dfer Se regelen nadat de aannemïngs-som beleend
s<njn, "Wij vleijen ons alzoo, dat dit belang
mede Weldra zal kunnen worden verwezenlijkt.
Overigens gewagen wij hier voorloopig van den
bouw van nieuwe school-lokalen te Oosterland en
te Kminingen waarvan de aanbesteding in oen
loop van dit jaar bereids heeft plaats gehaden
Waarvoor', door de provincie, mede geldelijke hulp
«al worden verleend, hij het volgende jaar-ver
slag nader te vermelden.
3b. Scholen van hij zonderen aard en strekking.
Erenz.
e. La/ijnsche scholen of ggmnasiën.
Er bestaanenz.
Twee gymnasiën zijn in de provincie aanwezig:
Dat te Middelburgenz.
Dat te Zierikzee, tot welks oprigting, in het be
gin dezes jaars, bij gelijke beschikking, voorloo
pig, zooals in den regel plaats vindt, als eene
proevevoor den tijd van twee jarenmagtiging
is verleend. Ook op dit gymnasium is de staat
van het onderwijs zeer gunstig, van hetwelk dc
vruchten bij de meeste leerlingen hoogst verblij
dend zijn waarom het voortdurend bestaan van
hetzelve allerwenschelijkst wordt geacht.
Op den 15 Januarij dezes jaars had het eerste
20, en het laatste 16 leerlingen, enz.
HOOFDSTUK VUL
Armwezen.
Hoezeer de welvaart in dit gewest min gunstig
is, en de bestaanmiddelen van zijne bewoners
over het algemeen verminderen zoo blijkt nog-
tans, dat de toestand van het armwezen in het
zelve niet meer bezwarend is dan in andere ge
westen immers de uitkomstenwelke de stati
stieke tabellen van het armwezen in deze provin
cie, over 1850, aanbieden, doen zien, dat het
getal verpleegden of bedeelden, door de hierna
te vermelden instellingen van weldadigheid van
dc lste hoofdsoort, tot de bevolking staat als:
141 7ioo tot 1000; dit wasinlS49, 14910/10oen
volgens het laatst door de Regering gedaan ver
slag over het armwezen over het geheele Rijk,
,l54s7i»oj die verhouding is over 1850, in de
verschillende districten van dit gewest, inet uit
zondering van de daarin aanwezige stedenais
volgt: in het lste district 73 Viooj i'1- het 2de
88 "'/looin het 3de 132 *jMin het 4d= 106 "/too
in het 5de 135 "/too, en alzoo in het 3dc, 4de en
5de district het ongunstigste, waarvan de oorzaak
schijnt gezocht te moeten worden in de omstan
digheid, dat in die districten de arbeidende klasse
zich bijna uitsluitend tot den veld-arbeid moet
bepalen waaraan steeds geringe en onzekere ver
diensten verbonden zijn; terwijl zij bovendien
in dien arbeid voor zooveel het 4de en 5de district
aangaat, ook nog door vreemde arbeiders uit het
naburig Belgie wordt benadeeld.
De verhouding van bet getal bedeelden in
1850, tot de bevolking van de 9 steden dezer
provincie, is geweest als: 213 mo tot 1000.
Is, enz.
HOOFDSTUK XI,
Waterstaat.
c. Havens.
De voornaamste havens binnen dit gewest, te
weten die welke van het meeste algemeene be
lang moeten worden geacht, zijn:
3." De, enz.
5.° De haven van Zierikzee. Deze, benevens
het daartoe behoorende kanaal naar de Ooster-
Schelde, wordt door de stad onderhouden doch
de beide buiten-havenhoofden gemeenschap
pelijk door haar en den polder Schouwen. De
herstelling met het vijfjarig onderhoud dezer
laatste, is, op 10 October 1850, aanbesteed
voor f 2500.
6." !>e haven van Brouwershavenwelke mede
door de stad wordt onderhouden.
7." De haven van Bruinisse, tot welker herstel
ling, door de provincie, uit de fondsen der
dienst 1835, een renteloos voorschot van f7000
is verstrektwaarvan jaarlijks f200; door de.
gemeente wordt, teruggegeventerwijl zij ver
der in het onderhoud voorziet,
8.® Be, enz,
d. Z emoe ringen en Duiven.
Ut tcesiaai tier dijken - hoofden of paalwer
ken bestemd om de aanvallen <jer zee te keeren
is voldoende. Dadr, waar de oevers afneming
ondervinden, of daaraan zijn blootgesteld, wor
den zinkwerken, tot bun behouden aanwinning
daargesteld. Onder (J /tv an dit hoofdstuk zal na
der gelegenheid zijn, om hiervan melding te
maken.
De staat der zeewerende duinenhoedanig aan
de westelijke zijden van WalcherenSchouwen
en Staats-VIaanderen worden aangetroffenis
mede voldoende. Door beplanting met helm
stroo en riet, wordt hunne instandhouding be
vorderd en hunne afneming tegengegaan. Die
op het eiland Schouwen welke tot de werken
van dien calamitcusen polder behoort, is, voor
den tijd van vijfjaren, op den 10 October 1850,
aanbesteed voor f1880.
Verdeeningen.
Eigenlijk, enz.
f. Droogmakerijen.
Gedurende den afgeloopenen jaarkring zijn
geene werken van dezen aard ondernomen.
Er kan echter alhier melding worden gemaakt
van een bij het plaatselijk bestuur van Brouwers
haven gemaakt ontwerp, tot afdamming van een
gedeelte van den spui-boezfein aldaar. Wij hebben
echter gemeendtot de verwezenlijking van dat
ontwerp niet te moeten medewerken maar het
bestuur in overweging te moeten geven, om, tot
instandhouding der haven, en in het belang der
uitwatering van eenen aangrenzenden polder, tot
eene uitdieping van dien spui-boezem over te
gaan.
g. Bedijkingen en Inpolderingen.
Bijenz.
(ji h. Polders.
In deze, geheel uit polders bestaande, provin
cie worden 577 polders of wateringen aangetrof
fen, welker bestiiur zich in handen van 309 di
rection bevindt.
Van deze zijn 175 bij buiten (zee- of rivier-
waterkeerende) polders en 134 bij binncn-pol-
ders of wateringen werkzaam.
Onder deeerstgemclden zijn begrepen, die der
37 zoogenaamde calctmiteuse polders of wate
ringen.
De waterkeevende dijken en duinen der buiten
polders hebben eene uitgestrektheid van 602,612
ellen of ruim 108 uren gaans.
Die dijken en duinen worden bestendig in goe
den staat gehouden evenals, overeenkomstig het
reglement van polieie der polders, de dato 16
December 1811, tegen het beschadigen der aan
wezige hiunen-dijken wordt gewaakt.
Het is genoegzaam bekend, dat de waterkee-
ringerizullen zij aan het dagelijks in meerdere
of mindere mate wederkomend geweld der zee en
rivieren het hoofd kunnen biedenen steeds be
stand zijn tegen de niet zelden hevige aanvallen
der elementen, bestendige waak- en werkzaam
heid onbekrompene aanwending van doelmatige
bouwstoffenen alzoo aanzienlijke uitgaven vor
deren. Alleen aan de calamiteuse polders is
gedurende het jaar 1850, eene som van f 7-a
f800,000 besteedzoowel voor gewone vernieu-
wings-, herstellings- en onderhouds-werken, als
tot daarstelling van werken van buitengewonen
aard. Gedurende de laatste 5 jaren bedroegen
die kosten ongeveer 4 millioenen.
De kennis der begrootingen van de waterkee
rende polders, welke, volgens het provinciaal
reglement van administratie der poldersin af
schrift aan Gedeputeerde Staten moeten worden
ingezondenen der peilingenwaarvan de uit
komsten, naar hetzelfde reglement, aan hen moe
ten worden medegedeeld, stelt hen in de gelegen
heid om te beoordeelenof het noodige wordt
aangewend tot behoud der polders en hunne oevers.
Het onderzoek dier stukken beeft steeds ten ge
volge, dat door ons aan sommige polders teregt-
wijzingen en aanbevelingen worden gegeven.
Wij hebben het noodig geachtblijkens het Pro-
vinciaalhlad n.° 16, van het loopende jaarhet
doen der opgaven van de gedane peilingen aan
te bevelenen tevens eenige inlichtingen mede
te deelenomtrent hetgeen, ter doelmatige ver-
rigting daarvan, dient te worden in acht genomen.
Tot. dusver weiden debegroolingen van, en de
bestekken van werken aan de Galamiteuse pol
ders, aan de kennis van Gedeputeerde Staten ont
houden. De Minister van Binnenlandsche Zaken
door den Staatsraad, Commissaris des Konings,
op dat belang opmerkzaam gemaakten tevens
op datdat aan de polder-besturen een meer
werkzaam aandeel in de beraming hunner uitga
ven behoort te worden gbgeven, heeft, bij dispo
sitie van den 4 Mei 1851bepalingen vastgesteld
ten gevolge waarvan de begrootingen voortaan
door de dijks-directiën zullen Worden opgemaakt j
en vervolgens aan Gedeputeerde Staten zullen
worden ingezondenten einde hunne meening
deswege te uiten terwijl ook de bestekken der
werken aan de calamiteuse polders voortaan aan
hunne voorafgaande beoordeeling zullen worden
onderworpen. Het Provinciaalblad n.° 73 van
het loopende jaar bevat die bepalingen.
De af- en uitwatering laat in sommige locali-
teiten te wenschen over.
Openz.
Ook een gedeelte van het eiland Schouwen be
hoeft betere uitwatering. Er bestaat vooruitzigt,
dat daarin weldra zal worden voorzien bij daar
stelling eener zeesluis, aan de noordzijde van het
eiland.
De, enz.
Het beheer der polders heeft plaats naar het
provinciaal reglement op de administratie der pol
ders, in 1840 vastgesteld, en in 1844 en 1846
aangevuld en gewijzigd.
De polieie wordt in de polders uitgeoefend naar
de bepalingen van het reglement van den 16 De
cember 1811.
Naar aanleiding van het, in uwe vorige najaars
vergadering, gedane voorstel, tot wijziging van
het eerstgemelde reglementis alstoen door u be
sloten, om de bespoediging eener wet op den wa
terstaat vooraf aan den Koning té verzoeken
terwijl wij tevens door li zijn uitgenoodigdom
inmiddels de bestaande waterschappen aan té
schrijventot inzending eener opgave van al zoo
danige veranderingen en wijzigingen als zij, iri
hunne inrigtingen en reglemenlen, zouden wen-
schelijk achten.
Op het verzoek aan den Koning is j van wegö
Zijne Majesteit, te kennen gegeven: dat de wet
op den waterstaat niet behoeft te worden afge
wacht om in de bestaande verordeningen de w ij
zigingen te brengen, welke door de Staten mogten.
worden noodig geacht.
De van ons verlangde aanschrijving is geschied;
De daarop ingekotnene antwoorden zullen alsnu
in overweging kunnen worden genomen.
In de gezegde vergadering is ook door u be
raadslaagd omtrent een ingekomen adrestot wij
ziging van het vëglement van polieie der polders.
De aangevangen overweging daarvan is echter
alstoen niet voortgezetmaar besloten om tot dé
regering de vraag te rigten of Gedeputeerde Sta
ten hunne goedkeuring zullen mogen hechten
aan bepalingen van bijzondere waterschappen,
welke niet volkomen overeenstemmen met voors.
reglement? Het daarop ontvangen antwoord
drukt de meening uitdat, ongeacht het meerge
melde reglementdoor de waterschappen afzon
derlijke polieie-verordeningen kunnen worden
daargesteld, waarin ook andere bepalingen kun
nen worden opgenomen, dan in dat reglement
voorkomen, mits daarmede niet in strijd zijnde.
Volgensenz.
HOOFDSTUK XII.
Wegen.
Onder de voorgedragene sommen, voor de dienst
van 1852, is, buiten de kosten van gewoon on
derhoud vernieuwing en herstellingbegrepen
eene verbetering der aanlegplaats te Zijpeten
dienste van rijtuigen en vee; en eene voortzetting
der bestrating door Westdorpeter lengte van 15D
ellen:
Voorts enz.
HOOFDSTUK XIII.
Landbouw.
De weèrsgesteldheid van het laatstleden jaar
heeft zich, door afwisseling van droogte en re
gens onderscheiden. Het voorjaars-weder was
koud en schraal. De zomer gematigd in warmte,-
De winter uitermate zacht.
Wordt vervolgd
TER STADS DRUKKERIJ VAN DE ERVEN A. DE VOS,
