N.° 92
Zaturdag 17 November.
mm
1853,
ZIERIKZEESIMDMT
DE PH.I.IS Dp./Kil ('O!.'HAM' IS:
Per clrie maanden 2i00,
Franco per post-
Abonnementen word en aangenomen l)ij alle Boekhandelaren
cu Postdirecteuren.
VerschijntWoensdag en /alurdag.
DE PRIJS DER ADVERT ENT I EN IS:
Gewone 10 cents de regel. Boekaankondigingen 5 eents.de regel
Geboorte-, Huwelijks- en Doodbcrigt.cn vith 1S regels a L
Zegelrcgt voor iedere plaatsing 35 cents.
Dc Inzending der Advertenticn kan geschieden tol Dingsdag en
Vrijdag, vóór 1 1 ure des morgens.
PROVINOrA LE STATEN.
Zitting van 9 November.
Tegenwoordig de commissaris des konings voorzitter, 33
ledenen de griffier.
De notulen der vorige zitting worden door den griffier ge
lezen en gearresteerd.
De ingekomen missive van de heeren mv. J E.- llissecuw
S. Luteyn en jlir. mr. Sehunrbeque Bocije allen kennisgeving
bevattende van hunne verhindering om deze zitting bij te wonen,
de eerste door ongesteldheid en de tweede door afwezigheid,
worden aangenomen voor kennisgeving..
De voorzitter deelt mede dat door de afdoèlingén zijn be
noemd tot hare. voorzitters !eii[ ouder-voorzitlers'1ste afdecling
de heer de Smidt en baron van Zuyleu vari Nievelt; 2de af
deeling. de heer mr. Blaaubecn cii dc heer mr. Oau3de af-
deeling de lieer van den Bosch en de heer Bachicue voorts
dat -de leden U\|(.teuhooven en Benteyu zij n toegevoegd re
spectievelijk aan de 1ste en 3de afdeeling.
De commissie van rapporteurs brengt verslag liit o)j de voor
stellen van gedeputeerde staten als
a. bij monde van den lieer Kakebeckcop dat., tot wijziging
van de begrooting der euTcel provinciale en huishoudelijke in
komsten en uitgaven voor flS5ü
b. bij monde van den heer' Hombach op dat tol restitutie van
tolgelden door de gemeente Znamslag betaald voor den aanvoer
van grind ten behoeve van de gemeente wegen
c. bij monde van den heer Hoogenboom op dat tot het ver-
leenen eener toelage ad/" 50 aan het doofstommen instituut tc
Groningen voor eiken doofstommen, uitndc provincie gratis in
dat gesticht verpleegd wordende
d. bij monde van den lieer Moolenburgli op dat tot afwijzing
van liet adres-van M. Blonkér c. 3 bezwaren aanvoerende -tegen-
n de onbeperkte uitoefening der lange jagt.en dc'uitreiking van
.-jagt-aêten aaii vreemdelingen.
J Iet rapport sub a genoemd, behelst'de verklaring dat iii de
afdeclingeii zoowel, het uittrekken der som voor onderhoud van
het gebouw voor provinciaal geregtshof, als de rijksbijdrage in
dc kosten vaii onderhoud van liet palenhoofd en de aardendam
te Bath, hot ontwerp van een bepaalde beraadslaging uitmaakte.
Terwijl men zich meereudeels vereenigde niet het; voorstel van
gedeputeerde staten bestonden de aanmerkingen ten aaitzien
van liet 1ste punt. hoofdzakelijk daarin dat men wenschtc
de zaak ten principale uitgemaakt te zieu en de verwondering
dat de minister van justitie opgeeft hiervoor gcene post op zijne
begrooting voorkomt; op een tijdstip dat de begrooting van
dat departement voor 1856 nog niet is vastgesteld. Wat het
?do punt betreft merkten eenige leden, op dat het bedoelde
palenhoofd -wel kan weggeruimd doch de aardeudaiii altijd
belangrijk blijft voor de: rijks vaartuigen en de zeewering,
waarop .men gedeputeerde- staten opmerkzaam wilde maken
ter voorkoming van niócijélijldi'e'dcn met dc genie en liet aan
grenzend polderbestuur.
De beraadslagingen hieromtrent geopend zijude, na dc mc-
dêdeeliifg - dat gedeputeerde staten in dit rapport geen aan
leiding hebben .gevonden tot wijziging van bun voorstelbe
komt de lieer Kakebeeke het wooi'd.
Ilij verklaart zich voor de opruiming van bet palenhoofd
doch aelB bét behoud van den' aardendam zeer wensc'helijk
zoowel omdat de' administratie, van in- cu uitgaande reg ten
daarvan.gebruik, maakt „als, in liet belang van den waterstaat
terwijl ook liet po'Id'èf-bë.stuiir zich aan dit onderhoud kan
onttrekken. Hij wcnschte. dus dat bet palenhoofd worde af
gezaagd eu aau b.et uiterste einde van den "dam ipcer palen
werden aangebfagt benevens steeneu trappen tot bovengemeld
gebruik dan levert dcze.plaafs een uitmuntende ligplaats-voor
rijkssobcpeu op., zoodat hij niet twijfelt öf bot rijk zal of.iu.de
kosten van daarstclling ofin die 'van onderhoud bijdragen.
De heer niy.'Fokker zegt in et belangstelling deze opmev'kiit-
gp-jq ,1e, hebben,geboord- 'Znuuer de inbet 'minst te- wederleg
gen wil bij echter daarop wijzen dat uit geen der argumenten
van den vorigen spreker is af te leiden dat de provincie of dé
opruiming of de versterking van gezegd palenhoofd moet be-'
kostigeu: In legen deel'blijkt zijns inziens dat bét rijk tot die
bekostiging vcrpligt is. Aangaande den aarden dam acht
spreker het'dan ook ongeraden dat de provincie kosten make
bet rijk en de Reigerbergschc polder zijn allereerst de'belangheb
benden. Gedcjiuteerde staten hebben dan ook reeds beproefd
deze zaak aan bet rijk over té dragen en daarvan bet gewest
te ontlasten.
,,p.e. beraadslagingen gesloten zijnde, worden acliéervolgens
dc oiulerdeelcn van bet voorstel tot wijziging dor begroeting, a.
doorhaling vaii art. 16 van' hoofdstuk TV der inkomsten 'en
b. bet uittrekken voor memorie vandc onderboudskóstéu van
lietgpb.ouw voor .bet'gei'.egtsbof ,in de uitgaven, goedgekeurd
en liét voorstel in "zijn, geheel, aangenomen met 32 stemmen
tegeii l- fdolfèer-Fransen van de Putte).
Dat sub b. beeftnoch bij de afdeeling noch bij de beraad
slaging- tot-aannrcrkiirgen geleid 'en is bet voorstel met alge
meene stenlmen aangenomen.
Üit .dat sub' c. 'blijkt''dat éèiie afdeeling ge'ene bedenkingen
Had eene anderé.tfilde liet voorstel in zoo verre uitbreiden dat
de provincie "ook voor iederen gratis verpleegden krankzinnige
waarvoor minder dau/50 werd vergoedbet meerdere-tót dat
bedrag'zou opleggen. ..In de 3de afdeeling verklaarden zich
vele leden tegen, bet voorstel omdat zij;ongunstige terugwerking
vreesden op dé instelling die uit liefdégiften wordt'onderbon
den eif 'zijnlit onderhoud geheel wenschten over te laten aan de
liefdadigheiddie 'daartoe ook bij de in dit gewest gevestigde
departementen gelegenheid vindt.
lu stemming gebragt-nadat niemand hierover bet woord
beeft verlangd .het- voorstel aangenomen met 2-2 stemmen
tegen 11. Tegen de boeren: Beumer HardenbérgVader,
Kaköbeeke, Sergeantvan Voorst Catshoek van -.den Bosch
Hombach Beutcyu W. M. 'Snijder, Steeukamp en Baelnene.
Dat sub gaf in de afdcelingen' geene aanleiding tot beden
kingen. Bij dc beraadslagingen niemand lietnvoprd vocrénde
is bet voorstel aangenomen met 32 stemmen tegen 1 (de heer
Kakebeeke).
Thans berigt de voorzitter dat aau de orde is bet rapport der
commissie van rapporteurs op bet voorstel van gedeputeerde
staten e. betrekkelijk de door de concessionarissen der stoom-
bootdienst op de Wester-Schelde gedane kennisgeving van sta
king dier dienst met 1856. In eene der afdeelingen algemeen
den" wenscb te kennen gegeven zijnde om deze zaak in eene
beslotene zitting te behandelen brengt bij in omvraagdit
verslag te doen uitbrengen in eene zitting met gcslotene deu
ren? Welke vraag - toestemmend beantwoord wordt door 27
en ontkennend door 6 léden (tegen dé heeren mr. Fokker, jhr.
van Citters van Voorst Catshoek, Z. SnijderUyttenhoovcu
eu mr. Blaaubeeu).
De zitting gaat hierop over in eene beslotene.
Bij de heropening der vergadering zijn aan de orde de Ver
slagen der commissie van de rapporteurs over de voorstellen
van gedeputeerde staten uitgebragt bij monde van den lieer
Spreuger
over dat tot aanwijzing van gelden voor het onderhoud van
den veerdam aan den Onrustpolder Noord-Bevelaud)
bij monde van denbeer Z. Snijder,
c/. over dat tot aanwijzing van gelden voor den veerdam bij
Kortgcen; cnbij monde van den hetir Bacfiienc.
h. over dat tot afwijzing der adressen van eenige ingezetenen
van bet voormalig 4de en 5de district en de .gemeente Ax.el om
opheffing der tollen op de rijks en provinciale wegen.
uit dé verslagen sub/, en cj. blijkt dat deze voorstellen in de
afdeelingen geene aanleiding tot opmerki,ngcu ,vau ecnig agnbe-
lang gaven; beide voorstellen worden dan ook zonder discus
sie aangenomen bet eerste met algemeene stemmen en liet
tweede niet 30 stemmen tegen 2 (de heeren van den Bosch eu
mr. Fokker) zijnde de beer Callenfels bij de stemming afwezig.
1-Iet- verslag sub h. bevat dc mededcejling dat de drie' decleu
van bet verzoek der adressanten, zijnde:
1. in overweging te nemen een adres aan de hooge regering
des lands tof. opheffing Van alle tollen op de rijkswegen
2. tot gelijke opheffing der provinciale tollen te besluiten
des noods met vervanging van derzelvcr opbrengst door de
heffing van een gedeelte van 1 opcent op de directe belastin
gen en
3. voor bet geval dat door de staten voor alsnog niet to't
bet 2de punt van bet verzoek wordt besloten, aldan in over
weging tc nemen eene herziening van bet met 1 Januarij 1855
toegepaste tarief van tollen op de provinciale wegen in Zeeland
met bet oogmerk om dat hooge tarief zoódra mogelijk te verbe
teren en te matigen.
in de afdeelingen met naanwgezetbeid. zijn overwogen.
Het eerste punt werd in de 2de afdeeling algemeen en in de
3de bij meerderheid verworpen zonder dat men echter in alle
opzigtcn de. juistheid der beweeggronden van gedeputeerde sta
ten deelde.
Het tweede punt werd mede ondoeltreffend geacht.
In eene afdeeling werd bet echter met 6 tegen ,5 stemmen
als billijk geoordeeld. Dc minderheid noemde die opheffing
onregtvaardig en beriep zich op de provinciale geldleening van
f 220,000 grootendcels benuttigd voor wegen in de bespro
kene kantons. Ook de minderheid der derde afdeeling voerde
tegen die opheffing aan dat andere hoofdwegen toch hastens
de°provincie zouden blijven en het middel van afkoop al',ij 1
door de gemeente-besturen zou kunnen worden in praktijk go-
bragt- De meerderheid betreurde bet uit bewoordingen door
gedeputeerde staten gebezigdte moeten opmaken dat bij dit
collegie bet vermoeden bestaat dat adressanten zich onbillijk
weiïschen te ontlasten van eene regtmatigc heffingzij gelooft
dat uit bun voorstel bet tegendeel mag afgeleid worden. Wat
bet beroep betreft op de provinciale gci'dlceiiiug vaii/2:20,0 )0,
gedaan meerendeel ten bate dier kantons herinnert zij dat in
1823 eene geldleening van ƒ290,000 is gesloten voor wegen op
de eilanden.
Op bet 3de punt bad men in eene afdeeling'geene aan
merkingen in eene andere wensclitc men dat gedeputeerde
staten werden uitgenoodigd een nader onderzoek in te stellen
omtrent de vermindering van bet tarief, en te dier zake een
voorstel te doen in de volgende zomervergadering der staten
de minderheid der 3de afdeeling verzette zich legen de ver
langde vermindering van liet toltarief, ten zij zoowel de billijkheid
als het provinciaal belang deze vereischte. Vooréene algemeene
herziening van alle provinciale tollen was men iutiisscbeli
gunstig gestemd.
Men is tot slotsom gekomen dat de .wettigheid van de bef
fing der tollen boven alle bedenking verbeven is; da't'liet
tarief echter aanleiding geeft tot onbiliikheid eu niet even
redig is, terwijl eindelijk dit tarief niet is zooals men zegt
beoogd te hebben beneden dat van de rijkstollen.
Door den voorzitter berigt zijnde dat gedeputeerde staten
ook ten deze geene aanleiding hebben gevonden om bun voor
stel-te wijzigen, worden de beraadslagingen geopend en
voorlezing gedaan van een door de n beer Bachicue ingeleverd
en door'dé'heeren Uytenbooven, Hombach Bcunier Ilarden-
berg, Sergeant en Ongbeua ondersteund anion dement van den
navolgenden inhoud Dc staten der-'provincieZeeland besluiten
tot- afwijzi.itg van het 'verzoek zooals bet daar ligt, doch;
magtigen gedeputeerdè staten tot bet instellen van een on
derzoek omtrent de bezwaren legen de provinciale tollen en
bet doen van een voorstel daaromtreut in dc eerstkomende
zomervergadering.
Na ampele discussion wordt bet amendement met algc-
meene stemming aangenomen, eu alzoo liét voorstel van ge
deptiteerde staten beschouwd als vervallen,
Dc voorzitter berigt dat door bet lid 1. G. J. van den
Bosch is ingediend een behoorlijk ondersteund voorstelstrek
kende dat de staten besluiten zich bij adres tot den koning
te wenden, met kennisgeving dat zij zich bezwaard achten
met twee beschikkingen van 16 en 18 December 1854 van
den minister van binnenlandschc zaken en de nieuwe' bepa
lingen omtrent de bestekken, de begrootiugen der calamiteuse
polders en de instructie voor de werkbazen zoodat zij be
scheidenlek verzoeken eene wijziging dezer bepalingen opdat
die mogen worden in verband gebragt met de voorschriften
van art 137 en 138 der provinciale wet én 192 der grondwet.
De voorzitter wijst er op dat 'dit v'oorstcl als zeer belang
rijk mag geacht worden, bet geldt toc'li als. betware eene
klagfc over ministeriele disposition en koninklijke besluitenbij
acht bet dau ook van gevvigt dat deze zaak niet met over
haasting worde behandeld.
Na eenige discussie wordt op zijn voorstel besloten do toe
lichting van dit voorstel door den voorsteller aan de orde te
stéllen in de eerste bijeenkomst der aanstaande zomerverga
dering.
Dc commissie j belast met bet ontwerpen vau een regle
ment van administratie der polders in Zeeland bestaande uit
de heeren Fransen van de Putte, voorzitter. Can, "Wagtho,
Mazure en Beumer Hnrdenberg brengt alsnu bij monde van
eerstgenoemden heer eindverslag uit over bare werkzaamheden.
Met .herinnering .aan bet in Junij 1854 overgelegde alge
meen- verslag der rapporten, van verschillende waterschappen
betrekkelijk hunne inrigtiugen en reglementen en daartoe be
trekkelijke stukken wijst' het .rapport op de vele bezwaren
aan deze taak verbonden, waaronder zij niet bet minste re
kende-. 1. de aard en strekking van bet reglement, al.of met
gcl-i'jkwerkend voor alle polders 2. bet al of niet behouden der
polder-arrondissementenen 3. bet subsidie-stelsel voor dc ca
lami touse polders.
Hulde doende aan de collegien en personen die dc commissie
hebben verpligt door medewerking of inlichtingenlegt zij bij
deze over
a. ontwerp-reglement van administratie der polders in Zee
land met
h.. een concept-adres aan 7. M. den koning tot intrekking
van alle thans vigerende besluiten op bet beheer en toezigt der
polders, met de daartoe betrekkelijke wetten decreten enz.
e. memorie van toelichting behoorende bij bet ontwerp-regle
ment en
d. memorie betrekkelijk'de bijdragen aan calamiteuse polders.
Ten slotte wensebte Me comissie dat de staten bepalende
lijd voor -liet in behandeling nemen van dit reglement ouder
's konings goedkeuring vast te stellen op eene buitengewone
vergadering der staten in Maart of Mei 1S56, en inmiddels
deze stukken t.e doen- drukken en aan dc ledeu ronddcclen.
De spreker voegt hierbij dat de commissie deze bepaling
beeft .noodig geoordeeld omdat' liet onderzoek iu de afdeelin
gen cu de geheelé behandeling te vècl tijd zal vcreisebeii voor
.eene .gewone vergadering, tervVijl de maanden Maart of Mei
zijn genomen omdat in April de meeste leden door andere
werkzaamheden worden bezig gebonden. Eindelijk brengt bij
ook nog in zijn privé dank toe aan zijne medeleden voor hunne
wc! willen de medewerking.
Dc voorzitter de opmerking gemaakt hebbende dat bezwaar
lijk bc.t onderzoek in dc afdeelingen bet opmaken van de
.rapporten en eindelijk van liet centraal rapport .in eene verga-'
dering lean geschieden terwijl ook bij aanneming van dit voor
del nog dc tijd voor de vergadering onbeslist blijft, ontstaat
'•1 Mjjover langdurige discussionwaaraan de heeren Jlir. van
fitters, mr. Fokker, Fransen van de Putte Uytteuhoóven en
Bacbieno deel nemen, eu welke, nadat de lieer üyttenbooven
een amendement bad ingeleverd docli wederom ingetrokken
worden beëindigd door het indienen vaneen amendement dooi
den beer Bacbienestrekkende 1om dc stukken te doen druk
ken en ronddeelen en 2, oni gedeputeerde staten uit'te noodi-
gen bij het hooger bestuur over te brengen den wensoh dei-
provinciale staten om in buitengewone vergadering te worden
bijeen geroepen in de maand Maart of Mei 1S56, ter nadere
bepaling van den commissaris des konings, tot behandeling
van dit onderwerp.
Wederom na eenige discussie wordt dit amendement in stem
ming gebragten wordt bet eerste deel met algemeene stem
men en bet tweede met 32 stemmen tegen 1, die van den lieer
Vader, aangenomen, waardoor bet voorstel eter commissie als
vervallen wordt beschouwd.
Thans geene zaken meer te behandelen zijude, wordt be
sloten de resumtie der notulen vau deze zitting over te laten
aau gedeputeerde staten en 'wordt de vergadering door den
voorzitter in naam des konings gesloten.
BINNENLAND.
Noordwelle 15 November. Hedenmiddag
omstreeks vier ure bad bier een treurig voor
val plaats De weduwe A. van t' Nóorderule
eene vrouw uit deu arbeidenden stand heeft
zich door ophanging van hel leven beroofd.
Haar dochtertje dat uit de school kwam, heef!
haar het eerst gezien. Ofschoon zij ook door
do duurte der tijden moest lijden was zij niet
geheel en al van levensmiddelen ontbloot zoodat
inen niet weet wat haar tot dien slap gebragt
heeft. Zij laat twee kinderen na die nog te jong
zijn om ui hunne behoeften te voorzien.
Men schrijft uit Wzendijke van 13 Novem
ber. Gisteren overleed alhier de rijks-ambte
naar Poolman, ridder van de Militaire Willem,
Ordeeen der overgeblevenen van het gespron-
gene schip van van Speijk. Men weet dat slecbls
2 personen van die equipage er het leven af-
hragten.
De tweede kamer der stalen-generaai hoeft
heden tot kandidaten voor het lidmaatschap dn
algemeene rekenkamer gekozen lot 1 sten kandi
daat den lieer mr. C. IV. baron van Zuijlen van
JS'icveltontvanger der domeinen te Sas van Gent
tot 2den kandidaat den heer van den Bosch
militair onder-intendanttot 3den kandidaat den
heer C. G. Versfeitrefendaris van het ministerie
van finantien.
In ons vorig nommcr bcrigtten wijdat
een felle brand was uitgebroken in het woon- en
pakhuis van de heeren gebrs. Kolff, handelaren
in verfwaren, onderdo firma Tollens en Comp.
staande in de Biet straat te Rotterdam welk pand
tot bergplaats van verfwaren en vernissen wasin-
gerigl. Dit en liet. daarnevens staande woon-
cn pakhuis zijn geheel uitgebrand. De brand
nam een aanvang ten half elf ure en was door de
werking van een 14-tal brandspuiten ten hult' 2
ure gebluscht. De belendingen hebben veel ge
leden door de waterschade. Dc oorzaak van de
ramp wordt toegeschreven aan hel vallen van een
brandende kaars in een der terpentijnbakken.
Naar men verneemt zijn de gehouwen verzekerd
hij de llotterdamsche maatschappij van de bh. de
Wolff en Eek en de goederen hij de algemeene
brandwaarborg-maatschappij te Rotterdam ge
vestigd. Men begroot de schade op een halve
tonne gouds.
Men schrijft uit Gorinchcm van den i
dezerDe grootc St. Maarlens paarden- en
beestenmarkt van heden is buitengewoon druk
bezocht. De aanvoer was zeer groot. Onder
scheidene Franschc kooplieden hebben aanzien
lijke aankoopen gedaan en besteedden ƒ400 a 500
voor goede 5 a Cjarige paarden terwijl 3 a 4ja-
rige lot /'300 a400 mede vlug genomen werden.
In vee ging mede veel om en werd voor veile
kocijcn lot ƒ300 besteed kalf kocijcn f 150 als
middelbare prijs, terwijl jong goed voor mindere
prijzen verkocht werd. Eene ontzettende hoe
veelheid paarden en vee is verhandeld dat mor
gen als wanneer de Sl. Maarlens markt wordt
voortgezetniet minder zal zijn.
BENOEMINGEN EN BESLUITEN.
Yj M. beeft benoemd tot ontv. der in--en uitg. veg'tcn cu
aecijnsen eu van de belast, op 'dc gouden en zilv. werken en
tevens lot enü-cposcuv. tc 's Bosch, den lieer A. Voerman
tot ontv. dei" dir. belast, in- en nitg. regtem cn aceijnscn te
Stavoren c. a. den beer L. ,E: Krabbendamtot out. der
iu- cu uitg regtcu eu aceijnscn te Giancbrugge den heer
W. Th. de Jongli van Avkct.
SUITE N L A N O.
DUITSCHLAMD
Keulen, 12 November. H. M. de konin
gin weduwe der Nederlanden, die van des avonds
ti dezer lot donderdag morgen op hel koninklijk
kasteel Saussuocite Potsdam, hij HU. Pruissi-
sche MM ertoefd hecfl is toen van daar over.
Koningsbergen naar Petersburg vertrokken. Ee-
