veel ruimte
weg te nemen, ergens anders worden geplaatst. Indien men een wei
nig kennis van het koken bezit zal men weldra wetenwelke graad
van hitte er wordt vereischt. Buitendien leert de ondervinding dit
spoedig. Het belangrijkste voordeel is gemak en waar bijzondere vu
ren noodig zijn, ook zuinigheid. De toestellen kunnen in alle grootten
worden vervaardigden wel zóó klein dat zij volstaan om alleen dadelijk
voedsel voor een kind te warmen en groot genoeg ora een diner van
honderd personen gereed te maken.
Op tijden, dat men geen genoegzaam vuur aan den haard heeft,
of geen vuur aan den gang wil houden, hetzij 'szomers, wanneer
men buiten de gewone urenweinig vuur in de keuken onderhoudt,
of 's winters als de vorm van den kagchel daartoe niet is ingerigt
gelijk ditb. v.met de zoogenaamde brabandsche kookkagchels het
geval isbestaat erook buiten zoodanige toestellen gelegenheid
zonder den minsten omslag en geheel kosteloosdoor middel van
het buitendien brandende gazlicht gedurende den geheelen avond
water te koken en aan de kook te houdenof ookten behoeve van
later t'huis komende personen, de spijzen spoedig te warmen. Daar
toe neemt men het dwalmglas van den haak waaraan het is bevestigd
en hangt in plaats daarvan, door middel van een haak en ketting
van genoegzame lengteeen ijzerblikken waterketel van niet al te
grooten omvang. Door dit middel zal het water in den keteldie
niet hooger dan 1 '/2 tot 2 Ned. palm hoven het branderglas moet
hangenbinnen 5 tot 7 minuten koken terwijl eenige weinige mi
nuten méér genoegzaam zijn om niet vloeibare spijzen te verwarmen
indien men ze, door hetzelfde middel en op dezelfde hoogte, boven
het branderglas hangt en eene ijzerblikken platte, of niet zeer diepe
kastrol.
WAARSCHUWING.
De Burgemeester van Xierikzeewaarschuwt de
ingezetenen dateven als len vorigen jare de oefenin
gen in het vuur, door de Schutterij gedurende dezen
zomer, des maandags om de veertien dagen, zullen
plaats hebben in den namiddag van 4 tot 8 ure. op
den zeedijk aan het zoogenaamde Stelletje en dat
gedurende die oefeningen eene vlag aan bet eind van
den dijk aan de Valzal geheschen zijn opdat een
ieder zich tegen gevaar kunne hoeden en de passage
langs dien dijk als onveilig te vermijden zoo wel als
de vaartuigenom die plaats niet van nabij te naderen.
Xierikzee, 24 Junij 1856.
B. C. CAU.
BEKENDMAKING.
De Burgemeester van Xierikzee brengt ter kennis
van belastingschuldigen dat het voljaars kohier
no. 7 voorde belasting op hel personeel dezer gemeente,
dienstjaar 1855/« op den 25 dezer maand door den
heer commissaris des konings in deze provincie is
executoir verklaard en op heden gesteld wordt in han
den van den heer ontvanger der directe belastingen in
deze gemeente ten fine van invordering met aan
maning aan een ieder, van zijnen aanslag, ingevolge
de wette voldoen.
Xierikzee, 30 Junij 1856.
B.C. CAU.
BINNENLAND.
Ouwerkerk 29 Junij. Onze geliefde leeraar ds.
H.J.vanlngen,die doorZ. M. emeritus verklaard was,
nam in het namiddaguur van heden een plegtig en ze
genend afscheid van ons. Z. ew. had tot grondslag zijner
leerrede gelegd Luc. 19: 41 en 42. Talrijk was de op
komst zoo van bier als elders. Ziglbaar aangedaan
was de waardige man die eene welverdiende rust van
vele jaren wordt toegebeden. In het voormiddaguur
was de gemeente op die aandoenlijke plegtigheid voor
bereid door zijnen zoon, den welew. z. gel. heer W. Can-
nenburg van Ingen predikant te Borseïen die naar
aanleiding van Tók. 17 lib. Heilige Vaderl bewaar ze in
uwen naam, een regt hartelijke toespraak lot zijn vader
en de gemeente hield.
De nieuw benoemde ministers van justitie van
binnen- en buitenlaudsche zaken de heeren van der
Rrugglien Simons en Gevers van Endegeest hebben op
het Loo in handen des konings, de gevorderde eeden
afgelegd.
Men meldt uit Botterdam van 28 Junij. Giste
ren avond zijn twee broeders, van middelbaren leeftijd
op den hoogen zeedijk alhier woonachtig welke zich
aan de oude Plantage ter verkoeling hadden te water
begeven in de diepte weggezonken en ongelukkiglijk
verdronken; onmiddelijk aangewende pogingen, welke
men in het werk stelde om hen op te visschen waren
tol heden morgen vruchteloos.
In de Haarlemsclie Cour. leest men het volgende:
>ln doorgaans goed onderrigle kringen meent men het
er voor te mogen houden dat de gedragslijnwelke
door het nieuw benoemde ministerie zai worden in acht
genomen zal worden gekenmerkt door matiging ge.
paard met eene wenschelijke standvastigheid; dat
het zich zal beijveren om de gemoederen dergenen ge
rust te stellen die zich bekommerden over eene wet op
het onderwijs waarin bet woord Christelijke was ge
paard en zulks met het doel om een ieders regten te
eerbiedigen dat zelfs in de verte aan geene terug
werking wordt gedachten datzoodra het kabinet in
de gelegenheid zal zijn gesteld om zich deswege te ver
klaren, daarvan zal kunnen blijken.
Te Scheveningen heeft weder een ongeluk plaats
gehad dat bet gevolg van roekeloosheid is. Een jon
geling als metselaar werkzaam aan dein aanbouw zijnde
R. C. kerk, begaf zich gisteren middag met een mak
ker in zeeom te badenen waagde zich zoo ver dat
hij eensklaps zonder dat redding mogelijk was ver
dronk. Tegen den avond spoelde de drenkeling reeds
aan.
Na een verblijf van acht dagen in het logement
de Zon te Leiden vertrokken eergisteren Z. If. H.
Cliarles Bonaparte, prins van Canino en de prins en de
prinses Gabrielli met hun gevolg naar Brussel.
Gisteren zijn aan de diergaarde in het koninklijk
zoölogisch genootschap te Amsterdam aangekomen
vier prachtige giraffen drie leeuwen twee struisvogels
eenige apen enz., alle herkomstig uit de verzameling
van den heer B. Harlmann van Koningsbergen die ze
zelve uit Afrika overbragt.
Bij gelegenheid der aanstaande onthulling van
het metalen standbeeld van Laurens Janzoon Cosier zal
ook eene tentoonstelling van planten en gewassenof
een bloemenfeest plaats hebben waarvoor van wege
het gemeentebestuur der stad Haarlem de Hertenkamp
in den hout is afgestaan. Deze tentoonstelling zal
worden geopend in den vooravond van woensdag den
16 Julij en den namiddag vrijdag don 18 worden ge
sloten. De opening zal worden opgeluisterd door de
medewerking van het muziekkorps grenadiers en jagers.
Men meldt uit Nijmegen van 27 Junij Naar
wij vernemen heeft er dezer dagen in het naburige
Pruissische wald, aan de Groesbeeksche grenzen,
eene ontmoeting plaats gehad tusschen Pruissische
jaglopzieners en eenige Groesbeekers, jagt makende
op grof wild bij welke gelegenheid een dezer laatstcn
dermate door een geweerschot zoude zijn gewond
dat hij korten lijd daarna aan de gevolgen was over
leden. Heden ochtend heeft zich eene commissie uit
de arrondissements-reglbank naar Groesbeek begeven,
ten einde na exhumalie van het lijk eene schouwing
van hetzelve te doen houden en hierdoor de zaak tot
klaarheid te brengen.
Bijde doorgraving van het Dockumer Grootdiep
in hel eerste perceelcirca 20 ellen van de vroegere
bedij kingzijn gevonden de geraamten van 2 menschenop
eenedieptevan I elboven zomerpeilwaarvan het eene
voorover liggende het andere staande was. Een hoog
bejaarde man herinnert zich dat hij voor ongeveer50
a OOjaren had hooren spreken van het vroeger daarom
trent vermoorden van 2 Duilsche kooplieden welke ge
pleegde misdaad waarschijnlijk met deze gevonden lijken
geacht mag worden in verband te staan.
Men meldt uit Coevorden van 27 Junij Een
heer te Zweelo legde dezer dagen phospborus-pap om
van de ratten ontslagen Ie worden eene kat at er
van braakte en stierf dit uitwerpsel werd door ee
nige hoenders verorberd dezen gaven het in het var
kenshok over en stierven; hiervan gebruikten wederom
de varkens waardoor een paar jongen stierven en de
ouden ongesteld werden. Bij deze hield deopvolgingop.
Uit Staphorst schrijft men dat weder de ver
schijnselen van weerweide onder het rundvee waarge
nomen wordt welke ziekte hier en daar slagtoffere
eischt.
Gedurende de maand Maart dezes jaars is aan
inkomende en uitgaande regten op Java en Madura
ontvangen eene som van f 678,550,1165. Deontvangst
over de eerste drie maanden van dit jaar bedraagt
f t,892,775,49s hieronder is echter begrepen aan
fictiveregten op gouvernementsproducten ƒ444,10n,70
en aan betaalde regten f 15,064,14 zoodat de zuivere
ontvangst f 1,433,605,35' beloopt.
Ten gevolge van ingekomen berigten omtrent
het verloonen van zeeroovers op de kusten van Cele
bes werd aan Zr. Ms. stoomschip Amslwdam opgedragen
het doen van een kruistogt in die wateren en ver
liet die bodem daartoe den 26 Februarij II. de reede
van Batavia. Den 29 II. kwam dat stoomschip alhier
terugna 6 groote rooverspraauwen ieder met 60
en 80 koppen bemand op de noord-oostkust van Ce
lebes vernield en eenige uit slavernij verlost te hebben.
In den namiddag van 17 Maart werd te Padang
een ligte schok van aardbeving gevoeld.
In de Ampat Lawang hadden eenige verontrus
tende bewegingen plaats gehad.
Den 3 April heeft de beruchte muiteling radja Tiang
Alam jdch op lijfsgenade aan het bestuur vau Tebing
Tingie overgegeven.
